| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
១៣-១៨. អនុលោមបច្ចនីយបដ្ឋានវណ្ណនា
13-18. Anulomapaccanīyapaṭṭhānavaṇṇanā
១. ឥទានិ កុសលាទីសុ ធម្មេសុ បច្ចយធម្មំ អប្បដិក្ខិបិត្វា បច្ចយុប្បន្នស្ស កុសលាទិភាវបដិក្ខេបវសេន ធម្មានំ អនុលោមបច្ចនីយតាយ លទ្ធនាមំ អនុលោមបច្ចនីយបដ្ឋានំ ទស្សេតុំ កុសលំ ធម្មំ បដិច្ច ន កុសលោ ធម្មោ ឧប្បជ្ជតិ ហេតុបច្ចយាតិអាទិ អារទ្ធំ។ តត្ថ កុសលំ ធម្មំ បដិច្ចាតិ កុសលស្ស បច្ចយភាវំ អនុជានាតិ។ ន កុសលោ ធម្មោ ឧប្បជ្ជតីតិ កុសលស្សេវ ឧប្បត្តិំ វារេតិ។ តស្មា ‘‘កុសលេ ខន្ធេ បដិច្ច ចិត្តសមុដ្ឋានំ រូប’’ន្តិអាទិនា នយេន វិស្សជ្ជនំ ទស្សិតំ, តំ សព្ពំ បាឡិំ ឱលោកេត្វា សាធុកំ សល្លក្ខេតព្ពំ។ យម្បិ យេន សទិសំ, យញ្ច យត្ថ លព្ភតិ, យោ ច យេសំ វិស្សជ្ជនានំ យេសុ បច្ចយេសុ គណនបរិច្ឆេទោ, សោ សព្ពោ បាឡិយំ ទស្សិតោ, តស្មា បាឡិយេវ ឯត្ថ អត្ថោ។ យថា ចេត្ថ, ឯវំ ទុកបដ្ឋានាទីសុបីតិ។
1. Idāni kusalādīsu dhammesu paccayadhammaṃ appaṭikkhipitvā paccayuppannassa kusalādibhāvapaṭikkhepavasena dhammānaṃ anulomapaccanīyatāya laddhanāmaṃ anulomapaccanīyapaṭṭhānaṃ dassetuṃ kusalaṃ dhammaṃ paṭicca na kusalo dhammo uppajjati hetupaccayātiādi āraddhaṃ. Tattha kusalaṃ dhammaṃ paṭiccāti kusalassa paccayabhāvaṃ anujānāti. Na kusalo dhammo uppajjatīti kusalasseva uppattiṃ vāreti. Tasmā ‘‘kusale khandhe paṭicca cittasamuṭṭhānaṃ rūpa’’ntiādinā nayena vissajjanaṃ dassitaṃ, taṃ sabbaṃ pāḷiṃ oloketvā sādhukaṃ sallakkhetabbaṃ. Yampi yena sadisaṃ, yañca yattha labbhati, yo ca yesaṃ vissajjanānaṃ yesu paccayesu gaṇanaparicchedo, so sabbo pāḷiyaṃ dassito, tasmā pāḷiyeva ettha attho. Yathā cettha, evaṃ dukapaṭṭhānādīsupīti.
ឯត្តាវតា –
Ettāvatā –
តិកញ្ច បដ្ឋានវរំ ទុកុត្តមំ,
Tikañca paṭṭhānavaraṃ dukuttamaṃ,
ទុកំ តិកញ្ចេវ តិកំ ទុកញ្ច;
Dukaṃ tikañceva tikaṃ dukañca;
តិកំ តិកញ្ចេវ ទុកំ ទុកញ្ច,
Tikaṃ tikañceva dukaṃ dukañca,
ឆ អនុលោមបច្ចនីយម្ហិ នយា សុគម្ភីរាតិ។ –
Cha anulomapaccanīyamhi nayā sugambhīrāti. –
អដ្ឋកថាយំ វុត្តគាថាយ ទីបិតា ធម្មានុលោមបច្ចនីយបដ្ឋានេ ឆ នយា និទ្ទិដ្ឋា ហោន្តិ។ បច្ចយវសេន បនេត្ថ ឯកេកស្មិំ បដ្ឋានេ អនុលោមាទយោ ចត្តារោ ចត្តារោ នយាតិ ឯកេន បរិយាយេន ចតុវីសតិនយបដិមណ្ឌិតំ អនុលោមបច្ចនីយបដ្ឋានញ្ញេវ វេទិតព្ពំ។
Aṭṭhakathāyaṃ vuttagāthāya dīpitā dhammānulomapaccanīyapaṭṭhāne cha nayā niddiṭṭhā honti. Paccayavasena panettha ekekasmiṃ paṭṭhāne anulomādayo cattāro cattāro nayāti ekena pariyāyena catuvīsatinayapaṭimaṇḍitaṃ anulomapaccanīyapaṭṭhānaññeva veditabbaṃ.
អនុលោមបច្ចនីយបដ្ឋានវណ្ណនា។
Anulomapaccanīyapaṭṭhānavaṇṇanā.
