| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
២. អន្តរាភវកថាវណ្ណនា
2. Antarābhavakathāvaṇṇanā
៥០៥. អន្តរដ្ឋានានីតិ អន្តរិកដ្ឋានានិ។ និវារកដ្ឋានានិ ភិន្ទិត្វា ច អាកាសេន ច គមនតោ។ យទិ សោ ភវានំ អន្តរា ន សិយាតិ សោ អន្តរាភវោ កាមភវាទីនំ ភវានំ អន្តរេ យទិ ន ភវេយ្យ។ ន នាម អន្តរាភវោតិ ‘‘សព្ពេន សព្ពំ នត្ថិ នាម អន្តរាភវោ’’តិ ឯវំ បវត្តស្ស សកវាទិវចនស្ស បដិក្ខេបេ ការណំ នត្ថិ, តស្ស បដិក្ខេបេ ការណំ ហទយេ ឋបេត្វា ន បដិក្ខិបតិ, អថ ខោ តថា អនិច្ឆន្តោ កេវលំ លទ្ធិយា បដិក្ខិបតីតិ អត្ថោ។
505. Antaraṭṭhānānīti antarikaṭṭhānāni. Nivārakaṭṭhānāni bhinditvā ca ākāsena ca gamanato. Yadi so bhavānaṃ antarā na siyāti so antarābhavo kāmabhavādīnaṃ bhavānaṃ antare yadi na bhaveyya. Na nāma antarābhavoti ‘‘sabbena sabbaṃ natthi nāma antarābhavo’’ti evaṃ pavattassa sakavādivacanassa paṭikkhepe kāraṇaṃ natthi, tassa paṭikkhepe kāraṇaṃ hadaye ṭhapetvā na paṭikkhipati, atha kho tathā anicchanto kevalaṃ laddhiyā paṭikkhipatīti attho.
៥០៦. ជាតីតិ ន ឥច្ឆតីតិ សម្ពន្ធោ។
506. Jātīti na icchatīti sambandho.
៥០៧. ឯវំ តំ តត្ថ ន ឥច្ឆតីតិ កាមភវាទីសុ វិយ តំ ចុតិបដិសន្ធិបរម្បរំ តត្ថ អន្តរាភវាវត្ថាយ ន ឥច្ឆតិ។ សោ ហិ តស្ស ភាវិភវនិព្ពត្តកកម្មតោ ឯវ បវត្តិំ ឥច្ឆតិ, តស្មា ជាតិជរាមរណានិ អនិច្ចតោ កុតោ ចុតិបដិសន្ធិបរម្បរា។ អយញ្ច វាទោ អន្តរាភវវាទីនំ ឯកច្ចានំ វុត្តោ។ យេ ‘‘អប្បកេន កាលេន សត្តាហេនេវ វា បដិសន្ធិំ បាបុណាតី’’តិ វទន្តិ, យេ បន ‘‘តត្ថេវ ចវិត្វា អាយាតីតិ សត្តសត្តាហានី’’តិ វទន្តិ, តេហិ អនុញ្ញាតាវ ចុតិបដិសន្ធិបរម្បរាតិ តេ អធុនាតនា ទដ្ឋព្ពា បាឡិយំ ‘‘អន្តរាភវេ សត្តា ជាយន្តិ ជីយន្តិ មីយន្តិ ចវន្តិ ឧបបជ្ជន្តីតិ? ន ហេវំ វត្តព្ពេ’’តិ អាគតត្តា។ យថា ចេតំ, ឯវំ និរយូបគាទិភាវម្បិស្ស អធុនាតនា បដិជានន្តិ។ តថា ហិ តេ វទន្តិ ‘‘ឧទ្ធំបាទោ តុ នារកោ’’តិអាទិ។ តត្ថ យំ និស្សាយ បរវាទី អន្តរាភវំ នាម បរិកប្បេតិ, តំ ទស្សេតុំ អដ្ឋកថាយំ ‘‘អន្តរាបរិនិព្ពាយីតិ សុត្តបទំ អយោនិសោ គហេត្វា’’តិ វុត្តំ។ ឥមស្ស ហិ ‘‘អវិហាទីសុ តត្ថ តត្ថ អាយុវេមជ្ឈំ អនតិក្កមិត្វា អន្តរា អគ្គមគ្គាធិគមេន អនវសេសកិលេសបរិនិព្ពានេន បរិនិព្ពាយតិ, អន្តរាបរិនិព្ពាយី’’តិ សុត្តបទស្ស អយមត្ថោ, ន អន្តរាភវភូតោតិ។ តស្មា វុត្តំ ‘‘អន្តរាបរិនិព្ពាយីតិ សុត្តបទំ អយោនិសោ គហេត្វា’’តិ។
