| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi |
๑๔. อเนฺตวาสิกวตฺตกถา
14. Antevāsikavattakathā
๓๘๑. เตน โข ปน สมเยน อาจริยา อเนฺตวาสิเกสุ น สมฺมา วตฺตนฺติฯ เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา…เป.… เต อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘กถญฺหิ นาม อาจริยา อเนฺตวาสิเกสุ น สมฺมา วตฺติสฺสนฺตี’’ติ! อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อถ โข ภควา เอตสฺมิํ นิทาเน เอตสฺมิํ ปกรเณ ภิกฺขุสงฺฆํ สนฺนิปาตาเปตฺวา ภิกฺขู ปฎิปุจฺฉิ – ‘‘สจฺจํ กิร, ภิกฺขเว, อาจริยา อเนฺตวาสิเกสุ น สมฺมา วตฺตนฺตี’’ติ? ‘‘สจฺจํ ภควา’’ติ…เป.… วิครหิตฺวา…เป.… ธมฺมิํ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามเนฺตสิ –
381. Tena kho pana samayena ācariyā antevāsikesu na sammā vattanti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ācariyā antevāsikesu na sammā vattissantī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā bhikkhū paṭipucchi – ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, ācariyā antevāsikesu na sammā vattantī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
๓๘๒. ‘‘เตน หิ, ภิกฺขเว, อาจริยานํ อเนฺตวาสิเกสุ วตฺตํ ปญฺญเปสฺสามิ ยถา อาจริเยหิ อเนฺตวาสิเกสุ สมฺมา วตฺติตพฺพํฯ 1 อาจริเยน, ภิกฺขเว, อเนฺตวาสิกมฺหิ สมฺมา วตฺติตพฺพํฯ ตตฺรายํ สมฺมาวตฺตนา –
382. ‘‘Tena hi, bhikkhave, ācariyānaṃ antevāsikesu vattaṃ paññapessāmi yathā ācariyehi antevāsikesu sammā vattitabbaṃ. 2 Ācariyena, bhikkhave, antevāsikamhi sammā vattitabbaṃ. Tatrāyaṃ sammāvattanā –
‘‘อาจริเยน, ภิกฺขเว, อเนฺตวาสิโก สงฺคเหตโพฺพ อนุคฺคเหตโพฺพ อุเทฺทเสน ปริปุจฺฉาย โอวาเทน อนุสาสนิยาฯ สเจ อาจริยสฺส ปโตฺต โหติ, อเนฺตวาสิกสฺส ปโตฺต น โหติ, อาจริเยน อเนฺตวาสิกสฺส ปโตฺต ทาตโพฺพ, อุสฺสุกฺกํ วา กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข อเนฺตวาสิกสฺส ปโตฺต อุปฺปชฺชิเยถาติฯ สเจ อาจริยสฺส จีวรํ โหติ, อเนฺตวาสิกสฺส จีวรํ น โหติ, อาจริเยน อเนฺตวาสิกสฺส จีวรํ ทาตพฺพํ, อุสฺสุกฺกํ วา กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข อเนฺตวาสิกสฺส จีวรํ อุปฺปชฺชิเยถาติฯ สเจ อาจริยสฺส ปริกฺขาโร โหติ, อเนฺตวาสิกสฺส ปริกฺขาโร น โหติ, อาจริเยน อเนฺตวาสิกสฺส ปริกฺขาโร ทาตโพฺพ, อุสฺสุกฺกํ วา กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข อเนฺตวาสิกสฺส ปริกฺขาโร อุปฺปชฺชิเยถาติฯ
‘‘Ācariyena, bhikkhave, antevāsiko saṅgahetabbo anuggahetabbo uddesena paripucchāya ovādena anusāsaniyā. Sace ācariyassa patto hoti, antevāsikassa patto na hoti, ācariyena antevāsikassa patto dātabbo, ussukkaṃ vā kātabbaṃ – kinti nu kho antevāsikassa patto uppajjiyethāti. Sace ācariyassa cīvaraṃ hoti, antevāsikassa cīvaraṃ na hoti, ācariyena antevāsikassa cīvaraṃ dātabbaṃ, ussukkaṃ vā kātabbaṃ – kinti nu kho antevāsikassa cīvaraṃ uppajjiyethāti. Sace ācariyassa parikkhāro hoti, antevāsikassa parikkhāro na hoti, ācariyena antevāsikassa parikkhāro dātabbo, ussukkaṃ vā kātabbaṃ – kinti nu kho antevāsikassa parikkhāro uppajjiyethāti.
‘‘สเจ อเนฺตวาสิโก คิลาโน โหติ, กาลเสฺสว อุฎฺฐาย ทนฺตกฎฺฐํ ทาตพฺพํ, มุโขทกํ ทาตพฺพํ, อาสนํ ปญฺญเปตพฺพํฯ สเจ ยาคุ โหติ , ภาชนํ โธวิตฺวา ยาคุ อุปนาเมตพฺพาฯ ยาคุํ ปีตสฺส อุทกํ ทตฺวา ภาชนํ ปฎิคฺคเหตฺวา นีจํ กตฺวา สาธุกํ อปฺปฎิฆํสเนฺตน โธวิตฺวา ปฎิสาเมตพฺพํ ฯ อเนฺตวาสิกมฺหิ วุฎฺฐิเต อาสนํ อุทฺธริตพฺพํฯ สเจ โส เทโส อุกฺลาโป โหติ, โส เทโส สมฺมชฺชิตโพฺพฯ
‘‘Sace antevāsiko gilāno hoti, kālasseva uṭṭhāya dantakaṭṭhaṃ dātabbaṃ, mukhodakaṃ dātabbaṃ, āsanaṃ paññapetabbaṃ. Sace yāgu hoti , bhājanaṃ dhovitvā yāgu upanāmetabbā. Yāguṃ pītassa udakaṃ datvā bhājanaṃ paṭiggahetvā nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena dhovitvā paṭisāmetabbaṃ . Antevāsikamhi vuṭṭhite āsanaṃ uddharitabbaṃ. Sace so deso uklāpo hoti, so deso sammajjitabbo.
‘‘สเจ อเนฺตวาสิโก คามํ ปวิสิตุกาโม โหติ, นิวาสนํ ทาตพฺพํ, ปฎินิวาสนํ ปฎิคฺคเหตพฺพํ, กายพนฺธนํ ทาตพฺพํ, สคุณํ กตฺวา สงฺฆาฎิโย ทาตพฺพา, โธวิตฺวา ปโตฺต โสทโก ทาตโพฺพฯ
‘‘Sace antevāsiko gāmaṃ pavisitukāmo hoti, nivāsanaṃ dātabbaṃ, paṭinivāsanaṃ paṭiggahetabbaṃ, kāyabandhanaṃ dātabbaṃ, saguṇaṃ katvā saṅghāṭiyo dātabbā, dhovitvā patto sodako dātabbo.
‘‘เอตฺตาวตา นิวตฺติสฺสตีติ อาสนํ ปญฺญเปตพฺพํ, ปาโททกํ ปาทปีฐํ ปาทกถลิกํ อุปนิกฺขิปิตพฺพํ, ปจฺจุคฺคนฺตฺวา ปตฺตจีวรํ ปฎิคฺคเหตพฺพํ, ปฎินิวาสนํ ทาตพฺพํ, นิวาสนํ ปฎิคฺคเหตพฺพํฯ สเจ จีวรํ สินฺนํ โหติ, มุหุตฺตํ อุเณฺห โอตาเปตพฺพํ, น จ อุเณฺห จีวรํ นิทหิตพฺพํฯ จีวรํ สงฺฆริตพฺพํฯ จีวรํ สงฺฆรเนฺตน จตุรงฺคุลํ กณฺณํ อุสฺสาเรตฺวา จีวรํ สงฺฆริตพฺพํ – มา มเชฺฌ ภโงฺค อโหสีติฯ โอโภเค กายพนฺธนํ กาตพฺพํฯ
‘‘Ettāvatā nivattissatīti āsanaṃ paññapetabbaṃ, pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakathalikaṃ upanikkhipitabbaṃ, paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahetabbaṃ, paṭinivāsanaṃ dātabbaṃ, nivāsanaṃ paṭiggahetabbaṃ. Sace cīvaraṃ sinnaṃ hoti, muhuttaṃ uṇhe otāpetabbaṃ, na ca uṇhe cīvaraṃ nidahitabbaṃ. Cīvaraṃ saṅgharitabbaṃ. Cīvaraṃ saṅgharantena caturaṅgulaṃ kaṇṇaṃ ussāretvā cīvaraṃ saṅgharitabbaṃ – mā majjhe bhaṅgo ahosīti. Obhoge kāyabandhanaṃ kātabbaṃ.
‘‘สเจ ปิณฺฑปาโต โหติ, อเนฺตวาสิโก จ ภุญฺชิตุกาโม โหติ, อุทกํ ทตฺวา ปิณฺฑปาโต อุปนาเมตโพฺพฯ อเนฺตวาสิโก ปานีเยน ปุจฺฉิตโพฺพฯ ภุตฺตาวิสฺส อุทกํ ทตฺวา ปตฺตํ ปฎิคฺคเหตฺวา นีจํ กตฺวา สาธุกํ อปฺปฎิฆํสเนฺตน โธวิตฺวา โวทกํ กตฺวา มุหุตฺตํ อุเณฺห โอตาเปตโพฺพ, น จ อุเณฺห ปโตฺต นิทหิตโพฺพฯ ปตฺตจีวรํ นิกฺขิปิตพฺพํฯ ปตฺตํ นิกฺขิปเนฺตน…เป.… จีวรํ นิกฺขิปเนฺตน…เป.… ปารโต อนฺตํ โอรโต โภคํ กตฺวา จีวรํ นิกฺขิปิตพฺพํฯ อเนฺตวาสิกมฺหิ อุฎฺฐิเต อาสนํ อุทฺธริตพฺพํ, ปาโททกํ ปาทปีฐํ ปาทกถลิกํ ปฎิสาเมตพฺพํฯ สเจ โส เทโส อุกฺลาโป โหติ, โส เทโส สมฺมชฺชิตโพฺพฯ
‘‘Sace piṇḍapāto hoti, antevāsiko ca bhuñjitukāmo hoti, udakaṃ datvā piṇḍapāto upanāmetabbo. Antevāsiko pānīyena pucchitabbo. Bhuttāvissa udakaṃ datvā pattaṃ paṭiggahetvā nīcaṃ katvā sādhukaṃ appaṭighaṃsantena dhovitvā vodakaṃ katvā muhuttaṃ uṇhe otāpetabbo, na ca uṇhe patto nidahitabbo. Pattacīvaraṃ nikkhipitabbaṃ. Pattaṃ nikkhipantena…pe… cīvaraṃ nikkhipantena…pe… pārato antaṃ orato bhogaṃ katvā cīvaraṃ nikkhipitabbaṃ. Antevāsikamhi uṭṭhite āsanaṃ uddharitabbaṃ, pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakathalikaṃ paṭisāmetabbaṃ. Sace so deso uklāpo hoti, so deso sammajjitabbo.
‘‘สเจ อเนฺตวาสิโก นหายิตุกาโม โหติ, นหานํ ปฎิยาเทตพฺพํฯ สเจ สีเตน อโตฺถ โหติ, สีตํ ปฎิยาเทตพฺพํฯ สเจ อุเณฺหน อโตฺถ โหติ, อุณฺหํ ปฎิยาเทตพฺพํฯ
‘‘Sace antevāsiko nahāyitukāmo hoti, nahānaṃ paṭiyādetabbaṃ. Sace sītena attho hoti, sītaṃ paṭiyādetabbaṃ. Sace uṇhena attho hoti, uṇhaṃ paṭiyādetabbaṃ.
‘‘สเจ อเนฺตวาสิโก ชนฺตาฆรํ ปวิสิตุกาโม โหติ, จุณฺณํ สเนฺนตพฺพํ, มตฺติกา เตเมตพฺพา, ชนฺตาฆรปีฐํ อาทาย 3 คนฺตฺวา ชนฺตาฆรปีฐํ ทตฺวา จีวรํ ปฎิคฺคเหตฺวา เอกมนฺตํ นิกฺขิปิตพฺพํ, จุณฺณํ ทาตพฺพํ, มตฺติกา ทาตพฺพาฯ สเจ อุสฺสหติ ชนฺตาฆรํ ปวิสิตพฺพํฯ ชนฺตาฆรํ ปวิสเนฺตน มตฺติกาย มุขํ มเกฺขตฺวา ปุรโต จ ปจฺฉโต จ ปฎิจฺฉาเทตฺวา ชนฺตาฆรํ ปวิสิตพฺพํฯ น เถเร ภิกฺขู อนุปขชฺช นิสีทิตพฺพํฯ น นวา ภิกฺขู อาสเนน ปฎิพาหิตพฺพา ฯ ชนฺตาฆเร อเนฺตวาสิกสฺส ปริกมฺมํ กาตพฺพํฯ ชนฺตาฆรา นิกฺขมเนฺตน ชนฺตาฆรปีฐํ อาทาย ปุรโต จ ปจฺฉโต จ ปฎิจฺฉาเทตฺวา ชนฺตาฆรา นิกฺขมิตพฺพํฯ
‘‘Sace antevāsiko jantāgharaṃ pavisitukāmo hoti, cuṇṇaṃ sannetabbaṃ, mattikā temetabbā, jantāgharapīṭhaṃ ādāya 4 gantvā jantāgharapīṭhaṃ datvā cīvaraṃ paṭiggahetvā ekamantaṃ nikkhipitabbaṃ, cuṇṇaṃ dātabbaṃ, mattikā dātabbā. Sace ussahati jantāgharaṃ pavisitabbaṃ. Jantāgharaṃ pavisantena mattikāya mukhaṃ makkhetvā purato ca pacchato ca paṭicchādetvā jantāgharaṃ pavisitabbaṃ. Na there bhikkhū anupakhajja nisīditabbaṃ. Na navā bhikkhū āsanena paṭibāhitabbā . Jantāghare antevāsikassa parikammaṃ kātabbaṃ. Jantāgharā nikkhamantena jantāgharapīṭhaṃ ādāya purato ca pacchato ca paṭicchādetvā jantāgharā nikkhamitabbaṃ.
‘‘อุทเกปิ อเนฺตวาสิกสฺส ปริกมฺมํ กาตพฺพํฯ นหาเตน ปฐมตรํ อุตฺตริตฺวา อตฺตโน คตฺตํ โวทกํ กตฺวา นิวาเสตฺวา อเนฺตวาสิกสฺส คตฺตโต อุทกํ ปมชฺชิตพฺพํ, นิวาสนํ ทาตพฺพํ, สงฺฆาฎิ ทาตพฺพา, ชนฺตาฆรปีฐํ อาทาย ปฐมตรํ อาคนฺตฺวา อาสนํ ปญฺญเปตพฺพํ, ปาโททกํ ปาทปีฐํ ปาทกถลิกํ อุปนิกฺขิปิตพฺพํ, อเนฺตวาสิโก ปานีเยน ปุจฺฉิตโพฺพฯ
‘‘Udakepi antevāsikassa parikammaṃ kātabbaṃ. Nahātena paṭhamataraṃ uttaritvā attano gattaṃ vodakaṃ katvā nivāsetvā antevāsikassa gattato udakaṃ pamajjitabbaṃ, nivāsanaṃ dātabbaṃ, saṅghāṭi dātabbā, jantāgharapīṭhaṃ ādāya paṭhamataraṃ āgantvā āsanaṃ paññapetabbaṃ, pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakathalikaṃ upanikkhipitabbaṃ, antevāsiko pānīyena pucchitabbo.
‘‘ยสฺมิํ วิหาเร อเนฺตวาสิโก วิหรติ, สเจ โส วิหาโร อุกฺลาโป โหติ, สเจ อุสฺสหติ, โสเธตโพฺพฯ วิหารํ โสเธเนฺตน ปฐมํ ปตฺตจีวรํ นีหริตฺวา เอกมนฺตํ นิกฺขิปิตพฺพํ…เป.… อาจมนกุมฺภิยา อุทกํ น โหติ, อาจมนกุมฺภิยา อุทกํ อาสิญฺจิตพฺพํฯ
‘‘Yasmiṃ vihāre antevāsiko viharati, sace so vihāro uklāpo hoti, sace ussahati, sodhetabbo. Vihāraṃ sodhentena paṭhamaṃ pattacīvaraṃ nīharitvā ekamantaṃ nikkhipitabbaṃ…pe… ācamanakumbhiyā udakaṃ na hoti, ācamanakumbhiyā udakaṃ āsiñcitabbaṃ.
‘‘สเจ อเนฺตวาสิกสฺส อนภิรติ อุปฺปนฺนา โหติ, อาจริเยน วูปกาเสตโพฺพ, วูปกาสาเปตโพฺพ, ธมฺมกถา วาสฺส กาตพฺพาฯ สเจ อเนฺตวาสิกสฺส กุกฺกุจฺจํ อุปฺปนฺนํ โหติ, อาจริเยน วิโนเทตพฺพํ, วิโนทาเปตพฺพํ, ธมฺมกถา วาสฺส กาตพฺพาฯ สเจ อเนฺตวาสิกสฺส ทิฎฺฐิคตํ อุปฺปนฺนํ โหติ, อาจริเยน วิเวเจตพฺพํ, วิเวจาเปตพฺพํ, ธมฺมกถา วาสฺส กาตพฺพาฯ สเจ อเนฺตวาสิโก ครุธมฺมํ อชฺฌาปโนฺน โหติ, ปริวาสารโห, อาจริเยน อุสฺสุกฺกํ กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข สโงฺฆ อเนฺตวาสิกสฺส ปริวาสํ ทเทยฺยาติฯ สเจ อเนฺตวาสิโก มูลายปฎิกสฺสนารโห โหติ, อาจริเยน อุสฺสุกฺกํ กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข สโงฺฆ อเนฺตวาสิกํ มูลาย ปฎิกเสฺสยฺยาติฯ สเจ อเนฺตวาสิโก มานตฺตารโห โหติ, อาจริเยน อุสฺสุกฺกํ กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข สโงฺฆ อเนฺตวาสิกสฺส มานตฺตํ ทเทยฺยาติฯ สเจ อเนฺตวาสิโก อพฺภานารโห โหติ, อาจริเยน อุสฺสุกฺกํ กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข สโงฺฆ อเนฺตวาสิกํ อเพฺภยฺยาติฯ สเจ สโงฺฆ อเนฺตวาสิกสฺส กมฺมํ กตฺตุกาโม โหติ, ตชฺชนียํ วา นิยสฺสํ วา ปพฺพาชนียํ วา ปฎิสารณียํ วา อุเกฺขปนียํ วา, อาจริเยน อุสฺสุกฺกํ กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข สโงฺฆ อเนฺตวาสิกสฺส กมฺมํ น กเรยฺย , ลหุกาย วา ปริณาเมยฺยาติฯ กตํ วา ปนสฺส โหติ, สเงฺฆน กมฺมํ, ตชฺชนียํ วา นิยสฺสํ วา ปพฺพาชนียํ วา ปฎิสารณียํ วา อุเกฺขปนียํ วา, อาจริเยน อุสฺสุกฺกํ กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข อเนฺตวาสิโก สมฺมา วเตฺตยฺย, โลมํ ปาเตยฺย, เนตฺถารํ วเตฺตยฺย, สโงฺฆ ตํ กมฺมํ ปฎิปฺปสฺสเมฺภยฺยาติฯ
‘‘Sace antevāsikassa anabhirati uppannā hoti, ācariyena vūpakāsetabbo, vūpakāsāpetabbo, dhammakathā vāssa kātabbā. Sace antevāsikassa kukkuccaṃ uppannaṃ hoti, ācariyena vinodetabbaṃ, vinodāpetabbaṃ, dhammakathā vāssa kātabbā. Sace antevāsikassa diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti, ācariyena vivecetabbaṃ, vivecāpetabbaṃ, dhammakathā vāssa kātabbā. Sace antevāsiko garudhammaṃ ajjhāpanno hoti, parivāsāraho, ācariyena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho saṅgho antevāsikassa parivāsaṃ dadeyyāti. Sace antevāsiko mūlāyapaṭikassanāraho hoti, ācariyena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho saṅgho antevāsikaṃ mūlāya paṭikasseyyāti. Sace antevāsiko mānattāraho hoti, ācariyena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho saṅgho antevāsikassa mānattaṃ dadeyyāti. Sace antevāsiko abbhānāraho hoti, ācariyena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho saṅgho antevāsikaṃ abbheyyāti. Sace saṅgho antevāsikassa kammaṃ kattukāmo hoti, tajjanīyaṃ vā niyassaṃ vā pabbājanīyaṃ vā paṭisāraṇīyaṃ vā ukkhepanīyaṃ vā, ācariyena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho saṅgho antevāsikassa kammaṃ na kareyya , lahukāya vā pariṇāmeyyāti. Kataṃ vā panassa hoti, saṅghena kammaṃ, tajjanīyaṃ vā niyassaṃ vā pabbājanīyaṃ vā paṭisāraṇīyaṃ vā ukkhepanīyaṃ vā, ācariyena ussukkaṃ kātabbaṃ – kinti nu kho antevāsiko sammā vatteyya, lomaṃ pāteyya, netthāraṃ vatteyya, saṅgho taṃ kammaṃ paṭippassambheyyāti.
‘‘สเจ อเนฺตวาสิกสฺส จีวรํ โธวิตพฺพํ โหติ, อาจริเยน อาจิกฺขิตพฺพํ – เอวํ โธเวยฺยาสีติ, อุสฺสุกฺกํ วา กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข อเนฺตวาสิกสฺส จีวรํ โธวิเยถาติฯ สเจ อเนฺตวาสิกสฺส จีวรํ กาตพฺพํ โหติ, อาจริเยน อาจิกฺขิตพฺพํ – เอวํ กเรยฺยาสีติ, อุสฺสุกฺกํ วา กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข อเนฺตวาสิกสฺส จีวรํ กริเยถาติฯ สเจ อเนฺตวาสิกสฺส รชนํ ปจิตพฺพํ โหติ, อาจริเยน อาจิกฺขิตพฺพํ – เอวํ ปเจยฺยาสีติ, อุสฺสุกฺกํ วา กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข อเนฺตวาสิกสฺส รชนํ ปจิเยถาติฯ สเจ อเนฺตวาสิกสฺส จีวรํ รชิตพฺพํ โหติ, อาจริเยน อาจิกฺขิตพฺพํ – เอวํ รเชยฺยาสีติ, อุสฺสุกฺกํ วา กาตพฺพํ – กินฺติ นุ โข อเนฺตวาสิกสฺส จีวรํ รชิเยถาติฯ จีวรํ รชเนฺตน สาธุกํ สมฺปริวตฺตกํ สมฺปริวตฺตกํ รชิตพฺพํฯ น จ อจฺฉิเนฺน เถเว ปกฺกมิตพฺพํฯ สเจ อเนฺตวาสิโก คิลาโน โหติ, ยาวชีวํ อุปฎฺฐาตโพฺพ, วุฎฺฐานมสฺส อาคเมตพฺพํฯ อิทํ โข, ภิกฺขเว, อาจริยานํ อเนฺตวาสิเกสุ วตฺตํ ยถา อาจริเยหิ อเนฺตวาสิเกสุ สมฺมา วตฺติตพฺพ’’นฺติฯ
‘‘Sace antevāsikassa cīvaraṃ dhovitabbaṃ hoti, ācariyena ācikkhitabbaṃ – evaṃ dhoveyyāsīti, ussukkaṃ vā kātabbaṃ – kinti nu kho antevāsikassa cīvaraṃ dhoviyethāti. Sace antevāsikassa cīvaraṃ kātabbaṃ hoti, ācariyena ācikkhitabbaṃ – evaṃ kareyyāsīti, ussukkaṃ vā kātabbaṃ – kinti nu kho antevāsikassa cīvaraṃ kariyethāti. Sace antevāsikassa rajanaṃ pacitabbaṃ hoti, ācariyena ācikkhitabbaṃ – evaṃ paceyyāsīti, ussukkaṃ vā kātabbaṃ – kinti nu kho antevāsikassa rajanaṃ paciyethāti. Sace antevāsikassa cīvaraṃ rajitabbaṃ hoti, ācariyena ācikkhitabbaṃ – evaṃ rajeyyāsīti, ussukkaṃ vā kātabbaṃ – kinti nu kho antevāsikassa cīvaraṃ rajiyethāti. Cīvaraṃ rajantena sādhukaṃ samparivattakaṃ samparivattakaṃ rajitabbaṃ. Na ca acchinne theve pakkamitabbaṃ. Sace antevāsiko gilāno hoti, yāvajīvaṃ upaṭṭhātabbo, vuṭṭhānamassa āgametabbaṃ. Idaṃ kho, bhikkhave, ācariyānaṃ antevāsikesu vattaṃ yathā ācariyehi antevāsikesu sammā vattitabba’’nti.
วตฺตกฺขนฺธโก อฎฺฐโมฯ
Vattakkhandhako aṭṭhamo.
อิมมฺหิ ขนฺธเก วตฺถู เอกูนวีสติ, วตฺตา จุทฺทสฯ
Imamhi khandhake vatthū ekūnavīsati, vattā cuddasa.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
สอุปาหนา ฉตฺตา จ, โอคุณฺฐิ สีสํ ปานียํ;
Saupāhanā chattā ca, oguṇṭhi sīsaṃ pānīyaṃ;
นาภิวาเท น ปุจฺฉนฺติ, อหิ อุชฺฌนฺติ เปสลาฯ
Nābhivāde na pucchanti, ahi ujjhanti pesalā.
โอมุญฺจิ ฉตฺตํ ขเนฺธ จ, อตรญฺจ ปฎิกฺกมํ;
Omuñci chattaṃ khandhe ca, atarañca paṭikkamaṃ;
ปตฺตจีวรํ นิกฺขิปา, ปติรูปญฺจ ปุจฺฉิตาฯ
Pattacīvaraṃ nikkhipā, patirūpañca pucchitā.
อาสิเญฺจยฺย โธวิเตน, สุเกฺขนเลฺลนุปาหนา;
Āsiñceyya dhovitena, sukkhenallenupāhanā;
วุโฑฺฒ นวโก ปุเจฺฉยฺย, อชฺฌาวุฎฺฐญฺจ โคจราฯ
Vuḍḍho navako puccheyya, ajjhāvuṭṭhañca gocarā.
เสกฺขา วจฺจา ปานี ปริ, กตฺตรํ กติกํ ตโต;
Sekkhā vaccā pānī pari, kattaraṃ katikaṃ tato;
กาลํ มุหุตฺตํ อุกฺลาโป, ภูมตฺถรณํ นีหเรฯ
Kālaṃ muhuttaṃ uklāpo, bhūmattharaṇaṃ nīhare.
ปฎิปาโท ภิสิพิโพฺพ, มญฺจปีฐญฺจ มลฺลกํ;
Paṭipādo bhisibibbo, mañcapīṭhañca mallakaṃ;
อปเสฺสนุโลฺลกกณฺณา, เครุกา กาฬ อกตาฯ
Apassenullokakaṇṇā, gerukā kāḷa akatā.
สงฺการญฺจ ภูมตฺถรณํ, ปฎิปาทกํ มญฺจปีฐํ;
Saṅkārañca bhūmattharaṇaṃ, paṭipādakaṃ mañcapīṭhaṃ;
ภิสิ นิสีทนมฺปิ, มลฺลกํ อปเสฺสน จฯ
Bhisi nisīdanampi, mallakaṃ apassena ca.
ปตฺตจีวรํ ภูมิ จ, ปารนฺตํ โอรโต โภคํ;
Pattacīvaraṃ bhūmi ca, pārantaṃ orato bhogaṃ;
ปุรตฺถิมา ปจฺฉิมา จ, อุตฺตรา อถ ทกฺขิณาฯ
Puratthimā pacchimā ca, uttarā atha dakkhiṇā.
สีตุเณฺห จ ทิวารตฺติํ, ปริเวณญฺจ โกฎฺฐโก;
Sītuṇhe ca divārattiṃ, pariveṇañca koṭṭhako;
อุปฎฺฐานคฺคิ สาลา จ, วตฺตํ วจฺจกุฎีสุ จฯ
Upaṭṭhānaggi sālā ca, vattaṃ vaccakuṭīsu ca.
ปานี ปริโภชนิยา, กุมฺภิ อาจมเนสุ จ;
Pānī paribhojaniyā, kumbhi ācamanesu ca;
เนวาสนํ น อุทกํ, น ปจฺจุ น จ ปานิยํ;
Nevāsanaṃ na udakaṃ, na paccu na ca pāniyaṃ;
นาภิวาเท นปญฺญเป, อุชฺฌายนฺติ จ เปสลาฯ
Nābhivāde napaññape, ujjhāyanti ca pesalā.
วุฑฺฒาสนญฺจ อุทกํ, ปจฺจุคฺคนฺตฺวา จ ปานิยํ;
Vuḍḍhāsanañca udakaṃ, paccuggantvā ca pāniyaṃ;
อุปาหเน เอกมนฺตํ, อภิวาเท จ ปญฺญเปฯ
Upāhane ekamantaṃ, abhivāde ca paññape.
วุตฺถํ โคจรเสโกฺข จ, ฐานํ ปานิยโภชนํ;
Vutthaṃ gocarasekkho ca, ṭhānaṃ pāniyabhojanaṃ;
กตฺตรํ กติกํ กาลํ, นวกสฺส นิสินฺนเกฯ
Kattaraṃ katikaṃ kālaṃ, navakassa nisinnake.
อภิวาทเย อาจิเกฺข, ยถา เหฎฺฐา ตถา นเย;
Abhivādaye ācikkhe, yathā heṭṭhā tathā naye;
นิทฺทิฎฺฐํ สตฺถวาเหน วตฺตํ อาวาสิเกหิเมฯ
Niddiṭṭhaṃ satthavāhena vattaṃ āvāsikehime.
คมิกา ทารุมตฺติ จ, วิวริตฺวา น ปุจฺฉิย;
Gamikā dārumatti ca, vivaritvā na pucchiya;
นสฺสนฺติ จ อคุตฺตญฺจ, อุชฺฌายนฺติ จ เปสลาฯ
Nassanti ca aguttañca, ujjhāyanti ca pesalā.
ปฎิสาเมตฺวา ถเกตฺวา, อาปุจฺฉิตฺวาว ปกฺกเม;
Paṭisāmetvā thaketvā, āpucchitvāva pakkame;
ภิกฺขุ วา สามเณโร วา, อารามิโก อุปาสโกฯ
Bhikkhu vā sāmaṇero vā, ārāmiko upāsako.
ปาสาณเกสุ จ ปุญฺชํ, ปฎิสาเม ถเกยฺย จ;
Pāsāṇakesu ca puñjaṃ, paṭisāme thakeyya ca;
สเจ อุสฺสหติ อุสฺสุกฺกํ, อโนวเสฺส ตเถว จฯ
Sace ussahati ussukkaṃ, anovasse tatheva ca.
สโพฺพ โอวสฺสติ คามํ, อโชฺฌกาเส ตเถว จ;
Sabbo ovassati gāmaṃ, ajjhokāse tatheva ca;
อเปฺปวงฺคานิ เสเสยฺยุํ, วตฺตํ คมิกภิกฺขุนาฯ
Appevaṅgāni seseyyuṃ, vattaṃ gamikabhikkhunā.
นานุโมทนฺติ เถเรน, โอหาย จตุปญฺจหิ;
Nānumodanti therena, ohāya catupañcahi;
วจฺจิโต มุจฺฉิโต อาสิ, วตฺตานุโมทเนสุเมฯ
Vaccito mucchito āsi, vattānumodanesume.
ฉพฺพคฺคิยา ทุนฺนิวตฺถา, อโถปิ จ ทุปฺปารุตา;
Chabbaggiyā dunnivatthā, athopi ca duppārutā;
อนากปฺปา จ โวกฺกมฺม, เถเร อนุปขชฺชเนฯ
Anākappā ca vokkamma, there anupakhajjane.
นเว ภิกฺขู จ สงฺฆาฎิ, อุชฺฌายนฺติ จ เปสลา;
Nave bhikkhū ca saṅghāṭi, ujjhāyanti ca pesalā;
ติมณฺฑลํ นิวาเสตฺวา, กายสคุณคณฺฐิกาฯ
Timaṇḍalaṃ nivāsetvā, kāyasaguṇagaṇṭhikā.
น โวกฺกมฺม ปฎิจฺฉนฺนํ, สุสํวุโตกฺขิตฺตจกฺขุ;
Na vokkamma paṭicchannaṃ, susaṃvutokkhittacakkhu;
อุกฺขิโตฺตชฺชคฺฆิกาสโทฺท, ตโย เจว ปจาลนาฯ
Ukkhittojjagghikāsaddo, tayo ceva pacālanā.
ขโมฺภคุณฺฐิอุกฺกุฎิกา, ปฎิจฺฉนฺนํ สุสํวุโต;
Khambhoguṇṭhiukkuṭikā, paṭicchannaṃ susaṃvuto;
โอกฺขิตฺตุกฺขิตฺตอุชฺชคฺฆิ, อปฺปสโทฺท ตโย จลาฯ
Okkhittukkhittaujjagghi, appasaddo tayo calā.
ขโมฺภคุณฺฐิปลฺลตฺถิ จ, อนุปขชฺช นาสเน;
Khambhoguṇṭhipallatthi ca, anupakhajja nāsane;
โอตฺถริตฺวาน อุทเก, นีจํ กตฺวาน สิญฺจิยาฯ
Ottharitvāna udake, nīcaṃ katvāna siñciyā.
ปฎิ สามนฺตา สงฺฆาฎิ, โอทเน จ ปฎิคฺคเห;
Paṭi sāmantā saṅghāṭi, odane ca paṭiggahe;
สูปํ อุตฺตริภเงฺคน, สเพฺพสํ สมติตฺถิ จฯ
Sūpaṃ uttaribhaṅgena, sabbesaṃ samatitthi ca.
สกฺกจฺจํ ปตฺตสญฺญี จ, สปทานญฺจ สูปกํ;
Sakkaccaṃ pattasaññī ca, sapadānañca sūpakaṃ;
น ถูปโต ปฎิจฺฉาเท, วิญฺญตฺตุชฺฌานสญฺญินาฯ
Na thūpato paṭicchāde, viññattujjhānasaññinā.
มหนฺตมณฺฑลทฺวารํ, สพฺพหโตฺถ น พฺยาหเร;
Mahantamaṇḍaladvāraṃ, sabbahattho na byāhare;
อุเกฺขโป เฉทนาคณฺฑ, ธุนํ สิตฺถาวการกํฯ
Ukkhepo chedanāgaṇḍa, dhunaṃ sitthāvakārakaṃ.
ชิวฺหานิจฺฉารกเญฺจว, จปุจปุ สุรุสุรุ;
Jivhānicchārakañceva, capucapu surusuru;
หตฺถปโตฺตฎฺฐนิเลฺลหํ, สามิเสน ปฎิคฺคเหฯ
Hatthapattoṭṭhanillehaṃ, sāmisena paṭiggahe.
ยาว น สเพฺพ อุทเก, นีจํ กตฺวาน สิญฺจิยํ;
Yāva na sabbe udake, nīcaṃ katvāna siñciyaṃ;
ปฎิ สามนฺตา สงฺฆาฎิ, นีจํ กตฺวา ฉมาย จฯ
Paṭi sāmantā saṅghāṭi, nīcaṃ katvā chamāya ca.
สสิตฺถกํ นิวตฺตเนฺต, สุปฺปฎิจฺฉนฺนมุกฺกุฎิ;
Sasitthakaṃ nivattante, suppaṭicchannamukkuṭi;
ธมฺมราเชน ปญฺญตฺตํ, อิทํ ภตฺตคฺควตฺตนํฯ
Dhammarājena paññattaṃ, idaṃ bhattaggavattanaṃ.
ทุนฺนิวตฺถา อนากปฺปา, อสเลฺลเกฺขตฺวา จ สหสา;
Dunnivatthā anākappā, asallekkhetvā ca sahasā;
ทูเร อจฺจ จิรํ ลหุํ, ตเถว ปิณฺฑจาริโกฯ
Dūre acca ciraṃ lahuṃ, tatheva piṇḍacāriko.
ปฎิจฺฉโนฺนว คเจฺฉยฺย, สุํสวุโตกฺขิตฺตจกฺขุ;
Paṭicchannova gaccheyya, suṃsavutokkhittacakkhu;
อุกฺขิโตฺตชฺชคฺฆิกาสโทฺท, ตโย เจว ปจาลนาฯ
Ukkhittojjagghikāsaddo, tayo ceva pacālanā.
ขโมฺภคุณฺฐิอุกฺกุฎิกา, สลฺลเกฺขตฺวา จ สหสา;
Khambhoguṇṭhiukkuṭikā, sallakkhetvā ca sahasā;
ทูเร อจฺจ จิรํ ลหุํ, อาสนกํ กฎจฺฉุกาฯ
Dūre acca ciraṃ lahuṃ, āsanakaṃ kaṭacchukā.
ภาชนํ วา ฐเปติ จ, อุจฺจาเรตฺวา ปณาเมตฺวา;
Bhājanaṃ vā ṭhapeti ca, uccāretvā paṇāmetvā;
ปฎิคฺคเห น อุโลฺลเก, สูเปสุปิ ตเถว ตํฯ
Paṭiggahe na ulloke, sūpesupi tatheva taṃ.
ภิกฺขุ สงฺฆาฎิยา ฉาเท, ปฎิจฺฉเนฺนว คจฺฉิยํ;
Bhikkhu saṅghāṭiyā chāde, paṭicchanneva gacchiyaṃ;
สํวุโตกฺขิตฺตจกฺขุ จ, อุกฺขิโตฺตชฺชคฺฆิกาย จ;
Saṃvutokkhittacakkhu ca, ukkhittojjagghikāya ca;
อปฺปสโทฺท ตโย จาลา, ขโมฺภคุณฺฐิกอุกฺกุฎิฯ
Appasaddo tayo cālā, khambhoguṇṭhikaukkuṭi.
ปฐมาสนวกฺการ , ปานิยํ ปริโภชนี;
Paṭhamāsanavakkāra , pāniyaṃ paribhojanī;
ปจฺฉากงฺขติ ภุเญฺชยฺย, โอปิลาเปยฺย อุทฺธเรฯ
Pacchākaṅkhati bhuñjeyya, opilāpeyya uddhare.
ปฎิสาเมยฺย สมฺมเชฺช, ริตฺตํ ตุจฺฉํ อุปฎฺฐเป;
Paṭisāmeyya sammajje, rittaṃ tucchaṃ upaṭṭhape;
หตฺถวิกาเร ภิเนฺทยฺย, วตฺติทํ ปิณฺฑจาริเกฯ
Hatthavikāre bhindeyya, vattidaṃ piṇḍacārike.
ปานี ปริ อคฺคิรณิ, นกฺขตฺตทิสโจรา จ;
Pānī pari aggiraṇi, nakkhattadisacorā ca;
สพฺพํ นตฺถีติ โกเฎฺฎตฺวา, ปตฺตํเส จีวรํ ตโตฯ
Sabbaṃ natthīti koṭṭetvā, pattaṃse cīvaraṃ tato.
อิทานิ อํเส ลเคฺคตฺวา, ติมณฺฑลํ ปริมณฺฑลํ;
Idāni aṃse laggetvā, timaṇḍalaṃ parimaṇḍalaṃ;
ยถา ปิณฺฑจาริวตฺตํ, นเย อารญฺญเกสุปิฯ
Yathā piṇḍacārivattaṃ, naye āraññakesupi.
ปตฺตํเส จีวรํ สีเส, อาโรหิตฺวา จ ปานิยํ;
Pattaṃse cīvaraṃ sīse, ārohitvā ca pāniyaṃ;
ปริโภชนิยํ อคฺคิ, อรณี จาปิ กตฺตรํฯ
Paribhojaniyaṃ aggi, araṇī cāpi kattaraṃ.
นกฺขตฺตํ สปฺปเทสํ วา, ทิสาปิ กุสโล ภเว;
Nakkhattaṃ sappadesaṃ vā, disāpi kusalo bhave;
สตฺตุตฺตเมน ปญฺญตฺตํ, วตฺตํ อารญฺญเกสุเมฯ
Sattuttamena paññattaṃ, vattaṃ āraññakesume.
อโชฺฌกาเส โอกิริํสุ, อุชฺฌายนฺติ จ เปสลา;
Ajjhokāse okiriṃsu, ujjhāyanti ca pesalā;
สเจ วิหาโร อุกฺลาโป, ปฐมํ ปตฺตจีวรํฯ
Sace vihāro uklāpo, paṭhamaṃ pattacīvaraṃ.
ภิสิพิโพฺพหนํ มญฺจํ, ปีฐญฺจ เขฬมลฺลกํ;
Bhisibibbohanaṃ mañcaṃ, pīṭhañca kheḷamallakaṃ;
อปเสฺสนุโลฺลกกณฺณา, เครุกา กาฬ อกตาฯ
Apassenullokakaṇṇā, gerukā kāḷa akatā.
สงฺการํ ภิกฺขุสามนฺตา, เสนาวิหารปานิยํ;
Saṅkāraṃ bhikkhusāmantā, senāvihārapāniyaṃ;
ปริโภชนสามนฺตา, ปฎิวาเต จ องฺคเณฯ
Paribhojanasāmantā, paṭivāte ca aṅgaṇe.
อโธวาเต อตฺถรณํ, ปฎิปาทกมโญฺจ จ;
Adhovāte attharaṇaṃ, paṭipādakamañco ca;
ปีฐํ ภิสิ นิสีทนํ, มลฺลกํ อปเสฺสน จฯ
Pīṭhaṃ bhisi nisīdanaṃ, mallakaṃ apassena ca.
ปตฺตจีวรํ ภูมิ จ, ปารนฺตํ โอรโต โภคํ;
Pattacīvaraṃ bhūmi ca, pārantaṃ orato bhogaṃ;
ปุรตฺถิมา จ ปจฺฉิมา, อุตฺตรา อถ ทกฺขิณาฯ
Puratthimā ca pacchimā, uttarā atha dakkhiṇā.
สีตุเณฺห จ ทิวา รตฺติํ, ปริเวณญฺจ โกฎฺฐโก;
Sītuṇhe ca divā rattiṃ, pariveṇañca koṭṭhako;
อุปฎฺฐานคฺคิสาลา จ, วจฺจกุฎี จ ปานิยํฯ
Upaṭṭhānaggisālā ca, vaccakuṭī ca pāniyaṃ.
อาจมนกุมฺภิ วุเฑฺฒ จ, อุเทฺทสปุจฺฉนา สชฺฌา;
Ācamanakumbhi vuḍḍhe ca, uddesapucchanā sajjhā;
ธโมฺม ปทีปํ วิชฺฌาเป, น วิวเร นปิ ถเกฯ
Dhammo padīpaṃ vijjhāpe, na vivare napi thake.
เยน วุโฑฺฒ ปริวตฺติ, กเณฺณนปิ น ฆฎฺฎเย;
Yena vuḍḍho parivatti, kaṇṇenapi na ghaṭṭaye;
ปญฺญเปสิ มหาวีโร, วตฺตํ เสนาสเนสุ ตํฯ
Paññapesi mahāvīro, vattaṃ senāsanesu taṃ.
นิวาริยมานา ทฺวารํ, มุจฺฉิตุชฺฌนฺติ เปสลา;
Nivāriyamānā dvāraṃ, mucchitujjhanti pesalā;
ฉาริกํ ฉฑฺฑเย ชนฺตา, ปริภณฺฑํ ตเถว จฯ
Chārikaṃ chaḍḍaye jantā, paribhaṇḍaṃ tatheva ca.
ปริเวณํ โกฎฺฐโก สาลา, จุณฺณมตฺติกโทณิกา;
Pariveṇaṃ koṭṭhako sālā, cuṇṇamattikadoṇikā;
มุขํ ปุรโต น เถเร, น นเว อุสฺสหติ สเจฯ
Mukhaṃ purato na there, na nave ussahati sace.
ปุรโต อุปริมโคฺค, จิกฺขลฺลํ มตฺติ ปีฐกํ;
Purato uparimaggo, cikkhallaṃ matti pīṭhakaṃ;
วิชฺฌาเปตฺวา ถเกตฺวา จ, วตฺตํ ชนฺตาฆเรสุเมฯ
Vijjhāpetvā thaketvā ca, vattaṃ jantāgharesume.
นาจเมติ ยถาวุฑฺฒํ, ปฎิปาฎิ จ สหสา;
Nācameti yathāvuḍḍhaṃ, paṭipāṭi ca sahasā;
อุพฺภชิ นิตฺถุโน กฎฺฐํ, วจฺจํ ปสฺสาว เขฬกํฯ
Ubbhaji nitthuno kaṭṭhaṃ, vaccaṃ passāva kheḷakaṃ.
ผรุสา กูป สหสา, อุพฺภชิ จปุ เสเสน;
Pharusā kūpa sahasā, ubbhaji capu sesena;
พหิ อโนฺต จ อุกฺกาเส, รชฺชุ อตรมานญฺจฯ
Bahi anto ca ukkāse, rajju ataramānañca.
สหสา อุพฺภชิ ฐิเต, นิตฺถุเน กฎฺฐ วจฺจญฺจ;
Sahasā ubbhaji ṭhite, nitthune kaṭṭha vaccañca;
ปสฺสาว เขฬ ผรุสา, กูปญฺจ วจฺจปาทุเกฯ
Passāva kheḷa pharusā, kūpañca vaccapāduke.
นาติสหสา อุพฺภชิ, ปาทุกาย จปุจปุ;
Nātisahasā ubbhaji, pādukāya capucapu;
น เสสเย ปฎิจฺฉาเท, อุหตปิธเรน จฯ
Na sesaye paṭicchāde, uhatapidharena ca.
วจฺจกุฎี ปริภณฺฑํ, ปริเวณญฺจ โกฎฺฐโก;
Vaccakuṭī paribhaṇḍaṃ, pariveṇañca koṭṭhako;
อาจมเน จ อุทกํ, วตฺตํ วจฺจกุฎีสุเมฯ
Ācamane ca udakaṃ, vattaṃ vaccakuṭīsume.
อุปาหนา ทนฺตกฎฺฐํ, มุโขทกญฺจ อาสนํ;
Upāhanā dantakaṭṭhaṃ, mukhodakañca āsanaṃ;
ยาคุ อุทกํ โธวิตฺวา, อุทฺธารุกฺลาป คาม จฯ
Yāgu udakaṃ dhovitvā, uddhāruklāpa gāma ca.
นิวาสนา กายพนฺธา, สคุณํ ปตฺตโสทกํ;
Nivāsanā kāyabandhā, saguṇaṃ pattasodakaṃ;
ปจฺฉา ติมณฺฑโล เจว, ปริมณฺฑล พนฺธนํฯ
Pacchā timaṇḍalo ceva, parimaṇḍala bandhanaṃ.
สคุณํ โธวิตฺวา ปจฺฉา, นาติทูเร ปฎิคฺคเห;
Saguṇaṃ dhovitvā pacchā, nātidūre paṭiggahe;
ภณมานสฺส อาปตฺติ, ปฐมาคนฺตฺวาน อาสนํฯ
Bhaṇamānassa āpatti, paṭhamāgantvāna āsanaṃ.
อุทกํ ปีฐกถลิ, ปจฺจุคฺคนฺตฺวา นิวาสนํ;
Udakaṃ pīṭhakathali, paccuggantvā nivāsanaṃ;
โอตาเป นิทหิ ภโงฺค, โอโภเค ภุญฺชิตุ นเมฯ
Otāpe nidahi bhaṅgo, obhoge bhuñjitu name.
ปานียํ อุทกํ นีจํ, มุหุตฺตํ น จ นิทเห;
Pānīyaṃ udakaṃ nīcaṃ, muhuttaṃ na ca nidahe;
ปตฺตจีวรํ ภูมิ จ, ปารนฺตํ โอรโต โภคํฯ
Pattacīvaraṃ bhūmi ca, pārantaṃ orato bhogaṃ.
อุทฺธเร ปฎิสาเม จ, อุกฺลาโป จ นหายิตุํ;
Uddhare paṭisāme ca, uklāpo ca nahāyituṃ;
สีตํ อุณฺหํ ชนฺตาฆรํ, จุณฺณํ มตฺติก ปิฎฺฐิโตฯ
Sītaṃ uṇhaṃ jantāgharaṃ, cuṇṇaṃ mattika piṭṭhito.
ปีฐญฺจ จีวรํ จุณฺณํ, มตฺติกุสฺสหติ มุขํ;
Pīṭhañca cīvaraṃ cuṇṇaṃ, mattikussahati mukhaṃ;
ปุรโต เถเร นเว จ, ปริกมฺมญฺจ นิกฺขเมฯ
Purato there nave ca, parikammañca nikkhame.
ปุรโต อุทเก นฺหาเต, นิวาเสตฺวา อุปชฺฌายํ;
Purato udake nhāte, nivāsetvā upajjhāyaṃ;
นิวาสนญฺจ สงฺฆาฎิ, ปีฐกํ อาสเนน จฯ
Nivāsanañca saṅghāṭi, pīṭhakaṃ āsanena ca.
ปาโท ปีฐํ กถลิญฺจ, ปานียุเทฺทสปุจฺฉนา;
Pādo pīṭhaṃ kathaliñca, pānīyuddesapucchanā;
อุกฺลาปํ สุโสเธยฺย, ปฐมํ ปตฺตจีวรํฯ
Uklāpaṃ susodheyya, paṭhamaṃ pattacīvaraṃ.
นิสีทนปจฺจตฺถรณํ, ภิสิ พิโพฺพหนานิ จ;
Nisīdanapaccattharaṇaṃ, bhisi bibbohanāni ca;
มโญฺจ ปีฐํ ปฎิปาทํ, มลฺลกํ อปเสฺสน จฯ
Mañco pīṭhaṃ paṭipādaṃ, mallakaṃ apassena ca.
ภูม สนฺตาน อาโลก, เครุกา กาฬ อกตา;
Bhūma santāna āloka, gerukā kāḷa akatā;
ภูมตฺถรปฎิปาทา, มโญฺจ ปีฐํ พิโพฺพหนํฯ
Bhūmattharapaṭipādā, mañco pīṭhaṃ bibbohanaṃ.
นิสีทตฺถรณํ เขฬ, อปเสฺส ปตฺตจีวรํ;
Nisīdattharaṇaṃ kheḷa, apasse pattacīvaraṃ;
ปุรตฺถิมา ปจฺฉิมา จ, อุตฺตรา อถ ทกฺขิณาฯ
Puratthimā pacchimā ca, uttarā atha dakkhiṇā.
สีตุณฺหญฺจ ทิวา รตฺติํ, ปริเวณญฺจ โกฎฺฐโก;
Sītuṇhañca divā rattiṃ, pariveṇañca koṭṭhako;
อุปฎฺฐานคฺคิสาลา จ, วจฺจปานิยโภชนีฯ
Upaṭṭhānaggisālā ca, vaccapāniyabhojanī.
อาจมํ อนภิรติ, กุกฺกุจฺจํ ทิฎฺฐิ จ ครุ;
Ācamaṃ anabhirati, kukkuccaṃ diṭṭhi ca garu;
มูลมานตฺตอพฺภานํ, ตชฺชนียํ นิยสฺสกํฯ
Mūlamānattaabbhānaṃ, tajjanīyaṃ niyassakaṃ.
ปพฺพาช ปฎิสารณี, อุเกฺขปญฺจ กตํ ยทิ;
Pabbāja paṭisāraṇī, ukkhepañca kataṃ yadi;
โธเว กาตพฺพํ รชญฺจ, รเช สมฺปริวตฺตกํฯ
Dhove kātabbaṃ rajañca, raje samparivattakaṃ.
ปตฺตญฺจ จีวรญฺจาปิ, ปริกฺขารญฺจ เฉทนํ;
Pattañca cīvarañcāpi, parikkhārañca chedanaṃ;
ปริกมฺมํ เวยฺยาวจฺจํ, ปจฺฉา ปิณฺฑํ ปวิสนํฯ
Parikammaṃ veyyāvaccaṃ, pacchā piṇḍaṃ pavisanaṃ.
น สุสานํ ทิสา เจว, ยาวชีวํ อุปฎฺฐเห;
Na susānaṃ disā ceva, yāvajīvaṃ upaṭṭhahe;
สทฺธิวิหาริเกเนตํ, วตฺตุปชฺฌายเกสุเมฯ
Saddhivihārikenetaṃ, vattupajjhāyakesume.
โอวาทสาสนุเทฺทสา, ปุจฺฉา ปตฺตญฺจ จีวรํ;
Ovādasāsanuddesā, pucchā pattañca cīvaraṃ;
ปริกฺขาโร คิลาโน จ, น ปจฺฉาสมโณ ภเวฯ
Parikkhāro gilāno ca, na pacchāsamaṇo bhave.
อุปชฺฌาเยสุ เย วตฺตา, เอวํ อาจริเยสุปิ;
Upajjhāyesu ye vattā, evaṃ ācariyesupi;
สทฺธิวิหาริเก วตฺตา, ตเถว อเนฺตวาสิเกฯ
Saddhivihārike vattā, tatheva antevāsike.
อาคนฺตุเกสุ เย วตฺตา, ปุน อาวาสิเกสุ จ;
Āgantukesu ye vattā, puna āvāsikesu ca;
คมิกานุโมทนิกา, ภตฺตเคฺค ปิณฺฑจาริเกฯ
Gamikānumodanikā, bhattagge piṇḍacārike.
อารญฺญเกสุ ยํ วตฺตํ, ยญฺจ เสนาสเนสุปิ;
Āraññakesu yaṃ vattaṃ, yañca senāsanesupi;
ชนฺตาฆเร วจฺจกุฎี, อุปชฺฌา สทฺธิวิหาริเกฯ
Jantāghare vaccakuṭī, upajjhā saddhivihārike.
อาจริเยสุ ยํ วตฺตํ, ตเถว อเนฺตวาสิเก;
Ācariyesu yaṃ vattaṃ, tatheva antevāsike;
เอกูนวีสติ วตฺถู, วตฺตา จุทฺทส ขนฺธเกฯ
Ekūnavīsati vatthū, vattā cuddasa khandhake.
วตฺตํ อปริปูเรโนฺต, น สีลํ ปริปูรติ;
Vattaṃ aparipūrento, na sīlaṃ paripūrati;
อสุทฺธสีโล ทุปฺปโญฺญ, จิเตฺตกคฺคํ น วินฺทติฯ
Asuddhasīlo duppañño, cittekaggaṃ na vindati.
วิกฺขิตฺตจิโตฺตเนกโคฺค, สมฺมา ธมฺมํ น ปสฺสติ;
Vikkhittacittonekaggo, sammā dhammaṃ na passati;
อปสฺสมาโน สทฺธมฺมํ, ทุกฺขา น ปริมุจฺจติฯ
Apassamāno saddhammaṃ, dukkhā na parimuccati.
ยํ วตฺตํ ปริปูเรโนฺต, สีลมฺปิ ปริปูรติ;
Yaṃ vattaṃ paripūrento, sīlampi paripūrati;
วิสุทฺธสีโล สปฺปโญฺญ, จิเตฺตกคฺคมฺปิ วินฺทติฯ
Visuddhasīlo sappañño, cittekaggampi vindati.
อวิกฺขิตฺตจิโตฺต เอกโคฺค, สมฺมา ธมฺมํ วิปสฺสติ;
Avikkhittacitto ekaggo, sammā dhammaṃ vipassati;
สมฺปสฺสมาโน สทฺธมฺมํ, ทุกฺขา โส ปริมุจฺจติฯ
Sampassamāno saddhammaṃ, dukkhā so parimuccati.
ตสฺมา หิ วตฺตํ ปูเรยฺย, ชินปุโตฺต วิจกฺขโณ;
Tasmā hi vattaṃ pūreyya, jinaputto vicakkhaṇo;
โอวาทํ พุทฺธเสฎฺฐสฺส, ตโต นิพฺพานเมหิตีติฯ
Ovādaṃ buddhaseṭṭhassa, tato nibbānamehitīti.
วตฺตกฺขนฺธกํ นิฎฺฐิตํฯ
Vattakkhandhakaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
