| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿವಣ್ಣನಾ
Anupaññattivaṇṇanā
ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಭೂತಾತಿ ಯೇಸಂ ತೀಸು ಮಗ್ಗೇಸು ತಿಲಬೀಜಮತ್ತಮ್ಪಿ ನಿಮಿತ್ತಸ್ಸ ಪವೇಸೋಕಾಸೋ ಹೋತಿ, ತೇ ಇತ್ಥಿಪುರಿಸಾದಿಭೇದಾ ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಗಯ್ಹನ್ತಿ, ನ ಇತರೇ। ಇಧ ಪನ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾಯಾತಿ-ಪಾಳಿಪದಾನುರೂಪತೋ ನ ಸಬ್ಬಾತಿಆದಿನಾ ಇತ್ಥಿಲಿಙ್ಗವಸೇನ ವುತ್ತಂ। ಗೋನಸಾತಿ ಸಪ್ಪವಿಸೇಸಾ, ಯೇಸಂ ಪಿಟ್ಠೀಸು ಮಹನ್ತಮಹನ್ತಾನಿ ಮಣ್ಡಲಾನಿ ಹೋನ್ತಿ। ಕಚ್ಛಪಮಣ್ಡೂಕಾನಂ ಚತುಪ್ಪದತ್ತೇಪಿ ಓದಕತಾಸಾಮಞ್ಞೇನ ಅಪದೇಹಿ ಸಹ ಗಹಣಂ। ಮುಖಸಣ್ಠಾನನ್ತಿ ಓಟ್ಠಚಮ್ಮಸಣ್ಠಾನಂ। ವಣಸಙ್ಖೇಪನ್ತಿ ವಣಸಙ್ಗಹಂ। ವಣೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಞ್ಚ ‘‘ಅಮಗ್ಗೇನ ಅಮಗ್ಗಂ ಪವೇಸೇತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಸ್ಸಾ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ೬೬) ಇಮಸ್ಸ ಸುತ್ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಮಙ್ಗುಸಾತಿ ನಕುಲಾ। ಏತಮೇವ ಹಿ ಅತ್ಥನ್ತಿ ಯೋ ನಂ ಅಜ್ಝಾಪಜ್ಜತಿ, ತಂ ಪರಾಜೇತೀತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ವುತ್ತಾನಂಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಾದಿಸದ್ದಾನಂ ನಿಬ್ಬಚನಪ್ಪಸಙ್ಗೇ ಇಮಿಸ್ಸಾ ಪರಿವಾರಗಾಥಾಯ ಪವತ್ತತ್ತಾ। ಭಟ್ಠೋತಿ ಸಾಸನತೋ ಪರಿಹೀನೋ। ನಿರಙ್ಕತೋತಿ ನಿರಾಕತೋ। ಏತನ್ತಿ ಆಪತ್ತಿರೂಪಂ ಪಾರಾಜಿಕಂ। ಛಿನ್ನೋತಿ ಅನ್ತರಾಖಣ್ಡಿತೋ।
Pārājikavatthubhūtāti yesaṃ tīsu maggesu tilabījamattampi nimittassa pavesokāso hoti, te itthipurisādibhedā sabbe saṅgayhanti, na itare. Idha pana tiracchānagatāyāti-pāḷipadānurūpato na sabbātiādinā itthiliṅgavasena vuttaṃ. Gonasāti sappavisesā, yesaṃ piṭṭhīsu mahantamahantāni maṇḍalāni honti. Kacchapamaṇḍūkānaṃ catuppadattepi odakatāsāmaññena apadehi saha gahaṇaṃ. Mukhasaṇṭhānanti oṭṭhacammasaṇṭhānaṃ. Vaṇasaṅkhepanti vaṇasaṅgahaṃ. Vaṇe thullaccayañca ‘‘amaggena amaggaṃ paveseti, āpatti thullaccayassā’’ti (pārā. 66) imassa suttassa vasena veditabbaṃ. Maṅgusāti nakulā. Etameva hi atthanti yo naṃ ajjhāpajjati, taṃ parājetīti imamatthaṃ vuttānaṃyeva pārājikādisaddānaṃ nibbacanappasaṅge imissā parivāragāthāya pavattattā. Bhaṭṭhoti sāsanato parihīno. Niraṅkatoti nirākato. Etanti āpattirūpaṃ pārājikaṃ. Chinnoti antarākhaṇḍito.
ಪಕತತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಕತತ್ತಾ ನಾಮ ಪಾರಾಜಿಕಂ ಅನಾಪನ್ನಾ ಅನುಕ್ಖಿತ್ತಾ ಚ। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ಪಕತತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಏಕತೋ ಕತ್ತಬ್ಬತ್ತಾತಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ವುತ್ತತ್ತಾ ಪಕತತ್ತಭೂತೇಹಿ ಅಲಜ್ಜೀಹಿಪಿ ಸದ್ಧಿಂ ಉಪೋಸಥಾದಿಸಙ್ಘಕಮ್ಮಕರಣೇ ದೋಸೋ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ನ ಯುತ್ತಂ, ಇಮಿನಾ ವಚನೇನ ತಸ್ಸ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಅಸಿಜ್ಝನತೋ। ಯದಿ ಹಿ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕರೀಯತಿ, ಪಕತತ್ತೇಹೇವ ಕರೀಯತಿ, ನ ಅಪಕತತ್ತೇಹೀತಿ ಏವಂ ಅಪಕತತ್ತೇಹಿ ಸಹಸಂವಾಸಪಟಿಕ್ಖೇಪಪರಂ ಇದಂ ವಚನಂ, ನ ಪನ ಪಕತತ್ತೇಹಿ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಅಲಜ್ಜೀಆದೀಹಿ ಏಕತೋ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಕತ್ತಬ್ಬಮೇವಾತಿ। ಏವಂ ಸಂವಾಸವಿಧಾನಪರಂ ಪಕತತ್ತೇಸುಪಿ ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಂ ಆಪನ್ನೇಹಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಞ್ಚ ಅಲಜ್ಜೀಹಿ ಚ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕತೋ ಕಮ್ಮಕರಣಸ್ಸ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತತ್ತಾ। ವುತ್ತಞ್ಹಿ ‘‘ಸಚೇ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಸಭಾಗಾಪತ್ತಿಯಾ ಸತಿ ವುತ್ತವಿಧಿಂ ಅಕತ್ವಾ ಉಪೋಸಥಂ ಕರೋತಿ, ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸಬ್ಬೋ ಸಙ್ಘೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿಆದಿ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ನಿದಾನವಣ್ಣನಾ)। ‘‘ಯತ್ಥ ಆಮಿಸಪರಿಭೋಗೋ ವಟ್ಟತಿ, ಧಮ್ಮಪರಿಭೋಗೋಪಿ ತತ್ಥ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಅಲಜ್ಜೀಹಿ ಸಹ ಪರಿಭೋಗೋ ಚ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಏಕತೋ ಕಮ್ಮಕರಣಸ್ಸಾಪಿ ಧಮ್ಮಪರಿಭೋಗತ್ತಾ। ತಸ್ಮಾ ಯಥಾ ಹಿ ಪಾಳಿಯಂ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಆಪಜ್ಜನಕಪುಗ್ಗಲನಿಯಮತ್ಥಂ ಯ್ವಾಯಂ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥೇನ ಕಮ್ಮೇನ…ಪೇ॰… ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಅಯಂ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಅತ್ಥೇ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ವಚನೇ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮೇನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನಾ ಪಾರಾಜಿಕಾಪಜ್ಜನಕಪುಗ್ಗಲಾಯೇವಾತಿ ನಿಯಮೋ ನ ಸಿಜ್ಝತಿ ಪಾರಾಜಿಕಾನಾಪಜ್ಜನಕಾನಮ್ಪಿ ಸೇಕ್ಖಾದೀನಂ ಸಮ್ಭವಾ, ಅಥ ಖೋ ಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮೇನ ಉಪಸಮ್ಪನ್ನೇಸುಯೇವ ಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಆಪಜ್ಜನಕಾ ಅಲಜ್ಜೀ ಬಾಲಪುಥುಜ್ಜನಾ ಲಬ್ಭನ್ತಿ, ನ ಪನ ಏಹಿಭಿಕ್ಖುಆದೀಸೂತಿ ಏವಂ ನಿಯಮೋ ಸಿಜ್ಝತಿ, ಏವಮಿಧಾಪಿ ಪಕತತ್ತೇಸುಯೇವ ಏಕತೋ ಕಮ್ಮಕರಣಾರಹಾ ಅನಾಪತ್ತಿಕಾ ಲಜ್ಜೀ ಕುಕ್ಕುಚ್ಚಕಾ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾ ಉಪಲಬ್ಭನ್ತಿ , ನ ಅಪಕತತ್ತೇಸೂತಿ ಏವಮೇವ ನಿಯಮೋ ಸಿಜ್ಝತಿ ಅಪಕತತ್ತಾನಂ ಗಣಪೂರಣತ್ತಾಭಾವೇನ ಅಸಂವಾಸಿಕತ್ತನಿಯಮತೋ। ಅಲಜ್ಜಿನೋ ಪನ ಗಣಪೂರಕಾ ಹುತ್ವಾ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಸಾಧನತೋ ಅಸಂವಾಸಿಕೇಸು ನ ಗಹಿತಾ ಕತ್ತಬ್ಬವಿಧಿಂ ಅಕತ್ವಾ ತೇಹಿ ಸಹ ಮದ್ದಿತ್ವಾ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾನಂ ಆಪತ್ತಿ ಅಲಜ್ಜಿತಾ ಚ ನ ವಿಗಚ್ಛತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ‘‘ಏಕೋ ಅಲಜ್ಜೀ ಅಲಜ್ಜೀಸತಮ್ಪಿ ಕರೋತೀ’’ತಿ (ಪಾರಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೫೮೫) ಹಿ ವುತ್ತಂ, ತೇನೇವ ವಕ್ಖತಿ ‘‘ಸಬ್ಬೇಪಿ ಲಜ್ಜಿನೋ ಏತೇಸು ಕಮ್ಮಾದೀಸು ಸಹ ವಸನ್ತೀ’’ತಿಆದಿ। ಅಯಞ್ಚತ್ಥೋ ಉಪರಿ ವಿತ್ಥಾರತೋ ಆವಿ ಭವಿಸ್ಸತಿ।
Pakatattehi bhikkhūhīti ettha pakatattā nāma pārājikaṃ anāpannā anukkhittā ca. Keci pana ‘‘pakatattehi bhikkhūhi ekato kattabbattāti aṭṭhakathāyaṃ vuttattā pakatattabhūtehi alajjīhipi saddhiṃ uposathādisaṅghakammakaraṇe doso natthī’’ti vadanti, taṃ na yuttaṃ, iminā vacanena tassa atthassa asijjhanato. Yadi hi saṅghakammaṃ karīyati, pakatatteheva karīyati, na apakatattehīti evaṃ apakatattehi sahasaṃvāsapaṭikkhepaparaṃ idaṃ vacanaṃ, na pana pakatattehi sabbehi alajjīādīhi ekato saṅghakammaṃ kattabbamevāti. Evaṃ saṃvāsavidhānaparaṃ pakatattesupi sabhāgāpattiṃ āpannehi aññamaññañca alajjīhi ca saddhiṃ ekato kammakaraṇassa paṭikkhittattā. Vuttañhi ‘‘sace sabbo saṅgho sabhāgāpattiyā sati vuttavidhiṃ akatvā uposathaṃ karoti, vuttanayeneva sabbo saṅgho āpattiṃ āpajjatī’’tiādi (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā). ‘‘Yattha āmisaparibhogo vaṭṭati, dhammaparibhogopi tattha vaṭṭatī’’ti alajjīhi saha paribhogo ca aṭṭhakathāyaṃ paṭikkhitto ekato kammakaraṇassāpi dhammaparibhogattā. Tasmā yathā hi pāḷiyaṃ pārājikāpattiāpajjanakapuggalaniyamatthaṃ yvāyaṃ ñatticatutthena kammena…pe… upasampanno, ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti imasmiṃ vacane sabbepi ñatticatutthakammena upasampannā pārājikāpajjanakapuggalāyevāti niyamo na sijjhati pārājikānāpajjanakānampi sekkhādīnaṃ sambhavā, atha kho ñatticatutthakammena upasampannesuyeva pārājikāpattiāpajjanakā alajjī bālaputhujjanā labbhanti, na pana ehibhikkhuādīsūti evaṃ niyamo sijjhati, evamidhāpi pakatattesuyeva ekato kammakaraṇārahā anāpattikā lajjī kukkuccakā sikkhākāmā upalabbhanti , na apakatattesūti evameva niyamo sijjhati apakatattānaṃ gaṇapūraṇattābhāvena asaṃvāsikattaniyamato. Alajjino pana gaṇapūrakā hutvā kammassa sādhanato asaṃvāsikesu na gahitā kattabbavidhiṃ akatvā tehi saha madditvā kammaṃ karontānaṃ āpatti alajjitā ca na vigacchatīti veditabbaṃ. ‘‘Eko alajjī alajjīsatampi karotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.585) hi vuttaṃ, teneva vakkhati ‘‘sabbepi lajjino etesu kammādīsu saha vasantī’’tiādi. Ayañcattho upari vitthārato āvi bhavissati.