507. Evaṃtaṃ tattha na icchatīti kāmabhavādīsu viya taṃ cutipaṭisandhiparamparaṃ tattha antarābhavāvatthāya na icchati. So hi tassa bhāvibhavanibbattakakammato eva pavattiṃ icchati, tasmā jātijarāmaraṇāni aniccato kuto cutipaṭisandhiparamparā. Ayañca vādo antarābhavavādīnaṃ ekaccānaṃ vutto. Ye ‘‘appakena kālena sattāheneva vā paṭisandhiṃ pāpuṇātī’’ti vadanti, ye pana ‘‘tattheva cavitvā āyātīti sattasattāhānī’’ti vadanti, tehi anuññātāva cutipaṭisandhiparamparāti te adhunātanā daṭṭhabbā pāḷiyaṃ ‘‘antarābhave sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Na hevaṃ vattabbe’’ti āgatattā. Yathā cetaṃ, evaṃ nirayūpagādibhāvampissa adhunātanā paṭijānanti. Tathā hi te vadanti ‘‘uddhaṃpādo tu nārako’’tiādi. Tattha yaṃ nissāya paravādī antarābhavaṃ nāma parikappeti, taṃ dassetuṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘antarāparinibbāyīti suttapadaṃ ayoniso gahetvā’’ti vuttaṃ. Imassa hi ‘‘avihādīsu tattha tattha āyuvemajjhaṃ anatikkamitvā antarā aggamaggādhigamena anavasesakilesaparinibbānena parinibbāyati, antarāparinibbāyī’’ti suttapadassa ayamattho, na antarābhavabhūtoti. Tasmā vuttaṃ ‘‘antarāparinibbāyīti suttapadaṃ ayoniso gahetvā’’ti.
យេ បន ‘‘សម្ភវេសីតិ វចនតោ អត្ថេវ អន្តរាភវោ។ សោ ហិ សម្ភវំ ឧបបត្តិំ ឯសតីតិ សម្ភវេសី’’តិ វទន្តិ, តេបិ យេ ភូតាវ ន បុន ភវិស្សន្តិ, តេ ខីណាសវា ‘‘ភូតានំ វា សត្តានំ ឋិតិយា’’តិ ឯត្ថ ‘‘ភូតា’’តិ វុត្តា។ តព្ពិធុរតាយ សម្ភវមេសន្តីតិ សម្ភវេសិនោ, អប្បហីនភវសំយោជនត្តា សេក្ខា បុថុជ្ជនា។ ចតូសុ វា យោនីសុ អណ្ឌជជលាពុជា សត្តា យាវ អណ្ឌកោសំ វត្ថិកោសញ្ច ន ភិន្ទន្តិ, តាវ សម្ភវេសី នាម, អណ្ឌកោសតោ វត្ថិកោសតោ ច និក្ខន្តា ភូតា នាម។ សំសេទជឱបបាតិកា ច បឋមចិត្តក្ខណេ សម្ភវេសី នាម, ទុតិយចិត្តក្ខណតោ បដ្ឋាយ ភូតា នាម។ យេន វា ឥរិយាបថេន ជាយន្តិ, យាវ តតោ អញ្ញំ ន បាបុណន្តិ, តាវ សម្ភវេសី នាម, តតោ បរំ ភូតា នាមាតិ ឯវំ ឧជុកេ បាឡិអនុគតេ អត្ថេ សតិ កិំ អនិទ្ធារិតស្ស បត្ថិយេន អន្តរាភវេន អត្តភាវេន បរិកប្បិតេន បយោជនន្តិ បដិក្ខិបិតព្ពា។
Ye pana ‘‘sambhavesīti vacanato attheva antarābhavo. So hi sambhavaṃ upapattiṃ esatīti sambhavesī’’ti vadanti, tepi ye bhūtāva na puna bhavissanti, te khīṇāsavā ‘‘bhūtānaṃ vā sattānaṃ ṭhitiyā’’ti ettha ‘‘bhūtā’’ti vuttā. Tabbidhuratāya sambhavamesantīti sambhavesino, appahīnabhavasaṃyojanattā sekkhā puthujjanā. Catūsu vā yonīsu