| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
मज्झिम निकाय १५
Majjhima Nikāya 15
The Middle-Length Suttas Collection 15
अनुमानसुत्त
Anumānasutta
Measuring Up
एवं मे सुतं—एकं समयं आयस्मा महामोग्गल्लानो भग्गेसु विहरति सुसुमारगिरे भेसकळावने मिगदाये। तत्र खो आयस्मा महामोग्गल्लानो भिक्खू आमन्तेसि: “आवुसो भिक्खवो”ति।
Evaṁ me sutaṁ—ekaṁ samayaṁ āyasmā mahāmoggallāno bhaggesu viharati susumāragire1 bhesakaḷāvane migadāye. Tatra kho āyasmā mahāmoggallāno bhikkhū āmantesi: “āvuso bhikkhavo”ti.
So I have heard. At one time Venerable Mahāmoggallāna was staying in the land of the Bhaggas on Crocodile Hill, in the deer park at Bhesakaḷā’s Wood. There Venerable Mahāmoggallāna addressed the bhikkhus: “Friends, bhikkhus!”
“आवुसो”ति खो ते भिक्खू आयस्मतो महामोग्गल्लानस्स पच्चस्सोसुं। आयस्मा महामोग्गल्लानो एतदवोच:
“Āvuso”ti kho te bhikkhū āyasmato mahāmoggallānassa paccassosuṁ. Āyasmā mahāmoggallāno etadavoca:
“Friend,” they replied. Venerable Mahāmoggallāna said this:
“पवारेति चेपि, आवुसो, भिक्खु: ‘वदन्तु मं आयस्मन्तो, वचनीयोम्हि आयस्मन्तेहीऽति, सो च होति दुब्बचो, दोवचस्सकरणेहि धम्मेहि समन्नागतो, अक्खमो अप्पदक्खिणग्गाही अनुसासनिं, अथ खो नं सब्रह्मचारी न चेव वत्तब्बं मञ्ञन्ति, न च अनुसासितब्बं मञ्ञन्ति, न च तस्मिं पुग्गले विस्सासं आपज्जितब्बं मञ्ञन्ति।
“Pavāreti cepi, āvuso, bhikkhu: ‘vadantu maṁ āyasmanto, vacanīyomhi āyasmantehī’ti, so ca hoti dubbaco, dovacassakaraṇehi dhammehi samannāgato, akkhamo appadakkhiṇaggāhī anusāsaniṁ, atha kho naṁ sabrahmacārī na ceva vattabbaṁ maññanti, na ca anusāsitabbaṁ maññanti, na ca tasmiṁ puggale vissāsaṁ āpajjitabbaṁ maññanti.
“Suppose a bhikkhu invites other bhikkhus to admonish them. But they’re hard to admonish, having qualities that make them hard to admonish. They're impatient, and don't take instruction respectfully. So their spiritual companions don’t think it’s worth advising and instructing them, and that person doesn’t gain their trust.
कतमे चावुसो, दोवचस्सकरणा धम्मा? इधावुसो, भिक्खु पापिच्छो होति, पापिकानं इच्छानं वसं गतो। यंपावुसो, भिक्खु पापिच्छो होति, पापिकानं इच्छानं वसं गतो—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Katame cāvuso, dovacassakaraṇā dhammā? Idhāvuso, bhikkhu pāpiccho hoti, pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gato. Yaṁpāvuso, bhikkhu pāpiccho hoti, pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gato—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
And what are the qualities that make them hard to admonish? Firstly, a bhikkhu has corrupt wishes, having fallen under the sway of corrupt wishes. This is a quality that makes them difficult to admonish.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु अत्तुक्कंसको होति परवम्भी। यंपावुसो, भिक्खु अत्तुक्कंसको होति परवम्भी—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu attukkaṁsako hoti paravambhī. Yaṁpāvuso, bhikkhu attukkaṁsako hoti paravambhī—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
Furthermore, a bhikkhu glorifies themselves and puts others down. …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु कोधनो होति कोधाभिभूतो। यंपावुसो, भिक्खु कोधनो होति कोधाभिभूतो—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu kodhano hoti kodhābhibhūto. Yaṁpāvuso, bhikkhu kodhano hoti kodhābhibhūto—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
They’re irritable, overcome by anger …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु कोधनो होति कोधहेतु उपनाही। यंपावुसो, भिक्खु कोधनो होति कोधहेतु उपनाही—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu kodhano hoti kodhahetu upanāhī. Yaṁpāvuso, bhikkhu kodhano hoti kodhahetu upanāhī—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
They’re irritable, and hostile due to anger …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु कोधनो होति कोधहेतु अभिसङ्गी। यंपावुसो, भिक्खु कोधनो होति कोधहेतु अभिसङ्गी—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu kodhano hoti kodhahetu abhisaṅgī. Yaṁpāvuso, bhikkhu kodhano hoti kodhahetu abhisaṅgī—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
They’re irritable, and stubborn due to anger …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु कोधनो होति कोधसामन्ता वाचं निच्छारेता। यंपावुसो, भिक्खु कोधनो होति कोधसामन्ता वाचं निच्छारेता—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu kodhano hoti kodhasāmantā2 vācaṁ nicchāretā. Yaṁpāvuso, bhikkhu kodhano hoti kodhasāmantā vācaṁ nicchāretā—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
