Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੯. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਮਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
9. Anupubbābhisamayakathāvaṇṇanā
੩੩੯. ਇਦਾਨਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਮਯਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ –
339. Idāni anupubbābhisamayakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ –
‘‘ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਮੇਧਾવੀ, ਥੋਕਂ ਥੋਕਂ ਖਣੇ ਖਣੇ।
‘‘Anupubbena medhāvī, thokaṃ thokaṃ khaṇe khaṇe;
ਕਮ੍ਮਾਰੋ ਰਜਤਸ੍ਸੇવ, ਨਿਦ੍ਧਮੇ ਮਲਮਤ੍ਤਨੋ’’ਤਿ॥ (ਧ॰ ਪ॰ ੨੩੯) –
Kammāro rajatasseva, niddhame malamattano’’ti. (dha. pa. 239) –
ਆਦੀਨਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ ਅਯੋਨਿਸੋ ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਸਚ੍ਛਿਕਿਰਿਯਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਏਕਚ੍ਚੇ ਕਿਲੇਸੇ ਦੁਕ੍ਖਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਜਹਤਿ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਸਮੁਦਯਨਿਰੋਧਮਗ੍ਗਦਸ੍ਸਨੇਨ, ਤਥਾ ਸੇਸਾਪੀਤਿ ਏવਂ ਸੋਲ਼ਸਹਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਕਿਲੇਸਪ੍ਪਹਾਨਂ ਕਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਪਟਿਲਾਭੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏવਰੂਪਾ ਨਾਨਾਭਿਸਮਯਲਦ੍ਧਿ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਏਤਰਹਿ ਅਨ੍ਧਕਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿਕਸਮ੍ਮਿਤਿਯਭਦ੍ਰਯਾਨਿਕਾਨਂ; ਤੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿવਿવੇਚਨਤ੍ਥਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਮਯੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਨ੍ਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਪਨ ਏਕਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਬਹੁਭਾવਾਪਤ੍ਤਿਭਯੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਦੁਕ੍ਖਦਸ੍ਸਨਾਦਿવਸੇਨ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਤਾਨਿ વਾ ਚਤ੍ਤਾਰਿਪਿ ਞਾਣਾਨਿ ਏਕੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗੋਯੇવਾਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ, ਫਲਂ ਪਨ ਏਕਮੇવ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਾਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।
Ādīni suttāni ayoniso gahetvā ‘‘sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanno ekacce kilese dukkhadassanena pajahati, ekacce samudayanirodhamaggadassanena, tathā sesāpīti evaṃ soḷasahi koṭṭhāsehi anupubbena kilesappahānaṃ katvā arahattapaṭilābho hotī’’ti evarūpā nānābhisamayaladdhi uppannā, seyyathāpi etarahi andhakasabbatthikasammitiyabhadrayānikānaṃ; tesaṃ laddhivivecanatthaṃ anupubbābhisamayoti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Anupubbena sotāpattimagganti puṭṭho pana ekassa maggassa bahubhāvāpattibhayena paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho dukkhadassanādivasena paṭijānāti. Tāni vā cattāripi ñāṇāni eko sotāpattimaggoyevāti paṭijānāti, phalaṃ pana ekameva icchati, tasmā paṭikkhipati. Sakadāgāmimaggādīsupi eseva nayo.
੩੪੪. ਮਗ੍ਗੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਫਲੇ ਠਿਤੋਤਿ ਪਞ੍ਹੇ ਯਸ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਦਸ੍ਸਨਾਦੀਹਿ ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਂ, ਮਗ੍ਗਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਤਦਾ ਸੋ ਫਲੇ ਠਿਤੋਤਿ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ।
344. Magge diṭṭhe phale ṭhitoti pañhe yasmā dukkhadassanādīhi dassanaṃ apariniṭṭhitaṃ, maggadassanena pariniṭṭhitaṃ nāma hoti, tadā so phale ṭhitoti saṅkhaṃ gacchati, tasmā paṭijānāti.
