Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
౨. అన్తరాభవకథావణ్ణనా
2. Antarābhavakathāvaṇṇanā
౫౦౫. ఇదాని అన్తరాభవకథా నామ హోతి. తత్థ యేసం ‘‘అన్తరా పరినిబ్బాయీ’’తి సుత్తపదం అయోనిసో గహేత్వా ‘‘అన్తరాభవో నామ అత్థి, యత్థ సత్తో దిబ్బచక్ఖుకో వియ అదిబ్బచక్ఖుకో, ఇద్ధిమా వియ అనిద్ధిమా మాతాపితిసమాగమఞ్చేవ ఉతుసమయఞ్చ ఓలోకయమానో సత్తాహం వా అతిరేకసత్తాహం వా తిట్ఠతీ’’తి లద్ధి, సేయ్యథాపి పుబ్బసేలియానఞ్చేవ సమ్మితియానఞ్చ; తే సన్ధాయ అత్థీతి పుచ్ఛా సకవాదిస్స, లద్ధియం ఠత్వా పటిఞ్ఞా ఇతరస్స. అథ నం యే చ భగవతా తయో భవా వుత్తా, తేసం వసేన చోదేతుం కామభవోతిఆదిమాహ. తత్రాయం అధిప్పాయో – యది తే అన్తరాభవో నామ కోచి భవో అత్థి, తేన కామభవాదీనంయేవ అఞ్ఞతరేన భవితబ్బం పఞ్చవోకారభవాదినా వియ, తేన తం పుచ్ఛామి – ‘‘కిం తే అయం అన్తరాభవో నామ కామభవో, ఉదాహు రూపభవో అరూపభవో వా’’తి? ఇతరో తథా అనిచ్ఛన్తో సబ్బం పటిక్ఖిపతి. కామభవస్స చాతిఆది యది అన్తరాభవో నామ అత్థి, ఇమేసం భవానం అన్తరా ద్విన్నం సీమానం సీమన్తరికా వియ భవేయ్యాతి చోదేతుం ఆరద్ధం. పరవాదీ పన తథా అనిచ్ఛన్తో సబ్బపఞ్హే పటిక్ఖిపతి కేవలం లద్ధియా, న సహధమ్మేన. తేనేవ నం సకవాదీ ‘నో వత రే’తి పటిసేధేతి.
505. Idāni antarābhavakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘antarā parinibbāyī’’ti suttapadaṃ ayoniso gahetvā ‘‘antarābhavo nāma atthi, yattha satto dibbacakkhuko viya adibbacakkhuko, iddhimā viya aniddhimā mātāpitisamāgamañceva utusamayañca olokayamāno sattāhaṃ vā atirekasattāhaṃ vā tiṭṭhatī’’ti laddhi, seyyathāpi pubbaseliyānañceva sammitiyānañca; te sandhāya atthīti pucchā sakavādissa, laddhiyaṃ ṭhatvā paṭiññā itarassa. Atha naṃ ye ca bhagavatā tayo bhavā vuttā, tesaṃ vasena codetuṃ kāmabhavotiādimāha. Tatrāyaṃ adhippāyo – yadi te antarābhavo nāma koci bhavo atthi, tena kāmabhavādīnaṃyeva aññatarena bhavitabbaṃ pañcavokārabhavādinā viya, tena taṃ pucchāmi – ‘‘kiṃ te ayaṃ antarābhavo nāma kāmabhavo, udāhu rūpabhavo arūpabhavo vā’’ti? Itaro tathā anicchanto sabbaṃ paṭikkhipati. Kāmabhavassa cātiādi yadi antarābhavo nāma atthi, imesaṃ bhavānaṃ antarā dvinnaṃ sīmānaṃ sīmantarikā viya bhaveyyāti codetuṃ āraddhaṃ. Paravādī pana tathā anicchanto sabbapañhe paṭikkhipati kevalaṃ laddhiyā, na sahadhammena. Teneva naṃ sakavādī ‘no vata re’ti paṭisedheti.
౫౦౬. పఞ్చమీ సా యోనీతిఆదీనిపి యథాపరిచ్ఛిన్నయోనిఆదీసు సో సమోధానం న గచ్ఛతి, అథ తేన తతో తతో అతిరేకేన భవితబ్బన్తి చోదేతుం వుత్తాని. అన్తరాభవూపగం కమ్మన్తి యది సోపి ఏకో భవో, యథా కామభవూపగాదీని కమ్మాని అత్థీతి సత్థారా విభజిత్వా దస్సితాని, ఏవం తదుపగేనాపి కమ్మేన భవితబ్బన్తి చోదనత్థం వుత్తం. యస్మా పన పరసమయే అన్తరాభవూపగం నామ పాటియేక్కం కమ్మం నత్థి, యం యం భవం ఉపపజ్జిస్సతి, తదుపగేనేవ కమ్మేన అన్తరాభవే నిబ్బత్తతీతి తేసం లద్ధి, తస్మా ‘నహేవ’న్తి పటిక్ఖిత్తం. అత్థి అన్తరాభవూపగా సత్తాతి పుట్ఠోపి కామభవూపగాయేవ నామ తేతి లద్ధియా పటిక్ఖిపతి. జాయన్తీతిఆదీని పుట్ఠోపి తత్థ జాతిజరామరణాని చేవ చుతిపటిసన్ధిపరమ్పరఞ్చ అనిచ్ఛన్తో పటిక్ఖిపతి. రూపాదివసేన పుట్ఠోపి యస్మా అన్తరాభవసత్తస్స అనిదస్సనం రూపం, వేదనాదయోపి అఞ్ఞేసం వియ న ఓళారికాతి తస్స లద్ధి, తస్మా పటిక్ఖిపతి. ఇమినావ కారణేన పఞ్చవోకారభవభావేపి పటిక్ఖేపో వేదితబ్బో.
506. Pañcamī sā yonītiādīnipi yathāparicchinnayoniādīsu so samodhānaṃ na gacchati, atha tena tato tato atirekena bhavitabbanti codetuṃ vuttāni. Antarābhavūpagaṃ kammanti yadi sopi eko bhavo, yathā kāmabhavūpagādīni kammāni atthīti satthārā vibhajitvā dassitāni, evaṃ tadupagenāpi kammena bhavitabbanti codanatthaṃ vuttaṃ. Yasmā pana parasamaye antarābhavūpagaṃ nāma pāṭiyekkaṃ kammaṃ natthi, yaṃ yaṃ bhavaṃ upapajjissati, tadupageneva kammena antarābhave nibbattatīti tesaṃ laddhi, tasmā ‘naheva’nti paṭikkhittaṃ. Atthi antarābhavūpagā sattāti puṭṭhopi kāmabhavūpagāyeva nāma teti laddhiyā paṭikkhipati. Jāyantītiādīni puṭṭhopi tattha jātijarāmaraṇāni ceva cutipaṭisandhiparamparañca anicchanto paṭikkhipati. Rūpādivasena puṭṭhopi yasmā antarābhavasattassa anidassanaṃ rūpaṃ, vedanādayopi aññesaṃ viya na oḷārikāti tassa laddhi, tasmā paṭikkhipati. Imināva kāraṇena pañcavokārabhavabhāvepi paṭikkhepo veditabbo.
౫౦౭. ఇదాని కామభవో భవో గతీతిఆది భవసంసన్దనం నామ హోతి. తత్రాయం అధిప్పాయో – యది తే అన్తరాభవో నామ కోచి భవో భవేయ్య, యథా కామభవాదీసు భవగతిఆదిభేదో లబ్భతి, తథా తత్రాపి లబ్భేథ. యథా వా తత్థ న లబ్భతి, తథా ఇమేసుపి న లబ్భేథ. సమానస్మిఞ్హి భవభావే ఏతేస్వేవేస విభాగో అత్థి, న ఇతరస్మిన్తి కో ఏత్థ విసేసహేతూతి. ఇతరో పున లద్ధిమత్తవసేన తం తం పటిజానాతి చేవ పటిక్ఖిపతి చ.
507. Idāni kāmabhavo bhavo gatītiādi bhavasaṃsandanaṃ nāma hoti. Tatrāyaṃ adhippāyo – yadi te antarābhavo nāma koci bhavo bhaveyya, yathā kāmabhavādīsu bhavagatiādibhedo labbhati, tathā tatrāpi labbhetha. Yathā vā tattha na labbhati, tathā imesupi na labbhetha. Samānasmiñhi bhavabhāve etesvevesa vibhāgo atthi, na itarasminti ko ettha visesahetūti. Itaro puna laddhimattavasena taṃ taṃ paṭijānāti ceva paṭikkhipati ca.
౫౦౮. సబ్బేసఞ్ఞేవ సత్తానం అత్థి అన్తరాభవోతి పుట్ఠో యస్మా నిరయూపగఅసఞ్ఞసత్తూపగఅరూపూపగానం అన్తరాభవం న ఇచ్ఛతి, తస్మా పటిక్ఖిపతి. తేనేవ కారణేన పటిలోమే పటిజానాతి. ఆనన్తరియస్సాతిఆది యేసం సో అన్తరాభవం న ఇచ్ఛతి, తే తావ విభజిత్వా దస్సేతుం వుత్తం. తం సబ్బం పాళిఅనుసారేనేవ వేదితబ్బం సద్ధిం సుత్తసాధనేనాతి.
508. Sabbesaññeva sattānaṃ atthi antarābhavoti puṭṭho yasmā nirayūpagaasaññasattūpagaarūpūpagānaṃ antarābhavaṃ na icchati, tasmā paṭikkhipati. Teneva kāraṇena paṭilome paṭijānāti. Ānantariyassātiādi yesaṃ so antarābhavaṃ na icchati, te tāva vibhajitvā dassetuṃ vuttaṃ. Taṃ sabbaṃ pāḷianusāreneva veditabbaṃ saddhiṃ suttasādhanenāti.
అన్తరాభవకథావణ్ణనా.
Antarābhavakathāvaṇṇanā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / కథావత్థుపాళి • Kathāvatthupāḷi / (౭౪) ౨. అన్తరాభవకథా • (74) 2. Antarābhavakathā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ౨. అన్తరాభవకథావణ్ణనా • 2. Antarābhavakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ౨. అన్తరాభవకథావణ్ణనా • 2. Antarābhavakathāvaṇṇanā