| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
2. අන්‌තරාභවකථාවණ්‌ණනා
2. Antarābhavakathāvaṇṇanā
505. ඉදානි අන්‌තරාභවකථා නාම හොති. තත්‌ථ යෙසං ‘‘අන්‌තරා පරිනිබ්‌බායී’’ති සුත්‌තපදං අයොනිසො ගහෙත්‌වා ‘‘අන්‌තරාභවො නාම අත්‌ථි, යත්‌ථ සත්‌තො දිබ්‌බචක්‌ඛුකො විය අදිබ්‌බචක්‌ඛුකො, ඉද්‌ධිමා විය අනිද්‌ධිමා මාතාපිතිසමාගමඤ්‌චෙව උතුසමයඤ්‌ච ඔලොකයමානො සත්‌තාහං වා අතිරෙකසත්‌තාහං වා තිට්‌ඨතී’’ති ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි පුබ්‌බසෙලියානඤ්‌චෙව සම්‌මිතියානඤ්‌ච; තෙ සන්‌ධාය අත්‌ථීති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, ලද්‌ධියං ඨත්‌වා පටිඤ්‌ඤා ඉතරස්‌ස. අථ නං යෙ ච භගවතා තයො භවා වුත්‌තා, තෙසං වසෙන චොදෙතුං කාමභවොතිආදිමාහ. තත්‍රායං අධිප්‌පායො – යදි තෙ අන්‌තරාභවො නාම කොචි භවො අත්‌ථි, තෙන කාමභවාදීනංයෙව අඤ්‌ඤතරෙන භවිතබ්‌බං පඤ්‌චවොකාරභවාදිනා විය, තෙන තං පුච්‌ඡාමි – ‘‘කිං තෙ අයං අන්‌තරාභවො නාම කාමභවො, උදාහු රූපභවො අරූපභවො වා’’ති? ඉතරො තථා අනිච්‌ඡන්‌තො සබ්‌බං පටික්‌ඛිපති. කාමභවස්‌ස චාතිආදි යදි අන්‌තරාභවො නාම අත්‌ථි, ඉමෙසං භවානං අන්‌තරා ද්‌වින්‌නං සීමානං සීමන්‌තරිකා විය භවෙය්‍යාති චොදෙතුං ආරද්‌ධං. පරවාදී පන තථා අනිච්‌ඡන්‌තො සබ්‌බපඤ්‌හෙ පටික්‌ඛිපති කෙවලං ලද්‌ධියා, න සහධම්‌මෙන. තෙනෙව නං සකවාදී ‘නො වත රෙ’ති පටිසෙධෙති.
505. Idāni antarābhavakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘antarā parinibbāyī’’ti suttapadaṃ ayoniso gahetvā ‘‘antarābhavo nāma atthi, yattha satto dibbacakkhuko viya adibbacakkhuko, iddhimā viya aniddhimā mātāpitisamāgamañceva utusamayañca olokayamāno sattāhaṃ vā atirekasattāhaṃ vā tiṭṭhatī’’ti laddhi, seyyathāpi pubbaseliyānañceva sammitiyānañca; te sandhāya atthīti pucchā sakavādissa, laddhiyaṃ ṭhatvā paṭiññā itarassa. Atha naṃ ye ca bhagavatā tayo bhavā vuttā, tesaṃ vasena codetuṃ kāmabhavotiādimāha. Tatrāyaṃ adhippāyo – yadi te antarābhavo nāma koci bhavo atthi, tena kāmabhavādīnaṃyeva aññatarena bhavitabbaṃ pañcavokārabhavādinā viya, tena taṃ pucchāmi – ‘‘kiṃ te ayaṃ antarābhavo nāma kāmabhavo, udāhu rūpabhavo arūpabhavo vā’’ti? Itaro tathā anicchanto sabbaṃ paṭikkhipati. Kāmabhavassa cātiādi yadi antarābhavo nāma atthi, imesaṃ bhavānaṃ antarā dvinnaṃ sīmānaṃ sīmantarikā viya bhaveyyāti codetuṃ āraddhaṃ. Paravādī pana tathā anicchanto sabbapañhe paṭikkhipati kevalaṃ laddhiyā, na sahadhammena. Teneva naṃ sakavādī ‘no vata re’ti paṭisedheti.
506. පඤ්‌චමී සා යොනීතිආදීනිපි යථාපරිච්‌ඡින්‌නයොනිආදීසු සො සමොධානං න ගච්‌ඡති, අථ තෙන තතො තතො අතිරෙකෙන භවිතබ්‌බන්‌ති චොදෙතුං වුත්‌තානි. අන්‌තරාභවූපගං කම්‌මන්‌ති යදි සොපි එකො භවො, යථා කාමභවූපගාදීනි කම්‌මානි අත්‌ථීති සත්‌ථාරා විභජිත්‌වා දස්‌සිතානි, එවං තදුපගෙනාපි කම්‌මෙන භවිතබ්‌බන්‌ති චොදනත්‌ථං වුත්‌තං. යස්‌මා පන පරසමයෙ අන්‌තරාභවූපගං නාම පාටියෙක්‌කං කම්‌මං නත්‌ථි, යං යං භවං උපපජ්‌ජිස්‌සති, තදුපගෙනෙව කම්‌මෙන අන්‌තරාභවෙ නිබ්‌බත්‌තතීති තෙසං ලද්‌ධි, තස්‌මා ‘නහෙව’න්‌ති පටික්‌ඛිත්‌තං. අත්‌ථි අන්‌තරාභවූපගා සත්‌තාති පුට්‌ඨොපි කාමභවූපගායෙව නාම තෙති ලද්‌ධියා පටික්‌ඛිපති. ජායන්‌තීතිආදීනි පුට්‌ඨොපි තත්‌ථ ජාතිජරාමරණානි චෙව චුතිපටිසන්‌ධිපරම්‌පරඤ්‌ච අනිච්‌ඡන්‌තො පටික්‌ඛිපති. රූපාදිවසෙන පුට්‌ඨොපි යස්‌මා අන්‌තරාභවසත්‌තස්‌ස අනිදස්‌සනං රූපං, වෙදනාදයොපි අඤ්‌ඤෙසං විය න ඔළාරිකාති තස්‌ස ලද්‌ධි, තස්‌මා පටික්‌ඛිපති. ඉමිනාව කාරණෙන පඤ්‌චවොකාරභවභාවෙපි පටික්‌ඛෙපො වෙදිතබ්‌බො.