aṇḍajajalābujā sattā yāva aṇḍakosaṃ vatthikosañca na bhindanti, tāva sambhavesī nāma, aṇḍakosato vatthikosato ca nikkhantā bhūtā nāma. Saṃsedajaopapātikā ca paṭhamacittakkhaṇe sambhavesī nāma, dutiyacittakkhaṇato paṭṭhāya bhūtā nāma. Yena vā iriyāpathena jāyanti, yāva tato aññaṃ na pāpuṇanti, tāva sambhavesī nāma, tato paraṃ bhūtā nāmāti evaṃ ujuke pāḷianugate atthe sati kiṃ aniddhāritassa patthiyena antarābhavena attabhāvena parikappitena payojananti paṭikkhipitabbā.
យំ បនេកេ ‘‘សន្តានវសេន បវត្តមានានំ ធម្មានំ អវិច្ឆេទេន ទេសន្តរេសុ បាតុភាវោ ទិដ្ឋោ។ យថា តំ វីហិអាទិអវិញ្ញាណកសន្តានេ, ឯវំ សវិញ្ញាណកសន្តានេបិ អវិច្ឆេទេន ទេសន្តរេ បាតុភាវេន ភវិតព្ពំ។ អយញ្ច នយោ សតិ អន្តរាភវេ យុជ្ជតិ, នាញ្ញថា’’តិ យុត្តិំ វទន្តិ, តេហិ ឥទ្ធិមតោ ចេតោវសិប្បត្តស្ស ចិត្តានុគតិកំ កាយំ អធិដ្ឋហន្តស្ស ខណេន ព្រហ្មលោកតោ ឥធូបសង្កមនេ ឥតោ វា ព្រហ្មលោកូបគមនេ យុត្តិ វត្តព្ពា។ យទិ សព្ពត្ថេវ វិច្ឆិន្នទេសេ ធម្មានំ បវត្តិ ន ឥច្ឆិតា, យទិបិ សិយា ‘‘ឥទ្ធិមន្តានំ ឥទ្ធិវិសយោ អចិន្តេយ្យោ’’តិ, តំ ឥធាបិ សមានំ ‘‘កម្មវិបាកោ អចិន្តេយ្យោ’’តិ វចនតោ, តស្មា តំ តេសំ មតិមត្តមេវ។ អចិន្តេយ្យសភាវា ហិ សភាវធម្មា, តេ កត្ថចិ បច្ចយវសេន វិច្ឆិន្នទេសេ បាតុភវន្តិ, កត្ថចិ អវិច្ឆិន្នទេសេ ច។ តថា ហិ មុខឃោសាទីហិ បច្ចយេហិ អញ្ញស្មិំ ទេសេ អាទាសបព្ពតបទេសាទិកេ បដិពិម្ពបដិឃោសាទិកំ និព្ពត្តមានំ ទិដ្ឋន្តិ។
Yaṃ paneke ‘‘santānavasena pavattamānānaṃ dhammānaṃ avicchedena desantaresu pātubhāvo diṭṭho. Yathā taṃ vīhiādiaviññāṇakasantāne, evaṃ saviññāṇakasantānepi avicchedena desantare pātubhāvena bhavitabbaṃ. Ayañca nayo sati antarābhave yujjati, nāññathā’’ti yuttiṃ vadanti, tehi iddhimato cetovasippattassa cittānugatikaṃ kāyaṃ adhiṭṭhahantassa khaṇena brahmalokato idhūpasaṅkamane ito vā brahmalokūpagamane yutti vattabbā. Yadi sabbattheva vicchinnadese dhammānaṃ pavatti na icchitā, yadipi siyā ‘‘iddhimantānaṃ iddhivisayo acinteyyo’’ti, taṃ idhāpi samānaṃ ‘‘kammavipāko acinteyyo’’ti vacanato, tasmā taṃ tesaṃ matimattameva. Acinteyyasabhāvā hi sabhāvadhammā, te katthaci paccayavasena vicchinnadese pātubhavanti, katthaci avicchinnadese ca. Tathā hi mukhaghosādīhi paccayehi aññasmiṃ dese ādāsapabbatapadesādike paṭibimbapaṭighosādikaṃ nibbattamānaṃ diṭṭhanti.
