Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ൯. അന്തരാമലസുത്തവണ്ണനാ

    9. Antarāmalasuttavaṇṇanā

    ൮൮. നവമേ അന്തരാമലാതി ഏത്ഥ അന്തരാസദ്ദോ –

    88. Navame antarāmalāti ettha antarāsaddo –

    ‘‘നദീതീരേസു സണ്ഠാനേ, സഭാസു രഥിയാസു ച;

    ‘‘Nadītīresu saṇṭhāne, sabhāsu rathiyāsu ca;

    ജനാ സങ്ഗമ്മ മന്തേന്തി, മഞ്ച തഞ്ച കിമന്തര’’ന്തി. –

    Janā saṅgamma mantenti, mañca tañca kimantara’’nti. –

    ആദീസു (സം॰ നി॰ ൧.൨൨൮) കാരണേ ആഗതോ. ‘‘അദ്ദസാ മം, ഭന്തേ, അഞ്ഞതരാ ഇത്ഥീ വിജ്ജന്തരികായ ഭാജനം ധോവന്തീ’’തിആദീസു (മ॰ നി॰ ൨.൧൪൯) ഖണേ. ‘‘അപിചായം തപോദാ ദ്വിന്നം മഹാനിരയാനം അന്തരികായ ആഗച്ഛതീ’’തിആദീസു (പാരാ॰ ൨൩൧) വിവരേ.

    Ādīsu (saṃ. ni. 1.228) kāraṇe āgato. ‘‘Addasā maṃ, bhante, aññatarā itthī vijjantarikāya bhājanaṃ dhovantī’’tiādīsu (ma. ni. 2.149) khaṇe. ‘‘Apicāyaṃ tapodā dvinnaṃ mahānirayānaṃ antarikāya āgacchatī’’tiādīsu (pārā. 231) vivare.

    ‘‘പീതവത്ഥേ പീതധജേ, പീതാലങ്കാരഭൂസിതേ;

    ‘‘Pītavatthe pītadhaje, pītālaṅkārabhūsite;

    പീതന്തരാഹി വഗ്ഗൂഹി, അപിളന്ധാവ സോഭസീ’’തി. –

    Pītantarāhi vaggūhi, apiḷandhāva sobhasī’’ti. –

    ആദീസു (വി॰ വ॰ ൬൫൮) ഉത്തരിസാടകേ. ‘‘യസ്സന്തരതോ ന സന്തി കോപാ’’തിആദീസു (ഉദാ॰ ൨൦) ചിത്തേ. ഇധാപി ചിത്തേ ഏവ ദട്ഠബ്ബോ. തസ്മാ അന്തരേ ചിത്തേ ഭവാ അന്തരാ. യസ്മിം സന്താനേ ഉപ്പന്നാ, തസ്സ മലിനഭാവകരണതോ മലാ. തത്ഥ മലം നാമ ദുവിധം – സരീരമലം, ചിത്തമലന്തി. തേസു സരീരമലം സേദജല്ലികാദി സരീരേ നിബ്ബത്തം, തത്ഥ ലഗ്ഗം ആഗന്തുകരജഞ്ച, തം ഉദകേനപി നീഹരണീയം, ന തഥാ സംകിലേസികം. ചിത്തമലം പന രാഗാദിസംകിലേസികം, തം അരിയമഗ്ഗേഹേവ നീഹരണീയം. വുത്തഞ്ഹേതം പോരാണേഹി –

    Ādīsu (vi. va. 658) uttarisāṭake. ‘‘Yassantarato na santi kopā’’tiādīsu (udā. 20) citte. Idhāpi citte eva daṭṭhabbo. Tasmā antare citte bhavā antarā. Yasmiṃ santāne uppannā, tassa malinabhāvakaraṇato malā. Tattha malaṃ nāma duvidhaṃ – sarīramalaṃ, cittamalanti. Tesu sarīramalaṃ sedajallikādi sarīre nibbattaṃ, tattha laggaṃ āgantukarajañca, taṃ udakenapi nīharaṇīyaṃ, na tathā saṃkilesikaṃ. Cittamalaṃ pana rāgādisaṃkilesikaṃ, taṃ ariyamaggeheva nīharaṇīyaṃ. Vuttañhetaṃ porāṇehi –

    ‘‘രൂപേന സംകിലിട്ഠേന, സംകിലിസ്സന്തി മാണവാ;

    ‘‘Rūpena saṃkiliṭṭhena, saṃkilissanti māṇavā;

    രൂപേ സുദ്ധേ വിസുജ്ഝന്തി, അനക്ഖാതം മഹേസിനാ.

