| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi |
๖. อนุปขชฺชสิกฺขาปทํ
6. Anupakhajjasikkhāpadaṃ
๑๑๙. ฉเฎฺฐ รูมฺภิตฺวาติ นิวาเรตฺวา, อาวรณํ กตฺวาติ อโตฺถฯ วสฺสเคฺคนาติ วสฺสคณนายฯ อนุปขชฺชาติ เอตฺถ ขท หิํสายนฺติ ธาตุปาเฐสุ (สทฺทนีติธาตุมาลายํ ๑๕ ทการนฺตธาตุ) วุตฺตตฺตา ขทสโทฺท หิํสโตฺถ โหติฯ อนุสมีปํ อุปคนฺตฺวา ขทนํ หิํ สนํ นาม อนุสมีปํ ปวิสนเมวาติ ทเสฺสโนฺต อาห ‘‘อนุปวิสิตฺวา’’ติฯ
119. Chaṭṭhe rūmbhitvāti nivāretvā, āvaraṇaṃ katvāti attho. Vassaggenāti vassagaṇanāya. Anupakhajjāti ettha khada hiṃsāyanti dhātupāṭhesu (saddanītidhātumālāyaṃ 15 dakārantadhātu) vuttattā khadasaddo hiṃsattho hoti. Anusamīpaṃ upagantvā khadanaṃ hiṃ sanaṃ nāma anusamīpaṃ pavisanamevāti dassento āha ‘‘anupavisitvā’’ti.
๑๒๐. ‘‘ชาน’’นฺติ เอตฺถ ชานนาการํ ทเสฺสตุํ วุตฺตํ ‘‘อนุฎฺฐาปนีโย อย’’นฺติฯ เตเนวาติ ชานนเหตุนา เอวฯ อสฺสาติ ‘‘ชาน’’นฺติปทสฺสฯ หีติ วิตฺถารโชตโกฯ สโงฺฆ ปน เทตีติ สมฺพโนฺธฯ ยสฺสาติ วุฑฺฒาทีสุ อญฺญตรสฺสฯ เอตฺถาติ วุฑฺฒคิลานาทีสุฯ คิลานสฺสปิ เทตีติ โยชนาฯ ‘‘คิลาโน’’ติ ปทํ ‘‘น ปีเฬตโพฺพ, อนุกมฺปิตโพฺพ’’ติปททฺวเย วุตฺตกมฺมํฯ ‘‘กามญฺจา’’ติ ปทสฺส อนุคฺคหตฺถโชตกตฺตา ปนสโทฺท ครหตฺถโชตโกฯ
120. ‘‘Jāna’’nti ettha jānanākāraṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘anuṭṭhāpanīyo aya’’nti. Tenevāti jānanahetunā eva. Assāti ‘‘jāna’’ntipadassa. Hīti vitthārajotako. Saṅgho pana detīti sambandho. Yassāti vuḍḍhādīsu aññatarassa. Etthāti vuḍḍhagilānādīsu. Gilānassapi detīti yojanā. ‘‘Gilāno’’ti padaṃ ‘‘na pīḷetabbo, anukampitabbo’’tipadadvaye vuttakammaṃ. ‘‘Kāmañcā’’ti padassa anuggahatthajotakattā panasaddo garahatthajotako.
๑๒๑. มญฺจปีฐานํ อุปจาโร นามาติ สมฺพโนฺธฯ ยโตติ ยโต กุโตจิ ฐานโตฯ ยาว มญฺจปีฐํ อตฺถิ, ตาว อุปจาโร นามาติ โยชนาฯ ตสฺมิํ อุปจาเร ฐิตสฺส ภิกฺขุโน อุปจาเรติ สมฺพโนฺธฯ
121. Mañcapīṭhānaṃ upacāro nāmāti sambandho. Yatoti yato kutoci ṭhānato. Yāva mañcapīṭhaṃ atthi, tāva upacāro nāmāti yojanā. Tasmiṃ upacāre ṭhitassa bhikkhuno upacāreti sambandho.
‘‘อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วา’’ติ เอตฺถ วาสทฺทสฺส อนิยมวิกปฺปตฺถํ ทเสฺสตุํ วุตฺตํ ‘‘อภินิสีทนมเตฺตนา’’ติอาทิฯ
‘‘Abhinisīdati vā abhinipajjati vā’’ti ettha vāsaddassa aniyamavikappatthaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘abhinisīdanamattenā’’tiādi.
๑๒๒. อิโตติ วารโตฯ อิธาติ อิมสฺมิํ ปาจิตฺติยวาเรฯ ยถา วุโตฺต, เอวนฺติ สมฺพโนฺธฯ สพฺพเตฺถวาติ สเพฺพสุ เอว วิหารปริเวเณสุฯ อสฺสาติ วิสภาคปุคฺคลสฺสฯ อิธาปีติ อิมสฺมิมฺปิ สิกฺขาปเทฯ ตตฺถาติ วิสฺสาสิกปุคฺคเลฯ
122.Itoti vārato. Idhāti imasmiṃ pācittiyavāre. Yathā vutto, evanti sambandho. Sabbatthevāti sabbesu eva vihārapariveṇesu. Assāti visabhāgapuggalassa. Idhāpīti imasmimpi sikkhāpade. Tatthāti vissāsikapuggale.
๑๒๓. ปาฬิยํ ‘‘อาปทาสู’’ติปทํ ‘‘ปวิสตี’’ติ อชฺฌาหารปเทน สมฺพนฺธิตพฺพนฺติ อาห ‘‘อาปทาสูติอาที’’ติฯ ฉฎฺฐํฯ
123. Pāḷiyaṃ ‘‘āpadāsū’’tipadaṃ ‘‘pavisatī’’ti ajjhāhārapadena sambandhitabbanti āha ‘‘āpadāsūtiādī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๒. ภูตคามวโคฺค • 2. Bhūtagāmavaggo
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ๖. อนุปขชฺชสิกฺขาปทวณฺณนา • 6. Anupakhajjasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ๖. อนุปขชฺชสิกฺขาปทวณฺณนา • 6. Anupakhajjasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ๖. อนุปขชฺชสิกฺขาปทวณฺณนา • 6. Anupakhajjasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๖. อนุปขชฺชสิกฺขาปทวณฺณนา • 6. Anupakhajjasikkhāpadavaṇṇanā