ತಥಾತಿ ಸೀಮಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನೇಹೀತಿಆದಿಂ ಪರಾಮಸತಿ। ಏಕತೋ ವನ್ದನಭುಞ್ಜನಗಾಮಪ್ಪವೇಸನವತ್ತಾಪಟಿವತ್ತಕರಣಉಗ್ಗಹಪರಿಪುಚ್ಛಾಸಜ್ಝಾಯಕರಣಾದಿಸಾಮಗ್ಗಿಕಿರಿಯಾವಸೇನ ಭಗವತಾ ಪಞ್ಞತ್ತಸಿಕ್ಖಾಪದಸಿಕ್ಖನಂ ಸಮಸಿಕ್ಖತಾ ನಾಮ, ತಞ್ಚ ಲಜ್ಜೀಹೇವ ಸಮಂ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ, ನ ಅಲಜ್ಜೀಹೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಪನ…ಪೇ॰… ಸಮಸಿಕ್ಖತಾ ನಾಮಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಅನತಿಕ್ಕಮನವಸೇನ ಉಗ್ಗಹಪರಿಪುಚ್ಛಾದಿವಸೇನ ಚ ಲಜ್ಜೀಪುಗ್ಗಲೇಹಿ ಸಮಂ ಏಕತೋ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಾ ಸಮಸಿಕ್ಖಾತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದಾನಿ ವುತ್ತಾನಿ, ತಾಸಂ ಸಮಸಿಕ್ಖನಂ ಯಥಾವುತ್ತನಯೇನ ಲಜ್ಜೀಹಿ ಸಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಭಾವೋ ಸಮಸಿಕ್ಖತಾ ನಾಮಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಯಥಾವುತ್ತೇಸು ಏಕಕಮ್ಮಾದೀಸು ಅಲಜ್ಜೀನಂ ಲಜ್ಜಿಧಮ್ಮೇ ಅನೋಕ್ಕನ್ತೇ ಲಜ್ಜೀಹಿ ಸಹ ಸಂವಾಸೋ ನತ್ಥಿ, ತತೋ ಬಹಿಯೇವ ತೇ ಸನ್ದಿಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಆಹ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಲಜ್ಜಿನೋತಿಆದಿ।
Tathāti sīmāparicchinnehītiādiṃ parāmasati. Ekato vandanabhuñjanagāmappavesanavattāpaṭivattakaraṇauggahaparipucchāsajjhāyakaraṇādisāmaggikiriyāvasena bhagavatā paññattasikkhāpadasikkhanaṃ samasikkhatā nāma, tañca lajjīheva samaṃ sikkhitabbaṃ, na alajjīhīti dassetuṃ ‘‘paññattaṃ pana…pe… samasikkhatā nāmā’’ti vuttaṃ. Tattha anatikkamanavasena uggahaparipucchādivasena ca lajjīpuggalehi samaṃ ekato sikkhitabbā samasikkhāti sikkhāpadāni vuttāni, tāsaṃ samasikkhanaṃ yathāvuttanayena lajjīhi sikkhitabbabhāvo samasikkhatā nāmāti adhippāyo. Yathāvuttesu ekakammādīsu alajjīnaṃ lajjidhamme anokkante lajjīhi saha saṃvāso natthi, tato bahiyeva te sandissantīti āha sabbepi lajjinotiādi.
೫೬. ಯಂ ತಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ವತ್ಥುಮೇವ ನ ಹೋತೀತಿ ಸುವಣ್ಣಾದೀಹಿ ಕತಇತ್ಥಿರೂಪಾನಂ ಅಙ್ಗಜಾತೇಸುಪಿ ನಿಮಿತ್ತವೋಹಾರದಸ್ಸನತೋ ತತ್ಥ ಪಾರಾಜಿಕಾಸಙ್ಕಾನಿವತ್ತನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ತೇನೇವ ವಿನೀತವತ್ಥೂಸು ಲೇಪಚಿತ್ತಾದಿವತ್ಥೂಸು ಸಞ್ಜಾತಕುಕ್ಕುಚ್ಚಸ್ಸ ಪಾರಾಜಿಕೇನ ಅನಾಪತ್ತಿ ವುತ್ತಾ।
56. Yaṃ taṃ vuttanti sambandho. Vatthumeva na hotīti suvaṇṇādīhi kataitthirūpānaṃ aṅgajātesupi nimittavohāradassanato tattha pārājikāsaṅkānivattanatthaṃ vuttaṃ. Teneva vinītavatthūsu lepacittādivatthūsu sañjātakukkuccassa pārājikena anāpatti vuttā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೧. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಂ • 1. Paṭhamapārājikaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೧. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಂ • 1. Paṭhamapārājikaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಅನುಪಞ್ಞತ್ತಿವಣ್ಣನಾ • Anupaññattivaṇṇanā
