| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၁၆၄. အန္တောဝုဋ္ဌာဒိပဋိက္ခေပကထာ
164. Antovuṭṭhādipaṭikkhepakathā
၂၇၄. အထ ခော ဘဂဝာ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ရာဇဂဟံ တဒဝသရိ။ တတ္ရ သုဒံ ဘဂဝာ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝာပေ။ တေန ခော ပန သမယေန ဘဂဝတော ဥဒရဝာတာဗာဓော ဟောတိ။ အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော – ‘ပုဗ္ဗေပိ ဘဂဝတော ဥဒရဝာတာဗာဓော တေကဋုလယာဂုယာ ဖာသု ဟောတီ’တိ – သာမံ တိလမ္ပိ, တဏ္ဍုလမ္ပိ, မုဂ္ဂမ္ပိ ဝိညာပေတ္ဝာ, အန္တော ဝာသေတ္ဝာ, အန္တော သာမံ ပစိတ္ဝာ ဘဂဝတော ဥပနာမေသိ – ‘‘ပိဝတု ဘဂဝာ တေကဋုလယာဂု’’န္တိ။ ဇာနန္တာပိ တထာဂတာ ပုစ္ဆန္တိ, ဇာနန္တာပိ န ပုစ္ဆန္တိ; ကာလံ ဝိဒိတ္ဝာ ပုစ္ဆန္တိ, ကာလံ ဝိဒိတ္ဝာ န ပုစ္ဆန္တိ; အတ္ထသံဟိတံ တထာဂတာ ပုစ္ဆန္တိ, နော အနတ္ထသံဟိတံ။ အနတ္ထသံဟိတေ သေတုဃာတော တထာဂတာနံ။ ဒ္ဝီဟိ အာကာရေဟိ ဗုဒ္ဓာ ဘဂဝန္တော ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆန္တိ – ဓမ္မံ ဝာ ဒေသေသ္သာမ, သာဝကာနံ ဝာ သိက္ခာပဒံ ပညပေသ္သာမာတိ။ အထ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကုတာယံ, အာနန္ဒ , ယာဂူ’’တိ? အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ – ‘အနနုစ္ဆဝိကံ, အာနန္ဒ, အနနုလောမိကံ, အပ္ပတိရူပံ, အသ္သာမဏကံ, အကပ္ပိယံ, အကရဏီယံ။ ကထဉ္ဟိ နာမ တ္ဝံ, အာနန္ဒ, ဧဝရူပာယ ဗာဟုလ္လာယ စေတေသ္သသိ။ ယဒပိ, အာနန္ဒ, အန္တော ဝုဋ္ဌံ 1 တဒပိ အကပ္ပိယံ; ယဒပိ အန္တော ပက္ကံ တဒပိ အကပ္ပိယံ; ယဒပိ သာမံ ပက္ကံ, တဒပိ အကပ္ပိယံ။ နေတံ, အာနန္ဒ, အပ္ပသန္နာနံ ဝာ ပသာဒာယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတ္ဝာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, အန္တော ဝုဋ္ဌံ, အန္တော ပက္ကံ, သာမံ ပက္ကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယော ပရိဘုဉ္ဇေယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ အန္တော စေ, ဘိက္ခဝေ, ဝုဋ္ဌံ, အန္တော ပက္ကံ, သာမံ ပက္ကံ တဉ္စေ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယ, အာပတ္တိ တိဏ္ဏံ ဒုက္ကဋာနံ။ အန္တော စေ, ဘိက္ခဝေ, ဝုဋ္ဌံ, အန္တော ပက္ကံ, အညေဟိ ပက္ကံ, တဉ္စေ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒ္ဝိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။ အန္တော စေ, ဘိက္ခဝေ, ဝုဋ္ဌံ, ဗဟိ ပက္ကံ, သာမံ ပက္ကံ, တဉ္စေ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒ္ဝိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။ ဗဟိ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဝုဋ္ဌံ, အန္တော ပက္ကံ, သာမံ ပက္ကံ, တဉ္စေ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒ္ဝိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။ အန္တော စေ, ဘိက္ခဝေ, ဝုဋ္ဌံ, ဗဟိ ပက္ကံ, အညေဟိ ပက္ကံ, တဉ္စေ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ ဗဟိ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဝုဋ္ဌံ, အန္တော ပက္ကံ, အညေဟိ ပက္ကံ, တဉ္စေ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ ဗဟိ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဝုဋ္ဌံ, ဗဟိ ပက္ကံ, သာမံ ပက္ကံ, တဉ္စေ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ္သ။ ဗဟိ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဝုဋ္ဌံ, ဗဟိ ပက္ကံ , အညေဟိ ပက္ကံ, တဉ္စေ ပရိဘုဉ္ဇေယ္ယ, အနာပတ္တီ’’’တိ။
274. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena rājagahaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena bhagavato udaravātābādho hoti. Atha kho āyasmā ānando – ‘pubbepi bhagavato udaravātābādho tekaṭulayāguyā phāsu hotī’ti – sāmaṃ tilampi, taṇḍulampi, muggampi viññāpetvā, anto vāsetvā, anto sāmaṃ pacitvā bhagavato upanāmesi – ‘‘pivatu bhagavā tekaṭulayāgu’’nti. Jānantāpi tathāgatā pucchanti, jānantāpi na pucchanti; kālaṃ viditvā pucchanti, kālaṃ viditvā na pucchanti; atthasaṃhitaṃ tathāgatā pucchanti, no anatthasaṃhitaṃ. Anatthasaṃhite setughāto tathāgatānaṃ. Dvīhi ākārehi buddhā bhagavanto bhikkhū paṭipucchanti – dhammaṃ vā desessāma, sāvakānaṃ vā sikkhāpadaṃ paññapessāmāti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kutāyaṃ, ānanda , yāgū’’ti? Atha kho āyasmā ānando bhagavato etamatthaṃ ārocesi. Vigarahi buddho bhagavā – ‘ananucchavikaṃ, ānanda, ananulomikaṃ, appatirūpaṃ, assāmaṇakaṃ, akappiyaṃ, akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma tvaṃ, ānanda, evarūpāya bāhullāya cetessasi. Yadapi, ānanda, anto vuṭṭhaṃ 2 tadapi akappiyaṃ; yadapi anto pakkaṃ tadapi akappiyaṃ; yadapi sāmaṃ pakkaṃ, tadapi akappiyaṃ. Netaṃ, ānanda, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, anto vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeya, āpatti dukkaṭassa. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ tañce paribhuñjeyya, āpatti tiṇṇaṃ dukkaṭānaṃ. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ, aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ , aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, anāpattī’’’ti.
တေန ခော ပန သမယေန ဘိက္ခူ ‘‘ဘဂဝတာ သာမံပာကော ပဋိက္ခိတ္တော’’တိ ပုန ပာကေ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပုန ပာကံ ပစိတုန္တိ။
Tena kho pana samayena bhikkhū ‘‘bhagavatā sāmaṃpāko paṭikkhitto’’ti puna pāke kukkuccāyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, puna pākaṃ pacitunti.
တေန ခော ပန သမယေန ရာဇဂဟံ ဒုဗ္ဘိက္ခံ ဟောတိ။ မနုသ္သာ လောဏမ္ပိ, တေလမ္ပိ, တဏ္ဍုလမ္ပိ, ခာဒနီယမ္ပိ အာရာမံ အာဟရန္တိ။ တာနိ ဘိက္ခူ ဗဟိ ဝာသေန္တိ; ဥက္ကပိဏ္ဍကာပိ ခာဒန္တိ, စောရာပိ ဟရန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အန္တော ဝာသေတုန္တိ။ အန္တော ဝာသေတ္ဝာ ဗဟိ ပာစေန္တိ။ ဒမကာ ပရိဝာရေန္တိ။ ဘိက္ခူ အဝိသ္သဋ္ဌာ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အန္တော ပစိတုန္တိ။ ဒုဗ္ဘိက္ခေ ကပ္ပိယကာရကာ ဗဟုတရံ ဟရန္တိ, အပ္ပတရံ ဘိက္ခူနံ ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သာမံ ပစိတုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အန္တော ဝုဋ္ဌံ, အန္တော ပက္ကံ, သာမံ ပက္ကန္တိ။
Tena kho pana samayena rājagahaṃ dubbhikkhaṃ hoti. Manussā loṇampi, telampi, taṇḍulampi, khādanīyampi ārāmaṃ āharanti. Tāni bhikkhū bahi vāsenti; ukkapiṇḍakāpi khādanti, corāpi haranti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, anto vāsetunti. Anto vāsetvā bahi pācenti. Damakā parivārenti. Bhikkhū avissaṭṭhā paribhuñjanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, anto pacitunti. Dubbhikkhe kappiyakārakā bahutaraṃ haranti, appataraṃ bhikkhūnaṃ denti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, sāmaṃ pacituṃ. Anujānāmi, bhikkhave, anto vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkanti.
အန္တောဝုဋ္ဌာဒိပဋိက္ခေပကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Antovuṭṭhādipaṭikkhepakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ဂုဠာဒိအနုဇာနနကထာ • Guḷādianujānanakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ဂုဠာဒိအနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဂုဠာဒိအနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဂုဠာဒိအနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၁၆၃. ဂုဠာဒိအနုဇာနနကထာ • 163. Guḷādianujānanakathā