ឯត្ថាហ – បដិពិម្ពំ តាវ អសិទ្ធត្តា អសទិសត្តា ច ន និទស្សនំ។ បដិពិម្ពញ្ហិ នាម អញ្ញទេវ រូបន្តរំ ឧប្បជ្ជតីតិ អសិទ្ធមេតំ។ សិទ្ធិយម្បិ អសទិសត្តា ន និទស្សនំ សិយា ឯកស្មិំ ឋានេ ទ្វិន្នំ សហឋានាភាវតោ។ យត្ថេវ ហិ អាទាសរូបំ បដិពិម្ពរូបញ្ច ទិស្សតិ, ន ច ឯកស្មិំ ទេសេ រូបទ្វយស្ស សហភាវោ យុត្តោ និស្សយភូតទេសតោ, អសទិសញ្ចេតំ សន្ធានតោ។ ន ហិ មុខស្ស បដិពិម្ពសន្ធានភូតំ អាទាសសន្ធានសម្ពន្ធត្តា សន្ធានំ ឧទ្ទិស្ស អវិច្ឆេទេន ទេសន្តរេ បាតុភាវោ វុច្ចតិ, ន អសន្តានន្តិ អសមានមេវ តន្តិ។
Etthāha – paṭibimbaṃ tāva asiddhattā asadisattā ca na nidassanaṃ. Paṭibimbañhi nāma aññadeva rūpantaraṃ uppajjatīti asiddhametaṃ. Siddhiyampi asadisattā na nidassanaṃ siyā ekasmiṃ ṭhāne dvinnaṃ sahaṭhānābhāvato. Yattheva hi ādāsarūpaṃ paṭibimbarūpañca dissati, na ca ekasmiṃ dese rūpadvayassa sahabhāvo yutto nissayabhūtadesato, asadisañcetaṃ sandhānato. Na hi mukhassa paṭibimbasandhānabhūtaṃ ādāsasandhānasambandhattā sandhānaṃ uddissa avicchedena desantare pātubhāvo vuccati, na asantānanti asamānameva tanti.
