| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
७-१०. अनुधम्मसुत्तादिवण्णना
7-10. Anudhammasuttādivaṇṇanā
३९-४२. अपायदुक्खे सकलसंसारदुक्खे च पतितुं अदत्वा धारणट्ठेन धम्मो, मग्गफलनिब्बानानि। तदनुलोमिका चस्स पुब्बभागपटिपदाति आह ‘‘धम्मानुधम्मपटिपन्नस्सा’’तिआदि। ‘‘निब्बिदाबहुलो’’ति अट्ठकथायं पदुद्धारो कतो, पाळियं पन ‘‘निब्बिदाबहुलं विहरेय्या’’ति आगतं। उक्कण्ठनबहुलोति सब्बभवेसु उक्कण्ठनबहुलो। तीहि परिञ्ञाहीति ञाततीरणप्पहानपरिञ्ञाहि। परिजानातीति तेभूमकधम्मे परिच्छिज्ज जानाति, विपस्सनं उस्सुक्कापेति। परिमुच्चति सब्बसंकिलेसतो ‘‘मग्गो पवत्तितो परिमुच्चती’’ति वुत्तत्ता। तथाति इमिना इतो परेसु तीसु मग्गो होतीति दस्सेति। इधाति इमस्मिं सुत्ते। अनियमिताति अग्गहिता। तेसु नियमिता ‘‘अनिच्चानुपस्सी’’तिआदिवचनतो। साति अनुपस्सना। तत्थ नियमितवसेनेवाति इदं लक्खणवचनं यथा ‘‘यदि मे ब्याधयो भवेय्युं , दातब्बमिदमोसध’’न्ति। न हि सक्का एतिस्सा एव अनुपस्सनाय वसेन सम्मसनाचारं मत्थकं पापेतुन्ति।
39-42. Apāyadukkhe sakalasaṃsāradukkhe ca patituṃ adatvā dhāraṇaṭṭhena dhammo, maggaphalanibbānāni. Tadanulomikā cassa pubbabhāgapaṭipadāti āha ‘‘dhammānudhammapaṭipannassā’’tiādi. ‘‘Nibbidābahulo’’ti aṭṭhakathāyaṃ paduddhāro kato, pāḷiyaṃ pana ‘‘nibbidābahulaṃ vihareyyā’’ti āgataṃ. Ukkaṇṭhanabahuloti sabbabhavesu ukkaṇṭhanabahulo. Tīhi pariññāhīti ñātatīraṇappahānapariññāhi. Parijānātīti tebhūmakadhamme paricchijja jānāti, vipassanaṃ ussukkāpeti. Parimuccati sabbasaṃkilesato ‘‘maggo pavattito parimuccatī’’ti vuttattā. Tathāti iminā ito paresu tīsu maggo hotīti dasseti. Idhāti imasmiṃ sutte. Aniyamitāti aggahitā. Tesu niyamitā ‘‘aniccānupassī’’tiādivacanato. Sāti anupassanā. Tattha niyamitavasenevāti idaṃ lakkhaṇavacanaṃ yathā ‘‘yadi me byādhayo bhaveyyuṃ , dātabbamidamosadha’’nti. Na hi sakkā etissā eva anupassanāya vasena sammasanācāraṃ matthakaṃ pāpetunti.
अनुधम्मसुत्तादिवण्णना निट्ठिता।
Anudhammasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
नतुम्हाकंवग्गवण्णना निट्ठिता।
Natumhākaṃvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya
७. अनुधम्मसुत्तं • 7. Anudhammasuttaṃ
८. दुतियअनुधम्मसुत्तं • 8. Dutiyaanudhammasuttaṃ
९. ततियअनुधम्मसुत्तं • 9. Tatiyaanudhammasuttaṃ
१०. चतुत्थअनुधम्मसुत्तं • 10. Catutthaanudhammasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ७-१०. अनुधम्मसुत्तादिवण्णना • 7-10. Anudhammasuttādivaṇṇanā
