Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
അനുപജ്ഝായകാദിവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ
Anupajjhāyakādivatthukathāvaṇṇanā
൧൧൭. സിക്ഖാപദം അപഞ്ഞത്തം ഹോതീതി ഇധേവ പഞ്ഞത്തം സിക്ഖാപദം സന്ധായ വുത്തം. ഉപജ്ഝം അഗ്ഗാഹാപേത്വാതി ‘‘ഉപജ്ഝായോ മേ, ഭന്തേ, ഹോഹീ’’തി ഏവം ഉപജ്ഝം അഗ്ഗാഹാപേത്വാ. കമ്മവാചായ പന ഉപജ്ഝായകിത്തനം കതംയേവാതി ദട്ഠബ്ബം. അഞ്ഞഥാ ‘‘പുഗ്ഗലം ന പരാമസതീ’’തി വുത്തകമ്മവിപത്തിസമ്ഭവതോ കമ്മം കുപ്പേയ്യ, തേനേവ ‘‘ഉപജ്ഝായം അകിത്തേത്വാ’’തി അവത്വാ ‘‘ഉപജ്ഝം അഗ്ഗാഹാപേത്വാ’’ഇച്ചേവ വുത്തം. യഥാ ച അപരിപുണ്ണപത്തചീവരസ്സ ഉപസമ്പാദനകാലേ കമ്മവാചായ ‘‘പരിപുണ്ണസ്സ പത്തചീവര’’ന്തി അസന്തവത്ഥും കിത്തേത്വാ കമ്മവാചായ കതായപി ഉപസമ്പദാ രുഹതി, ഏവം ‘‘അയം ബുദ്ധരക്ഖിതോ ആയസ്മതോ ധമ്മരക്ഖിതസ്സ ഉപസമ്പദാപേക്ഖോ’’തി അസന്തം പുഗ്ഗലം കിത്തേത്വാ കേവലം സന്തപദനീഹാരേന കമ്മവാചായ കതായ ഉപസമ്പദാ രുഹതിയേവാതി ദട്ഠബ്ബം. തേനേവാഹ ‘‘കമ്മം പന ന കുപ്പതീ’’തി. ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, അനുപജ്ഝായകോ ഉപസമ്പാദേതബ്ബോ, യോ ഉപസമ്പാദേയ്യ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സാ’’തി ഏത്തകമേവ വത്വാ ‘‘സോ ച പുഗ്ഗലോ അനുപസമ്പന്നോ’’തി അവുത്തത്താ കമ്മവിപത്തിലക്ഖണസ്സ ച അസമ്ഭവതോ ‘‘തം ന ഗഹേതബ്ബ’’ന്തി വുത്തം. ‘‘പഞ്ചവഗ്ഗകരണഞ്ചേ, ഭിക്ഖവേ, കമ്മം പണ്ഡകപഞ്ചമോ കമ്മം കരേയ്യ, അകമ്മം ന ച കരണീയ’’ന്തിആദിവചനതോ (മഹാവ॰ ൩൯൦) പണ്ഡകാദീനമ്പി ഉഭതോബ്യഞ്ജനകപരിയന്താനം ഗണപൂരകഭാവേയേവ കമ്മം കുപ്പതി, ന അഞ്ഞഥാതി ആഹ ‘‘ഉഭതോബ്യഞ്ജനകുപജ്ഝായപരിയോസാനേസുപി ഏസേവ നയോ’’തി.
117.Sikkhāpadaṃapaññattaṃ hotīti idheva paññattaṃ sikkhāpadaṃ sandhāya vuttaṃ. Upajjhaṃ aggāhāpetvāti ‘‘upajjhāyo me, bhante, hohī’’ti evaṃ upajjhaṃ aggāhāpetvā. Kammavācāya pana upajjhāyakittanaṃ kataṃyevāti daṭṭhabbaṃ. Aññathā ‘‘puggalaṃ na parāmasatī’’ti vuttakammavipattisambhavato kammaṃ kuppeyya, teneva ‘‘upajjhāyaṃ akittetvā’’ti avatvā ‘‘upajjhaṃ aggāhāpetvā’’icceva vuttaṃ. Yathā ca aparipuṇṇapattacīvarassa upasampādanakāle kammavācāya ‘‘paripuṇṇassa pattacīvara’’nti asantavatthuṃ kittetvā kammavācāya katāyapi upasampadā ruhati, evaṃ ‘‘ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassa upasampadāpekkho’’ti asantaṃ puggalaṃ kittetvā kevalaṃ santapadanīhārena kammavācāya katāya upasampadā ruhatiyevāti daṭṭhabbaṃ. Tenevāha ‘‘kammaṃ pana na kuppatī’’ti. ‘‘Na, bhikkhave, anupajjhāyako upasampādetabbo, yo upasampādeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti ettakameva vatvā ‘‘so ca puggalo anupasampanno’’ti avuttattā kammavipattilakkhaṇassa ca asambhavato ‘‘taṃ na gahetabba’’nti vuttaṃ. ‘‘Pañcavaggakaraṇañce, bhikkhave, kammaṃ paṇḍakapañcamo kammaṃ kareyya, akammaṃ na ca karaṇīya’’ntiādivacanato (mahāva. 390) paṇḍakādīnampi ubhatobyañjanakapariyantānaṃ gaṇapūrakabhāveyeva kammaṃ kuppati, na aññathāti āha ‘‘ubhatobyañjanakupajjhāyapariyosānesupi eseva nayo’’ti.
അനുപജ്ഝായകാദിവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Anupajjhāyakādivatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൫൫. അനുപജ്ഝായകാദിവത്ഥൂനി • 55. Anupajjhāyakādivatthūni
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / അനുപജ്ഝായകാദിവത്ഥുകഥാ • Anupajjhāyakādivatthukathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / അനുപജ്ഝായകാദിവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Anupajjhāyakādivatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / അനുപജ്ഝായകാദിവത്ഥുകഥാവണ്ണനാ • Anupajjhāyakādivatthukathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൫൫. അനുപജ്ഝായകാദിവത്ഥുകഥാ • 55. Anupajjhāyakādivatthukathā