Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੨. ਅਨੁਰਾਧਸੁਤ੍ਤਂ
2. Anurādhasuttaṃ
੪੧੧. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਮਹਾવਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯਂ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰਾਧੋ ਭਗવਤੋ ਅવਿਦੂਰੇ ਅਰਞ੍ਞਕੁਟਿਕਾਯਂ વਿਹਰਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰਾਧੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਅਨੁਰਾਧੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂਸੁ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ । ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਨੁਰਾਧਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਯੋ ਸੋ, ਆવੁਸੋ ਅਨੁਰਾਧ, ਤਥਾਗਤੋ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਇਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਪਯਮਾਨੋ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ – ‘ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ, ‘ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ, ‘ਹੋਤਿ ਚ ਨ ਚ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ, ‘ਨੇવ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਯੋ ਸੋ, ਆવੁਸੋ, ਤਥਾਗਤੋ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਪਞ੍ਞਾਪਯਮਾਨੋ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ – ‘ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾਤਿ વਾ, ‘ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ, ‘ਹੋਤਿ ਚ ਨ ਚ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ, ਨੇવ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾਤਿ વਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਨੁਰਾਧਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਸੋ ਚਾਯਂ 1 ਭਿਕ੍ਖੁ ਨવੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਅਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਥੇਰੋ વਾ ਪਨ ਬਾਲੋ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਨੁਰਾਧਂ ਨવવਾਦੇਨ ਚ ਬਾਲવਾਦੇਨ ਚ ਅਪਸਾਦੇਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ।
411. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena āyasmā anurādho bhagavato avidūre araññakuṭikāyaṃ viharati. Atha kho sambahulā aññatitthiyā paribbājakā yenāyasmā anurādho tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmatā anurādhena saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu . Ekamantaṃ nisinnā kho te aññatitthiyā paribbājakā āyasmantaṃ anurādhaṃ etadavocuṃ – ‘‘yo so, āvuso anurādha, tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto, taṃ tathāgato imesu catūsu ṭhānesu paññāpayamāno paññāpeti – ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā’’ti? ‘‘Yo so, āvuso, tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto, taṃ tathāgato aññatra imehi catūhi ṭhānehi paññāpayamāno paññāpeti – ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā’’ti. Evaṃ vutte, te aññatitthiyā paribbājakā āyasmantaṃ anurādhaṃ etadavocuṃ – ‘‘so cāyaṃ 2 bhikkhu navo bhavissati acirapabbajito, thero vā pana bālo abyatto’’ti. Atha kho te aññatitthiyā paribbājakā āyasmantaṃ anurādhaṃ navavādena ca bālavādena ca apasādetvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu.
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਅਨੁਰਾਧਸ੍ਸ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯੇਸੁ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੇਸੁ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਖੋ ਮਂ ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ, ਕਥਂ ਬ੍ਯਾਕਰਮਾਨੋ ਨੁ ਖ੍વਾਹਂ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ વੁਤ੍ਤવਾਦੀ ਚੇવ ਭਗવਤੋ ਅਸ੍ਸਂ, ਨ ਚ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭੂਤੇਨ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਂ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਂ, ਨ ਚ ਕੋਚਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੋ વਾਦਾਨੁવਾਦੋ ਗਾਰਯ੍ਹਂ ਠਾਨਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰਾਧੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰਾਧੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਧਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਅવਿਦੂਰੇ ਅਰਞ੍ਞਕੁਟਿਕਾਯਂ વਿਹਰਾਮਿ। ਅਥ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਯੇਨਾਹਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂਸੁ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਮਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਯੋ ਸੋ, ਆવੁਸੋ ਅਨੁਰਾਧ, ਤਥਾਗਤੋ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਇਮੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਪਯਮਾਨੋ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ – ‘ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ…ਪੇ॰… ‘ਨੇવ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ’’ਤਿ? ਏવਂ વੁਤ੍ਤਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯੇ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੇ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘‘ਯੋ ਸੋ, ਆવੁਸੋ , ਤਥਾਗਤੋ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਪਞ੍ਞਾਪਯਮਾਨੋ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ – ‘ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ…ਪੇ॰… ‘ਨੇવ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਮਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਸੋ ਚਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨવੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਅਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਥੇਰੋ વਾ ਪਨ ਬਾਲੋ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਨવવਾਦੇਨ ਚ ਬਾਲવਾਦੇਨ ਚ ਅਪਸਾਦੇਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯੇਸੁ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੇਸੁ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਖੋ ਮਂ ਤੇ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ, ਕਥਂ ਬ੍ਯਾਕਰਮਾਨੋ ਨੁ ਖ੍વਾਹਂ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ વੁਤ੍ਤવਾਦੀ ਚੇવ ਭਗવਤੋ ਅਸ੍ਸਂ, ਨ ਚ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭੂਤੇਨ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਂ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਂ, ਨ ਚ ਕੋਚਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੋ વਾਦਾਨੁવਾਦੋ ਗਾਰਯ੍ਹਂ ਠਾਨਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ?
Atha kho āyasmato anurādhassa acirapakkantesu aññatitthiyesu paribbājakesu etadahosi – ‘‘sace kho maṃ te aññatitthiyā paribbājakā uttariṃ puccheyyuṃ, kathaṃ byākaramāno nu khvāhaṃ tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ vuttavādī ceva bhagavato assaṃ, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyyaṃ, dhammassa cānudhammaṃ byākareyyaṃ, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’ti? Atha kho āyasmā anurādho yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā anurādho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idhāhaṃ, bhante, bhagavato avidūre araññakuṭikāyaṃ viharāmi. Atha kho, bhante, sambahulā aññatitthiyā paribbājakā yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā mayā saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho, bhante, te aññatitthiyā paribbājakā maṃ etadavocuṃ – ‘‘yo so, āvuso anurādha, tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto, taṃ tathāgato imesu catūsu ṭhānesu paññāpayamāno paññāpeti – ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā’’ti? Evaṃ vuttāhaṃ, bhante, te aññatitthiye paribbājake etadavocaṃ – ‘‘yo so, āvuso , tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto, taṃ tathāgato aññatra imehi catūhi ṭhānehi paññāpayamāno paññāpeti – ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā’’ti. Evaṃ vutte, bhante, te aññatitthiyā paribbājakā maṃ etadavocuṃ – ‘‘so cāyaṃ bhikkhu navo bhavissati acirapabbajito thero vā pana bālo abyatto’’ti. Atha kho maṃ, bhante, te aññatitthiyā paribbājakā navavādena ca bālavādena ca apasādetvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu. Tassa mayhaṃ, bhante, acirapakkantesu tesu aññatitthiyesu paribbājakesu etadahosi – ‘‘sace kho maṃ te aññatitthiyā paribbājakā uttariṃ puccheyyuṃ, kathaṃ byākaramāno nu khvāhaṃ tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ vuttavādī ceva bhagavato assaṃ, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyyaṃ, dhammassa cānudhammaṃ byākareyyaṃ, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’ti?
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਨੁਰਾਧ, ਰੂਪਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ?
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, anurādha, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘વੇਦਨਾ ਨਿਚ੍ਚਾ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਾ’’ਤਿ?…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਾ …ਪੇ॰… ਸਙ੍ਖਾਰਾ…ਪੇ॰… ‘‘વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਨਿਚ੍ਚਂ વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਂ વਾ’’ਤਿ?
‘‘Vedanā niccā vā aniccā vā’’ti?…Pe… saññā …pe… saṅkhārā…pe… ‘‘viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਤਂ ਸੁਖਂ વਾ’’ਤਿ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘ਦੁਕ੍ਖਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘ਯਂ ਪਨਾਨਿਚ੍ਚਂ ਦੁਕ੍ਖਂ વਿਪਰਿਣਾਮਧਮ੍ਮਂ, ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਿਤੁਂ – ‘ਏਤਂ ਮਮ, ਏਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਏਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਅਨੁਰਾਧ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਰੂਪਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ વਾ ਸੁਖੁਮਂ વਾ ਹੀਨਂ વਾ ਪਣੀਤਂ વਾ ਯਂ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ, ਸਬ੍ਬਂ ਰੂਪਂ ‘ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯਾ ਕਾਚਿ વੇਦਨਾ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾ…ਪੇ॰… ਯਾ ਕਾਚਿ ਸਞ੍ਞਾ…ਪੇ॰… ਯੇ ਕੇਚਿ ਸਙ੍ਖਾਰਾ…ਪੇ॰… ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕਂ વਾ ਸੁਖੁਮਂ વਾ ਹੀਨਂ વਾ ਪਣੀਤਂ વਾ ਯਂ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ વਾ, ਸਬ੍ਬਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ‘ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਏવਂ ਪਸ੍ਸਂ, ਅਨੁਰਾਧ, ਸੁਤવਾ ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਰੂਪਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, વੇਦਨਾਯਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, ਸਞ੍ਞਾਯਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ। ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਂ વਿਰਜ੍ਜਤਿ; વਿਰਾਗਾ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ; વਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਮੁਤ੍ਤਮਿਤਿ ਞਾਣਂ ਹੋਤਿ। ‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, વੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ।
‘‘Tasmātiha, anurādha, yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ rūpaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yā kāci vedanā atītānāgatapaccuppannā…pe… yā kāci saññā…pe… ye keci saṅkhārā…pe… yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Evaṃ passaṃ, anurādha, sutavā ariyasāvako rūpasmimpi nibbindati, vedanāyapi nibbindati, saññāyapi nibbindati, saṅkhāresupi nibbindati, viññāṇasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਨੁਰਾਧ, ਰੂਪਂ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘વੇਦਨਂ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਸਞ੍ਞਂ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਨੁਰਾਧ, ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਰੂਪਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘વੇਦਨਾਯ…ਪੇ॰… ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ વੇਦਨਾਯ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਾਯ…ਪੇ॰… ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਞ੍ਞਾਯ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ…ਪੇ॰… ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ…ਪੇ॰… વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਮਿਂ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ વਿਞ੍ਞਾਣਾ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, anurādha, rūpaṃ tathāgatoti samanupassasī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Vedanaṃ tathāgatoti samanupassasī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Saññaṃ tathāgatoti samanupassasī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Saṅkhāre tathāgatoti samanupassasī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Viññāṇaṃ tathāgatoti samanupassasī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, anurādha, rūpasmiṃ tathāgatoti samanupassasī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Aññatra rūpā tathāgatoti samanupassasī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Vedanāya…pe… aññatra vedanāya…pe… saññāya…pe… aññatra saññāya…pe… saṅkhāresu…pe… aññatra saṅkhārehi…pe… viññāṇasmiṃ tathāgatoti samanupassasī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Aññatra viññāṇā tathāgatoti samanupassasī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਨੁਰਾਧ, ਰੂਪਂ, વੇਦਨਂ, ਸਞ੍ਞਂ, ਸਙ੍ਖਾਰੇ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਅਨੁਰਾਧ, ਅਯਂ ਸੋ ਅਰੂਪੀ ਅવੇਦਨੋ ਅਸਞ੍ਞੀ ਅਸਙ੍ਖਾਰੋ ਅવਿਞ੍ਞਾਣੋ ਤਥਾਗਤੋਤਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚ ਤੇ, ਅਨੁਰਾਧ, ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਚ੍ਚਤੋ ਥੇਤਤੋ ਤਥਾਗਤੇ ਅਨੁਪਲਬ੍ਭਿਯਮਾਨੇ 3 ਕਲ੍ਲਂ ਨੁ ਤੇ ਤਂ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਂ 4 – ਯੋ ਸੋ, ਆવੁਸੋ, ਤਥਾਗਤੋ ਉਤ੍ਤਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪੁਰਿਸੋ ਪਰਮਪਤ੍ਤਿਪਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਤਥਾਗਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਪਞ੍ਞਾਪਯਮਾਨੋ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤਿ – ‘‘‘ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ…ਪੇ॰… ‘ਨੇવ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਅਨੁਰਾਧ! ਪੁਬ੍ਬੇ ਚਾਹਂ, ਅਨੁਰਾਧ, ਏਤਰਹਿ ਚ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚੇવ ਪਞ੍ਞਾਪੇਮਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਨਿਰੋਧ’’ਨ੍ਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, anurādha, rūpaṃ, vedanaṃ, saññaṃ, saṅkhāre, viññāṇaṃ tathāgatoti samanupassasī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, anurādha, ayaṃ so arūpī avedano asaññī asaṅkhāro aviññāṇo tathāgatoti samanupassasī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Ettha ca te, anurādha, diṭṭheva dhamme saccato thetato tathāgate anupalabbhiyamāne 5 kallaṃ nu te taṃ veyyākaraṇaṃ 6 – yo so, āvuso, tathāgato uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto, taṃ tathāgato aññatra imehi catūhi ṭhānehi paññāpayamāno paññāpeti – ‘‘‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu sādhu, anurādha! Pubbe cāhaṃ, anurādha, etarahi ca dukkhañceva paññāpemi dukkhassa ca nirodha’’nti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੨. ਅਨੁਰਾਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Anurādhasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੨. ਅਨੁਰਾਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Anurādhasuttavaṇṇanā