Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ජාතක-අට්ඨකථා • Jātaka-aṭṭhakathā |
[295] 5. අන්තජාතකවණ්ණනා
[295] 5. Antajātakavaṇṇanā
උසභස්සෙව තෙ ඛන්ධොති ඉදං සත්ථා ජෙතවනෙ විහරන්තො තෙයෙව ද්වෙ ජනෙ ආරබ්භ කථෙසි. පච්චුප්පන්නවත්ථු පුරිමසදිසමෙව.
Usabhasseva te khandhoti idaṃ satthā jetavane viharanto teyeva dve jane ārabbha kathesi. Paccuppannavatthu purimasadisameva.
අතීතෙ බාරාණසියං බ්රහ්මදත්තෙ රජ්ජං කාරෙන්තෙ බොධිසත්තො එකස්මිං ගාමූපචාරෙ එරණ්ඩරුක්ඛදෙවතා හුත්වා නිබ්බත්ති. තදා එකස්මිං ගාමකෙ මතං ජරග්ගවං නික්කඩ්ඪිත්වා ගාමද්වාරෙ එරණ්ඩවනෙ ඡඩ්ඩෙසුං. එකො සිඞ්ගාලො ආගන්ත්වා තස්ස මංසං ඛාදි. එකො කාකො ආගන්ත්වා එරණ්ඩෙ නිලීනො තං දිස්වා ‘‘යංනූනාහං එතස්ස අභූතගුණකථං කථෙත්වා මංසං ඛාදෙය්ය’’න්ති චින්තෙත්වා පඨමං ගාථමාහ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto ekasmiṃ gāmūpacāre eraṇḍarukkhadevatā hutvā nibbatti. Tadā ekasmiṃ gāmake mataṃ jaraggavaṃ nikkaḍḍhitvā gāmadvāre eraṇḍavane chaḍḍesuṃ. Eko siṅgālo āgantvā tassa maṃsaṃ khādi. Eko kāko āgantvā eraṇḍe nilīno taṃ disvā ‘‘yaṃnūnāhaṃ etassa abhūtaguṇakathaṃ kathetvā maṃsaṃ khādeyya’’nti cintetvā paṭhamaṃ gāthamāha –
133.
133.
‘‘උසභස්සෙව තෙ ඛන්ධො, සීහස්සෙව විජම්භිතං;
‘‘Usabhasseva te khandho, sīhasseva vijambhitaṃ;
මිගරාජ නමො ත්යත්ථු, අපි කිඤ්චි ලභාමසෙ’’ති.
Migarāja namo tyatthu, api kiñci labhāmase’’ti.
තත්ථ නමො ත්යත්ථූති නමො තෙ අත්ථු.
Tattha namo tyatthūti namo te atthu.
තං සුත්වා සිඞ්ගාලො දුතියං ගාථමාහ –
Taṃ sutvā siṅgālo dutiyaṃ gāthamāha –
134.
134.
‘‘කුලපුත්තොව ජානාති, කුලපුත්තං පසංසිතුං;
‘‘Kulaputtova jānāti, kulaputtaṃ pasaṃsituṃ;
මයූරගීවසඞ්කාස, ඉතො පරියාහි වායසා’’ති.
Mayūragīvasaṅkāsa, ito pariyāhi vāyasā’’ti.
තත්ථ ඉතො පරියාහීති එරණ්ඩතො ඔතරිත්වා ඉතො යෙනාහං, තෙනාගන්ත්වා මංසං ඛාදාති වදති.
Tattha ito pariyāhīti eraṇḍato otaritvā ito yenāhaṃ, tenāgantvā maṃsaṃ khādāti vadati.
තං තෙසං කිරියං දිස්වා රුක්ඛදෙවතා තතියං ගාථමාහ –
Taṃ tesaṃ kiriyaṃ disvā rukkhadevatā tatiyaṃ gāthamāha –
135.
135.
‘‘මිගානං සිඞ්ගාලො අන්තො, පක්ඛීනං පන වායසො;
‘‘Migānaṃ siṅgālo anto, pakkhīnaṃ pana vāyaso;
එරණ්ඩො අන්තො රුක්ඛානං, තයො අන්තා සමාගතා’’ති.
Eraṇḍo anto rukkhānaṃ, tayo antā samāgatā’’ti.
තත්ථ අන්තොති හීනො ලාමකො.
Tattha antoti hīno lāmako.
සත්ථා ඉමං ධම්මදෙසනං ආහරිත්වා ජාතකං සමොධානෙසි – ‘‘තදා සිඞ්ගාලො දෙවදත්තො අහොසි, කාකො කොකාලිකො, රුක්ඛදෙවතා පන අහමෙව අහොසි’’න්ති.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā siṅgālo devadatto ahosi, kāko kokāliko, rukkhadevatā pana ahameva ahosi’’nti.
අන්තජාතකවණ්ණනා පඤ්චමා.
Antajātakavaṇṇanā pañcamā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්දකනිකාය • Khuddakanikāya / ජාතකපාළි • Jātakapāḷi / 295. අන්තජාතකං • 295. Antajātakaṃ