តត្ថ យំ វុត្តំ ‘‘បដិពិម្ពំ នាម អញ្ញទេវ រូបន្តរំ ឧប្បជ្ជតីតិ អសិទ្ធំ ឯកស្មិំ ឋានេ ទ្វិន្នំ សហឋានភាវតោ’’តិ, តយិទំ អសន្តានមេវ សហឋានំ ចោទិតំ ភិន្ននិស្សយត្តា។ ន ហិ ភិន្ននិស្សយានំ សហឋានំ អត្ថិ។ យថា អនេកេសំ មណិទីបាទីនំ បភារូបំ ឯកស្មិំ បទេសេ បវត្តមានំ អច្ឆិតមានតាយ និរន្តរតាយ ច អភិន្នដ្ឋានំ វិយ បញ្ញាយតិ, ភិន្ននិស្សយត្តា បន ភិន្នដ្ឋានមេវ តំ, គហណវិសេសេន តថាអភិន្នដ្ឋានមត្តំ, ឯវំ អាទាសរូបបដិពិម្ពរូបេសុបិ ទដ្ឋព្ពំ។ តាទិសបច្ចយសមវាយេន ហិ តត្ថ តំ ឧប្បជ្ជតិ ចេវ វិគច្ឆតិ ច, ឯវញ្ចេតំ សម្បដិច្ឆិតព្ពំ ចក្ខុវិញ្ញាណស្ស គោចរភាវូបគមនតោ។ អញ្ញថា អាលោកេន វិនាបិ បញ្ញាយេយ្យ, ចក្ខុវិញ្ញាណស្ស វា ន គោចរោ វិយ សិយា។ តស្ស បន សាមគ្គិយា សោ អានុភាវោ, យំ តថា ទស្សនំ ហោតីតិ។ អចិន្តេយ្យោ ហិ ធម្មានំ សាមត្ថិយភេទោតិ វទន្តេនបិ អយមេវត្ថោ សាធិតោ ភិន្ននិស្សយស្សបិ អភិន្នដ្ឋានស្ស វិយ ឧបដ្ឋានតោ។ ឯតេនេវ ឧទកាទីសុ បដិពិម្ពរូបាភាវចោទនា បដិក្ខិត្តា វេទិតព្ពា។
Tattha yaṃ vuttaṃ ‘‘paṭibimbaṃ nāma aññadeva rūpantaraṃ uppajjatīti asiddhaṃ ekasmiṃ ṭhāne dvinnaṃ sahaṭhānabhāvato’’ti, tayidaṃ asantānameva sahaṭhānaṃ coditaṃ bhinnanissayattā. Na hi bhinnanissayānaṃ sahaṭhānaṃ atthi. Yathā anekesaṃ maṇidīpādīnaṃ pabhārūpaṃ ekasmiṃ padese pavattamānaṃ acchitamānatāya nirantaratāya ca abhinnaṭṭhānaṃ viya paññāyati, bhinnanissayattā pana bhinnaṭṭhānameva taṃ, gahaṇavisesena tathāabhinnaṭṭhānamattaṃ, evaṃ ādāsarūpapaṭibimbarūpesupi daṭṭhabbaṃ. Tādisapaccayasamavāyena hi tattha taṃ uppajjati ceva vigacchati ca, evañcetaṃ sampaṭicchitabbaṃ cakkhuviññāṇassa gocarabhāvūpagamanato. Aññathā ālokena vināpi paññāyeyya, cakkhuviññāṇassa vā na gocaro viya siyā. Tassa pana sāmaggiyā so ānubhāvo, yaṃ tathā dassanaṃ hotīti. Acinteyyo hi dhammānaṃ sāmatthiyabhedoti vadantenapi ayamevattho sādhito bhinnanissayassapi abhinnaṭṭhānassa viya upaṭṭhānato. Eteneva udakādīsu paṭibimbarūpābhāvacodanā paṭikkhittā veditabbā.
សិទ្ធេ ច បដិពិម្ពរូបេ តស្ស និទស្សនភាវោ សិទ្ធោយេវ ហោតិ ហេតុផលានំ វិច្ឆិន្នទេសតាវិភាវនតោ។ យំ បន វុត្តំ ‘‘អសទិសត្តា ន និទស្សន’’ន្តិ, តទយុត្តំ។ កស្មា? ន ហិ និទស្សនំ នាម និទស្សិតព្ពេន សព្ពទា សទិសមេវ ហោតិ។ ចុតិក្ខន្ធាធានតោ វិច្ឆិន្នទេសេ ឧបបត្តិក្ខន្ធា បាតុភវន្តីតិ ឯតស្ស អត្ថស្ស សាធនត្ថំ មុខរូបតោ វិច្ឆិន្នេ ឋានេ តស្ស ផលភូតំ បដិពិម្ពរូបំ និព្ពត្តតីតិ ឯត្ថ តស្ស និទស្សនត្ថស្ស អធិប្បេតត្តា។ ឯតេន អសន្តានចោទនា បដិក្ខិត្តា វេទិតព្ពា។
Siddhe ca paṭibimbarūpe tassa nidassanabhāvo siddhoyeva hoti hetuphalānaṃ vicchinnadesatāvibhāvanato. Yaṃ pana vuttaṃ ‘‘asadisattā na nidassana’’nti, tadayuttaṃ. Kasmā? Na hi nidassanaṃ nāma nidassitabbena sabbadā sadisameva hoti. Cutikkhandhādhānato vicchinnadese upapattikkhandhā pātubhavantīti etassa atthassa sādhanatthaṃ mukharūpato vicchinne ṭhāne tassa phalabhūtaṃ paṭibimbarūpaṃ nibbattatīti ettha tassa nidassanatthassa adhippetattā. Etena asantānacodanā paṭikkhittā veditabbā.
