| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi |
੧੬੪. ਅਨ੍ਤੋવੁਟ੍ਠਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾ
164. Antovuṭṭhādipaṭikkhepakathā
੨੭੪. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਯੇਨ ਰਾਜਗਹਂ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿવਾਪੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਗવਤੋ ਉਦਰવਾਤਾਬਾਧੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ – ‘ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਭਗવਤੋ ਉਦਰવਾਤਾਬਾਧੋ ਤੇਕਟੁਲਯਾਗੁਯਾ ਫਾਸੁ ਹੋਤੀ’ਤਿ – ਸਾਮਂ ਤਿਲਮ੍ਪਿ, ਤਣ੍ਡੁਲਮ੍ਪਿ, ਮੁਗ੍ਗਮ੍ਪਿ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ, ਅਨ੍ਤੋ વਾਸੇਤ੍વਾ, ਅਨ੍ਤੋ ਸਾਮਂ ਪਚਿਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਉਪਨਾਮੇਸਿ – ‘‘ਪਿવਤੁ ਭਗવਾ ਤੇਕਟੁਲਯਾਗੁ’’ਨ੍ਤਿ। ਜਾਨਨ੍ਤਾਪਿ ਤਥਾਗਤਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਜਾਨਨ੍ਤਾਪਿ ਨ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ; ਕਾਲਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਕਾਲਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਨ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ; ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ ਤਥਾਗਤਾ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ। ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤੇ ਸੇਤੁਘਾਤੋ ਤਥਾਗਤਾਨਂ। ਦ੍વੀਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਭਗવਨ੍ਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮਂ વਾ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮ, ਸਾવਕਾਨਂ વਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਾਮਾਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕੁਤਾਯਂ, ਆਨਨ੍ਦ , ਯਾਗੂ’’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ। વਿਗਰਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ – ‘ਅਨਨੁਚ੍ਛવਿਕਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਨਨੁਲੋਮਿਕਂ, ਅਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ, ਅਸ੍ਸਾਮਣਕਂ, ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ, ਅਕਰਣੀਯਂ। ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਏવਰੂਪਾਯ ਬਾਹੁਲ੍ਲਾਯ ਚੇਤੇਸ੍ਸਸਿ। ਯਦਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਨ੍ਤੋ વੁਟ੍ਠਂ 1 ਤਦਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ; ਯਦਪਿ ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਂ ਤਦਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ; ਯਦਪਿ ਸਾਮਂ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਦਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਂ। ਨੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ વਾ ਪਸਾਦਾਯ…ਪੇ॰… વਿਗਰਹਿਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨ੍ਤੋ વੁਟ੍ਠਂ, ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਂ, ਸਾਮਂ ਪਕ੍ਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ। ਯੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਅਨ੍ਤੋ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੁਟ੍ਠਂ, ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਂ, ਸਾਮਂ ਪਕ੍ਕਂ ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ। ਅਨ੍ਤੋ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੁਟ੍ਠਂ, ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਂ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ। ਅਨ੍ਤੋ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੁਟ੍ਠਂ, ਬਹਿ ਪਕ੍ਕਂ, ਸਾਮਂ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ। ਬਹਿ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੁਟ੍ਠਂ, ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਂ, ਸਾਮਂ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ। ਅਨ੍ਤੋ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੁਟ੍ਠਂ, ਬਹਿ ਪਕ੍ਕਂ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਬਹਿ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੁਟ੍ਠਂ, ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਂ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਬਹਿ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੁਟ੍ਠਂ, ਬਹਿ ਪਕ੍ਕਂ, ਸਾਮਂ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ। ਬਹਿ ਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વੁਟ੍ਠਂ, ਬਹਿ ਪਕ੍ਕਂ , ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਕ੍ਕਂ, ਤਞ੍ਚੇ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਅਨਾਪਤ੍ਤੀ’’’ਤਿ।
274. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena rājagahaṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena bhagavato udaravātābādho hoti. Atha kho āyasmā ānando – ‘pubbepi bhagavato udaravātābādho tekaṭulayāguyā phāsu hotī’ti – sāmaṃ tilampi, taṇḍulampi, muggampi viññāpetvā, anto vāsetvā, anto sāmaṃ pacitvā bhagavato upanāmesi – ‘‘pivatu bhagavā tekaṭulayāgu’’nti. Jānantāpi tathāgatā pucchanti, jānantāpi na pucchanti; kālaṃ viditvā pucchanti, kālaṃ viditvā na pucchanti; atthasaṃhitaṃ tathāgatā pucchanti, no anatthasaṃhitaṃ. Anatthasaṃhite setughāto tathāgatānaṃ. Dvīhi ākārehi buddhā bhagavanto bhikkhū paṭipucchanti – dhammaṃ vā desessāma, sāvakānaṃ vā sikkhāpadaṃ paññapessāmāti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kutāyaṃ, ānanda , yāgū’’ti? Atha kho āyasmā ānando bhagavato etamatthaṃ ārocesi. Vigarahi buddho bhagavā – ‘ananucchavikaṃ, ānanda, ananulomikaṃ, appatirūpaṃ, assāmaṇakaṃ, akappiyaṃ, akaraṇīyaṃ. Kathañhi nāma tvaṃ, ānanda, evarūpāya bāhullāya cetessasi. Yadapi, ānanda, anto vuṭṭhaṃ 2 tadapi akappiyaṃ; yadapi anto pakkaṃ tadapi akappiyaṃ; yadapi sāmaṃ pakkaṃ, tadapi akappiyaṃ. Netaṃ, ānanda, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, anto vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeya, āpatti dukkaṭassa. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ tañce paribhuñjeyya, āpatti tiṇṇaṃ dukkaṭānaṃ. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ. Anto ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ, aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ, sāmaṃ pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa. Bahi ce, bhikkhave, vuṭṭhaṃ, bahi pakkaṃ , aññehi pakkaṃ, tañce paribhuñjeyya, anāpattī’’’ti.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਭਗવਤਾ ਸਾਮਂਪਾਕੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿ ਪੁਨ ਪਾਕੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਨ੍ਤਿ। ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਨ ਪਾਕਂ ਪਚਿਤੁਨ੍ਤਿ।
Tena kho pana samayena bhikkhū ‘‘bhagavatā sāmaṃpāko paṭikkhitto’’ti puna pāke kukkuccāyanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, puna pākaṃ pacitunti.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਗਹਂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਹੋਤਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਲੋਣਮ੍ਪਿ, ਤੇਲਮ੍ਪਿ, ਤਣ੍ਡੁਲਮ੍ਪਿ, ਖਾਦਨੀਯਮ੍ਪਿ ਆਰਾਮਂ ਆਹਰਨ੍ਤਿ। ਤਾਨਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਬਹਿ વਾਸੇਨ੍ਤਿ; ਉਕ੍ਕਪਿਣ੍ਡਕਾਪਿ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ਚੋਰਾਪਿ ਹਰਨ੍ਤਿ। ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨ੍ਤੋ વਾਸੇਤੁਨ੍ਤਿ। ਅਨ੍ਤੋ વਾਸੇਤ੍વਾ ਬਹਿ ਪਾਚੇਨ੍ਤਿ। ਦਮਕਾ ਪਰਿવਾਰੇਨ੍ਤਿ। ਭਿਕ੍ਖੂ ਅવਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨ੍ਤੋ ਪਚਿਤੁਨ੍ਤਿ। ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖੇ ਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਾ ਬਹੁਤਰਂ ਹਰਨ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪਤਰਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਦੇਨ੍ਤਿ। ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾਮਂ ਪਚਿਤੁਂ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨ੍ਤੋ વੁਟ੍ਠਂ, ਅਨ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਂ, ਸਾਮਂ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਿ।
Tena kho pana samayena rājagahaṃ dubbhikkhaṃ hoti. Manussā loṇampi, telampi, taṇḍulampi, khādanīyampi ārāmaṃ āharanti. Tāni bhikkhū bahi vāsenti; ukkapiṇḍakāpi khādanti, corāpi haranti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, anto vāsetunti. Anto vāsetvā bahi pācenti. Damakā parivārenti. Bhikkhū avissaṭṭhā paribhuñjanti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, anto pacitunti. Dubbhikkhe kappiyakārakā bahutaraṃ haranti, appataraṃ bhikkhūnaṃ denti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, sāmaṃ pacituṃ. Anujānāmi, bhikkhave, anto vuṭṭhaṃ, anto pakkaṃ, sāmaṃ pakkanti.
ਅਨ੍ਤੋવੁਟ੍ਠਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Antovuṭṭhādipaṭikkhepakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • Guḷādianujānanakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧੬੩. ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • 163. Guḷādianujānanakathā
