| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೨. ಅನ್ತರಾಭವಕಥಾವಣ್ಣನಾ
2. Antarābhavakathāvaṇṇanā
೫೦೫. ಇದಾನಿ ಅನ್ತರಾಭವಕಥಾ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ಥ ಯೇಸಂ ‘‘ಅನ್ತರಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯೀ’’ತಿ ಸುತ್ತಪದಂ ಅಯೋನಿಸೋ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಅನ್ತರಾಭವೋ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ, ಯತ್ಥ ಸತ್ತೋ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುಕೋ ವಿಯ ಅದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುಕೋ, ಇದ್ಧಿಮಾ ವಿಯ ಅನಿದ್ಧಿಮಾ ಮಾತಾಪಿತಿಸಮಾಗಮಞ್ಚೇವ ಉತುಸಮಯಞ್ಚ ಓಲೋಕಯಮಾನೋ ಸತ್ತಾಹಂ ವಾ ಅತಿರೇಕಸತ್ತಾಹಂ ವಾ ತಿಟ್ಠತೀ’’ತಿ ಲದ್ಧಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಪುಬ್ಬಸೇಲಿಯಾನಞ್ಚೇವ ಸಮ್ಮಿತಿಯಾನಞ್ಚ; ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಅತ್ಥೀತಿ ಪುಚ್ಛಾ ಸಕವಾದಿಸ್ಸ, ಲದ್ಧಿಯಂ ಠತ್ವಾ ಪಟಿಞ್ಞಾ ಇತರಸ್ಸ। ಅಥ ನಂ ಯೇ ಚ ಭಗವತಾ ತಯೋ ಭವಾ ವುತ್ತಾ, ತೇಸಂ ವಸೇನ ಚೋದೇತುಂ ಕಾಮಭವೋತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ರಾಯಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ಯದಿ ತೇ ಅನ್ತರಾಭವೋ ನಾಮ ಕೋಚಿ ಭವೋ ಅತ್ಥಿ, ತೇನ ಕಾಮಭವಾದೀನಂಯೇವ ಅಞ್ಞತರೇನ ಭವಿತಬ್ಬಂ ಪಞ್ಚವೋಕಾರಭವಾದಿನಾ ವಿಯ, ತೇನ ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮಿ – ‘‘ಕಿಂ ತೇ ಅಯಂ ಅನ್ತರಾಭವೋ ನಾಮ ಕಾಮಭವೋ, ಉದಾಹು ರೂಪಭವೋ ಅರೂಪಭವೋ ವಾ’’ತಿ? ಇತರೋ ತಥಾ ಅನಿಚ್ಛನ್ತೋ ಸಬ್ಬಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಕಾಮಭವಸ್ಸ ಚಾತಿಆದಿ ಯದಿ ಅನ್ತರಾಭವೋ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ, ಇಮೇಸಂ ಭವಾನಂ ಅನ್ತರಾ ದ್ವಿನ್ನಂ ಸೀಮಾನಂ ಸೀಮನ್ತರಿಕಾ ವಿಯ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಚೋದೇತುಂ ಆರದ್ಧಂ। ಪರವಾದೀ ಪನ ತಥಾ ಅನಿಚ್ಛನ್ತೋ ಸಬ್ಬಪಞ್ಹೇ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ ಕೇವಲಂ ಲದ್ಧಿಯಾ, ನ ಸಹಧಮ್ಮೇನ। ತೇನೇವ ನಂ ಸಕವಾದೀ ‘ನೋ ವತ ರೇ’ತಿ ಪಟಿಸೇಧೇತಿ।
505. Idāni antarābhavakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘antarā parinibbāyī’’ti suttapadaṃ ayoniso gahetvā ‘‘antarābhavo nāma atthi, yattha satto dibbacakkhuko viya adibbacakkhuko, iddhimā viya aniddhimā mātāpitisamāgamañceva utusamayañca olokayamāno sattāhaṃ vā atirekasattāhaṃ vā tiṭṭhatī’’ti laddhi, seyyathāpi pubbaseliyānañceva sammitiyānañca; te sandhāya atthīti pucchā sakavādissa, laddhiyaṃ ṭhatvā paṭiññā itarassa. Atha naṃ ye ca bhagavatā tayo bhavā vuttā, tesaṃ vasena codetuṃ kāmabhavotiādimāha. Tatrāyaṃ adhippāyo – yadi te antarābhavo nāma koci bhavo atthi, tena kāmabhavādīnaṃyeva aññatarena bhavitabbaṃ pañcavokārabhavādinā viya, tena taṃ pucchāmi – ‘‘kiṃ te ayaṃ antarābhavo nāma kāmabhavo, udāhu rūpabhavo arūpabhavo vā’’ti? Itaro tathā anicchanto sabbaṃ paṭikkhipati. Kāmabhavassa cātiādi yadi antarābhavo nāma atthi, imesaṃ bhavānaṃ antarā dvinnaṃ sīmānaṃ sīmantarikā viya bhaveyyāti codetuṃ āraddhaṃ. Paravādī pana tathā anicchanto sabbapañhe paṭikkhipati kevalaṃ laddhiyā, na sahadhammena. Teneva naṃ sakavādī ‘no vata re’ti paṭisedheti.