យស្មា វា មុខបដិពិម្ពរូបានំ ហេតុផលភាវោ សិទ្ធោ, តស្មាបិ សា បដិក្ខិត្តាវ ហោតិ។ ហេតុផលភាវសម្ពន្ធេសុ ហិ សន្តានវោហារោ។ យថាវុត្តទ្វីហិការណេហិ បដិពិម្ពំ ឧប្បជ្ជតិ ពិម្ពតោ អាទាសតោ ច, ន ចេវំ ឧបបត្តិក្ខន្ធានំ វិច្ឆិន្នទេសុប្បត្តិ។ យថា ចេត្ថ បដិពិម្ពរូបំ និទស្សិតំ, ឯវំ បដិឃោសទីបមុទ្ទាទយោបិ និទស្សិតព្ពា។ យថា ហិ បដិឃោសទីបមុទ្ទាទយោ សទ្ទាទិហេតុកា ហោន្តិ, អញ្ញត្រ អគន្ត្វា ហោន្តិ, ឯវមេវ ឥទំ ចិត្តន្តិ។
Yasmā vā mukhapaṭibimbarūpānaṃ hetuphalabhāvo siddho, tasmāpi sā paṭikkhittāva hoti. Hetuphalabhāvasambandhesu hi santānavohāro. Yathāvuttadvīhikāraṇehi paṭibimbaṃ uppajjati bimbato ādāsato ca, na cevaṃ upapattikkhandhānaṃ vicchinnadesuppatti. Yathā cettha paṭibimbarūpaṃ nidassitaṃ, evaṃ paṭighosadīpamuddādayopi nidassitabbā. Yathā hi paṭighosadīpamuddādayo saddādihetukā honti, aññatra agantvā honti, evameva idaṃ cittanti.
អបិចាយំ អន្តរាភវវាទី ឯវំ បុច្ឆិតព្ពោ – យទិ ‘‘ធម្មានំ វិច្ឆិន្នទេសុប្បត្តិ ន យុត្តា’’តិ អន្តរាភវោ បរិកប្បិតោ, រាហុអាទីនំ សរីរេ កថមនេកយោជនសហស្សន្តរិកេសុ បាទដ្ឋានហទយដ្ឋានេសុ កាយវិញ្ញាណមនោវិញ្ញាណុប្បត្តិ វិច្ឆិន្នទេសេ យុត្តា។ យទិ ឯកសន្តានភាវតោ, ឥធាបិ តំសមានំ។ ន ចេត្ថ អរូបធម្មភាវតោ អលំ បរិហារាយ បញ្ចវោការេ រូបារូបធម្មានំ អញ្ញមញ្ញំ សម្ពន្ធត្តា។ វត្តមានេហិ តាវ បច្ចយេហិ វិច្ឆិន្នទេសេ ផលស្ស ឧប្បត្តិ សិទ្ធា, កិមង្គំ បន អតីតេហិ បញ្ចវោការភវេហិ។ យត្ថ វិបាកវិញ្ញាណស្ស បច្ចយោ, តត្ថស្ស និស្សយភូតស្ស វត្ថុស្ស សហភាវីនញ្ច ខន្ធានំ សម្ភវោតិ លទ្ធោកាសេន កម្មុនា និព្ពត្តិយមានស្ស អវសេសបច្ចយន្តរសហិតស្ស វិបាកវិញ្ញាណស្ស ឧប្បត្តិយំ នាលំ វិច្ឆិន្នទេសតា វិពន្ធាយ។ យថា ច អនេកកប្បសហស្សន្តរិកាបិ ចុតិក្ខន្ធា ឧបបត្តិក្ខន្ធានំ អនន្តរបច្ចយោតិ ន កាលទូរតា, ឯវំ អនេកយោជនសហស្សន្តរិកាបិ តេ តេសំ អនន្តរបច្ចយោ ហោន្តីតិ ន ទេសទូរតា។ ឯវំ ចុតិក្ខន្ធនិរោធានន្តរំ ឧបបត្តិដ្ឋានេ បច្ចយន្តរសមវាយេន បដិសន្ធិក្ខន្ធា បាតុភវន្តីតិ នត្ថេវ អន្តរាភវោ។ អសតិ ច តស្មិំ យំ តស្ស កេចិ ‘‘ភាវិភវនិព្ពត្តកកម្មុនោ តតោ ឯវ ភាវិបុរិមកាលភវាការោ សជាតិសុទ្ធទិព្ពចក្ខុគោចរោ អហីនិន្ទ្រិយោ កេនចិ អប្បដិហតគមនោ គន្ធាហារោ’’តិ ឯវមាទិការណាការាទិំ វណ្ណេន្តិ, តំ វញ្ឈាតនយស្ស រស្សទីឃសាមតាទិវិវាទសទិសន្តិ វេទិតព្ពំ។
