Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya

    ൭. അനുരുദ്ധസുത്തം

    7. Anuruddhasuttaṃ

    ൨൨൯. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. അഥ ഖോ പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി അഞ്ഞതരം പുരിസം ആമന്തേസി – ‘‘ഏഹി ത്വം, അമ്ഭോ പുരിസ, യേനായസ്മാ അനുരുദ്ധോ തേനുപസങ്കമ; ഉപസങ്കമിത്വാ മമ വചനേന ആയസ്മതോ അനുരുദ്ധസ്സ പാദേ സിരസാ വന്ദാഹി 1 – ‘പഞ്ചകങ്ഗോ, ഭന്തേ, ഥപതി ആയസ്മതോ അനുരുദ്ധസ്സ പാദേ സിരസാ വന്ദതീ’തി; ഏവഞ്ച വദേഹി 2 – ‘അധിവാസേതു കിര, ഭന്തേ, ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ പഞ്ചകങ്ഗസ്സ ഥപതിസ്സ സ്വാതനായ അത്തചതുത്ഥോ ഭത്തം; യേന ച കിര, ഭന്തേ, ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ പഗേവതരം ആഗച്ഛേയ്യ; പഞ്ചകങ്ഗോ, ഭന്തേ, ഥപതി 3 ബഹുകിച്ചോ ബഹുകരണീയോ രാജകരണീയേനാ’’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ സോ പുരിസോ പഞ്ചകങ്ഗസ്സ ഥപതിസ്സ പടിസ്സുത്വാ യേനായസ്മാ അനുരുദ്ധോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം അനുരുദ്ധം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ സോ പുരിസോ ആയസ്മന്തം അനുരുദ്ധം ഏതദവോച – ‘‘പഞ്ചകങ്ഗോ, ഭന്തേ, ഥപതി ആയസ്മതോ അനുരുദ്ധസ്സ പാദേ സിരസാ വന്ദതി, ഏവഞ്ച വദേതി – ‘അധിവാസേതു കിര, ഭന്തേ, ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ പഞ്ചകങ്ഗസ്സ ഥപതിസ്സ സ്വാതനായ അത്തചതുത്ഥോ ഭത്തം; യേന ച കിര, ഭന്തേ, ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ പഗേവതരം ആഗച്ഛേയ്യ; പഞ്ചകങ്ഗോ, ഭന്തേ, ഥപതി ബഹുകിച്ചോ ബഹുകരണീയോ രാജകരണീയേനാ’’’തി. അധിവാസേസി ഖോ ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ തുണ്ഹീഭാവേന.

    229. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho pañcakaṅgo thapati aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, ambho purisa, yenāyasmā anuruddho tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā mama vacanena āyasmato anuruddhassa pāde sirasā vandāhi 4 – ‘pañcakaṅgo, bhante, thapati āyasmato anuruddhassa pāde sirasā vandatī’ti; evañca vadehi 5 – ‘adhivāsetu kira, bhante, āyasmā anuruddho pañcakaṅgassa thapatissa svātanāya attacatuttho bhattaṃ; yena ca kira, bhante, āyasmā anuruddho pagevataraṃ āgaccheyya; pañcakaṅgo, bhante, thapati 6 bahukicco bahukaraṇīyo rājakaraṇīyenā’’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so puriso pañcakaṅgassa thapatissa paṭissutvā yenāyasmā anuruddho tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ anuruddhaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so puriso āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavoca – ‘‘pañcakaṅgo, bhante, thapati āyasmato anuruddhassa pāde sirasā vandati, evañca vadeti – ‘adhivāsetu kira, bhante, āyasmā anuruddho pañcakaṅgassa thapatissa svātanāya attacatuttho bhattaṃ; yena ca kira, bhante, āyasmā anuruddho pagevataraṃ āgaccheyya; pañcakaṅgo, bhante, thapati bahukicco bahukaraṇīyo rājakaraṇīyenā’’’ti. Adhivāsesi kho āyasmā anuruddho tuṇhībhāvena.

    ൨൩൦. അഥ ഖോ ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ തസ്സാ രത്തിയാ അച്ചയേന പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ യേന പഞ്ചകങ്ഗസ്സ ഥപതിസ്സ നിവേസനം തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. അഥ ഖോ പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി ആയസ്മന്തം അനുരുദ്ധം പണീതേന ഖാദനീയേന ഭോജനീയേന സഹത്ഥാ സന്തപ്പേസി സമ്പവാരേസി. അഥ ഖോ പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി ആയസ്മന്തം അനുരുദ്ധം ഭുത്താവിം ഓനീതപത്തപാണിം അഞ്ഞതരം നീചം ആസനം ഗഹേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി ആയസ്മന്തം അനുരുദ്ധം ഏതദവോച –

    230. Atha kho āyasmā anuruddho tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena pañcakaṅgassa thapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ anuruddhaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ anuruddhaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavoca –

    ‘‘ഇധ മം, ഭന്തേ, ഥേരാ ഭിക്ഖൂ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവമാഹംസു – ‘അപ്പമാണം, ഗഹപതി, ചേതോവിമുത്തിം ഭാവേഹീ’തി 7. ഏകച്ചേ ഥേരാ ഏവമാഹംസു – ‘മഹഗ്ഗതം, ഗഹപതി, ചേതോവിമുത്തിം ഭാവേഹീ’തി. യാ ചായം, ഭന്തേ, അപ്പമാണാ ചേതോവിമുത്തി യാ ച മഹഗ്ഗതാ ചേതോവിമുത്തി – ഇമേ ധമ്മാ നാനത്ഥാ ചേവ നാനാബ്യഞ്ജനാ ച, ഉദാഹു ഏകത്ഥാ ബ്യഞ്ജനമേവ നാന’’ന്തി? ‘‘തേന ഹി, ഗഹപതി, തം യേവേത്ഥ പടിഭാതു. അപണ്ണകന്തേ ഇതോ ഭവിസ്സതീ’’തി. ‘‘മയ്ഹം ഖോ, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘യാ ചായം അപ്പമാണാ ചേതോവിമുത്തി യാ ച മഹഗ്ഗതാ ചേതോവിമുത്തി ഇമേ ധമ്മാ ഏകത്ഥാ ബ്യഞ്ജനമേവ നാന’’’ന്തി. ‘‘യാ ചായം, ഗഹപതി, അപ്പമാണാ ചേതോവിമുത്തി യാ ച മഹഗ്ഗതാ ചേതോവിമുത്തി ഇമേ ധമ്മാ നാനത്ഥാ ചേവ നാനാബ്യഞ്ജനാ ച . തദമിനാപേതം, ഗഹപതി, പരിയായേന വേദിതബ്ബം യഥാ ഇമേ ധമ്മാ നാനത്ഥാ ചേവ നാനാബ്യഞ്ജനാ ച’’.

    ‘‘Idha maṃ, bhante, therā bhikkhū upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘appamāṇaṃ, gahapati, cetovimuttiṃ bhāvehī’ti 8. Ekacce therā evamāhaṃsu – ‘mahaggataṃ, gahapati, cetovimuttiṃ bhāvehī’ti. Yā cāyaṃ, bhante, appamāṇā cetovimutti yā ca mahaggatā cetovimutti – ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā ca, udāhu ekatthā byañjanameva nāna’’nti? ‘‘Tena hi, gahapati, taṃ yevettha paṭibhātu. Apaṇṇakante ito bhavissatī’’ti. ‘‘Mayhaṃ kho, bhante, evaṃ hoti – ‘yā cāyaṃ appamāṇā cetovimutti yā ca mahaggatā cetovimutti ime dhammā ekatthā byañjanameva nāna’’’nti. ‘‘Yā cāyaṃ, gahapati, appamāṇā cetovimutti yā ca mahaggatā cetovimutti ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā ca . Tadamināpetaṃ, gahapati, pariyāyena veditabbaṃ yathā ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā ca’’.

    ‘‘കതമാ ച, ഗഹപതി, അപ്പമാണാ ചേതോവിമുത്തി? ഇധ, ഗഹപതി, ഭിക്ഖു മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം തഥാ തതിയം തഥാ ചതുത്ഥം; ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാബജ്ഝേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. കരുണാസഹഗതേന ചേതസാ… മുദിതാസഹഗതേന ചേതസാ… ഉപേക്ഖാസഹഗതേന ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം തഥാ തതിയം തഥാ ചതുത്ഥം; ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം ഉപേക്ഖാസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാബജ്ഝേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി, ഗഹപതി, അപ്പമാണാ ചേതോവിമുത്തി.

    ‘‘Katamā ca, gahapati, appamāṇā cetovimutti? Idha, gahapati, bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharati. Karuṇāsahagatena cetasā… muditāsahagatena cetasā… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā viharati. Ayaṃ vuccati, gahapati, appamāṇā cetovimutti.

    ൨൩൧. ‘‘കതമാ ച, ഗഹപതി, മഹഗ്ഗതാ ചേതോവിമുത്തി? ഇധ, ഗഹപതി, ഭിക്ഖു യാവതാ ഏകം രുക്ഖമൂലം മഹഗ്ഗതന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി, ഗഹപതി, മഹഗ്ഗതാ ചേതോവിമുത്തി. ഇധ പന, ഗഹപതി, ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ രുക്ഖമൂലാനി മഹഗ്ഗതന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. അയമ്പി 9 വുച്ചതി, ഗഹപതി, മഹഗ്ഗതാ ചേതോവിമുത്തി. ഇധ പന, ഗഹപതി, ഭിക്ഖു യാവതാ ഏകം ഗാമക്ഖേത്തം മഹഗ്ഗതന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. അയമ്പി വുച്ചതി, ഗഹപതി, മഹഗ്ഗതാ ചേതോവിമുത്തി. ഇധ പന, ഗഹപതി , ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ ഗാമക്ഖേത്താനി മഹഗ്ഗതന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. അയമ്പി വുച്ചതി, ഗഹപതി, മഹഗ്ഗതാ ചേതോവിമുത്തി. ഇധ പന, ഗഹപതി, ഭിക്ഖു യാവതാ ഏകം മഹാരജ്ജം മഹഗ്ഗതന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. അയമ്പി വുച്ചതി, ഗഹപതി, മഹഗ്ഗതാ ചേതോവിമുത്തി. ഇധ പന, ഗഹപതി, ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ മഹാരജ്ജാനി മഹഗ്ഗതന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. അയമ്പി വുച്ചതി, ഗഹപതി, മഹഗ്ഗതാ ചേതോവിമുത്തി. ഇധ പന, ഗഹപതി, ഭിക്ഖു യാവതാ സമുദ്ദപരിയന്തം പഥവിം മഹഗ്ഗതന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. അയമ്പി വുച്ചതി, ഗഹപതി, മഹഗ്ഗതാ ചേതോവിമുത്തി. ഇമിനാ ഖോ ഏതം, ഗഹപതി, പരിയായേന വേദിതബ്ബം യഥാ ഇമേ ധമ്മാ നാനത്ഥാ ചേവ നാനാബ്യഞ്ജനാ ച.

