| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៦. អនុរុទ្ធសុត្តវណ្ណនា
6. Anuruddhasuttavaṇṇanā
៤៦. ឆដ្ឋេ យេនាយស្មា អនុរុទ្ធោតិ តា កិរ ទេវតា អត្តនោ សម្បត្តិំ ឱលោកេត្វា ‘‘កិំ នុ ខោ និស្សាយ អយំ សម្បត្តិ អម្ហេហិ លទ្ធា’’តិ អាវជ្ជមានា ថេរំ ទិស្វា ‘‘មយំ អម្ហាកំ អយ្យស្ស បុព្ពេ ចក្កវត្តិរជ្ជំ ករោន្តស្ស បាទបរិចារិកា ហុត្វា តេន ទិន្នោវាទេ ឋត្វា ឥមំ សម្បត្តិំ លភិម្ហ, គច្ឆាម ថេរំ អានេត្វា ឥមំ សម្បត្តិំ អនុភវិស្សាមា’’តិ ទិវា យេនាយស្មា អនុរុទ្ធោ តេនុបសង្កមិំសុ។ តីសុ ឋានេសូតិ តីសុ ការណេសុ។ ឋានសោ បដិលភាមាតិ ខណេនេវ លភាម។ សរន្តិ វចនសទ្ទំ វា គីតសទ្ទំ វា អាភរណសទ្ទំ វា។ បីតា អស្សូតិអាទីនិ នីលា តាវ ជាតា, បីតា ភវិតុំ ន សក្ខិស្សន្តីតិអាទិនា នយេន ចិន្តេត្វា វិតក្កេតិ។ តាបិ ‘‘ឥទានិ អយ្យោ អម្ហាកំ បីតភាវំ ឥច្ឆតិ, ឥទានិ លោហិតភាវ’’ន្តិ តាទិសាវ អហេសុំ។
46. Chaṭṭhe yenāyasmā anuruddhoti tā kira devatā attano sampattiṃ oloketvā ‘‘kiṃ nu kho nissāya ayaṃ sampatti amhehi laddhā’’ti āvajjamānā theraṃ disvā ‘‘mayaṃ amhākaṃ ayyassa pubbe cakkavattirajjaṃ karontassa pādaparicārikā hutvā tena dinnovāde ṭhatvā imaṃ sampattiṃ labhimha, gacchāma theraṃ ānetvā imaṃ sampattiṃ anubhavissāmā’’ti divā yenāyasmā anuruddho tenupasaṅkamiṃsu. Tīsu ṭhānesūti tīsu kāraṇesu. Ṭhānaso paṭilabhāmāti khaṇeneva labhāma. Saranti vacanasaddaṃ vā gītasaddaṃ vā ābharaṇasaddaṃ vā. Pītā assūtiādīni nīlā tāva jātā, pītā bhavituṃ na sakkhissantītiādinā nayena cintetvā vitakketi. Tāpi ‘‘idāni ayyo amhākaṃ pītabhāvaṃ icchati, idāni lohitabhāva’’nti tādisāva ahesuṃ.
អច្ឆរំ វាទេសីតិ បាណិតលំ វាទេសិ។ បញ្ចង្គិកស្សាតិ អាតតំ, វិតតំ, អាតតវិតតំ, ឃនំ, សុសិរន្តិ ឥមេហិ បញ្ចហិ អង្គេហិ សមន្នាគតស្ស។ តត្ថ អាតតំ នាម ចម្មបរិយោនទ្ធេសុ ភេរិអាទីសុ ឯកតលតូរិយំ, វិតតំ នាម ឧភយតលំ, អាតតវិតតំ នាម សព្ពសោ បរិយោនទ្ធំ, សុសិរំ វំសាទិ, ឃនំ សម្មាទិ។ សុវិនីតស្សាតិ អាកឌ្ឍនសិថិលករណាទីហិ សមុច្ឆិតស្ស។ សុប្បដិបតាឡិតស្សាតិ បមាណេ ឋិតភាវជាននត្ថំ សុដ្ឋុ បដិបតាឡិតស្ស។ កុសលេហិ សុសមន្នាហតស្សាតិ យេ វាទេតុំ កុសលា ឆេកា, តេហិ វាទិតស្ស។ វគ្គូតិ ឆេកោ សុន្ទរោ។ រជនីយោតិ រញ្ជេតុំ សមត្ថោ។ កមនីយោតិ កាមេតព្ពយុត្តោ។ ខមនីយោតិ វា បាឋោ, ទិវសម្បិ សុយ្យមានោ ខមតេវ, ន និព្ពិន្ទតីតិ អត្ថោ។ មទនីយោតិ មានមទបុរិសមទជននោ។ ឥន្ទ្រិយានិ ឱក្ខិបីតិ ‘‘អសារុប្បំ ឥមា ទេវតា ករោន្តី’’តិ ឥន្ទ្រិយានិ ហេដ្ឋា ខិបិ, ន អក្ខីនិ ឧម្មីលេត្វា ឱលោកេសិ។ ន ខ្វយ្យោ អនុរុទ្ធោ សាទិយតីតិ ‘‘មយំ នច្ចាម គាយាម, អយ្យោ បន អនុរុទ្ធោ ន ខោ សាទិយតិ, អក្ខីនិ ឧម្មីលេត្វា ន ឱលោកេតិ, កិំ មយំ នច្ចិត្វា វា គាយិត្វា វា ករិស្សាមា’’តិ តត្ថេវ អន្តរធាយិំសុ។ យេន ភគវា តេនុបសង្កមីតិ តាសំ ទេវតានំ អានុភាវំ ទិស្វា ‘‘កតិហិ នុ ខោ ធម្មេហិ សមន្នាគតោ មាតុគាមោ មនាបកាយិកេ ទេវលោកេ និព្ពត្តតី’’តិ ឥមមត្ថំ បុច្ឆិតុំ ឧបសង្កមិ។
Accharaṃ vādesīti pāṇitalaṃ vādesi. Pañcaṅgikassāti ātataṃ, vitataṃ, ātatavitataṃ, ghanaṃ, susiranti imehi pañcahi aṅgehi samannāgatassa. Tattha ātataṃ nāma cammapariyonaddhesu bheriādīsu ekatalatūriyaṃ, vitataṃ nāma ubhayatalaṃ, ātatavitataṃ nāma sabbaso pariyonaddhaṃ, susiraṃ vaṃsādi, ghanaṃ sammādi. Suvinītassāti ākaḍḍhanasithilakaraṇādīhi samucchitassa. Suppaṭipatāḷitassāti pamāṇe ṭhitabhāvajānanatthaṃ suṭṭhu paṭipatāḷitassa. Kusalehi susamannāhatassāti ye vādetuṃ kusalā chekā, tehi vāditassa. Vaggūti cheko sundaro. Rajanīyoti rañjetuṃ samattho. Kamanīyoti kāmetabbayutto. Khamanīyoti vā pāṭho, divasampi suyyamāno khamateva, na nibbindatīti attho. Madanīyoti mānamadapurisamadajanano. Indriyāni okkhipīti ‘‘asāruppaṃ imā devatā karontī’’ti indriyāni heṭṭhā khipi, na akkhīni ummīletvā olokesi. Na khvayyo anuruddho sādiyatīti ‘‘mayaṃ naccāma gāyāma, ayyo pana anuruddho na kho sādiyati, akkhīni ummīletvā na oloketi, kiṃ mayaṃ naccitvā vā gāyitvā vā karissāmā’’ti tattheva antaradhāyiṃsu. Yena bhagavā tenupasaṅkamīti tāsaṃ devatānaṃ ānubhāvaṃ disvā ‘‘katihi nu kho dhammehi samannāgato mātugāmo manāpakāyike devaloke nibbattatī’’ti imamatthaṃ pucchituṃ upasaṅkami.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៦. អនុរុទ្ធសុត្តំ • 6. Anuruddhasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-៨. សំខិត្តូបោសថសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-8. Saṃkhittūposathasuttādivaṇṇanā