Apicāyaṃ antarābhavavādī evaṃ pucchitabbo – yadi ‘‘dhammānaṃ vicchinnadesuppatti na yuttā’’ti antarābhavo parikappito, rāhuādīnaṃ sarīre kathamanekayojanasahassantarikesu pādaṭṭhānahadayaṭṭhānesu kāyaviññāṇamanoviññāṇuppatti vicchinnadese yuttā. Yadi ekasantānabhāvato, idhāpi taṃsamānaṃ. Na cettha arūpadhammabhāvato alaṃ parihārāya pañcavokāre rūpārūpadhammānaṃ aññamaññaṃ sambandhattā. Vattamānehi tāva paccayehi vicchinnadese phalassa uppatti siddhā, kimaṅgaṃ pana atītehi pañcavokārabhavehi. Yattha vipākaviññāṇassa paccayo, tatthassa nissayabhūtassa vatthussa sahabhāvīnañca khandhānaṃ sambhavoti laddhokāsena kammunā nibbattiyamānassa avasesapaccayantarasahitassa vipākaviññāṇassa uppattiyaṃ nālaṃ vicchinnadesatā vibandhāya. Yathā ca anekakappasahassantarikāpi cutikkhandhā upapattikkhandhānaṃ anantarapaccayoti na kāladūratā, evaṃ anekayojanasahassantarikāpi te tesaṃ anantarapaccayo hontīti na desadūratā. Evaṃ cutikkhandhanirodhānantaraṃ upapattiṭṭhāne paccayantarasamavāyena paṭisandhikkhandhā pātubhavantīti nattheva antarābhavo. Asati ca tasmiṃ yaṃ tassa keci ‘‘bhāvibhavanibbattakakammuno tato eva bhāvipurimakālabhavākāro sajātisuddhadibbacakkhugocaro ahīnindriyo kenaci appaṭihatagamano gandhāhāro’’ti evamādikāraṇākārādiṃ vaṇṇenti, taṃ vañjhātanayassa rassadīghasāmatādivivādasadisanti veditabbaṃ.
អន្តរាភវកថាវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Antarābhavakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / (៧៤) ២. អន្តរាភវកថា • (74) 2. Antarābhavakathā
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / អភិធម្មបិដក (អដ្ឋកថា) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ២. អន្តរាភវកថាវណ្ណនា • 2. Antarābhavakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ២. អន្តរាភវកថាវណ្ណនា • 2. Antarābhavakathāvaṇṇanā