    231. ‘‘Katamā ca, gahapati, mahaggatā cetovimutti? Idha, gahapati, bhikkhu yāvatā ekaṃ rukkhamūlaṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Ayaṃ vuccati, gahapati, mahaggatā cetovimutti. Idha pana, gahapati, bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā rukkhamūlāni mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Ayampi 10 vuccati, gahapati, mahaggatā cetovimutti. Idha pana, gahapati, bhikkhu yāvatā ekaṃ gāmakkhettaṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Ayampi vuccati, gahapati, mahaggatā cetovimutti. Idha pana, gahapati , bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā gāmakkhettāni mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Ayampi vuccati, gahapati, mahaggatā cetovimutti. Idha pana, gahapati, bhikkhu yāvatā ekaṃ mahārajjaṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Ayampi vuccati, gahapati, mahaggatā cetovimutti. Idha pana, gahapati, bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā mahārajjāni mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Ayampi vuccati, gahapati, mahaggatā cetovimutti. Idha pana, gahapati, bhikkhu yāvatā samuddapariyantaṃ pathaviṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharati. Ayampi vuccati, gahapati, mahaggatā cetovimutti. Iminā kho etaṃ, gahapati, pariyāyena veditabbaṃ yathā ime dhammā nānatthā ceva nānābyañjanā ca.

    ൨൩൨. ‘‘ചതസ്സോ ഖോ ഇമാ ഗഹപതി, ഭവൂപപത്തിയോ. കതമാ ചതസ്സോ? ഇധ, ഗഹപതി, ഏകച്ചോ ‘പരിത്താഭാ’തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പരിത്താഭാനം ദേവാനം സഹബ്യതം ഉപപജ്ജതി. ഇധ പന, ഗഹപതി, ഏകച്ചോ ‘അപ്പമാണാഭാ’തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപ്പമാണാഭാനം ദേവാനം സഹബ്യതം ഉപപജ്ജതി. ഇധ പന, ഗഹപതി, ഏകച്ചോ ‘സംകിലിട്ഠാഭാ’തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സംകിലിട്ഠാഭാനം ദേവാനം സഹബ്യതം ഉപപജ്ജതി. ഇധ പന, ഗഹപതി, ഏകച്ചോ ‘പരിസുദ്ധാഭാ’തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പരിസുദ്ധാഭാനം ദേവാനം സഹബ്യതം ഉപപജ്ജതി. ഇമാ ഖോ, ഗഹപതി, ചതസ്സോ ഭവൂപപത്തിയോ.

    232. ‘‘Catasso kho imā gahapati, bhavūpapattiyo. Katamā catasso? Idha, gahapati, ekacco ‘parittābhā’ti pharitvā adhimuccitvā viharati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā parittābhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Idha pana, gahapati, ekacco ‘appamāṇābhā’ti pharitvā adhimuccitvā viharati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā appamāṇābhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Idha pana, gahapati, ekacco ‘saṃkiliṭṭhābhā’ti pharitvā adhimuccitvā viharati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā saṃkiliṭṭhābhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Idha pana, gahapati, ekacco ‘parisuddhābhā’ti pharitvā adhimuccitvā viharati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā parisuddhābhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Imā kho, gahapati, catasso bhavūpapattiyo.

    ‘‘ഹോതി ഖോ സോ, ഗഹപതി, സമയോ, യാ താ ദേവതാ ഏകജ്ഝം സന്നിപതന്തി, താസം ഏകജ്ഝം സന്നിപതിതാനം വണ്ണനാനത്തഞ്ഹി ഖോ പഞ്ഞായതി നോ ച ആഭാനാനത്തം . സേയ്യഥാപി, ഗഹപതി, പുരിസോ സമ്ബഹുലാനി തേലപ്പദീപാനി ഏകം ഘരം പവേസേയ്യ. തേസം ഏകം ഘരം പവേസിതാനം അച്ചിനാനത്തഞ്ഹി ഖോ പഞ്ഞായേഥ, നോ ച ആഭാനാനത്തം; ഏവമേവ ഖോ, ഗഹപതി, ഹോതി ഖോ സോ സമയോ, യാ താ ദേവതാ ഏകജ്ഝം സന്നിപതന്തി താസം ഏകജ്ഝം സന്നിപതിതാനം വണ്ണനാനത്തഞ്ഹി ഖോ പഞ്ഞായതി, നോ ച ആഭാനാനത്തം.