They’re irritable, and blurt out words bordering on anger …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकं पटिप्फरति। यंपावुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकं पटिप्फरति—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu codito3 codakena codakaṁ paṭippharati. Yaṁpāvuso, bhikkhu codito codakena codakaṁ paṭippharati—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
When accused, they object to the accuser …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकं अपसादेति। यंपावुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकं अपसादेति—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu codito codakena codakaṁ apasādeti. Yaṁpāvuso, bhikkhu codito codakena codakaṁ apasādeti—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
When accused, they rebuke the accuser …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकस्स पच्चारोपेति। यंपावुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकस्स पच्चारोपेति—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu codito codakena codakassa paccāropeti. Yaṁpāvuso, bhikkhu codito codakena codakassa paccāropeti—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
When accused, they retort to the accuser …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन अञ्ञेनञ्ञं पटिचरति, बहिद्धा कथं अपनामेति, कोपञ्च दोसञ्च अप्पच्चयञ्च पातुकरोति। यंपावुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन अञ्ञेनञ्ञं पटिचरति, बहिद्धा कथं अपनामेति, कोपञ्च दोसञ्च अप्पच्चयञ्च पातुकरोति—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu codito codakena aññenaññaṁ paṭicarati, bahiddhā kathaṁ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Yaṁpāvuso, bhikkhu codito codakena aññenaññaṁ paṭicarati, bahiddhā kathaṁ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
When accused, they dodge the issue, distract the discussion with irrelevant points, and display annoyance, hate, and bitterness …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन अपदाने न सम्पायति। यंपावुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन अपदाने न सम्पायति—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu codito codakena apadāne na sampāyati. Yaṁpāvuso, bhikkhu codito codakena apadāne na sampāyati—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
When accused, they are unable to account for the evidence …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु मक्खी होति पळासी। यंपावुसो, भिक्खु मक्खी होति पळासी—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu makkhī hoti paḷāsī. Yaṁpāvuso, bhikkhu makkhī hoti paḷāsī—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
They are offensive and contemptuous …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु इस्सुकी होति मच्छरी। यंपावुसो, भिक्खु इस्सुकी होति मच्छरी—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu issukī hoti maccharī. Yaṁpāvuso, bhikkhu issukī hoti maccharī—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
They’re jealous and stingy …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु सठो होति मायावी। यंपावुसो, भिक्खु सठो होति मायावी—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu saṭho hoti māyāvī. Yaṁpāvuso, bhikkhu saṭho hoti māyāvī—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
They’re devious and deceitful …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु थद्धो होति अतिमानी। यंपावुसो, भिक्खु थद्धो होति अतिमानी—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu thaddho hoti atimānī. Yaṁpāvuso, bhikkhu thaddho hoti atimānī—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
They’re obstinate and vain …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु सन्दिट्ठिपरामासी होति आधानग्गाही दुप्पटिनिस्सग्गी। यंपावुसो, भिक्खु सन्दिट्ठिपरामासी होति आधानग्गाही दुप्पटिनिस्सग्गी—अयम्पि धम्मो दोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yaṁpāvuso, bhikkhu sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī—ayampi dhammo dovacassakaraṇo.
Furthermore, a bhikkhu is attached to their own views, holding them tight, and refusing to let go. This too is a quality that makes them difficult to admonish.
इमे वुच्चन्तावुसो, दोवचस्सकरणा धम्मा।
Ime vuccantāvuso, dovacassakaraṇā dhammā.
These are the qualities that make them hard to admonish.