੩੪੫. ਦੁਕ੍ਖੇ ਦਿਟ੍ਠੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ, ਏਕਾਭਿਸਮਯવਸੇਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਪੁਨ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਚ੍ਚਾਨੀਤਿ ਅਨੁਯੋਗੇ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਨਾਨਾਸਭਾવਤ੍ਤਾ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਤਸ੍ਸੇવ।
345. Dukkhediṭṭhe cattāri saccānīti pucchā paravādissa, ekābhisamayavasena paṭiññā sakavādissa. Puna dukkhasaccaṃ cattāri saccānīti anuyoge catunnampi nānāsabhāvattā paṭikkhepo tasseva.
ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ ਦਿਟ੍ਠੇਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਏਕਬਿਨ੍ਦੁਸ੍ਸ ਰਸੇ ਪਟਿવਿਦ੍ਧੇ ਸੇਸਉਦਕਸ੍ਸ ਪਟਿવੇਧੋ વਿਯ ਏਕਧਮ੍ਮੇ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਤੋ ਪਟਿવਿਦ੍ਧੇ ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿਯਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ।
Rūpakkhandhe aniccato diṭṭheti pucchā sakavādissa, samuddato ekabindussa rase paṭividdhe sesaudakassa paṭivedho viya ekadhamme aniccādito paṭividdhe sabbepi paṭividdhā hontīti laddhiyā paṭiññā paravādissa.
ਚਤੂਹਿ ਞਾਣੇਹੀਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇ ਞਾਣਾਦੀਹਿ। ਅਟ੍ਠਹਿ ਞਾਣੇਹੀਤਿ ਸਾવਕਾਨਂ ਸਾਧਾਰਣੇਹਿ ਸਚ੍ਚਞਾਣੇਹਿ ਚੇવ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਞਾਣੇਹਿ ਚ। ਦ੍વਾਦਸਹਿ ਞਾਣੇਹੀਤਿ ਦ੍વਾਦਸਙ੍ਗਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਾਦਞਾਣੇਹਿ। ਚਤੁਚਤ੍ਤਾਰੀਸਾਯ ਞਾਣੇਹੀਤਿ ‘‘ਜਰਾਮਰਣੇ ਞਾਣਂ, ਜਰਾਮਰਣਸਮੁਦਯੇ ਞਾਣ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਨਿਦਾਨવਗ੍ਗੇ વੁਤ੍ਤਞਾਣੇਹਿ। ਸਤ੍ਤਸਤ੍ਤਤਿਯਾ ਞਾਣੇਹੀਤਿ ‘‘ਜਰਾਮਰਣਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨਿਚ੍ਚਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਖਯਧਮ੍ਮਂ વਯਧਮ੍ਮਂ વਿਰਾਗਧਮ੍ਮਂ ਨਿਰੋਧਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੦) ਏવਂ ਤਤ੍ਥੇવ વੁਤ੍ਤਞਾਣੇਹਿ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਪਾਲ਼ਿਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸੁਤ੍ਤਸਾਧਨੇਨਾਤਿ।
Catūhi ñāṇehīti dukkhe ñāṇādīhi. Aṭṭhahi ñāṇehīti sāvakānaṃ sādhāraṇehi saccañāṇehi ceva paṭisambhidāñāṇehi ca. Dvādasahi ñāṇehīti dvādasaṅgapaṭiccasamuppādañāṇehi. Catucattārīsāya ñāṇehīti ‘‘jarāmaraṇe ñāṇaṃ, jarāmaraṇasamudaye ñāṇa’’nti evaṃ nidānavagge vuttañāṇehi. Sattasattatiyā ñāṇehīti ‘‘jarāmaraṇaṃ, bhikkhave, aniccaṃ saṅkhataṃ paṭiccasamuppannaṃ khayadhammaṃ vayadhammaṃ virāgadhammaṃ nirodhadhamma’’nti (saṃ. ni. 2.20) evaṃ tattheva vuttañāṇehi. Sesamettha pāḷinayeneva veditabbaṃ saddhiṃ suttasādhanenāti.
ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਮਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Anupubbābhisamayakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੧੮) ੯. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਮਯਕਥਾ • (18) 9. Anupubbābhisamayakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੯. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਮਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 9. Anupubbābhisamayakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੯. ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਾਭਿਸਮਯਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 9. Anupubbābhisamayakathāvaṇṇanā