506. Pañcamī sā yonītiādīnipi yathāparicchinnayoniādīsu so samodhānaṃ na gacchati, atha tena tato tato atirekena bhavitabbanti codetuṃ vuttāni. Antarābhavūpagaṃ kammanti yadi sopi eko bhavo, yathā kāmabhavūpagādīni kammāni atthīti satthārā vibhajitvā dassitāni, evaṃ tadupagenāpi kammena bhavitabbanti codanatthaṃ vuttaṃ. Yasmā pana parasamaye antarābhavūpagaṃ nāma pāṭiyekkaṃ kammaṃ natthi, yaṃ yaṃ bhavaṃ upapajjissati, tadupageneva kammena antarābhave nibbattatīti tesaṃ laddhi, tasmā ‘naheva’nti paṭikkhittaṃ. Atthi antarābhavūpagā sattāti puṭṭhopi kāmabhavūpagāyeva nāma teti laddhiyā paṭikkhipati. Jāyantītiādīni puṭṭhopi tattha jātijarāmaraṇāni ceva cutipaṭisandhiparamparañca anicchanto paṭikkhipati. Rūpādivasena puṭṭhopi yasmā antarābhavasattassa anidassanaṃ rūpaṃ, vedanādayopi aññesaṃ viya na oḷārikāti tassa laddhi, tasmā paṭikkhipati. Imināva kāraṇena pañcavokārabhavabhāvepi paṭikkhepo veditabbo.
507. ඉදානි කාමභවො භවො ගතීතිආදි භවසංසන්‌දනං නාම හොති. තත්‍රායං අධිප්‌පායො – යදි තෙ අන්‌තරාභවො නාම කොචි භවො භවෙය්‍ය, යථා කාමභවාදීසු භවගතිආදිභෙදො ලබ්‌භති, තථා තත්‍රාපි ලබ්‌භෙථ. යථා වා තත්‌ථ න ලබ්‌භති, තථා ඉමෙසුපි න ලබ්‌භෙථ. සමානස්‌මිඤ්‌හි භවභාවෙ එතෙස්‌වෙවෙස විභාගො අත්‌ථි, න ඉතරස්‌මින්‌ති කො එත්‌ථ විසෙසහෙතූති. ඉතරො පුන ලද්‌ධිමත්‌තවසෙන තං තං පටිජානාති චෙව පටික්‌ඛිපති ච.
507. Idāni kāmabhavo bhavo gatītiādi bhavasaṃsandanaṃ nāma hoti. Tatrāyaṃ adhippāyo – yadi te antarābhavo nāma koci bhavo bhaveyya, yathā kāmabhavādīsu bhavagatiādibhedo labbhati, tathā tatrāpi labbhetha. Yathā vā tattha na labbhati, tathā imesupi na labbhetha. Samānasmiñhi bhavabhāve etesvevesa vibhāgo atthi, na itarasminti ko ettha visesahetūti. Itaro puna laddhimattavasena taṃ taṃ paṭijānāti ceva paṭikkhipati ca.
508. සබ්‌බෙසඤ්‌ඤෙව සත්‌තානං අත්‌ථි අන්‌තරාභවොති පුට්‌ඨො යස්‌මා නිරයූපගඅසඤ්‌ඤසත්‌තූපගඅරූපූපගානං අන්‌තරාභවං න ඉච්‌ඡති, තස්‌මා පටික්‌ඛිපති. තෙනෙව කාරණෙන පටිලොමෙ පටිජානාති. ආනන්‌තරියස්‌සාතිආදි යෙසං සො අන්‌තරාභවං න ඉච්‌ඡති, තෙ තාව විභජිත්‌වා දස්‌සෙතුං වුත්‌තං. තං සබ්‌බං පාළිඅනුසාරෙනෙව වෙදිතබ්‌බං සද්‌ධිං සුත්‌තසාධනෙනාති.
508. Sabbesaññeva sattānaṃ atthi antarābhavoti puṭṭho yasmā nirayūpagaasaññasattūpagaarūpūpagānaṃ antarābhavaṃ na icchati, tasmā paṭikkhipati. Teneva kāraṇena paṭilome paṭijānāti. Ānantariyassātiādi yesaṃ so antarābhavaṃ na icchati, te tāva vibhajitvā dassetuṃ vuttaṃ. Taṃ sabbaṃ pāḷianusāreneva veditabbaṃ saddhiṃ suttasādhanenāti.
අන්‌තරාභවකථාවණ්‌ණනා.
Antarābhavakathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (74) 2. අන්‌තරාභවකථා • (74) 2. Antarābhavakathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 2. අන්‌තරාභවකථාවණ්‌ණනා • 2. Antarābhavakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 2. අන්‌තරාභවකථාවණ්‌ණනා • 2. Antarābhavakathāvaṇṇanā
