| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
9. අනුපුබ්‌බාභිසමයකථාවණ්‌ණනා
9. Anupubbābhisamayakathāvaṇṇanā
339. ඉදානි අනුපුබ්‌බාභිසමයකථා නාම හොති. තත්‌ථ යෙසං –
339. Idāni anupubbābhisamayakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ –
‘‘අනුපුබ්‌බෙන මෙධාවී, ථොකං ථොකං ඛණෙ ඛණෙ;
‘‘Anupubbena medhāvī, thokaṃ thokaṃ khaṇe khaṇe;
කම්‌මාරො රජතස්‌සෙව, නිද්‌ධමෙ මලමත්‌තනො’’ති. (ධ. ප. 239) –
Kammāro rajatasseva, niddhame malamattano’’ti. (dha. pa. 239) –
ආදීනි සුත්‌තානි අයොනිසො ගහෙත්‌වා ‘‘සොතාපත්‌තිඵලසච්‌ඡිකිරියාය පටිපන්‌නො එකච්‌චෙ කිලෙසෙ දුක්‌ඛදස්‌සනෙන පජහති, එකච්‌චෙ සමුදයනිරොධමග්‌ගදස්‌සනෙන, තථා සෙසාපීති එවං සොළසහි කොට්‌ඨාසෙහි අනුපුබ්‌බෙන කිලෙසප්‌පහානං කත්‌වා අරහත්‌තපටිලාභො හොතී’’ති එවරූපා නානාභිසමයලද්‌ධි උප්‌පන්‌නා, සෙය්‍යථාපි එතරහි අන්‌ධකසබ්‌බත්‌ථිකසම්‌මිතියභද්‍රයානිකානං; තෙසං ලද්‌ධිවිවෙචනත්‌ථං අනුපුබ්‌බාභිසමයොති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, පටිඤ්‌ඤා ඉතරස්‌ස. අනුපුබ්‌බෙන සොතාපත්‌තිමග්‌ගන්‌ති පුට්‌ඨො පන එකස්‌ස මග්‌ගස්‌ස බහුභාවාපත්‌තිභයෙන පටික්‌ඛිපති. දුතියං පුට්‌ඨො දුක්‌ඛදස්‌සනාදිවසෙන පටිජානාති. තානි වා චත්‌තාරිපි ඤාණානි එකො සොතාපත්‌තිමග්‌ගොයෙවාති පටිජානාති, ඵලං පන එකමෙව ඉච්‌ඡති, තස්‌මා පටික්‌ඛිපති. සකදාගාමිමග්‌ගාදීසුපි එසෙව නයො.
Ādīni suttāni ayoniso gahetvā ‘‘sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanno ekacce kilese dukkhadassanena pajahati, ekacce samudayanirodhamaggadassanena, tathā sesāpīti evaṃ soḷasahi koṭṭhāsehi anupubbena kilesappahānaṃ katvā arahattapaṭilābho hotī’’ti evarūpā nānābhisamayaladdhi uppannā, seyyathāpi etarahi andhakasabbatthikasammitiyabhadrayānikānaṃ; tesaṃ laddhivivecanatthaṃ anupubbābhisamayoti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Anupubbena sotāpattimagganti puṭṭho pana ekassa maggassa bahubhāvāpattibhayena paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho dukkhadassanādivasena paṭijānāti. Tāni vā cattāripi ñāṇāni eko sotāpattimaggoyevāti paṭijānāti, phalaṃ pana ekameva icchati, tasmā paṭikkhipati. Sakadāgāmimaggādīsupi eseva nayo.
344. මග්‌ගෙ දිට්‌ඨෙ ඵලෙ ඨිතොති පඤ්‌හෙ යස්‌මා දුක්‌ඛදස්‌සනාදීහි දස්‌සනං අපරිනිට්‌ඨිතං, මග්‌ගදස්‌සනෙන පරිනිට්‌ඨිතං නාම හොති, තදා සො ඵලෙ ඨිතොති සඞ්‌ඛං ගච්‌ඡති, තස්‌මා පටිජානාති.
344. Magge diṭṭhe phale ṭhitoti pañhe yasmā dukkhadassanādīhi dassanaṃ apariniṭṭhitaṃ, maggadassanena pariniṭṭhitaṃ nāma hoti, tadā so phale ṭhitoti saṅkhaṃ gacchati, tasmā paṭijānāti.
345. දුක්‌ඛෙ දිට්‌ඨෙ චත්‌තාරි සච්‌චානීති පුච්‌ඡා පරවාදිස්‌ස, එකාභිසමයවසෙන පටිඤ්‌ඤා සකවාදිස්‌ස. පුන දුක්‌ඛසච්‌චං චත්‌තාරි සච්‌චානීති අනුයොගෙ චතුන්‌නම්‌පි නානාසභාවත්‌තා පටික්‌ඛෙපො තස්‌සෙව.
345. Dukkhediṭṭhe cattāri saccānīti pucchā paravādissa, ekābhisamayavasena paṭiññā sakavādissa. Puna dukkhasaccaṃ cattāri saccānīti anuyoge catunnampi nānāsabhāvattā paṭikkhepo tasseva.
රූපක්‌ඛන්‌ධෙ අනිච්‌චතො දිට්‌ඨෙති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, සමුද්‌දතො එකබින්‌දුස්‌ස රසෙ පටිවිද්‌ධෙ සෙසඋදකස්‌ස පටිවෙධො විය එකධම්‌මෙ අනිච්‌චාදිතො පටිවිද්‌ධෙ සබ්‌බෙපි පටිවිද්‌ධා හොන්‌තීති ලද්‌ධියා පටිඤ්‌ඤා පරවාදිස්‌ස.
Rūpakkhandhe aniccato diṭṭheti pucchā sakavādissa, samuddato ekabindussa rase paṭividdhe sesaudakassa paṭivedho viya ekadhamme aniccādito paṭividdhe sabbepi paṭividdhā hontīti laddhiyā paṭiññā paravādissa.
චතූහි ඤාණෙහීති දුක්‌ඛෙ ඤාණාදීහි. අට්‌ඨහි ඤාණෙහීති සාවකානං සාධාරණෙහි සච්‌චඤාණෙහි චෙව පටිසම්‌භිදාඤාණෙහි ච. ද්‌වාදසහි ඤාණෙහීති ද්‌වාදසඞ්‌ගපටිච්‌චසමුප්‌පාදඤාණෙහි. චතුචත්‌තාරීසාය ඤාණෙහීති ‘‘ජරාමරණෙ ඤාණං, ජරාමරණසමුදයෙ ඤාණ’’න්‌ති එවං නිදානවග්‌ගෙ වුත්‌තඤාණෙහි. සත්‌තසත්‌තතියා ඤාණෙහීති ‘‘ජරාමරණං, භික්‌ඛවෙ, අනිච්‌චං සඞ්‌ඛතං පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නං ඛයධම්‌මං වයධම්‌මං විරාගධම්‌මං නිරොධධම්‌ම’’න්‌ති (සං. නි. 2.20) එවං තත්‌ථෙව වුත්‌තඤාණෙහි. සෙසමෙත්‌ථ පාළිනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බං සද්‌ධිං සුත්‌තසාධනෙනාති.
Catūhi ñāṇehīti dukkhe ñāṇādīhi. Aṭṭhahi ñāṇehīti sāvakānaṃ sādhāraṇehi saccañāṇehi ceva paṭisambhidāñāṇehi ca. Dvādasahi ñāṇehīti dvādasaṅgapaṭiccasamuppādañāṇehi. Catucattārīsāya ñāṇehīti ‘‘jarāmaraṇe ñāṇaṃ, jarāmaraṇasamudaye ñāṇa’’nti evaṃ nidānavagge vuttañāṇehi. Sattasattatiyā ñāṇehīti ‘‘jarāmaraṇaṃ, bhikkhave, aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhamma’’nti (saṃ. ni. 2.20) evaṃ tattheva vuttañāṇehi. Sesamettha pāḷinayeneva veditabbaṃ saddhiṃ suttasādhanenāti.
අනුපුබ්‌බාභිසමයකථාවණ්‌ණනා.
Anupubbābhisamayakathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (18) 9. අනුපුබ්‌බාභිසමයකථා • (18) 9. Anupubbābhisamayakathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 9. අනුපුබ්‌බාභිසමයකථාවණ්‌ණනා • 9. Anupubbābhisamayakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 9. අනුපුබ්‌බාභිසමයකථාවණ්‌ණනා • 9. Anupubbābhisamayakathāvaṇṇanā