नो चेपि, आवुसो, भिक्खु पवारेति: ‘वदन्तु मं आयस्मन्तो, वचनीयोम्हि आयस्मन्तेहीऽति, सो च होति सुवचो, सोवचस्सकरणेहि धम्मेहि समन्नागतो, खमो पदक्खिणग्गाही अनुसासनिं, अथ खो नं सब्रह्मचारी वत्तब्बञ्चेव मञ्ञन्ति, अनुसासितब्बञ्च मञ्ञन्ति, तस्मिञ्च पुग्गले विस्सासं आपज्जितब्बं मञ्ञन्ति।
No cepi, āvuso, bhikkhu pavāreti: ‘vadantu maṁ āyasmanto, vacanīyomhi āyasmantehī’ti, so ca hoti suvaco, sovacassakaraṇehi dhammehi samannāgato, khamo padakkhiṇaggāhī anusāsaniṁ, atha kho naṁ sabrahmacārī vattabbañceva maññanti, anusāsitabbañca maññanti, tasmiñca puggale vissāsaṁ āpajjitabbaṁ maññanti.
Suppose a bhikkhu doesn’t invite other bhikkhus to admonish them. But they’re easy to admonish, having qualities that make them easy to admonish. They're accepting, and take instruction respectfully. So their spiritual companions think it’s worth advising and instructing them, and that person gains their trust.
कतमे चावुसो, सोवचस्सकरणा धम्मा? इधावुसो, भिक्खु न पापिच्छो होति, न पापिकानं इच्छानं वसं गतो। यंपावुसो, भिक्खु न पापिच्छो होति न पापिकानं इच्छानं वसं गतो—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Katame cāvuso, sovacassakaraṇā dhammā? Idhāvuso, bhikkhu na pāpiccho hoti, na pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gato. Yaṁpāvuso, bhikkhu na pāpiccho hoti na pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gato—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
And what are the qualities that make them easy to admonish? Firstly, a bhikkhu doesn’t have corrupt wishes …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु अनत्तुक्कंसको होति अपरवम्भी। यंपावुसो, भिक्खु अनत्तुक्कंसको होति अपरवम्भी—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu anattukkaṁsako hoti aparavambhī. Yaṁpāvuso, bhikkhu anattukkaṁsako hoti aparavambhī—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु न कोधनो होति न कोधाभिभूतो। यंपावुसो, भिक्खु न कोधनो होति न कोधाभिभूतो—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu na kodhano hoti na kodhābhibhūto. Yaṁpāvuso, bhikkhu na kodhano hoti na kodhābhibhūto—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु न कोधनो होति न कोधहेतु उपनाही। यंपावुसो, भिक्खु न कोधनो होति न कोधहेतु उपनाही—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu na kodhano hoti na kodhahetu upanāhī. Yaṁpāvuso, bhikkhu na kodhano hoti na kodhahetu upanāhī—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु न कोधनो होति न कोधहेतु अभिसङ्गी। यंपावुसो, भिक्खु न कोधनो होति न कोधहेतु अभिसङ्गी—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu na kodhano hoti na kodhahetu abhisaṅgī. Yaṁpāvuso, bhikkhu na kodhano hoti na kodhahetu abhisaṅgī—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु न कोधनो होति न कोधसामन्ता वाचं निच्छारेता। यंपावुसो, भिक्खु न कोधनो होति न कोधसामन्ता वाचं निच्छारेता—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu na kodhano hoti na kodhasāmantā vācaṁ nicchāretā. Yaṁpāvuso, bhikkhu na kodhano hoti na kodhasāmantā vācaṁ nicchāretā—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकं नप्पटिप्फरति। यंपावुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकं नप्पटिप्फरति—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu codito codakena codakaṁ nappaṭippharati. Yaṁpāvuso, bhikkhu codito codakena codakaṁ nappaṭippharati—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकं न अपसादेति। यंपावुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकं न अपसादेति—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu codito codakena codakaṁ na apasādeti. Yaṁpāvuso, bhikkhu codito codakena codakaṁ na apasādeti—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकस्स न पच्चारोपेति। यंपावुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन चोदकस्स न पच्चारोपेति—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu codito codakena codakassa na paccāropeti. Yaṁpāvuso, bhikkhu codito codakena codakassa na paccāropeti—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन न अञ्ञेनञ्ञं पटिचरति, न बहिद्धा कथं अपनामेति, न कोपञ्च दोसञ्च अप्पच्चयञ्च पातुकरोति। यंपावुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन न अञ्ञेनञ्ञं पटिचरति, न बहिद्धा कथं अपनामेति, न कोपञ्च दोसञ्च अप्पच्चयञ्च पातुकरोति—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu codito codakena na aññenaññaṁ paṭicarati, na bahiddhā kathaṁ apanāmeti, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. Yaṁpāvuso, bhikkhu codito codakena na aññenaññaṁ paṭicarati, na bahiddhā kathaṁ apanāmeti, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन अपदाने सम्पायति। यंपावुसो, भिक्खु चोदितो चोदकेन अपदाने सम्पायति—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu codito codakena apadāne sampāyati. Yaṁpāvuso, bhikkhu codito codakena apadāne sampāyati—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु अमक्खी होति अपळासी। यंपावुसो, भिक्खु अमक्खी होति अपळासी—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu amakkhī hoti apaḷāsī. Yaṁpāvuso, bhikkhu amakkhī hoti apaḷāsī—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु अनिस्सुकी होति अमच्छरी। यंपावुसो, भिक्खु अनिस्सुकी होति अमच्छरी—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu anissukī hoti amaccharī. Yaṁpāvuso, bhikkhu anissukī hoti amaccharī—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु असठो होति अमायावी। यंपावुसो, भिक्खु असठो होति अमायावी—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu asaṭho hoti amāyāvī. Yaṁpāvuso, bhikkhu asaṭho hoti amāyāvī—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु अत्थद्धो होति अनतिमानी। यंपावुसो, भिक्खु अत्थद्धो होति अनतिमानी—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu atthaddho hoti anatimānī. Yaṁpāvuso, bhikkhu atthaddho hoti anatimānī—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खु असन्दिट्ठिपरामासी होति अनाधानग्गाही सुप्पटिनिस्सग्गी। यंपावुसो, भिक्खु असन्दिट्ठिपरामासी होति, अनाधानग्गाही सुप्पटिनिस्सग्गी—अयम्पि धम्मो सोवचस्सकरणो।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhu asandiṭṭhiparāmāsī hoti anādhānaggāhī suppaṭinissaggī. Yaṁpāvuso, bhikkhu asandiṭṭhiparāmāsī hoti, anādhānaggāhī suppaṭinissaggī—ayampi dhammo sovacassakaraṇo.
