| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กงฺขาวิตรณี-อภินว-ฎีกา • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
๙. รตนวโคฺค
9. Ratanavaggo
๑. อเนฺตปุรสิกฺขาปทวณฺณนา
1. Antepurasikkhāpadavaṇṇanā
อนิกฺขนฺตราชเก อนิคฺคตรตนเกติ เอตฺถ ‘‘สยนิฆเร’’ติ ปาฐเสโส ทฎฺฐโพฺพติ อาห ‘‘อนิกฺขโนฺต ราชา อิโต’’ติอาทิฯ ตตฺถ อิโตติ สยนิฆรโตฯ สยนิฆเรติ สยนียฆเรฯ ยตฺถ รโญฺญ สยนํ ปญฺญตฺตํ โหติ, อนฺตมโส สาณิปาการปริกฺขิตฺตมฺปิ, ตสฺมินฺติ วุตฺตํ โหติฯ รติชนนเฎฺฐน รตนํ, หตฺถิอาทิฯ อิธ ปน อิตฺถิรตนํ อธิเปฺปตนฺติ อาห ‘‘รตนํ วุจฺจติ มเหสี’’ติฯ
Anikkhantarājake aniggataratanaketi ettha ‘‘sayanighare’’ti pāṭhaseso daṭṭhabboti āha ‘‘anikkhanto rājā ito’’tiādi. Tattha itoti sayanigharato. Sayanighareti sayanīyaghare. Yattha rañño sayanaṃ paññattaṃ hoti, antamaso sāṇipākāraparikkhittampi, tasminti vuttaṃ hoti. Ratijananaṭṭhena ratanaṃ, hatthiādi. Idha pana itthiratanaṃ adhippetanti āha ‘‘ratanaṃ vuccati mahesī’’ti.
อุโภสูติ ราชมเหสีสุฯ กิริยากิริยนฺติ เอตฺถ อินฺทขีลาติกฺกโม กิริยํ, อปฺปฎิสํวิทิตํ อกิริยนฺติ ทฎฺฐพฺพํฯ
Ubhosūti rājamahesīsu. Kiriyākiriyanti ettha indakhīlātikkamo kiriyaṃ, appaṭisaṃviditaṃ akiriyanti daṭṭhabbaṃ.
อเนฺตปุรสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Antepurasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