೫೦೬. ಪಞ್ಚಮೀ ಸಾ ಯೋನೀತಿಆದೀನಿಪಿ ಯಥಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಯೋನಿಆದೀಸು ಸೋ ಸಮೋಧಾನಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ, ಅಥ ತೇನ ತತೋ ತತೋ ಅತಿರೇಕೇನ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಚೋದೇತುಂ ವುತ್ತಾನಿ। ಅನ್ತರಾಭವೂಪಗಂ ಕಮ್ಮನ್ತಿ ಯದಿ ಸೋಪಿ ಏಕೋ ಭವೋ, ಯಥಾ ಕಾಮಭವೂಪಗಾದೀನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಅತ್ಥೀತಿ ಸತ್ಥಾರಾ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ದಸ್ಸಿತಾನಿ, ಏವಂ ತದುಪಗೇನಾಪಿ ಕಮ್ಮೇನ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಚೋದನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಪರಸಮಯೇ ಅನ್ತರಾಭವೂಪಗಂ ನಾಮ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕಂ ಕಮ್ಮಂ ನತ್ಥಿ, ಯಂ ಯಂ ಭವಂ ಉಪಪಜ್ಜಿಸ್ಸತಿ, ತದುಪಗೇನೇವ ಕಮ್ಮೇನ ಅನ್ತರಾಭವೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತೀತಿ ತೇಸಂ ಲದ್ಧಿ, ತಸ್ಮಾ ‘ನಹೇವ’ನ್ತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ। ಅತ್ಥಿ ಅನ್ತರಾಭವೂಪಗಾ ಸತ್ತಾತಿ ಪುಟ್ಠೋಪಿ ಕಾಮಭವೂಪಗಾಯೇವ ನಾಮ ತೇತಿ ಲದ್ಧಿಯಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಜಾಯನ್ತೀತಿಆದೀನಿ ಪುಟ್ಠೋಪಿ ತತ್ಥ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಾನಿ ಚೇವ ಚುತಿಪಟಿಸನ್ಧಿಪರಮ್ಪರಞ್ಚ ಅನಿಚ್ಛನ್ತೋ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ರೂಪಾದಿವಸೇನ ಪುಟ್ಠೋಪಿ ಯಸ್ಮಾ ಅನ್ತರಾಭವಸತ್ತಸ್ಸ ಅನಿದಸ್ಸನಂ ರೂಪಂ, ವೇದನಾದಯೋಪಿ ಅಞ್ಞೇಸಂ ವಿಯ ನ ಓಳಾರಿಕಾತಿ ತಸ್ಸ ಲದ್ಧಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ಇಮಿನಾವ ಕಾರಣೇನ ಪಞ್ಚವೋಕಾರಭವಭಾವೇಪಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
506. Pañcamī sā yonītiādīnipi yathāparicchinnayoniādīsu so samodhānaṃ na gacchati, atha tena tato tato atirekena bhavitabbanti codetuṃ vuttāni. Antarābhavūpagaṃ kammanti yadi sopi eko bhavo, yathā kāmabhavūpagādīni kammāni atthīti satthārā vibhajitvā dassitāni, evaṃ tadupagenāpi kammena bhavitabbanti codanatthaṃ vuttaṃ. Yasmā pana parasamaye antarābhavūpagaṃ nāma pāṭiyekkaṃ kammaṃ natthi, yaṃ yaṃ bhavaṃ upapajjissati, tadupageneva kammena antarābhave nibbattatīti tesaṃ laddhi, tasmā ‘naheva’nti paṭikkhittaṃ. Atthi antarābhavūpagā sattāti puṭṭhopi kāmabhavūpagāyeva nāma teti laddhiyā paṭikkhipati. Jāyantītiādīni puṭṭhopi tattha jātijarāmaraṇāni ceva cutipaṭisandhiparamparañca anicchanto paṭikkhipati. Rūpādivasena puṭṭhopi yasmā antarābhavasattassa anidassanaṃ rūpaṃ, vedanādayopi aññesaṃ viya na oḷārikāti tassa laddhi, tasmā paṭikkhipati. Imināva kāraṇena pañcavokārabhavabhāvepi paṭikkhepo veditabbo.