Furthermore, a bhikkhu isn’t attached to their own views, not holding them tight, but letting them go easily.
इमे वुच्चन्तावुसो, सोवचस्सकरणा धम्मा।
Ime vuccantāvuso, sovacassakaraṇā dhammā.
These are the qualities that make them easy to admonish.
तत्रावुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं अनुमिनितब्बं: ‘यो ख्वायं पुग्गलो पापिच्छो, पापिकानं इच्छानं वसं गतो, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पनस्सं पापिच्छो पापिकानं इच्छानं वसं गतो, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘न पापिच्छो भविस्सामि, न पापिकानं इच्छानं वसं गतोऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
Tatrāvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ anuminitabbaṁ: ‘yo khvāyaṁ puggalo pāpiccho, pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gato, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho panassaṁ pāpiccho pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gato, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘na pāpiccho bhavissāmi, na pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gato’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
In such a case, a bhikkhu should measure themselves against another like this. ‘This person has corrupt wishes, having fallen under the sway of corrupt wishes. And I don’t like or approve of this person. And if I were to fall under the sway of corrupt wishes, others wouldn’t like or approve of me.’ A bhikkhu who knows this should give rise to the thought: ‘I will not fall under the sway of corrupt wishes.’ …
‘यो ख्वायं पुग्गलो अत्तुक्कंसको परवम्भी, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पनस्सं अत्तुक्कंसको परवम्भी, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘अनत्तुक्कंसको भविस्सामि अपरवम्भीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo attukkaṁsako paravambhī, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho panassaṁ attukkaṁsako paravambhī, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘anattukkaṁsako bhavissāmi aparavambhī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो कोधनो कोधाभिभूतो, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो। अहञ्चेव खो पनस्सं कोधनो कोधाभिभूतो, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘न कोधनो भविस्सामि न कोधाभिभूतोऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo kodhano kodhābhibhūto, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo. Ahañceva kho panassaṁ kodhano kodhābhibhūto, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘na kodhano bhavissāmi na kodhābhibhūto’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो कोधनो कोधहेतु उपनाही, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पनस्सं कोधनो कोधहेतु उपनाही, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘न कोधनो भविस्सामि न कोधहेतु उपनाहीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo kodhano kodhahetu upanāhī, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho panassaṁ kodhano kodhahetu upanāhī, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘na kodhano bhavissāmi na kodhahetu upanāhī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो कोधनो कोधहेतु अभिसङ्गी, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पनस्सं कोधनो कोधहेतु अभिसङ्गी, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘न कोधनो भविस्सामि न कोधहेतु अभिसङ्गीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo kodhano kodhahetu abhisaṅgī, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho panassaṁ kodhano kodhahetu abhisaṅgī, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘na kodhano bhavissāmi na kodhahetu abhisaṅgī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो कोधनो कोधसामन्ता वाचं निच्छारेता, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पनस्सं कोधनो कोधसामन्ता वाचं निच्छारेता, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘न कोधनो भविस्सामि न कोधसामन्ता वाचं निच्छारेस्सामीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo kodhano kodhasāmantā vācaṁ nicchāretā, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho panassaṁ kodhano kodhasāmantā vācaṁ nicchāretā, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘na kodhano bhavissāmi na kodhasāmantā vācaṁ nicchāressāmī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो चोदितो चोदकेन चोदकं पटिप्फरति, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पन चोदितो चोदकेन चोदकं पटिप्फरेय्यं, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘चोदितो चोदकेन चोदकं नप्पटिप्फरिस्सामीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo codito codakena codakaṁ paṭippharati, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho pana codito codakena codakaṁ paṭipphareyyaṁ, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘codito codakena codakaṁ nappaṭippharissāmī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो चोदितो चोदकेन चोदकं अपसादेति, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पन चोदितो चोदकेन चोदकं अपसादेय्यं, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘चोदितो चोदकेन चोदकं न अपसादेस्सामीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo codito codakena codakaṁ apasādeti, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho pana codito codakena codakaṁ apasādeyyaṁ, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘codito codakena codakaṁ na apasādessāmī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो चोदितो चोदकेन चोदकस्स पच्चारोपेति, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पन चोदितो चोदकेन चोदकस्स पच्चारोपेय्यं, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘चोदितो चोदकेन चोदकस्स न पच्चारोपेस्सामीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo codito codakena codakassa paccāropeti, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho pana codito codakena codakassa paccāropeyyaṁ, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘codito codakena codakassa na paccāropessāmī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो चोदितो चोदकेन अञ्ञेनञ्ञं पटिचरति, बहिद्धा कथं अपनामेति, कोपञ्च दोसञ्च अप्पच्चयञ्च पातुकरोति, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पन चोदितो चोदकेन अञ्ञेनञ्ञं पटिचरेय्यं, बहिद्धा कथं अपनामेय्यं, कोपञ्च दोसञ्च अप्पच्चयञ्च पातुकरेय्यं, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘चोदितो चोदकेन न अञ्ञेनञ्ञं पटिचरिस्सामि, न बहिद्धा कथं अपनामेस्सामि, न कोपञ्च दोसञ्च अप्पच्चयञ्च पातुकरिस्सामीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo codito codakena aññenaññaṁ paṭicarati, bahiddhā kathaṁ apanāmeti, kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho pana codito codakena aññenaññaṁ paṭicareyyaṁ, bahiddhā kathaṁ apanāmeyyaṁ, kopañca dosañca appaccayañca pātukareyyaṁ, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘codito codakena na aññenaññaṁ paṭicarissāmi, na bahiddhā kathaṁ apanāmessāmi, na kopañca dosañca appaccayañca pātukarissāmī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो चोदितो चोदकेन अपदाने न सम्पायति, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पन चोदितो चोदकेन अपदाने न सम्पायेय्यं, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘चोदितो चोदकेन अपदाने सम्पायिस्सामीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo codito codakena apadāne na sampāyati, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho pana codito codakena apadāne na sampāyeyyaṁ, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘codito codakena apadāne sampāyissāmī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो मक्खी पळासी, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पनस्सं मक्खी पळासी, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘अमक्खी भविस्सामि अपळासीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo makkhī paḷāsī, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho panassaṁ makkhī paḷāsī, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘amakkhī bhavissāmi apaḷāsī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो इस्सुकी मच्छरी, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पनस्सं इस्सुकी मच्छरी, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘अनिस्सुकी भविस्सामि अमच्छरीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo issukī maccharī, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho panassaṁ issukī maccharī, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘anissukī bhavissāmi amaccharī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो सठो मायावी, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पनस्सं सठो मायावी, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘असठो भविस्सामि अमायावीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo saṭho māyāvī, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho panassaṁ saṭho māyāvī, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘asaṭho bhavissāmi amāyāvī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो थद्धो अतिमानी, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पनस्सं थद्धो अतिमानी, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘अत्थद्धो भविस्सामि अनतिमानीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo thaddho atimānī, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho panassaṁ thaddho atimānī, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘atthaddho bhavissāmi anatimānī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘यो ख्वायं पुग्गलो सन्दिट्ठिपरामासी आधानग्गाही दुप्पटिनिस्सग्गी, अयं मे पुग्गलो अप्पियो अमनापो; अहञ्चेव खो पनस्सं सन्दिट्ठिपरामासी आधानग्गाही दुप्पटिनिस्सग्गी, अहम्पास्सं परेसं अप्पियो अमनापोऽति। एवं जानन्तेनावुसो, भिक्खुना ‘असन्दिट्ठिपरामासी भविस्सामि अनाधानग्गाही सुप्पटिनिस्सग्गीऽति चित्तं उप्पादेतब्बं।
‘Yo khvāyaṁ puggalo sandiṭṭhiparāmāsī ādhānaggāhī duppaṭinissaggī, ayaṁ me puggalo appiyo amanāpo; ahañceva kho panassaṁ sandiṭṭhiparāmāsī ādhānaggāhī duppaṭinissaggī, ahampāssaṁ paresaṁ appiyo amanāpo’ti. Evaṁ jānantenāvuso, bhikkhunā ‘asandiṭṭhiparāmāsī bhavissāmi anādhānaggāhī suppaṭinissaggī’ti cittaṁ uppādetabbaṁ.
