| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi |
164. අන්‌තොවුට්‌ඨාදිපටික්‌ඛෙපකථා
164. Antovuṭṭhādipaṭikkhepakathā
274. අථ ඛො භගවා අනුපුබ්‌බෙන චාරිකං චරමානො යෙන රාජගහං තදවසරි. තත්‍ර සුදං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්‌දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවතො උදරවාතාබාධො හොති. අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො – ‘පුබ්‌බෙපි භගවතො උදරවාතාබාධො තෙකටුලයාගුයා ඵාසු හොතී’ති – සාමං තිලම්‌පි, තණ්‌ඩුලම්‌පි, මුග්‌ගම්‌පි විඤ්‌ඤාපෙත්‌වා, අන්‌තො වාසෙත්‌වා, අන්‌තො සාමං පචිත්‌වා භගවතො උපනාමෙසි – ‘‘පිවතු භගවා තෙකටුලයාගු’’න්‌ති. ජානන්‌තාපි තථාගතා පුච්‌ඡන්‌ති, ජානන්‌තාපි න පුච්‌ඡන්‌ති; කාලං විදිත්‌වා පුච්‌ඡන්‌ති, කාලං විදිත්‌වා න පුච්‌ඡන්‌ති; අත්‌ථසංහිතං තථාගතා පුච්‌ඡන්‌ති, නො අනත්‌ථසංහිතං. අනත්‌ථසංහිතෙ සෙතුඝාතො තථාගතානං. ද්‌වීහි ආකාරෙහි බුද්‌ධා භගවන්‌තො භික්‌ඛූ පටිපුච්‌ඡන්‌ති – ධම්‌මං වා දෙසෙස්‌සාම, සාවකානං වා සික්‌ඛාපදං පඤ්‌ඤපෙස්‌සාමාති. අථ ඛො භගවා ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං ආමන්‌තෙසි – ‘‘කුතායං, ආනන්‌ද , යාගූ’’ති? අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසි. විගරහි බුද්‌ධො භගවා – ‘අනනුච්‌ඡවිකං, ආනන්‌ද, අනනුලොමිකං, අප්‌පතිරූපං, අස්‌සාමණකං, අකප්‌පියං, අකරණීයං. කථඤ්‌හි නාම ත්‌වං, ආනන්‌ද, එවරූපාය බාහුල්‌ලාය චෙතෙස්‌සසි. යදපි, ආනන්‌ද, අන්‌තො වුට්‌ඨං 1 තදපි අකප්‌පියං; යදපි අන්‌තො පක්‌කං තදපි අකප්‌පියං; යදපි සාමං පක්‌කං, තදපි අකප්‌පියං. නෙතං, ආනන්‌ද, අප්‌පසන්‌නානං වා පසාදාය…පෙ.… විගරහිත්‌වා ධම්‌මිං කථං කත්‌වා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘න, භික්‌ඛවෙ, අන්‌තො වුට්‌ඨං, අන්‌තො පක්‌කං, සාමං පක්‌කං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. යො පරිභුඤ්‌ජෙය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. අන්‌තො චෙ, භික්‌ඛවෙ, වුට්‌ඨං, අන්‌තො පක්‌කං, සාමං පක්‌කං තඤ්‌චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති තිණ්‌ණං දුක්‌කටානං. අන්‌තො චෙ, භික්‌ඛවෙ, වුට්‌ඨං, අන්‌තො පක්‌කං, අඤ්‌ඤෙහි පක්‌කං, තඤ්‌චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති ද්‌වින්‌නං දුක්‌කටානං. අන්‌තො චෙ, භික්‌ඛවෙ, වුට්‌ඨං, බහි පක්‌කං, සාමං පක්‌කං, තඤ්‌චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති ද්‌වින්‌නං දුක්‌කටානං. බහි චෙ, භික්‌ඛවෙ, වුට්‌ඨං, අන්‌තො පක්‌කං, සාමං පක්‌කං, තඤ්‌චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති ද්‌වින්‌නං දුක්‌කටානං. අන්‌තො චෙ, භික්‌ඛවෙ, වුට්‌ඨං, බහි පක්‌කං, අඤ්‌ඤෙහි පක්‌කං, තඤ්‌චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. බහි චෙ, භික්‌ඛවෙ, වුට්‌ඨං, අන්‌තො පක්‌කං, අඤ්‌ඤෙහි පක්‌කං, තඤ්‌චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. බහි චෙ, භික්‌ඛවෙ, වුට්‌ඨං, බහි පක්‌කං, සාමං පක්‌කං, තඤ්‌චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. බහි චෙ, භික්‌ඛවෙ, වුට්‌ඨං, බහි පක්‌කං , අඤ්‌ඤෙහි පක්‌කං, තඤ්‌චෙ පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, අනාපත්‌තී’’’ති.
274. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena rājagahaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena bhagavato udaravātābādho hoti. Atha kho āyasmā ānando – ‘pubbepi bhagavato udaravātābādho tekaṭulayāguyā phāsu hotī’ti – sāmaṃ tilampi, taṇḍulampi, muggampi viññāpetvā, anto vāsetvā, anto sāmaṃ pacitvā bhagavato upanāmesi – ‘‘pivatu bhagavā tekaṭulayāgu’’nti. Jānantāpi tathāgatā pucchanti, jānantāpi na pucchanti; kālaṃ viditvā pucchanti, kālaṃ viditvā na pucchanti; atthasaṃhitaṃ tathāgatā pucchanti, no anatthasaṃhitaṃ. Anatthasaṃhite setughāto tathāgatānaṃ. Dvīhi ākārehi buddhā bhagavanto bhikkhū paṭipucchanti – dhammaṃ vā desessāma, sāvakānaṃ vā sikkhāpadaṃ paññapessāmāti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kutāyaṃ, ānanda , yāgū’’ti? Atha kho āyasmā ānando bhagavato etamatthaṃ ārocesi. Vigarahi buddho bhagavā – ‘ananucchavikaṃ, ānanda, ananulomikaṃ, appatirūpaṃ, assāmaṇakaṃ, akappiyaṃ, akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma tvaṃ, ānanda, evarūpāya bāhullāya cetessasi. Yadapi, ānanda, anto vuṭṭhaṃ 2 tadapi akappiyaṃ; yadapi anto pakkaṃ tadapi akappiyaṃ; yadapi sāmaṃ pakkaṃ, tadapi akappiyaṃ. Netaṃ, ānanda, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, anto vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeya, āpatti dukkaṭassa. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ tañce paribhuñjeyya, āpatti tiṇṇaṃ dukkaṭānaṃ. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ, aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ , aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, anāpattī’’’ti.
තෙන ඛො පන සමයෙන භික්‌ඛූ ‘‘භගවතා සාමංපාකො පටික්‌ඛිත්‌තො’’ති පුන පාකෙ කුක්‌කුච්‌චායන්‌ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, පුන පාකං පචිතුන්‌ති.
Tena kho pana samayena bhikkhū ‘‘bhagavatā sāmaṃpāko paṭikkhitto’’ti puna pāke kukkuccāyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, puna pākaṃ pacitunti.
තෙන ඛො පන සමයෙන රාජගහං දුබ්‌භික්‌ඛං හොති. මනුස්‌සා ලොණම්‌පි, තෙලම්‌පි, තණ්‌ඩුලම්‌පි, ඛාදනීයම්‌පි ආරාමං ආහරන්‌ති. තානි භික්‌ඛූ බහි වාසෙන්‌ති; උක්‌කපිණ්‌ඩකාපි ඛාදන්‌ති, චොරාපි හරන්‌ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, අන්‌තො වාසෙතුන්‌ති. අන්‌තො වාසෙත්‌වා බහි පාචෙන්‌ති. දමකා පරිවාරෙන්‌ති. භික්‌ඛූ අවිස්‌සට්‌ඨා පරිභුඤ්‌ජන්‌ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, අන්‌තො පචිතුන්‌ති. දුබ්‌භික්‌ඛෙ කප්‌පියකාරකා බහුතරං හරන්‌ති, අප්‌පතරං භික්‌ඛූනං දෙන්‌ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, සාමං පචිතුං. අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, අන්‌තො වුට්‌ඨං, අන්‌තො පක්‌කං, සාමං පක්‌කන්‌ති.
Tena kho pana samayena rājagahaṃ dubbhikkhaṃ hoti. Manussā loṇampi, telampi, taṇḍulampi, khādanīyampi ārāmaṃ āharanti. Tāni bhikkhū bahi vāsenti; ukkapiṇḍakāpi khādanti, corāpi haranti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, anto vāsetunti. Anto vāsetvā bahi pācenti. Damakā parivārenti. Bhikkhū avissaṭṭhā paribhuñjanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, anto pacitunti. Dubbhikkhe kappiyakārakā bahutaraṃ haranti, appataraṃ bhikkhūnaṃ denti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, sāmaṃ pacituṃ. Anujānāmi, bhikkhave, anto vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkanti.
අන්‌තොවුට්‌ඨාදිපටික්‌ඛෙපකථා නිට්‌ඨිතා.
Antovuṭṭhādipaṭikkhepakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ගුළාදිඅනුජානනකථා • Guḷādianujānanakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ගුළාදිඅනුජානනකථාවණ්‌ණනා • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / ගුළාදිඅනුජානනකථාවණ්‌ණනා • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / ගුළාදිඅනුජානනකථාවණ්‌ණනා • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 163. ගුළාදිඅනුජානනකථා • 163. Guḷādianujānanakathā
