| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
੧੦. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਮਹਾવਿਤਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Anuruddhamahāvitakkasuttavaṇṇanā
੩੦. ਦਸਮੇ ਚੇਤੀਸੂਤਿ ਚੇਤਿਨਾਮਕਾਨਂ ਰਾਜੂਨਂ ਨਿવਾਸਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ ਏવਂਲਦ੍ਧવੋਹਾਰੇ ਰਟ੍ਠੇ। ਪਾਚੀਨવਂਸਦਾਯੇਤਿ ਦਸਬਲਸ੍ਸ વਸਨਟ੍ਠਾਨਤੋ ਪਾਚੀਨਦਿਸਾਯ ਠਿਤੇ વਂਸਦਾਯੇ ਨੀਲੋਭਾਸੇਹਿ વੇਲ਼ੂਹਿ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨੇ ਅਰਞ੍ਞੇ। ਏવਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦੀਤਿ ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਪਠਮਅਨ੍ਤੋવਸ੍ਸਮ੍ਹਿਯੇવ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਲਾਭੀ ਹੁਤ੍વਾ ਸਹਸ੍ਸਲੋਕਧਾਤੁਦਸ੍ਸਨਸਮਤ੍ਥਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ। ਸੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ – ‘‘ਇਧਾਹਂ, ਆવੁਸੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਹਸ੍ਸਲੋਕਂ ਓਲੋਕੇਮਿ। ਆਰਦ੍ਧਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇ વੀਰਿਯਂ ਅਸਲ੍ਲੀਨਂ, ਉਪਟ੍ਠਿਤਾ ਸਤਿ ਅਸਮ੍ਮੁਟ੍ਠਾ, ਪਸ੍ਸਦ੍ਧੋ ਕਾਯੋ ਅਸਾਰਦ੍ਧੋ, ਸਮਾਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਏਕਗ੍ਗਂ। ਅਥ ਚ ਪਨ ਮੇ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸવੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ વਿਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਨਂ ਥੇਰੋ ਆਹ – ‘‘ਯਂ ਖੋ ਤੇ, ਆવੁਸੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਏવਂ ਹੋਤਿ ‘ਅਹਂ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ…ਪੇ॰… ਓਲੋਕੇਮੀ’ਤਿ, ਇਦਂ ਤੇ ਮਾਨਸ੍ਮਿਂ। ਯਮ੍ਪਿ ਤੇ, ਆવੁਸੋ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ ਏવਂ ਹੋਤਿ ‘ਆਰਦ੍ਧਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇ વੀਰਿਯਂ…ਪੇ॰… ਏਕਗ੍ਗ’ਨ੍ਤਿ, ਇਦਂ ਤੇ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਸ੍ਮਿਂ। ਯਮ੍ਪਿ ਤੇ, ਆવੁਸੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਏવਂ ਹੋਤਿ ‘ਅਥ ਚ ਪਨ ਮੇ ਅਨੁਪਾਦਾਯ ਆਸવੇਹਿ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ વਿਮੁਚ੍ਚਤੀ’ਤਿ, ਇਦਂ ਤੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਮਿਂ। ਸਾਧੁ વਤਾਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਇਮੇ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮੇ ਪਹਾਯ ਇਮੇ ਤਯੋ ਧਮ੍ਮੇ ਅਮਨਸਿਕਰਿਤ੍વਾ ਅਮਤਾਯ ਧਾਤੁਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਸਂਹਰਤੂ’’ਤਿ ਏવਮਸ੍ਸ ਥੇਰੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਸਿ। ਸੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਚੇਤਿਰਟ੍ਠਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਮਣਧਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਮਾਸਂ ਚਙ੍ਕਮੇਨ વੀਤਿਨਾਮੇਸਿ। ਸੋ ਪਧਾਨવੇਗਨਿਮ੍ਮਥਿਤਤ੍ਤਾ ਕਿਲਨ੍ਤਕਾਯੋ ਏਕਸ੍ਸ વੇਲ਼ੁਗੁਮ੍ਬਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ ਨਿਸੀਦਿ। ਅਥਸ੍ਸਾਯਂ ਏવਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਏਸ ਮਹਾਪੁਰਿਸવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
30. Dasame cetīsūti cetināmakānaṃ rājūnaṃ nivāsaṭṭhānattā evaṃladdhavohāre raṭṭhe. Pācīnavaṃsadāyeti dasabalassa vasanaṭṭhānato pācīnadisāya ṭhite vaṃsadāye nīlobhāsehi veḷūhi sañchanne araññe. Evaṃ cetaso parivitakko udapādīti thero kira pabbajitvā paṭhamaantovassamhiyeva samāpattilābhī hutvā sahassalokadhātudassanasamatthaṃ dibbacakkhuñāṇaṃ uppādesi. So sāriputtattherassa santikaṃ gantvā evamāha – ‘‘idhāhaṃ, āvuso sāriputta, dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sahassalokaṃ olokemi. Āraddhaṃ kho pana me vīriyaṃ asallīnaṃ, upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā, passaddho kāyo asāraddho, samāhitaṃ cittaṃ ekaggaṃ. Atha ca pana me anupādāya āsavehi cittaṃ na vimuccatī’’ti. Atha naṃ thero āha – ‘‘yaṃ kho te, āvuso anuruddha, evaṃ hoti ‘ahaṃ dibbena cakkhunā…pe… olokemī’ti, idaṃ te mānasmiṃ. Yampi te, āvuso, anuruddha evaṃ hoti ‘āraddhaṃ kho pana me vīriyaṃ…pe… ekagga’nti, idaṃ te uddhaccasmiṃ. Yampi te, āvuso anuruddha, evaṃ hoti ‘atha ca pana me anupādāya āsavehi cittaṃ na vimuccatī’ti, idaṃ te kukkuccasmiṃ. Sādhu vatāyasmā anuruddho ime tayo dhamme pahāya ime tayo dhamme amanasikaritvā amatāya dhātuyā cittaṃ upasaṃharatū’’ti evamassa thero kammaṭṭhānaṃ kathesi. So kammaṭṭhānaṃ gahetvā satthāraṃ āpucchitvā cetiraṭṭhaṃ gantvā samaṇadhammaṃ karonto aṭṭhamāsaṃ caṅkamena vītināmesi. So padhānaveganimmathitattā kilantakāyo ekassa veḷugumbassa heṭṭhā nisīdi. Athassāyaṃ evaṃ cetaso parivitakko udapādi, esa mahāpurisavitakko uppajjīti attho.
ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ, ਅਧਿਗਮਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ, ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ, ਧੁਤਙ੍ਗਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋਤਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ। ਤਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਬਹੁਂ ਦੇਨ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਅਪ੍ਪਂ ਦੇਨ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪਤਰਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਨ ਅਨવਸੇਸਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤਿ। ਅਧਿਗਮਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਮਜ੍ਝਨ੍ਤਿਕਤ੍ਥੇਰੋ વਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਧਿਗਮਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਜਾਨਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ। ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਤੇਪਿਟਕੋਪਿ ਸਮਾਨੋ ਨ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਭਾવਂ ਜਾਨਾਪੇਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ ਸਾਕੇਤਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ વਿਯ। ਧੁਤਙ੍ਗਪ੍ਪਿਚ੍ਛੋ ਧੁਤਙ੍ਗਪਰਿਹਰਣਭਾવਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਜਾਨਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤਿ ਦ੍વੇਭਾਤਿਕਤ੍ਥੇਰੇਸੁ ਜੇਟ੍ਠਤ੍ਥੇਰੋ વਿਯ। વਤ੍ਥੁ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਕਥਿਤਂ। ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਏવਂ ਸਨ੍ਤਗੁਣਨਿਗੁਹਨੇਨ ਚ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੁਤਾਯ ਚ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਅਯਂ ਨવਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਤਿ, ਨੋ ਮਹਿਚ੍ਛਸ੍ਸ। ਏવਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ।
Appicchassāti ettha paccayappiccho, adhigamappiccho, pariyattiappiccho, dhutaṅgappicchoti cattāro appicchā. Tattha paccayappiccho bahuṃ dente appaṃ gaṇhāti, appaṃ dente appataraṃ gaṇhāti, na anavasesaggāhī hoti. Adhigamappiccho majjhantikatthero viya attano adhigamaṃ aññesaṃ jānituṃ na deti. Pariyattiappiccho tepiṭakopi samāno na bahussutabhāvaṃ jānāpetukāmo hoti sāketatissatthero viya. Dhutaṅgappiccho dhutaṅgapariharaṇabhāvaṃ aññesaṃ jānituṃ na deti dvebhātikattheresu jeṭṭhatthero viya. Vatthu visuddhimagge kathitaṃ. Ayaṃ dhammoti evaṃ santaguṇaniguhanena ca paṭiggahaṇe mattaññutāya ca appicchassa puggalassa ayaṃ navalokuttaradhammo sampajjati, no mahicchassa. Evaṃ sabbattha yojetabbaṃ.
ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਤੀਹਿ ਸਨ੍ਤੋਸੇਹਿ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ। ਪવਿવਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਯਚਿਤ੍ਤਉਪਧਿવਿવੇਕੇਹਿ વਿવਿਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਤਤ੍ਥ ਕਾਯવਿવੇਕੋ ਨਾਮ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਂ વਿਨੋਦੇਤ੍વਾ ਆਰਮ੍ਭવਤ੍ਥੁવਸੇਨ ਏਕੀਭਾવੋ। ਏਕੀਭਾવਮਤ੍ਤੇਨੇવ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤੀਤਿ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਅਯਂ ਚਿਤ੍ਤવਿવੇਕੋ ਨਾਮ। ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਮਤ੍ਤੇਨੇવ ਕਮ੍ਮਂ ਨ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਤੀਤਿ ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍વਾ ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਸਮ੍ਮਸਿਤ੍વਾ ਸਹ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਹਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ, ਅਯਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਤੋ ਉਪਧਿવਿવੇਕੋ ਨਾਮ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ – ‘‘ਕਾਯવਿવੇਕੋ ਚ વਿવੇਕਟ੍ਠਕਾਯਾਨਂ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਾਭਿਰਤਾਨਂ, ਚਿਤ੍ਤવਿવੇਕੋ ਚ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਮવੋਦਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ, ਉਪਧਿવਿવੇਕੋ ਚ ਨਿਰੁਪਧੀਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ વਿਸਙ੍ਖਾਰਗਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾਨਿ॰ ੭, ੪੯)।
Santuṭṭhassāti catūsu paccayesu tīhi santosehi santuṭṭhassa. Pavivittassāti kāyacittaupadhivivekehi vivittassa. Tattha kāyaviveko nāma gaṇasaṅgaṇikaṃ vinodetvā ārambhavatthuvasena ekībhāvo. Ekībhāvamatteneva kammaṃ na nipphajjatīti kasiṇaparikammaṃ katvā aṭṭha samāpattiyo nibbatteti, ayaṃ cittaviveko nāma. Samāpattimatteneva kammaṃ na nipphajjatīti jhānaṃ pādakaṃ katvā saṅkhāre sammasitvā saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇāti, ayaṃ sabbākārato upadhiviveko nāma. Tenāha bhagavā – ‘‘kāyaviveko ca vivekaṭṭhakāyānaṃ nekkhammābhiratānaṃ, cittaviveko ca parisuddhacittānaṃ paramavodānappattānaṃ, upadhiviveko ca nirupadhīnaṃ puggalānaṃ visaṅkhāragatāna’’nti (mahāni. 7, 49).
ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਗਣਸਙ੍ਗਣਿਕਾਯ ਚੇવ ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਗਣਿਕਾਯ ਚ ਰਤਸ੍ਸ। ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਕਾਯਿਕਚੇਤਸਿਕવੀਰਿਯવਸੇਨ ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯਸ੍ਸ। ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿਸ੍ਸਾਤਿ ਚਤੁਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨવਸੇਨ ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤਿਸ੍ਸ। ਸਮਾਹਿਤਸ੍ਸਾਤਿ ਏਕਗ੍ਗਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਪਞ੍ਞવਤੋਤਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਕਤਪਞ੍ਞਾਯ ਪਞ੍ਞવਤੋ।
Saṅgaṇikārāmassāti gaṇasaṅgaṇikāya ceva kilesasaṅgaṇikāya ca ratassa. Āraddhavīriyassāti kāyikacetasikavīriyavasena āraddhavīriyassa. Upaṭṭhitassatissāti catusatipaṭṭhānavasena upaṭṭhitassatissa. Samāhitassāti ekaggacittassa. Paññavatoti kammassakatapaññāya paññavato.
ਸਾਧੁ ਸਾਧੂਤਿ ਥੇਰਸ੍ਸ વਿਤਕ੍ਕਂ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਨ੍ਤੋ ਏવਮਾਹ। ਇਮਂ ਅਟ੍ਠਮਨ੍ਤਿ ਸਤ੍ਤ ਨਿਧੀ ਲਦ੍ਧਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮਂ ਦੇਨ੍ਤੋ વਿਯ, ਸਤ੍ਤ ਮਣਿਰਤਨਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਾਨਿ, ਸਤ੍ਤ ਅਸ੍ਸਰਤਨਾਨਿ ਲਦ੍ਧਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮਂ ਦੇਨ੍ਤੋ વਿਯ ਸਤ੍ਤ ਮਹਾਪੁਰਿਸવਿਤਕ੍ਕੇ વਿਤਕ੍ਕੇਤ੍વਾ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠਮਂ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਏવਮਾਹ। ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਾਰਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਮਾਨਦਿਟ੍ਠਿਪਪਞ੍ਚਰਹਿਤਤ੍ਤਾ ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖਾਤੇ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦੇ ਅਭਿਰਤਸ੍ਸ। ਇਤਰਂ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਪਪਞ੍ਚਾਰਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪਪਞ੍ਚੇਸੁ ਅਭਿਰਤਸ੍ਸ। ਇਤਰਂ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ।
Sādhu sādhūti therassa vitakkaṃ sampahaṃsento evamāha. Imaṃ aṭṭhamanti satta nidhī laddhapurisassa aṭṭhamaṃ dento viya, satta maṇiratanāni, satta hatthiratanāni, satta assaratanāni laddhapurisassa aṭṭhamaṃ dento viya satta mahāpurisavitakke vitakketvā ṭhitassa aṭṭhamaṃ ācikkhanto evamāha. Nippapañcārāmassāti taṇhāmānadiṭṭhipapañcarahitattā nippapañcasaṅkhāte nibbānapade abhiratassa. Itaraṃ tasseva vevacanaṃ. Papañcārāmassāti yathāvuttesu papañcesu abhiratassa. Itaraṃ tasseva vevacanaṃ.
ਯਤੋਤਿ ਯਦਾ। ਤਤੋਤਿ ਤਦਾ। ਨਾਨਾਰਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਨਿਲਪੀਤਲੋਹਿਤੋਦਾਤવਣ੍ਣੇਹਿ ਨਾਨਾਰਜਨੇਹਿ ਰਤ੍ਤਾਨਂ। ਪਂਸੁਕੂਲਨ੍ਤਿ ਤੇવੀਸਤਿਯਾ ਖੇਤ੍ਤੇਸੁ ਠਿਤਪਂਸੁਕੂਲਚੀવਰਂ। ਖਾਯਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਾਦੀਸੁ ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਯਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਤਂ ਪਾਰੁਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਦੁਸ੍ਸਕਰਣ੍ਡਕੋ ਮਨਾਪੋ ਹੁਤ੍વਾ ਖਾਯਤਿ, ਏવਂ ਤੁਯ੍ਹਮ੍ਪਿ ਚੀવਰਸਨ੍ਤੋਸਮਹਾਅਰਿਯવਂਸੇਨ ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਹਰਤੋ ਪਂਸੁਕੂਲਚੀવਰਂ ਖਾਯਿਸ੍ਸਤਿ ਉਪਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤਿ। ਰਤਿਯਾਤਿ ਰਤਿਅਤ੍ਥਾਯ। ਅਪਰਿਤਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿਪਰਿਤਸ੍ਸਨਾਹਿ ਅਪਰਿਤਸ੍ਸਨਤ੍ਥਾਯ। ਫਾਸੁવਿਹਾਰਾਯਾਤਿ ਸੁਖવਿਹਾਰਤ੍ਥਾਯ। ਓਕ੍ਕਮਨਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਓਤਰਣਤ੍ਥਾਯ।
Yatoti yadā. Tatoti tadā. Nānārattānanti nilapītalohitodātavaṇṇehi nānārajanehi rattānaṃ. Paṃsukūlanti tevīsatiyā khettesu ṭhitapaṃsukūlacīvaraṃ. Khāyissatīti yathā tassa pubbaṇhasamayādīsu yasmiṃ samaye yaṃ icchati, tasmiṃ samaye taṃ pārupantassa so dussakaraṇḍako manāpo hutvā khāyati, evaṃ tuyhampi cīvarasantosamahāariyavaṃsena tuṭṭhassa viharato paṃsukūlacīvaraṃ khāyissati upaṭṭhahissati. Ratiyāti ratiatthāya. Aparitassāyāti taṇhādiṭṭhiparitassanāhi aparitassanatthāya. Phāsuvihārāyāti sukhavihāratthāya. Okkamanāya nibbānassāti amataṃ nibbānaṃ otaraṇatthāya.
ਪਿਣ੍ਡਿਯਾਲੋਪਭੋਜਨਨ੍ਤਿ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨੀਸੁ ਜਙ੍ਘਾਬਲਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਘਰਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਚਰਨ੍ਤੇਨ ਲਦ੍ਧਪਿਣ੍ਡਿਯਾਲੋਪਭੋਜਨਂ। ਖਾਯਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਨੋ ਨਾਨਗ੍ਗਰਸਭੋਜਨਂ વਿਯ ਉਪਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤਿ । ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਹਰਤੋਤਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸਨ੍ਤੋਸਮਹਾਅਰਿਯવਂਸੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਹਰਤੋ। ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਸੇਨਾਸਨਂ ਖਾਯਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਨੋ ਤੇਭੂਮਕਪਾਸਾਦੇ ਗਨ੍ਧਕੁਸੁਮવਾਸਸੁਗਨ੍ਧਂ ਕੂਟਾਗਾਰਂ વਿਯ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਤਿ। ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸਾਤਿ ਸੇਨਾਸਨਸਨ੍ਤੋਸਮਹਾਅਰਿਯવਂਸੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ। ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰਕੋਤਿ ਤਿਣੇਹਿ વਾ ਪਣ੍ਣੇਹਿ વਾ ਭੂਮਿਯਂ વਾ ਫਲਕਪਾਸਾਣਤਲਾਨਿ વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਸਨ੍ਥਤਸਨ੍ਥਤੋ। ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਮੁਤ੍ਤਂ। ਤਙ੍ਖਣੇ ਗਹਿਤਮ੍ਪਿ ਪੂਤਿਮੁਤ੍ਤਮੇવ વੁਚ੍ਚਤਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਤ੍ਤਾ। ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਹਰਤੋਤਿ ਗਿਲਾਨਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਸਨ੍ਤੋਸੇਨ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਸ੍ਸ વਿਹਰਤੋ।
Piṇḍiyālopabhojananti gāmanigamarājadhānīsu jaṅghābalaṃ nissāya gharapaṭipāṭiyā carantena laddhapiṇḍiyālopabhojanaṃ. Khāyissatīti tassa gahapatino nānaggarasabhojanaṃ viya upaṭṭhahissati . Santuṭṭhassa viharatoti piṇḍapātasantosamahāariyavaṃsena santuṭṭhassa viharato. Rukkhamūlasenāsanaṃ khāyissatīti tassa gahapatino tebhūmakapāsāde gandhakusumavāsasugandhaṃ kūṭāgāraṃ viya rukkhamūlaṃ upaṭṭhahissati. Santuṭṭhassāti senāsanasantosamahāariyavaṃsena santuṭṭhassa. Tiṇasanthārakoti tiṇehi vā paṇṇehi vā bhūmiyaṃ vā phalakapāsāṇatalāni vā aññatarasmiṃ santhatasanthato. Pūtimuttanti yaṃkiñci muttaṃ. Taṅkhaṇe gahitampi pūtimuttameva vuccati duggandhattā. Santuṭṭhassa viharatoti gilānapaccayabhesajjaparikkhārasantosena santuṭṭhassa viharato.
ਇਤਿ ਭਗવਾ ਚਤੂਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਕਥੇਤ੍વਾ ‘‘ਕਤਰਸੇਨਾਸਨੇ ਨੁ ਖੋ વਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਸਪ੍ਪਾਯਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਆવਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇવ વਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਞਤ੍વਾ ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍વਂ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਪવਿવਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਹਰਤੋਤਿ ਤੀਹਿ વਿવੇਕੇਹਿ વਿવਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਹਰਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਉਯ੍ਯੋਜਨਿਕਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਯ੍ਯੋਜਨਿਕੇਹੇવ વਚਨੇਹਿ ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਸਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਗਮਨਕਂਯੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਪਞ੍ਚਨਿਰੋਧੇਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਪਦੇ । ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤੀਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਕਰਣવਸੇਨ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਤਿ। ਪਸੀਦਤੀਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਆਰਮ੍ਮਣવਸੇਨੇવ ਪਸੀਦਨਸਨ੍ਤਿਟ੍ਠਨਮੁਚ੍ਚਨਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਇਤਿ ਭਗવਾ ਚੇਤਿਰਟ੍ਠੇ ਪਾਚੀਨવਂਸਦਾਯੇ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕਥਿਤੇ ਅਟ੍ਠ ਮਹਾਪੁਰਿਸવਿਤਕ੍ਕੇ ਪੁਨ ਭੇਸਕਲ਼ਾવਨਮਹਾવਿਹਾਰੇ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਕਥੇਸਿ।
Iti bhagavā catūsu ṭhānesu arahattaṃ pakkhipanto kammaṭṭhānaṃ kathetvā ‘‘katarasenāsane nu kho vasantassa kammaṭṭhānaṃ sappāyaṃ bhavissatī’’ti āvajjento ‘‘tasmiññeva vasantassā’’ti ñatvā tena hi tvaṃ, anuruddhātiādimāha. Pavivittassa viharatoti tīhi vivekehi vivittassa viharantassa. Uyyojanikapaṭisaṃyuttanti uyyojanikeheva vacanehi paṭisaṃyuttaṃ, tesaṃ upaṭṭhānagamanakaṃyevāti attho. Papañcanirodheti nibbānapade . Pakkhandatīti ārammaṇakaraṇavasena pakkhandati. Pasīdatītiādīsupi ārammaṇavaseneva pasīdanasantiṭṭhanamuccanā veditabbā. Iti bhagavā cetiraṭṭhe pācīnavaṃsadāye āyasmato anuruddhassa kathite aṭṭha mahāpurisavitakke puna bhesakaḷāvanamahāvihāre nisīditvā bhikkhusaṅghassa vitthārena kathesi.
ਮਨੋਮਯੇਨਾਤਿ ਮਨੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਕਾਯੋਪਿ ਮਨੋਮਯੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮਨੇਨ ਗਤਕਾਯੋਪਿ, ਇਧ ਮਨੇਨ ਗਤਕਾਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯੇવਮਾਹ। ਯਥਾ ਮੇ ਅਹੁ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋਤਿ ਯਥਾ ਮਯ੍ਹਂ વਿਤਕ੍ਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ ਅਟ੍ਠਮਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਦੇਸਯਿ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
Manomayenāti manena nibbattitakāyopi manomayoti vuccati manena gatakāyopi, idha manena gatakāyaṃ sandhāyevamāha. Yathā me ahu saṅkappoti yathā mayhaṃ vitakko ahosi, tato uttari aṭṭhamaṃ mahāpurisavitakkaṃ dassento tato uttariṃ desayi. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ਗਹਪਤਿવਗ੍ਗੋ ਤਤਿਯੋ।
Gahapativaggo tatiyo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੧੦. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਮਹਾવਿਤਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Anuruddhamahāvitakkasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧੦. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਮਹਾવਿਤਕ੍ਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Anuruddhamahāvitakkasuttavaṇṇanā