‘This person is attached to their own views, holding them tight and refusing to let go. And I don’t like or approve of this person. And if I were to be attached to my own views, holding them tight and refusing to let go, others wouldn’t like or approve of me.’ A bhikkhu who knows this should give rise to the thought: ‘I will not be attached to my own views, holding them tight, but will let them go easily.’
तत्रावुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि पापिच्छो, पापिकानं इच्छानं वसं गतोऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘पापिच्छो खोम्हि, पापिकानं इच्छानं वसं गतोऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘न खोम्हि पापिच्छो, न पापिकानं इच्छानं वसं गतोऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Tatrāvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi pāpiccho, pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gato’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘pāpiccho khomhi, pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gato’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘na khomhi pāpiccho, na pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gato’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
In such a case, a bhikkhu should check themselves like this: ‘Do I have corrupt wishes? Have I fallen under the sway of corrupt wishes?’ Suppose that, upon checking, a bhikkhu knows that they have fallen under the sway of corrupt wishes. Then they should make an effort to give up those bad, unskillful qualities. But suppose that, upon checking, a bhikkhu knows that they haven’t fallen under the sway of corrupt wishes. Then they should meditate with rapture and joy, training day and night in skillful qualities. …
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि अत्तुक्कंसको परवम्भीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘अत्तुक्कंसको खोम्हि परवम्भीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘अनत्तुक्कंसको खोम्हि अपरवम्भीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi attukkaṁsako paravambhī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘attukkaṁsako khomhi paravambhī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘anattukkaṁsako khomhi aparavambhī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि कोधनो कोधाभिभूतोऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘कोधनो खोम्हि कोधाभिभूतोऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘न खोम्हि कोधनो कोधाभिभूतोऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi kodhano kodhābhibhūto’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘kodhano khomhi kodhābhibhūto’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘na khomhi kodhano kodhābhibhūto’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि कोधनो कोधहेतु उपनाहीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति ‘कोधनो खोम्हि कोधहेतु उपनाहीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति ‘न खोम्हि कोधनो कोधहेतु उपनाहीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi kodhano kodhahetu upanāhī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti ‘kodhano khomhi kodhahetu upanāhī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti ‘na khomhi kodhano kodhahetu upanāhī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि कोधनो कोधहेतु अभिसङ्गीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘कोधनो खोम्हि कोधहेतु अभिसङ्गीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘न खोम्हि कोधनो कोधहेतु अभिसङ्गीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi kodhano kodhahetu abhisaṅgī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘kodhano khomhi kodhahetu abhisaṅgī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘na khomhi kodhano kodhahetu abhisaṅgī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि कोधनो कोधसामन्ता वाचं निच्छारेताऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘कोधनो खोम्हि कोधसामन्ता वाचं निच्छारेताऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘न खोम्हि कोधनो कोधसामन्ता वाचं निच्छारेताऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi kodhano kodhasāmantā vācaṁ nicchāretā’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘kodhano khomhi kodhasāmantā vācaṁ nicchāretā’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘na khomhi kodhano kodhasāmantā vācaṁ nicchāretā’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि चोदितो चोदकेन चोदकं पटिप्फरामीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति ‘चोदितो खोम्हि चोदकेन चोदकं पटिप्फरामीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘चोदितो खोम्हि चोदकेन चोदकं नप्पटिप्फरामीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi codito codakena codakaṁ paṭippharāmī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti ‘codito khomhi codakena codakaṁ paṭippharāmī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘codito khomhi codakena codakaṁ nappaṭippharāmī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि चोदितो चोदकेन चोदकं अपसादेमीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति ‘चोदितो खोम्हि चोदकेन चोदकं अपसादेमीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘चोदितो खोम्हि चोदकेन चोदकं न अपसादेमीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi codito codakena codakaṁ apasādemī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti ‘codito khomhi codakena codakaṁ apasādemī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘codito khomhi codakena codakaṁ na apasādemī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि चोदितो चोदकेन चोदकस्स पच्चारोपेमीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘चोदितो खोम्हि चोदकेन चोदकस्स पच्चारोपेमीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘चोदितो खोम्हि चोदकेन चोदकस्स न पच्चारोपेमीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi codito codakena codakassa paccāropemī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘codito khomhi codakena codakassa paccāropemī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘codito khomhi codakena codakassa na paccāropemī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि चोदितो चोदकेन अञ्ञेनञ्ञं पटिचरामि, बहिद्धा कथं अपनामेमि, कोपञ्च दोसञ्च अप्पच्चयञ्च पातुकरोमीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘चोदितो खोम्हि चोदकेन अञ्ञेनञ्ञं पटिचरामि, बहिद्धा कथं अपनामेमि, कोपञ्च दोसञ्च अप्पच्चयञ्च पातुकरोमीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘चोदितो खोम्हि चोदकेन न अञ्ञेनञ्ञं पटिचरामि, न बहिद्धा कथं अपनामेमि, न कोपञ्च दोसञ्च अप्पच्चयञ्च पातुकरोमीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi codito codakena aññenaññaṁ paṭicarāmi, bahiddhā kathaṁ apanāmemi, kopañca dosañca appaccayañca pātukaromī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘codito khomhi codakena aññenaññaṁ paṭicarāmi, bahiddhā kathaṁ apanāmemi, kopañca dosañca appaccayañca pātukaromī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘codito khomhi codakena na aññenaññaṁ paṭicarāmi, na bahiddhā kathaṁ apanāmemi, na kopañca dosañca appaccayañca pātukaromī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि चोदितो चोदकेन अपदाने न सम्पायामीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘चोदितो खोम्हि चोदकेन अपदाने न सम्पायामीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘चोदितो खोम्हि चोदकेन अपदाने सम्पायामीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi codito codakena apadāne na sampāyāmī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘codito khomhi codakena apadāne na sampāyāmī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘codito khomhi codakena apadāne sampāyāmī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि मक्खी पळासीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘मक्खी खोम्हि पळासीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘अमक्खी खोम्हि अपळासीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi makkhī paḷāsī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘makkhī khomhi paḷāsī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘amakkhī khomhi apaḷāsī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि इस्सुकी मच्छरीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘इस्सुकी खोम्हि मच्छरीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘अनिस्सुकी खोम्हि अमच्छरीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi issukī maccharī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘issukī khomhi maccharī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘anissukī khomhi amaccharī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि सठो मायावीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘सठो खोम्हि मायावीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘असठो खोम्हि अमायावीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi saṭho māyāvī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘saṭho khomhi māyāvī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘asaṭho khomhi amāyāvī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि थद्धो अतिमानीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘थद्धो खोम्हि अतिमानीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘अत्थद्धो खोम्हि अनतिमानीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi thaddho atimānī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘thaddho khomhi atimānī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘atthaddho khomhi anatimānī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
पुन चपरं, आवुसो, भिक्खुना अत्तनाव अत्तानं एवं पच्चवेक्खितब्बं: ‘किं नु खोम्हि सन्दिट्ठिपरामासी आधानग्गाही दुप्पटिनिस्सग्गीऽति? सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘सन्दिट्ठिपरामासी खोम्हि आधानग्गाही दुप्पटिनिस्सग्गीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेसंयेव पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो एवं जानाति: ‘असन्दिट्ठिपरामासी खोम्हि अनाधानग्गाही सुप्पटिनिस्सग्गीऽति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Puna caparaṁ, āvuso, bhikkhunā attanāva attānaṁ evaṁ paccavekkhitabbaṁ: ‘kiṁ nu khomhi sandiṭṭhiparāmāsī ādhānaggāhī duppaṭinissaggī’ti? Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘sandiṭṭhiparāmāsī khomhi ādhānaggāhī duppaṭinissaggī’ti, tenāvuso, bhikkhunā tesaṁyeva pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno evaṁ jānāti: ‘asandiṭṭhiparāmāsī khomhi anādhānaggāhī suppaṭinissaggī’ti, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
Suppose that, upon checking, a bhikkhu knows that they are attached to their own views, holding them tight, and refusing to let go. Then they should make an effort to give up those bad, unskillful qualities. Suppose that, upon checking, a bhikkhu knows that they’re not attached to their own views, holding them tight, but let them go easily. Then they should meditate with rapture and joy, training day and night in skillful qualities.
सचे, आवुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो सब्बेपिमे पापके अकुसले धम्मे अप्पहीने अत्तनि समनुपस्सति, तेनावुसो, भिक्खुना सब्बेसंयेव इमेसं पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो सब्बेपिमे पापके अकुसले धम्मे पहीने अत्तनि समनुपस्सति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं, अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसु।
Sace, āvuso, bhikkhu paccavekkhamāno sabbepime pāpake akusale dhamme appahīne attani samanupassati, tenāvuso, bhikkhunā sabbesaṁyeva imesaṁ pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno sabbepime pāpake akusale dhamme pahīne attani samanupassati, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ, ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
Suppose that, upon checking, a bhikkhu sees that they haven’t given up all these bad, unskillful qualities. Then they should make an effort to give them all up. But suppose that, upon checking, a bhikkhu sees that they have given up all these bad, unskillful qualities. Then they should meditate with rapture and joy, training day and night in skillful qualities.
सेय्यथापि, आवुसो, इत्थी वा पुरिसो वा, दहरो युवा मण्डनजातिको, आदासे वा परिसुद्धे परियोदाते, अच्छे वा उदकपत्ते, सकं मुखनिमित्तं पच्चवेक्खमानो, सचे तत्थ पस्सति रजं वा अङ्गणं वा, तस्सेव रजस्स वा अङ्गणस्स वा पहानाय वायमति; नो चे तत्थ पस्सति रजं वा अङ्गणं वा, तेनेव अत्तमनो होति: ‘लाभा वत मे, परिसुद्धं वत मेऽति।
Seyyathāpi, āvuso, itthī vā puriso vā, daharo yuvā maṇḍanajātiko, ādāse vā parisuddhe pariyodāte, acche vā udakapatte, sakaṁ mukhanimittaṁ paccavekkhamāno, sace tattha passati rajaṁ vā aṅgaṇaṁ vā, tasseva rajassa vā aṅgaṇassa vā pahānāya vāyamati; no ce tattha passati rajaṁ vā aṅgaṇaṁ vā, teneva attamano hoti: ‘lābhā vata me, parisuddhaṁ vata me’ti.
Suppose there was a woman or man who was young, youthful, and fond of adornments, and they check their own reflection in a clean bright mirror or a clear bowl of water. If they see any dirt or blemish there, they’d try to remove it. But if they don’t see any dirt or blemish there, they’re happy, thinking: ‘How fortunate that I’m clean!’
एवमेव खो, आवुसो, सचे भिक्खु पच्चवेक्खमानो सब्बेपिमे पापके अकुसले धम्मे अप्पहीने अत्तनि समनुपस्सति, तेनावुसो, भिक्खुना सब्बेसंयेव इमेसं पापकानं अकुसलानं धम्मानं पहानाय वायमितब्बं। सचे पनावुसो, भिक्खु पच्चवेक्खमानो सब्बेपिमे पापके अकुसले धम्मे पहीने अत्तनि समनुपस्सति, तेनावुसो, भिक्खुना तेनेव पीतिपामोज्जेन विहातब्बं, अहोरत्तानुसिक्खिना कुसलेसु धम्मेसू”ति।
Evameva kho, āvuso, sace bhikkhu paccavekkhamāno sabbepime pāpake akusale dhamme appahīne attani samanupassati, tenāvuso, bhikkhunā sabbesaṁyeva imesaṁ pāpakānaṁ akusalānaṁ dhammānaṁ pahānāya vāyamitabbaṁ. Sace panāvuso, bhikkhu paccavekkhamāno sabbepime pāpake akusale dhamme pahīne attani samanupassati, tenāvuso, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṁ, ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesū”ti.
In the same way, suppose that, upon checking, a bhikkhu sees that they haven’t given up all these bad, unskillful qualities. Then they should make an effort to give them all up. But suppose that, upon checking, a bhikkhu sees that they have given up all these bad, unskillful qualities. Then they should meditate with rapture and joy, training day and night in skillful qualities.”
इदमवोचायस्मा महामोग्गल्लानो। अत्तमना ते भिक्खू आयस्मतो महामोग्गल्लानस्स भासितं अभिनन्दुन्ति।
Idamavocāyasmā mahāmoggallāno. Attamanā te bhikkhū āyasmato mahāmoggallānassa bhāsitaṁ abhinandunti.
This is what Venerable Mahāmoggallāna said. Satisfied, the bhikkhus approved what Venerable Mahāmoggallāna said.
अनुमानसुत्तं निट्ठितं पञ्चमं।
Anumānasuttaṁ niṭṭhitaṁ pañcamaṁ.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
Footnotes:
