| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
१०. अनुरुद्धमहावितक्कसुत्तवण्णना
10. Anuruddhamahāvitakkasuttavaṇṇanā
३०. दसमे अप्पिच्छस्साति न इच्छस्स। अभावत्थो हेत्थ अप्पसद्दो ‘‘अप्पडंसमकसवातातपा’’तिआदीसु (अ॰ नि॰ १०.११) विय। पच्चयेसु अप्पिच्छो पच्चयप्पिच्छो, चीवरादिपच्चयेसु इच्छारहितो। अधिगमप्पिच्छोति झानादिअधिगमविभावने इच्छारहितो । परियत्तिअप्पिच्छोति परियत्तियं बाहुसच्चविभावने इच्छारहितो। धुतङ्गप्पिच्छोति धुतङ्गेसु अप्पिच्छो धुतङ्गभावविभावने इच्छारहितो। सन्तगुणनिगुहनेनाति अत्तनि संविज्जमानानं झानादिगुणानञ्चेव बाहुसच्चगुणस्स धुतङ्गगुणस्स च निगुहनेन छादनेन। सम्पज्जतीति निप्फज्जति सिज्झति। नो महिच्छस्साति महतिया इच्छाय समन्नागतस्स नो सम्पज्जति अनुधम्मस्सपि अनिप्फज्जनतो। पविवित्तस्साति पकारेहि विवित्तस्स। तेनाह ‘‘कायचित्तउपधिविवेकेहि विवित्तस्सा’’ति। आरम्भवत्थुवसेनाति भावनाभियोगवसेन एकीभावोव कायविवेकोति अधिप्पेतो, न गणसङ्गणिकाभावमत्तन्ति दस्सेति। कम्मन्ति योगकम्मं।
30. Dasame appicchassāti na icchassa. Abhāvattho hettha appasaddo ‘‘appaḍaṃsamakasavātātapā’’tiādīsu (a. ni. 10.11) viya. Paccayesu appiccho paccayappiccho, cīvarādipaccayesu icchārahito. Adhigamappicchoti jhānādiadhigamavibhāvane icchārahito . Pariyattiappicchoti pariyattiyaṃ bāhusaccavibhāvane icchārahito. Dhutaṅgappicchoti dhutaṅgesu appiccho dhutaṅgabhāvavibhāvane icchārahito. Santaguṇaniguhanenāti attani saṃvijjamānānaṃ jhānādiguṇānañceva bāhusaccaguṇassa dhutaṅgaguṇassa ca niguhanena chādanena. Sampajjatīti nipphajjati sijjhati. No mahicchassāti mahatiyā icchāya samannāgatassa no sampajjati anudhammassapi anipphajjanato. Pavivittassāti pakārehi vivittassa. Tenāha ‘‘kāyacittaupadhivivekehi vivittassā’’ti. Ārambhavatthuvasenāti bhāvanābhiyogavasena ekībhāvova kāyavivekoti adhippeto, na gaṇasaṅgaṇikābhāvamattanti dasseti. Kammanti yogakammaṃ.
सत्तेहि किलेसेहि च सङ्गणनं समोधानं सङ्गणिका, सा आरमितब्बट्ठेन आरामो एतस्साति सङ्गणिकारामो, तस्स। तेनाह ‘‘गणसङ्गणिकाय चेवा’’तिआदि। आरद्धवीरियस्साति पग्गहितवीरियस्स। तञ्च खो उपधिविवेके निन्नतावसेन ‘‘अयं धम्मो’’ति वचनतो। एस नयो इतरेसुपि। विवट्टनिस्सितंयेव हि समाधानं इधाधिप्पेतं, तथा पञ्ञापि। कम्मस्स-कतपञ्ञाय हि ठितो कम्मवसेन भवेसु नानप्पकारो अनत्थोति जानन्तो कम्मक्खयकरं ञाणं अभिपत्थेति, तदत्थञ्च उस्साहं करोति। मानादयो सत्तसन्तानं संसारे पपञ्चेन्ति वित्थारेन्तीति पपञ्चाति आह ‘‘तण्हामानदिट्ठिपपञ्चरहितत्ता’’तिआदि। सेसमेत्थ सुविञ्ञेय्यमेव।
Sattehi kilesehi ca saṅgaṇanaṃ samodhānaṃ saṅgaṇikā, sā āramitabbaṭṭhena ārāmo etassāti saṅgaṇikārāmo, tassa. Tenāha ‘‘gaṇasaṅgaṇikāya cevā’’tiādi. Āraddhavīriyassāti paggahitavīriyassa. Tañca kho upadhiviveke ninnatāvasena ‘‘ayaṃ dhammo’’ti vacanato. Esa nayo itaresupi. Vivaṭṭanissitaṃyeva hi samādhānaṃ idhādhippetaṃ, tathā paññāpi. Kammassa-katapaññāya hi ṭhito kammavasena bhavesu nānappakāro anatthoti jānanto kammakkhayakaraṃ ñāṇaṃ abhipattheti, tadatthañca ussāhaṃ karoti. Mānādayo sattasantānaṃ saṃsāre papañcenti vitthārentīti papañcāti āha ‘‘taṇhāmānadiṭṭhipapañcarahitattā’’tiādi. Sesamettha suviññeyyameva.
अनुरुद्धमहावितक्कसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Anuruddhamahāvitakkasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
गहपतिवग्गवण्णना निट्ठिता।
Gahapativaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / १०. अनुरुद्धमहावितक्कसुत्तं • 10. Anuruddhamahāvitakkasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / १०. अनुरुद्धमहावितक्कसुत्तवण्णना • 10. Anuruddhamahāvitakkasuttavaṇṇanā