೫೦೭. ಇದಾನಿ ಕಾಮಭವೋ ಭವೋ ಗತೀತಿಆದಿ ಭವಸಂಸನ್ದನಂ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತತ್ರಾಯಂ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ – ಯದಿ ತೇ ಅನ್ತರಾಭವೋ ನಾಮ ಕೋಚಿ ಭವೋ ಭವೇಯ್ಯ, ಯಥಾ ಕಾಮಭವಾದೀಸು ಭವಗತಿಆದಿಭೇದೋ ಲಬ್ಭತಿ, ತಥಾ ತತ್ರಾಪಿ ಲಬ್ಭೇಥ। ಯಥಾ ವಾ ತತ್ಥ ನ ಲಬ್ಭತಿ, ತಥಾ ಇಮೇಸುಪಿ ನ ಲಬ್ಭೇಥ। ಸಮಾನಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಭವಭಾವೇ ಏತೇಸ್ವೇವೇಸ ವಿಭಾಗೋ ಅತ್ಥಿ, ನ ಇತರಸ್ಮಿನ್ತಿ ಕೋ ಏತ್ಥ ವಿಸೇಸಹೇತೂತಿ। ಇತರೋ ಪುನ ಲದ್ಧಿಮತ್ತವಸೇನ ತಂ ತಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ ಚೇವ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ ಚ।
507. Idāni kāmabhavo bhavo gatītiādi bhavasaṃsandanaṃ nāma hoti. Tatrāyaṃ adhippāyo – yadi te antarābhavo nāma koci bhavo bhaveyya, yathā kāmabhavādīsu bhavagatiādibhedo labbhati, tathā tatrāpi labbhetha. Yathā vā tattha na labbhati, tathā imesupi na labbhetha. Samānasmiñhi bhavabhāve etesvevesa vibhāgo atthi, na itarasminti ko ettha visesahetūti. Itaro puna laddhimattavasena taṃ taṃ paṭijānāti ceva paṭikkhipati ca.
೫೦೮. ಸಬ್ಬೇಸಞ್ಞೇವ ಸತ್ತಾನಂ ಅತ್ಥಿ ಅನ್ತರಾಭವೋತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಯಸ್ಮಾ ನಿರಯೂಪಗಅಸಞ್ಞಸತ್ತೂಪಗಅರೂಪೂಪಗಾನಂ ಅನ್ತರಾಭವಂ ನ ಇಚ್ಛತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ತೇನೇವ ಕಾರಣೇನ ಪಟಿಲೋಮೇ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಆನನ್ತರಿಯಸ್ಸಾತಿಆದಿ ಯೇಸಂ ಸೋ ಅನ್ತರಾಭವಂ ನ ಇಚ್ಛತಿ, ತೇ ತಾವ ವಿಭಜಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಂ ವುತ್ತಂ। ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಪಾಳಿಅನುಸಾರೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ ಸದ್ಧಿಂ ಸುತ್ತಸಾಧನೇನಾತಿ।
508. Sabbesaññeva sattānaṃ atthi antarābhavoti puṭṭho yasmā nirayūpagaasaññasattūpagaarūpūpagānaṃ antarābhavaṃ na icchati, tasmā paṭikkhipati. Teneva kāraṇena paṭilome paṭijānāti. Ānantariyassātiādi yesaṃ so antarābhavaṃ na icchati, te tāva vibhajitvā dassetuṃ vuttaṃ. Taṃ sabbaṃ pāḷianusāreneva veditabbaṃ saddhiṃ suttasādhanenāti.
ಅನ್ತರಾಭವಕಥಾವಣ್ಣನಾ।
Antarābhavakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಕಥಾವತ್ಥುಪಾಳಿ • Kathāvatthupāḷi / (೭೪) ೨. ಅನ್ತರಾಭವಕಥಾ • (74) 2. Antarābhavakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ೨. ಅನ್ತರಾಭವಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 2. Antarābhavakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅನುಟೀಕಾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ೨. ಅನ್ತರಾಭವಕಥಾವಣ್ಣನಾ • 2. Antarābhavakathāvaṇṇanā