    ‘‘Hoti kho so, gahapati, samayo, yā tā devatā ekajjhaṃ sannipatanti, tāsaṃ ekajjhaṃ sannipatitānaṃ vaṇṇanānattañhi kho paññāyati no ca ābhānānattaṃ . Seyyathāpi, gahapati, puriso sambahulāni telappadīpāni ekaṃ gharaṃ paveseyya. Tesaṃ ekaṃ gharaṃ pavesitānaṃ accinānattañhi kho paññāyetha, no ca ābhānānattaṃ; evameva kho, gahapati, hoti kho so samayo, yā tā devatā ekajjhaṃ sannipatanti tāsaṃ ekajjhaṃ sannipatitānaṃ vaṇṇanānattañhi kho paññāyati, no ca ābhānānattaṃ.

    ‘‘ഹോതി ഖോ സോ, ഗഹപതി, സമയോ, യാ താ ദേവതാ തതോ വിപക്കമന്തി, താസം തതോ വിപക്കമന്തീനം വണ്ണനാനത്തഞ്ചേവ പഞ്ഞായതി ആഭാനാനത്തഞ്ച. സേയ്യഥാപി, ഗഹപതി, പുരിസോ താനി സമ്ബഹുലാനി തേലപ്പദീപാനി തമ്ഹാ ഘരാ നീഹരേയ്യ. തേസം തതോ നീഹതാനം 11 അച്ചിനാനത്തഞ്ചേവ പഞ്ഞായേഥ ആഭാനാനത്തഞ്ച; ഏവമേവ ഖോ, ഗഹപതി, ഹോതി ഖോ സോ സമയോ, യാ താ ദേവതാ തതോ വിപക്കമന്തി, താസം തതോ വിപക്കമന്തീനം വണ്ണനാനത്തഞ്ചേവ പഞ്ഞായതി ആഭാനാനത്തഞ്ച.

    ‘‘Hoti kho so, gahapati, samayo, yā tā devatā tato vipakkamanti, tāsaṃ tato vipakkamantīnaṃ vaṇṇanānattañceva paññāyati ābhānānattañca. Seyyathāpi, gahapati, puriso tāni sambahulāni telappadīpāni tamhā gharā nīhareyya. Tesaṃ tato nīhatānaṃ 12 accinānattañceva paññāyetha ābhānānattañca; evameva kho, gahapati, hoti kho so samayo, yā tā devatā tato vipakkamanti, tāsaṃ tato vipakkamantīnaṃ vaṇṇanānattañceva paññāyati ābhānānattañca.

    ‘‘ന ഖോ, ഗഹപതി, താസം ദേവതാനം ഏവം ഹോതി – ‘ഇദം അമ്ഹാകം നിച്ചന്തി വാ ധുവന്തി വാ സസ്സത’ന്തി വാ, അപി ച യത്ഥ യത്ഥേവ താ 13 ദേവതാ അഭിനിവിസന്തി തത്ഥ തത്ഥേവ താ ദേവതാ അഭിരമന്തി. സേയ്യഥാപി, ഗഹപതി, മക്ഖികാനം കാജേന വാ പിടകേന വാ ഹരീയമാനാനം ന ഏവം ഹോതി – ‘ഇദം അമ്ഹാകം നിച്ചന്തി വാ ധുവന്തി വാ സസ്സത’ന്തി വാ, അപി ച യത്ഥ യത്ഥേവ താ 14 മക്ഖികാ അഭിനിവിസന്തി തത്ഥ തത്ഥേവ താ മക്ഖികാ അഭിരമന്തി; ഏവമേവ ഖോ, ഗഹപതി, താസം ദേവതാനം ന ഏവം ഹോതി – ‘ഇദം അമ്ഹാകം നിച്ചന്തി വാ ധുവന്തി വാ സസ്സത’ന്തി വാ, അപി ച യത്ഥ യത്ഥേവ താ ദേവതാ അഭിനിവിസന്തി തത്ഥ തത്ഥേവ താ ദേവതാ അഭിരമന്തീ’’തി.

    ‘‘Na kho, gahapati, tāsaṃ devatānaṃ evaṃ hoti – ‘idaṃ amhākaṃ niccanti vā dhuvanti vā sassata’nti vā, api ca yattha yattheva tā 15 devatā abhinivisanti tattha tattheva tā devatā abhiramanti. Seyyathāpi, gahapati, makkhikānaṃ kājena vā piṭakena vā harīyamānānaṃ na evaṃ hoti – ‘idaṃ amhākaṃ niccanti vā dhuvanti vā sassata’nti vā, api ca yattha yattheva tā 16 makkhikā abhinivisanti tattha tattheva tā makkhikā abhiramanti; evameva kho, gahapati, tāsaṃ devatānaṃ na evaṃ hoti – ‘idaṃ amhākaṃ niccanti vā dhuvanti vā sassata’nti vā, api ca yattha yattheva tā devatā abhinivisanti tattha tattheva tā devatā abhiramantī’’ti.

    ൨൩൩. ഏവം വുത്തേ, ആയസ്മാ സഭിയോ കച്ചാനോ 17 ആയസ്മന്തം അനുരുദ്ധം ഏതദവോച – ‘‘സാധു, ഭന്തേ അനുരുദ്ധ! അത്ഥി ച മേ ഏത്ഥ ഉത്തരിം പടിപുച്ഛിതബ്ബം. യാ താ, ഭന്തേ, ദേവതാ ആഭാ സബ്ബാ താ പരിത്താഭാ ഉദാഹു സന്തേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ അപ്പമാണാഭാ’’തി? ‘‘തദങ്ഗേന ഖോ, ആവുസോ കച്ചാന, സന്തേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ പരിത്താഭാ, സന്തി പനേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ അപ്പമാണാഭാ’’തി. ‘‘കോ നു ഖോ, ഭന്തേ അനുരുദ്ധ, ഹേതു കോ പച്ചയോ യേന താസം ദേവതാനം ഏകം ദേവനികായം ഉപപന്നാനം സന്തേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ പരിത്താഭാ, സന്തി പനേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ അപ്പമാണാഭാ’’തി?

    233. Evaṃ vutte, āyasmā sabhiyo kaccāno 18 āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavoca – ‘‘sādhu, bhante anuruddha! Atthi ca me ettha uttariṃ paṭipucchitabbaṃ. Yā tā, bhante, devatā ābhā sabbā tā parittābhā udāhu santettha ekaccā devatā appamāṇābhā’’ti? ‘‘Tadaṅgena kho, āvuso kaccāna, santettha ekaccā devatā parittābhā, santi panettha ekaccā devatā appamāṇābhā’’ti. ‘‘Ko nu kho, bhante anuruddha, hetu ko paccayo yena tāsaṃ devatānaṃ ekaṃ devanikāyaṃ upapannānaṃ santettha ekaccā devatā parittābhā, santi panettha ekaccā devatā appamāṇābhā’’ti?

    ‘‘തേന ഹാവുസോ കച്ചാന, തംയേവേത്ഥ പടിപുച്ഛിസ്സാമി. യഥാ തേ ഖമേയ്യ തഥാ നം ബ്യാകരേയ്യാസി. തം കിം മഞ്ഞസി, ആവുസോ കച്ചാന , യ്വായം ഭിക്ഖു യാവതാ ഏകം രുക്ഖമൂലം ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി, യോചായം 19 ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ രുക്ഖമൂലാനി ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം കതമാ ചിത്തഭാവനാ മഹഗ്ഗതതരാ’’തി? ‘‘യ്വായം, ഭന്തേ, ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ രുക്ഖമൂലാനി ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – അയം ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം മഹഗ്ഗതതരാ’’തി.

    ‘‘Tena hāvuso kaccāna, taṃyevettha paṭipucchissāmi. Yathā te khameyya tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, āvuso kaccāna , yvāyaṃ bhikkhu yāvatā ekaṃ rukkhamūlaṃ ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati, yocāyaṃ 20 bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā rukkhamūlāni ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ katamā cittabhāvanā mahaggatatarā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā rukkhamūlāni ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarā’’ti.

    ‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ആവുസോ കച്ചാന, യ്വായം ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ രുക്ഖമൂലാനി ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി, യോചായം ഭിക്ഖു യാവതാ ഏകം ഗാമക്ഖേത്തം ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം കതമാ ചിത്തഭാവനാ മഹഗ്ഗതതരാ’’തി? ‘‘യ്വായം, ഭന്തേ, ഭിക്ഖു യാവതാ ഏകം ഗാമക്ഖേത്തം ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – അയം ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം മഹഗ്ഗതതരാ’’തി.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, āvuso kaccāna, yvāyaṃ bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā rukkhamūlāni ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati, yocāyaṃ bhikkhu yāvatā ekaṃ gāmakkhettaṃ ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ katamā cittabhāvanā mahaggatatarā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, bhikkhu yāvatā ekaṃ gāmakkhettaṃ ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarā’’ti.

    ‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ആവുസോ കച്ചാന, യ്വായം ഭിക്ഖു യാവതാ ഏകം ഗാമക്ഖേത്തം ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി, യോചായം ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ ഗാമക്ഖേത്താനി ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം കതമാ ചിത്തഭാവനാ മഹഗ്ഗതതരാ’’തി? ‘‘യ്വായം, ഭന്തേ, ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ ഗാമക്ഖേത്താനി ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – അയം ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം മഹഗ്ഗതതരാ’’തി.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, āvuso kaccāna, yvāyaṃ bhikkhu yāvatā ekaṃ gāmakkhettaṃ ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati, yocāyaṃ bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā gāmakkhettāni ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ katamā cittabhāvanā mahaggatatarā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā gāmakkhettāni ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarā’’ti.

    ‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ആവുസോ കച്ചാന, യ്വായം ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ ഗാമക്ഖേത്താനി ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി, യോചായം ഭിക്ഖു യാവതാ ഏകം മഹാരജ്ജം ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം കതമാ ചിത്തഭാവനാ മഹഗ്ഗതതരാ’’തി? ‘‘യ്വായം, ഭന്തേ, ഭിക്ഖു യാവതാ ഏകം മഹാരജ്ജം ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – അയം ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം മഹഗ്ഗതതരാ’’തി.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, āvuso kaccāna, yvāyaṃ bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā gāmakkhettāni ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati, yocāyaṃ bhikkhu yāvatā ekaṃ mahārajjaṃ ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ katamā cittabhāvanā mahaggatatarā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, bhikkhu yāvatā ekaṃ mahārajjaṃ ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarā’’ti.

    ‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ആവുസോ കച്ചാന, യ്വായം ഭിക്ഖു യാവതാ ഏകം മഹാരജ്ജം ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി, യോചായം ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ മഹാരജ്ജാനി ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം കതമാ ചിത്തഭാവനാ മഹഗ്ഗതതരാ’’തി? ‘‘യ്വായം, ഭന്തേ, ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ മഹാരജ്ജാനി ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – അയം ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം മഹഗ്ഗതതരാ’’തി.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, āvuso kaccāna, yvāyaṃ bhikkhu yāvatā ekaṃ mahārajjaṃ ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati, yocāyaṃ bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā mahārajjāni ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ katamā cittabhāvanā mahaggatatarā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā mahārajjāni ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarā’’ti.

    ‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ആവുസോ കച്ചാന, യ്വായം ഭിക്ഖു യാവതാ ദ്വേ വാ തീണി വാ മഹാരജ്ജാനി ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി, യോചായം ഭിക്ഖു യാവതാ സമുദ്ദപരിയന്തം പഥവിം ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം കതമാ ചിത്തഭാവനാ മഹഗ്ഗതതരാ’’തി? ‘‘യ്വായം, ഭന്തേ, ഭിക്ഖു യാവതാ സമുദ്ദപരിയന്തം പഥവിം ‘മഹഗ്ഗത’ന്തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി – അയം ഇമാസം ഉഭിന്നം ചിത്തഭാവനാനം മഹഗ്ഗതതരാ’’തി? ‘‘അയം ഖോ, ആവുസോ കച്ചാന, ഹേതു അയം പച്ചയോ, യേന താസം ദേവതാനം ഏകം ദേവനികായം ഉപപന്നാനം സന്തേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ പരിത്താഭാ, സന്തി പനേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ അപ്പമാണാഭാ’’തി.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, āvuso kaccāna, yvāyaṃ bhikkhu yāvatā dve vā tīṇi vā mahārajjāni ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati, yocāyaṃ bhikkhu yāvatā samuddapariyantaṃ pathaviṃ ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ katamā cittabhāvanā mahaggatatarā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, bhikkhu yāvatā samuddapariyantaṃ pathaviṃ ‘mahaggata’nti pharitvā adhimuccitvā viharati – ayaṃ imāsaṃ ubhinnaṃ cittabhāvanānaṃ mahaggatatarā’’ti? ‘‘Ayaṃ kho, āvuso kaccāna, hetu ayaṃ paccayo, yena tāsaṃ devatānaṃ ekaṃ devanikāyaṃ upapannānaṃ santettha ekaccā devatā parittābhā, santi panettha ekaccā devatā appamāṇābhā’’ti.

    ൨൩൪. ‘‘സാധു, ഭന്തേ അനുരുദ്ധ! അത്ഥി ച മേ ഏത്ഥ ഉത്തരിം പടിപുച്ഛിതബ്ബം. യാവതാ 21, ഭന്തേ, ദേവതാ ആഭാ സബ്ബാ താ സംകിലിട്ഠാഭാ ഉദാഹു സന്തേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ പരിസുദ്ധാഭാ’’തി? ‘‘തദങ്ഗേന ഖോ, ആവുസോ കച്ചാന, സന്തേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ സംകിലിട്ഠാഭാ, സന്തി പനേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ പരിസുദ്ധാഭാ’’തി. ‘‘കോ നു ഖോ, ഭന്തേ, അനുരുദ്ധ, ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന താസം ദേവതാനം ഏകം ദേവനികായം ഉപപന്നാനം സന്തേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ സംകിലിട്ഠാഭാ, സന്തി പനേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ പരിസുദ്ധാഭാ’’തി?

    234. ‘‘Sādhu, bhante anuruddha! Atthi ca me ettha uttariṃ paṭipucchitabbaṃ. Yāvatā 22, bhante, devatā ābhā sabbā tā saṃkiliṭṭhābhā udāhu santettha ekaccā devatā parisuddhābhā’’ti? ‘‘Tadaṅgena kho, āvuso kaccāna, santettha ekaccā devatā saṃkiliṭṭhābhā, santi panettha ekaccā devatā parisuddhābhā’’ti. ‘‘Ko nu kho, bhante, anuruddha, hetu ko paccayo, yena tāsaṃ devatānaṃ ekaṃ devanikāyaṃ upapannānaṃ santettha ekaccā devatā saṃkiliṭṭhābhā, santi panettha ekaccā devatā parisuddhābhā’’ti?