    Rūpe suddhe visujjhanti, anakkhātaṃ mahesinā.

    ‘‘ചിത്തേന സംകിലിട്ഠേന, സംകിലിസ്സന്തി മാണവാ;

    ‘‘Cittena saṃkiliṭṭhena, saṃkilissanti māṇavā;

    ചിത്തേ സുദ്ധേ വിസുജ്ഝന്തി, ഇതി വുത്തം മഹേസിനാ’’തി. (ദീ॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൨.൩൭൩; മ॰ നി॰ അട്ഠ॰ ൧.൧൦൬);

    Citte suddhe visujjhanti, iti vuttaṃ mahesinā’’ti. (dī. ni. aṭṭha. 2.373; ma. ni. aṭṭha. 1.106);

    തേനാഹ ഭഗവാ ‘‘ചിത്തസംകിലേസാ, ഭിക്ഖവേ, സത്താ സംകിലിസ്സന്തി, ചിത്തവോദാനാ വിസുജ്ഝന്തീ’’തി (സം॰ നി॰ ൩.൧൦൦). തസ്മാ ഭഗവാ ഇധാപി ചിത്തമലവിസോധനായ പടിപജ്ജിതബ്ബന്തി ദസ്സേന്തോ ‘‘തയോമേ, ഭിക്ഖവേ, അന്തരാമലാ’’തി ആഹ.

    Tenāha bhagavā ‘‘cittasaṃkilesā, bhikkhave, sattā saṃkilissanti, cittavodānā visujjhantī’’ti (saṃ. ni. 3.100). Tasmā bhagavā idhāpi cittamalavisodhanāya paṭipajjitabbanti dassento ‘‘tayome, bhikkhave, antarāmalā’’ti āha.

    യഥാ ചേതേ ലോഭാദയോ സത്താനം ചിത്തേ ഉപ്പജ്ജിത്വാ മലിനഭാവകരാ നാനപ്പകാരസംകിലേസവിധായകാതി അന്തരാമലാ, ഏവം ഏകതോ ഭുഞ്ജിത്വാ, ഏകതോ സയിത്വാ, ഓതാരഗവേസീ അമിത്തസത്തു വിയ ചിത്തേ ഏവ ഉപ്പജ്ജിത്വാ സത്താനം നാനാവിധഅനത്ഥാവഹാ, നാനപ്പകാരദുക്ഖനിബ്ബത്തകാതി ദസ്സേന്തോ ‘‘അന്തരാഅമിത്താ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ മിത്തപടിപക്ഖതോ അമിത്താ, സപത്തകിച്ചകരണതോ സപത്താ, ഹിംസനതോ വധകാ, ഉജുവിപച്ചനീകതോ പച്ചത്ഥികാ.

    Yathā cete lobhādayo sattānaṃ citte uppajjitvā malinabhāvakarā nānappakārasaṃkilesavidhāyakāti antarāmalā, evaṃ ekato bhuñjitvā, ekato sayitvā, otāragavesī amittasattu viya citte eva uppajjitvā sattānaṃ nānāvidhaanatthāvahā, nānappakāradukkhanibbattakāti dassento ‘‘antarāamittā’’tiādimāha. Tattha mittapaṭipakkhato amittā, sapattakiccakaraṇato sapattā, hiṃsanato vadhakā, ujuvipaccanīkato paccatthikā.

    തത്ഥ ദ്വീഹി ആകാരേഹി ലോഭാദീനം അമിത്താദിഭാവോ വേദിതബ്ബോ. വേരീപുഗ്ഗലോ ഹി അന്തരം ലഭമാനോ അത്തനോ വേരിസ്സ സത്ഥേന വാ സീസം പാതേതി, ഉപായേന വാ മഹന്തം അനത്ഥം ഉപ്പാദേതി. ഇമേ ച ലോഭാദയോ പഞ്ഞാസിരപാതനേന യോനിസമ്പടിപാദനേന ച താദിസം തതോ ബലവതരം അനത്ഥം നിബ്ബത്തേന്തി. കഥം? ചക്ഖുദ്വാരസ്മിഞ്ഹി ഇട്ഠാദീസു ആരമ്മണേസു ആപാഥഗതേസു യഥാരഹം താനി ആരബ്ഭ ലോഭാദയോ ഉപ്പജ്ജന്തി, ഏത്താവതാസ്സ പഞ്ഞാസിരം പാതിതം നാമ ഹോതി. സോതദ്വാരാദീസുപി ഏസേവ നയോ. ഏവം താവ പഞ്ഞാസിരപാതനതോ അമിത്താദിസദിസതാ വേദിതബ്ബാ. ലോഭാദയോ പന കമ്മനിദാനാ ഹുത്വാ അണ്ഡജാദിഭേദാ ചതസ്സോ യോനിയോ ഉപനേന്തി. തസ്സ യോനിഉപഗമനമൂലകാനി പഞ്ചവീസതി മഹാഭയാനി ദ്വത്തിംസ കമ്മകരണാനി ച ആഗതാനേവ ഹോന്തി. ഏവം യോനിസമ്പടിപാദനതോപി നേസം അമിത്താദിസദിസതാ വേദിതബ്ബാ. ഇതി ലോഭാദയോ അമിത്താദിസദിസതായ ചിത്തസമ്ഭൂതതായ ച ‘‘അന്തരാഅമിത്താ’’തിആദിനാ വുത്താ. അപിച അമിത്തേഹി കാതും അസക്കുണേയ്യം ലോഭാദയോ കരോന്തി, അമിത്താദിഭാവോ ച ലോഭാദീഹി ജായതീതി തേസം അമിത്താദിഭാവോ വേദിതബ്ബോ. വുത്തഞ്ഹേതം –

    Tattha dvīhi ākārehi lobhādīnaṃ amittādibhāvo veditabbo. Verīpuggalo hi antaraṃ labhamāno attano verissa satthena vā sīsaṃ pāteti, upāyena vā mahantaṃ anatthaṃ uppādeti. Ime ca lobhādayo paññāsirapātanena yonisampaṭipādanena ca tādisaṃ tato balavataraṃ anatthaṃ nibbattenti. Kathaṃ? Cakkhudvārasmiñhi iṭṭhādīsu ārammaṇesu āpāthagatesu yathārahaṃ tāni ārabbha lobhādayo uppajjanti, ettāvatāssa paññāsiraṃ pātitaṃ nāma hoti. Sotadvārādīsupi eseva nayo. Evaṃ tāva paññāsirapātanato amittādisadisatā veditabbā. Lobhādayo pana kammanidānā hutvā aṇḍajādibhedā catasso yoniyo upanenti. Tassa yoniupagamanamūlakāni pañcavīsati mahābhayāni dvattiṃsa kammakaraṇāni ca āgatāneva honti. Evaṃ yonisampaṭipādanatopi nesaṃ amittādisadisatā veditabbā. Iti lobhādayo amittādisadisatāya cittasambhūtatāya ca ‘‘antarāamittā’’tiādinā vuttā. Apica amittehi kātuṃ asakkuṇeyyaṃ lobhādayo karonti, amittādibhāvo ca lobhādīhi jāyatīti tesaṃ amittādibhāvo veditabbo. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘ദിസോ ദിസം യന്തം കയിരാ, വേരീ വാ പന വേരിനം;

    ‘‘Diso disaṃ yantaṃ kayirā, verī vā pana verinaṃ;

    മിച്ഛാപണിഹിതം ചിത്തം, പാപിയോ നം തതോ കരേ’’തി. (ധ॰ പ॰ ൪൨; ഉദാ॰ ൩൩);

    Micchāpaṇihitaṃ cittaṃ, pāpiyo naṃ tato kare’’ti. (dha. pa. 42; udā. 33);

    ഗാഥാസു അത്തനോ പരേസഞ്ച അനത്ഥം ജനേതീതി അനത്ഥജനനോ. വുത്തഞ്ഹേതം –

    Gāthāsu attano paresañca anatthaṃ janetīti anatthajanano. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘യദപി ലുദ്ധോ അഭിസങ്ഖരോതി കായേന വാചായ മനസാ തദപി അകുസലം; യദപി ലുദ്ധോ ലോഭേന അഭിഭൂതോ പരിയാദിന്നചിത്തോ പരസ്സ അസതാ ദുക്ഖം ഉപ്പാദേതി വധേന വാ ബന്ധേന വാ ജാനിയാ വാ ഗരഹായ വാ പബ്ബാജനായ വാ ബലവമ്ഹി ബലത്ഥോ ഇതി, തദപി അകുസലം, ഇതിസ്സമേ ലോഭജാ ലോഭനിദാനാ ലോഭസമുദയാ ലോഭപച്ചയാ അനേകേ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ സമ്ഭവന്തീ’’തി (അ॰ നി॰ ൩.൭൦).

    ‘‘Yadapi luddho abhisaṅkharoti kāyena vācāya manasā tadapi akusalaṃ; yadapi luddho lobhena abhibhūto pariyādinnacitto parassa asatā dukkhaṃ uppādeti vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā balavamhi balattho iti, tadapi akusalaṃ, itissame lobhajā lobhanidānā lobhasamudayā lobhapaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavantī’’ti (a. ni. 3.70).

    അപരമ്പി വുത്തം –

    Aparampi vuttaṃ –

    ‘‘രത്തോ ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, രാഗേന അഭിഭൂതോ പരിയാദിന്നചിത്തോ അത്തബ്യാബാധായപി ചേതേതി, പരബ്യാബാധായപി ചേതേതി, ഉഭയബ്യാബാധായപി ചേതേതി, ചേതസികമ്പി ദുക്ഖം ദോമനസ്സം പടിസംവേദേതീ’’തിആദി (അ॰ നി॰ ൩.൫൪).

    ‘‘Ratto kho, brāhmaṇa, rāgena abhibhūto pariyādinnacitto attabyābādhāyapi ceteti, parabyābādhāyapi ceteti, ubhayabyābādhāyapi ceteti, cetasikampi dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedetī’’tiādi (a. ni. 3.54).

    ചിത്തപ്പകോപനോതി ചിത്തസങ്ഖോഭനോ. ലോഭോ ഹി ലോഭനീയേ വത്ഥുസ്മിം ഉപ്പജ്ജമാനോ ചിത്തം ഖോഭേന്തോ പകോപേന്തോ വിപരിണാമേന്തോ വികാരം ആപാദേന്തോ ഉപ്പജ്ജതി, പസാദാദിവസേന പവത്തിതും ന ദേതി. ഭയമന്തരതോ ജാതം, തം ജനോ നാവബുജ്ഝതീതി തം ലോഭസങ്ഖാതം അന്തരതോ അബ്ഭന്തരേ അത്തനോ ചിത്തേയേവ ജാതം അനത്ഥജനനചിത്തപ്പകോപനാദിം ഭയം ഭയഹേതും അയം ബാലമഹാജനോ നാവബുജ്ഝതി ന ജാനാതീതി.

    Cittappakopanoti cittasaṅkhobhano. Lobho hi lobhanīye vatthusmiṃ uppajjamāno cittaṃ khobhento pakopento vipariṇāmento vikāraṃ āpādento uppajjati, pasādādivasena pavattituṃ na deti. Bhayamantarato jātaṃ, taṃ jano nāvabujjhatīti taṃ lobhasaṅkhātaṃ antarato abbhantare attano citteyeva jātaṃ anatthajananacittappakopanādiṃ bhayaṃ bhayahetuṃ ayaṃ bālamahājano nāvabujjhati na jānātīti.

    ലുദ്ധോ അത്ഥം ന ജാനാതീതി അത്തത്ഥപരത്ഥാദിഭേദം അത്ഥം ഹിതം ലുദ്ധപുഗ്ഗലോ യഥാഭൂതം ന ജാനാതി. ധമ്മം ന പസ്സതീതി ദസകുസലകമ്മപഥധമ്മമ്പി ലുദ്ധോ ലോഭേന അഭിഭൂതോ പരിയാദിന്നചിത്തോ ന പസ്സതി പച്ചക്ഖതോ ന ജാനാതി, പഗേവ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മം. വുത്തമ്പി ചേതം –

    Luddho atthaṃ na jānātīti attatthaparatthādibhedaṃ atthaṃ hitaṃ luddhapuggalo yathābhūtaṃ na jānāti. Dhammaṃ na passatīti dasakusalakammapathadhammampi luddho lobhena abhibhūto pariyādinnacitto na passati paccakkhato na jānāti, pageva uttarimanussadhammaṃ. Vuttampi cetaṃ –

    ‘‘രത്തോ ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, രാഗേന അഭിഭൂതോ പരിയാദിന്നചിത്തോ അത്തത്ഥമ്പി യഥാഭൂതം ന പജാനാതി, പരത്ഥമ്പി യഥാഭൂതം ന പജാനാതി, ഉഭയത്ഥമ്പി യഥാഭൂതം ന പജാനാതീ’’തിആദി (അ॰ നി॰ ൩.൫൫).

    ‘‘Ratto kho, brāhmaṇa, rāgena abhibhūto pariyādinnacitto attatthampi yathābhūtaṃ na pajānāti, paratthampi yathābhūtaṃ na pajānāti, ubhayatthampi yathābhūtaṃ na pajānātī’’tiādi (a. ni. 3.55).

    അന്ധതമന്തി അന്ധഭാവകരം തമം. ന്തി യത്ഥ. ഭുമ്മത്ഥേ ഹി ഏതം പച്ചത്തവചനം. യസ്മിം കാലേ ലോഭോ സഹതേ അഭിഭവതി നരം, അന്ധതമം തദാ ഹോതീതി. ന്തി വാ കാരണവചനം. യസ്മാ ലോഭോ ഉപ്പജ്ജമാനോ നരം സഹതേ അഭിഭവതി, തസ്മാ അന്ധതമം തദാ ഹോതീതി യോജനാ, യ-ത-സദ്ദാനം ഏകന്തസമ്ബന്ധഭാവതോ. അഥ വാ ന്തി കിരിയാപരാമസനം, ‘‘ലോഭോ സഹതേ’’തി ഏത്ഥ യദേതം ലോഭസ്സ സഹനം അഭിഭവനം വുത്തം. ഏതം അന്ധഭാവകരസ്സ തമസ്സ ഗമനം ഉപ്പാദോതി അത്ഥോ. അഥ വാ യം നരം ലോഭോ സഹതേ അഭിഭവതി, തസ്സ അന്ധതമം തദാ ഹോതി, തതോ ച ലുദ്ധോ അത്ഥം ന ജാനാതി, ലുദ്ധോ ധമ്മം ന പസ്സതീതി ഏവമേത്ഥ അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ.

    Andhatamanti andhabhāvakaraṃ tamaṃ. Yanti yattha. Bhummatthe hi etaṃ paccattavacanaṃ. Yasmiṃ kāle lobho sahate abhibhavati naraṃ, andhatamaṃ tadā hotīti. Yanti vā kāraṇavacanaṃ. Yasmā lobho uppajjamāno naraṃ sahate abhibhavati, tasmā andhatamaṃ tadā hotīti yojanā, ya-ta-saddānaṃ ekantasambandhabhāvato. Atha vā yanti kiriyāparāmasanaṃ, ‘‘lobho sahate’’ti ettha yadetaṃ lobhassa sahanaṃ abhibhavanaṃ vuttaṃ. Etaṃ andhabhāvakarassa tamassa gamanaṃ uppādoti attho. Atha vā yaṃ naraṃ lobho sahate abhibhavati, tassa andhatamaṃ tadā hoti, tato ca luddho atthaṃ na jānāti, luddho dhammaṃ na passatīti evamettha attho daṭṭhabbo.

    യോ ച ലോഭം പഹന്ത്വാനാതി യോ പുബ്ബഭാഗേ തദങ്ഗവസേന വിക്ഖമ്ഭനവസേന ച യഥാരഹം സമഥവിപസ്സനാഹി ലോഭം പജഹിത്വാ തഥാ പജഹനഹേതു ലോഭനേയ്യേ ദിബ്ബേപി രൂപാദികേ ഉപട്ഠിതേ ന ലുബ്ഭതി, ബലവവിപസ്സനാനുഭാവേന ലോഭോ പഹീയതേ തമ്ഹാതി തസ്മാ അരിയപുഗ്ഗലാ അരിയമഗ്ഗേന ലോഭോ പഹീയതി പജഹീയതി, അച്ചന്തമേവ പരിച്ചജീയതി. യഥാ കിം? ഉദബിന്ദൂവ പോക്ഖരാതി പദുമിനിപണ്ണതോ ഉദകബിന്ദു വിയ. സേസഗാഥാനമ്പി ഇമിനാ നയേന അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ.

    Yo ca lobhaṃ pahantvānāti yo pubbabhāge tadaṅgavasena vikkhambhanavasena ca yathārahaṃ samathavipassanāhi lobhaṃ pajahitvā tathā pajahanahetu lobhaneyye dibbepi rūpādike upaṭṭhite na lubbhati, balavavipassanānubhāvena lobho pahīyate tamhāti tasmā ariyapuggalā ariyamaggena lobho pahīyati pajahīyati, accantameva pariccajīyati. Yathā kiṃ? Udabindūva pokkharāti paduminipaṇṇato udakabindu viya. Sesagāthānampi iminā nayena attho veditabbo.

    തഥാ ദോസസ്സ –

    Tathā dosassa –

    ‘‘യദപി ദുട്ഠോ അഭിസങ്ഖരോതി കായേന വാചായ മനസാ തദപി അകുസലം; യദപി ദുട്ഠോ ദോസേന അഭിഭൂതോ പരിയാദിന്നചിത്തോ പരസ്സ അസതാ ദുക്ഖം ഉപ്പാദേതി വധേന വാ ബന്ധേന വാ ജാനിയാ വാ ഗരഹായ വാ പബ്ബാജനായ വാ ബലവമ്ഹി ബലത്ഥോ ഇതി, തദപി അകുസലം. ഇതിസ്സമേ ദോസജാ ദോസനിദാനാ ദോസസമുദയാ ദോസപച്ചയാ അനേകേ പാപകാ അകുസലാ ധമ്മാ സമ്ഭവന്തീ’’തി (അ॰ നി॰ ൩.൭൦).

    ‘‘Yadapi duṭṭho abhisaṅkharoti kāyena vācāya manasā tadapi akusalaṃ; yadapi duṭṭho dosena abhibhūto pariyādinnacitto parassa asatā dukkhaṃ uppādeti vadhena vā bandhena vā jāniyā vā garahāya vā pabbājanāya vā balavamhi balattho iti, tadapi akusalaṃ. Itissame dosajā dosanidānā dosasamudayā dosapaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavantī’’ti (a. ni. 3.70).

    തഥാ –

    Tathā –

    ‘‘ദുട്ഠോ ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, ദോസേന അഭിഭൂതോ പരിയാദിന്നചിത്തോ അത്തബ്യാബാധായപി ചേതേതി, പരബ്യാബാധായപി ചേതേതി, ഉഭയബ്യാബാധായപി ചേതേതി ചേതസികമ്പി ദുക്ഖം ദോമനസ്സം പടിസംവേദേതീ’’തി (അ॰ നി॰ ൩.൫൫).

    ‘‘Duṭṭho kho, brāhmaṇa, dosena abhibhūto pariyādinnacitto attabyābādhāyapi ceteti, parabyābādhāyapi ceteti, ubhayabyābādhāyapi ceteti cetasikampi dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedetī’’ti (a. ni. 3.55).

    തഥാ –

    Tathā –

    ‘‘ദുട്ഠോ ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, ദോസേന അഭിഭൂതോ പരിയാദിന്നചിത്തോ അത്തത്ഥമ്പി യഥാഭൂതം ന പജാനാതി , പരത്ഥമ്പി യഥാഭൂതം ന പജാനാതി, ഉഭയത്ഥമ്പി യഥാ ഭൂതം ന പജാനാതീ’’തി (അ॰ നി॰ ൩.൫൫) –

    ‘‘Duṭṭho kho, brāhmaṇa, dosena abhibhūto pariyādinnacitto attatthampi yathābhūtaṃ na pajānāti , paratthampi yathābhūtaṃ na pajānāti, ubhayatthampi yathā bhūtaṃ na pajānātī’’ti (a. ni. 3.55) –

    ആദിസുത്തപദാനുസാരേന അനത്ഥജനനതാ അത്ഥഹാനിഹേതുതാ ച വേദിതബ്ബാ.

    Ādisuttapadānusārena anatthajananatā atthahānihetutā ca veditabbā.

    തഥാ മോഹസ്സ ‘‘യദപി മൂള്ഹോ അഭിസങ്ഖരോതി കായേന വാചായ മനസാ’’തിആദിനാ (അ॰ നി॰ ൩.൭൦), ‘‘മൂള്ഹോ ഖോ, ബ്രാഹ്മണ, മോഹേന അഭിഭൂതോ പരിയാദിന്നചിത്തോ അത്തബ്യാബാധായപി ചേതേതീ’’തിആദിനാ(അ॰ നി॰ ൩.൫൫), ‘‘അത്തത്ഥമ്പി യഥാഭൂതം ന പജാനാതീ’’തിആദിനാ (അ॰ നി॰ ൩.൫൫) ച ആഗതസുത്തപദാനുസാരേന വേദിതബ്ബാ.

    Tathā mohassa ‘‘yadapi mūḷho abhisaṅkharoti kāyena vācāya manasā’’tiādinā (a. ni. 3.70), ‘‘mūḷho kho, brāhmaṇa, mohena abhibhūto pariyādinnacitto attabyābādhāyapi cetetī’’tiādinā(a. ni. 3.55), ‘‘attatthampi yathābhūtaṃ na pajānātī’’tiādinā (a. ni. 3.55) ca āgatasuttapadānusārena veditabbā.

    താലപക്കംവ ബന്ധനാതി താലഫലം വിയ ഉസുമുപ്പാദേന വണ്ടതോ, തതിയമഗ്ഗഞാണുപ്പാദേന തസ്സ ചിത്തതോ ദോസോ പഹീയതി, പരിച്ചജീയതീതി അത്ഥോ. മോഹം വിഹന്തി സോ സബ്ബന്തി സോ അരിയപുഗ്ഗലോ സബ്ബം അനവസേസം മോഹം ചതുത്ഥമഗ്ഗേന വിഹന്തി വിധമതി സമുച്ഛിന്ദതി. ആദിച്ചോവുദയം തമന്തി ആദിച്ചോ വിയ ഉദയം ഉഗ്ഗച്ഛന്തോ തമം അന്ധകാരം.

    Tālapakkaṃvabandhanāti tālaphalaṃ viya usumuppādena vaṇṭato, tatiyamaggañāṇuppādena tassa cittato doso pahīyati, pariccajīyatīti attho. Mohaṃ vihanti so sabbanti so ariyapuggalo sabbaṃ anavasesaṃ mohaṃ catutthamaggena vihanti vidhamati samucchindati. Ādiccovudayaṃ tamanti ādicco viya udayaṃ uggacchanto tamaṃ andhakāraṃ.

    നവമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Navamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi / ൯. അന്തരാമലസുത്തം • 9. Antarāmalasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact