Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
౧౩-౧౮. అనులోమపచ్చనీయపట్ఠానవణ్ణనా
13-18. Anulomapaccanīyapaṭṭhānavaṇṇanā
౧. ఇదాని కుసలాదీసు ధమ్మేసు పచ్చయధమ్మం అప్పటిక్ఖిపిత్వా పచ్చయుప్పన్నస్స కుసలాదిభావపటిక్ఖేపవసేన ధమ్మానం అనులోమపచ్చనీయతాయ లద్ధనామం అనులోమపచ్చనీయపట్ఠానం దస్సేతుం కుసలం ధమ్మం పటిచ్చ న కుసలో ధమ్మో ఉప్పజ్జతి హేతుపచ్చయాతిఆది ఆరద్ధం. తత్థ కుసలం ధమ్మం పటిచ్చాతి కుసలస్స పచ్చయభావం అనుజానాతి. న కుసలో ధమ్మో ఉప్పజ్జతీతి కుసలస్సేవ ఉప్పత్తిం వారేతి. తస్మా ‘‘కుసలే ఖన్ధే పటిచ్చ చిత్తసముట్ఠానం రూప’’న్తిఆదినా నయేన విస్సజ్జనం దస్సితం, తం సబ్బం పాళిం ఓలోకేత్వా సాధుకం సల్లక్ఖేతబ్బం. యమ్పి యేన సదిసం, యఞ్చ యత్థ లబ్భతి, యో చ యేసం విస్సజ్జనానం యేసు పచ్చయేసు గణనపరిచ్ఛేదో, సో సబ్బో పాళియం దస్సితో, తస్మా పాళియేవ ఏత్థ అత్థో. యథా చేత్థ, ఏవం దుకపట్ఠానాదీసుపీతి.
1. Idāni kusalādīsu dhammesu paccayadhammaṃ appaṭikkhipitvā paccayuppannassa kusalādibhāvapaṭikkhepavasena dhammānaṃ anulomapaccanīyatāya laddhanāmaṃ anulomapaccanīyapaṭṭhānaṃ dassetuṃ kusalaṃ dhammaṃ paṭicca na kusalo dhammo uppajjati hetupaccayātiādi āraddhaṃ. Tattha kusalaṃ dhammaṃ paṭiccāti kusalassa paccayabhāvaṃ anujānāti. Na kusalo dhammo uppajjatīti kusalasseva uppattiṃ vāreti. Tasmā ‘‘kusale khandhe paṭicca cittasamuṭṭhānaṃ rūpa’’ntiādinā nayena vissajjanaṃ dassitaṃ, taṃ sabbaṃ pāḷiṃ oloketvā sādhukaṃ sallakkhetabbaṃ. Yampi yena sadisaṃ, yañca yattha labbhati, yo ca yesaṃ vissajjanānaṃ yesu paccayesu gaṇanaparicchedo, so sabbo pāḷiyaṃ dassito, tasmā pāḷiyeva ettha attho. Yathā cettha, evaṃ dukapaṭṭhānādīsupīti.
ఏత్తావతా –
Ettāvatā –
తికఞ్చ పట్ఠానవరం దుకుత్తమం,
Tikañca paṭṭhānavaraṃ dukuttamaṃ,
దుకం తికఞ్చేవ తికం దుకఞ్చ;
Dukaṃ tikañceva tikaṃ dukañca;
తికం తికఞ్చేవ దుకం దుకఞ్చ,
Tikaṃ tikañceva dukaṃ dukañca,
ఛ అనులోమపచ్చనీయమ్హి నయా సుగమ్భీరాతి. –
Cha anulomapaccanīyamhi nayā sugambhīrāti. –
అట్ఠకథాయం వుత్తగాథాయ దీపితా ధమ్మానులోమపచ్చనీయపట్ఠానే ఛ నయా నిద్దిట్ఠా హోన్తి. పచ్చయవసేన పనేత్థ ఏకేకస్మిం పట్ఠానే అనులోమాదయో చత్తారో చత్తారో నయాతి ఏకేన పరియాయేన చతువీసతినయపటిమణ్డితం అనులోమపచ్చనీయపట్ఠానఞ్ఞేవ వేదితబ్బం.
Aṭṭhakathāyaṃ vuttagāthāya dīpitā dhammānulomapaccanīyapaṭṭhāne cha nayā niddiṭṭhā honti. Paccayavasena panettha ekekasmiṃ paṭṭhāne anulomādayo cattāro cattāro nayāti ekena pariyāyena catuvīsatinayapaṭimaṇḍitaṃ anulomapaccanīyapaṭṭhānaññeva veditabbaṃ.
అనులోమపచ్చనీయపట్ఠానవణ్ణనా.
Anulomapaccanīyapaṭṭhānavaṇṇanā.