    ‘‘തേന , ഹാവുസോ കച്ചാന, ഉപമം തേ കരിസ്സാമി. ഉപമായപിധേകച്ചേ 23 വിഞ്ഞൂ പുരിസാ ഭാസിതസ്സ അത്ഥം ആജാനന്തി. സേയ്യഥാപി, ആവുസോ കച്ചാന, തേലപ്പദീപസ്സ ഝായതോ തേലമ്പി അപരിസുദ്ധം വട്ടിപി അപരിസുദ്ധാ. സോ തേലസ്സപി അപരിസുദ്ധത്താ വട്ടിയാപി അപരിസുദ്ധത്താ അന്ധന്ധം വിയ ഝായതി; ഏവമേവ ഖോ, ആവുസോ കച്ചാന, ഇധേകച്ചോ ഭിക്ഖു ‘സംകിലിട്ഠാഭാ’തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി, തസ്സ കായദുട്ഠുല്ലമ്പി ന സുപ്പടിപ്പസ്സദ്ധം ഹോതി, ഥിനമിദ്ധമ്പി ന സുസമൂഹതം ഹോതി , ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചമ്പി ന സുപ്പടിവിനീതം ഹോതി. സോ കായദുട്ഠുല്ലസ്സപി ന സുപ്പടിപ്പസ്സദ്ധത്താ ഥിനമിദ്ധസ്സപി ന സുസമൂഹതത്താ ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചസ്സപി ന സുപ്പടിവിനീതത്താ അന്ധന്ധം വിയ ഝായതി. സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സംകിലിട്ഠാഭാനം ദേവാനം സഹബ്യതം ഉപപജ്ജതി. സേയ്യഥാപി, ആവുസോ കച്ചാന, തേലപ്പദീപസ്സ ഝായതോ തേലമ്പി പരിസുദ്ധം വട്ടിപി പരിസുദ്ധാ. സോ തേലസ്സപി പരിസുദ്ധത്താ വട്ടിയാപി പരിസുദ്ധത്താ ന അന്ധന്ധം വിയ ഝായതി; ഏവമേവ ഖോ, ആവുസോ കച്ചാന, ഇധേകച്ചോ ഭിക്ഖു ‘പരിസുദ്ധാഭാ’തി ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാ വിഹരതി. തസ്സ കായദുട്ഠുല്ലമ്പി സുപ്പടിപ്പസ്സദ്ധം ഹോതി, ഥിനമിദ്ധമ്പി സുസമൂഹതം ഹോതി, ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചമ്പി സുപ്പടിവിനീതം ഹോതി. സോ കായദുട്ഠുല്ലസ്സപി സുപ്പടിപ്പസ്സദ്ധത്താ ഥിനമിദ്ധസ്സപി സുസമൂഹതത്താ ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചസ്സപി സുപ്പടിവിനീതത്താ ന അന്ധന്ധം വിയ ഝായതി. സോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ പരിസുദ്ധാഭാനം ദേവാനം സഹബ്യതം ഉപപജ്ജതി. അയം ഖോ, ആവുസോ കച്ചാന, ഹേതു അയം പച്ചയോ യേന താസം ദേവതാനം ഏകം ദേവനികായം ഉപപന്നാനം സന്തേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ സംകിലിട്ഠാഭാ, സന്തി പനേത്ഥ ഏകച്ചാ ദേവതാ പരിസുദ്ധാഭാ’’തി.

    ‘‘Tena , hāvuso kaccāna, upamaṃ te karissāmi. Upamāyapidhekacce 24 viññū purisā bhāsitassa atthaṃ ājānanti. Seyyathāpi, āvuso kaccāna, telappadīpassa jhāyato telampi aparisuddhaṃ vaṭṭipi aparisuddhā. So telassapi aparisuddhattā vaṭṭiyāpi aparisuddhattā andhandhaṃ viya jhāyati; evameva kho, āvuso kaccāna, idhekacco bhikkhu ‘saṃkiliṭṭhābhā’ti pharitvā adhimuccitvā viharati, tassa kāyaduṭṭhullampi na suppaṭippassaddhaṃ hoti, thinamiddhampi na susamūhataṃ hoti , uddhaccakukkuccampi na suppaṭivinītaṃ hoti. So kāyaduṭṭhullassapi na suppaṭippassaddhattā thinamiddhassapi na susamūhatattā uddhaccakukkuccassapi na suppaṭivinītattā andhandhaṃ viya jhāyati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā saṃkiliṭṭhābhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Seyyathāpi, āvuso kaccāna, telappadīpassa jhāyato telampi parisuddhaṃ vaṭṭipi parisuddhā. So telassapi parisuddhattā vaṭṭiyāpi parisuddhattā na andhandhaṃ viya jhāyati; evameva kho, āvuso kaccāna, idhekacco bhikkhu ‘parisuddhābhā’ti pharitvā adhimuccitvā viharati. Tassa kāyaduṭṭhullampi suppaṭippassaddhaṃ hoti, thinamiddhampi susamūhataṃ hoti, uddhaccakukkuccampi suppaṭivinītaṃ hoti. So kāyaduṭṭhullassapi suppaṭippassaddhattā thinamiddhassapi susamūhatattā uddhaccakukkuccassapi suppaṭivinītattā na andhandhaṃ viya jhāyati. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā parisuddhābhānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati. Ayaṃ kho, āvuso kaccāna, hetu ayaṃ paccayo yena tāsaṃ devatānaṃ ekaṃ devanikāyaṃ upapannānaṃ santettha ekaccā devatā saṃkiliṭṭhābhā, santi panettha ekaccā devatā parisuddhābhā’’ti.

    ൨൩൫. ഏവം വുത്തേ, ആയസ്മാ സഭിയോ കച്ചാനോ ആയസ്മന്തം അനുരുദ്ധം ഏതദവോച – ‘‘സാധു, ഭന്തേ അനുരുദ്ധ! ന, ഭന്തേ, ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ ഏവമാഹ – ‘ഏവം മേ സുത’ന്തി വാ ‘ഏവം അരഹതി ഭവിതു’ന്തി വാ; അഥ ച പന, ഭന്തേ, ആയസ്മാ അനുരുദ്ധോ ‘ഏവമ്പി താ ദേവതാ , ഇതിപി താ ദേവതാ’ത്വേവ ഭാസതി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭന്തേ, ഏവം ഹോതി – ‘അദ്ധാ ആയസ്മതാ അനുരുദ്ധേന താഹി ദേവതാഹി സദ്ധിം സന്നിവുത്ഥപുബ്ബഞ്ചേവ സല്ലപിതപുബ്ബഞ്ച സാകച്ഛാ ച സമാപജ്ജിതപുബ്ബാ’’’തി. ‘‘അദ്ധാ ഖോ അയം, ആവുസോ കച്ചാന, ആസജ്ജ ഉപനീയ വാചാ ഭാസിതാ, അപി ച തേ അഹം ബ്യാകരിസ്സാമി – ‘ദീഘരത്തം ഖോ മേ, ആവുസോ കച്ചാന, താഹി ദേവതാഹി സദ്ധിം സന്നിവുത്ഥപുബ്ബഞ്ചേവ സല്ലപിതപുബ്ബഞ്ച സാകച്ഛാ ച സമാപജ്ജിതപുബ്ബാ’’’തി.

    235. Evaṃ vutte, āyasmā sabhiyo kaccāno āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavoca – ‘‘sādhu, bhante anuruddha! Na, bhante, āyasmā anuruddho evamāha – ‘evaṃ me suta’nti vā ‘evaṃ arahati bhavitu’nti vā; atha ca pana, bhante, āyasmā anuruddho ‘evampi tā devatā , itipi tā devatā’tveva bhāsati. Tassa mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘addhā āyasmatā anuruddhena tāhi devatāhi saddhiṃ sannivutthapubbañceva sallapitapubbañca sākacchā ca samāpajjitapubbā’’’ti. ‘‘Addhā kho ayaṃ, āvuso kaccāna, āsajja upanīya vācā bhāsitā, api ca te ahaṃ byākarissāmi – ‘dīgharattaṃ kho me, āvuso kaccāna, tāhi devatāhi saddhiṃ sannivutthapubbañceva sallapitapubbañca sākacchā ca samāpajjitapubbā’’’ti.

    ഏവം വുത്തേ, ആയസ്മാ സഭിയോ കച്ചാനോ പഞ്ചകങ്ഗം ഥപതിം ഏതദവോച – ‘‘ലാഭാ തേ, ഗഹപതി, സുലദ്ധം തേ, ഗഹപതി, യം ത്വഞ്ചേവ തം കങ്ഖാധമ്മം പഹാസി 25, മയഞ്ചിമം 26 ധമ്മപരിയായം അലത്ഥമ്ഹാ സവനായാ’’തി.

    Evaṃ vutte, āyasmā sabhiyo kaccāno pañcakaṅgaṃ thapatiṃ etadavoca – ‘‘lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati, yaṃ tvañceva taṃ kaṅkhādhammaṃ pahāsi 27, mayañcimaṃ 28 dhammapariyāyaṃ alatthamhā savanāyā’’ti.

    അനുരുദ്ധസുത്തം നിട്ഠിതം സത്തമം.

    Anuruddhasuttaṃ niṭṭhitaṃ sattamaṃ.







    Footnotes:
    1. വന്ദാഹി, ഏവഞ്ച വദേഹി (സീ॰ പീ॰)
    2. ഏവഞ്ച വദേതി (സീ॰ പീ॰)
    3. പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി (സീ॰ പീ॰)
    4. vandāhi, evañca vadehi (sī. pī.)
    5. evañca vadeti (sī. pī.)
    6. pañcakaṅgo thapati (sī. pī.)
    7. അപ്പമാണാ ഗഹപതി ചേതോവിമുത്തി ഭാവേതബ്ബാതി (ക॰)
    8. appamāṇā gahapati cetovimutti bhāvetabbāti (ka.)
    9. അയം (സ്യാ॰ കം॰ ക॰)
    10. ayaṃ (syā. kaṃ. ka.)
    11. നീഹരന്താനം (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    12. nīharantānaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    13. യാ (ക॰)
    14. യാ (ക॰)
    15. yā (ka.)
    16. yā (ka.)
    17. കച്ചായനോ (സീ॰)
    18. kaccāyano (sī.)
    19. യോപായം (ക॰)
    20. yopāyaṃ (ka.)
    21. യാ താ (ക॰)
    22. yā tā (ka.)
    23. ഉപമായമിധേകച്ചേ (ക॰)
    24. upamāyamidhekacce (ka.)
    25. പജഹസി (ക॰)
    26. യമ്പിമം (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    27. pajahasi (ka.)
    28. yampimaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൭. അനുരുദ്ധസുത്തവണ്ണനാ • 7. Anuruddhasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൭. അനുരുദ്ധസുത്തവണ്ണനാ • 7. Anuruddhasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact