| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೭. ಅನುರುದ್ಧಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Anuruddhasuttavaṇṇanā
೨೩೦. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಅನುರುದ್ಧಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಏವಮಾಹಂಸೂತಿ ತಸ್ಸ ಉಪಾಸಕಸ್ಸ ಅಫಾಸುಕಕಾಲೋ ಅಹೋಸಿ, ತದಾ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹಂಸು। ಅಪಣ್ಣಕನ್ತಿ ಅವಿರಾಧಿತಂ। ಏಕತ್ಥಾತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾತಿ ವಾ ಮಹಗ್ಗತಾತಿ ವಾ ಝಾನಮೇವ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗತಾಯೇವ ಏವಂ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಇಮಂ ಸನ್ಧಾಯ ಏವಮಾಹ।
230.Evaṃme sutanti anuruddhasuttaṃ. Tattha evamāhaṃsūti tassa upāsakassa aphāsukakālo ahosi, tadā upasaṅkamitvā evamāhaṃsu. Apaṇṇakanti avirādhitaṃ. Ekatthāti appamāṇāti vā mahaggatāti vā jhānameva cittekaggatāyeva evaṃ vuccatīti imaṃ sandhāya evamāha.
೨೩೧. ಯಾವತಾ ಏಕಂ ರುಕ್ಖಮೂಲಂ ಮಹಗ್ಗತನ್ತಿ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ ವಿಹರತೀತಿ ಏಕರುಕ್ಖಮೂಲಪಮಾಣಟ್ಠಾನಂ ಕಸಿಣನಿಮಿತ್ತೇನ ಓತ್ಥರಿತ್ವಾ ತಸ್ಮಿಂ ಕಸಿಣನಿಮಿತ್ತೇ ಮಹಗ್ಗತಜ್ಝಾನಂ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ। ಮಹಗ್ಗತನ್ತಿ ಪನಸ್ಸ ಆಭೋಗೋ ನತ್ಥಿ, ಕೇವಲಂ ಮಹಗ್ಗತಜ್ಝಾನಪವತ್ತಿವಸೇನ ಪನೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ಇಮಿನಾ ಖೋ ಏತಂ ಗಹಪತಿ ಪರಿಯಾಯೇನಾತಿ ಇಮಿನಾ ಕಾರಣೇನ। ಏತ್ಥ ಹಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಾತಿ ವುತ್ತಾನಂ ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರಾನಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ನ ವಡ್ಢತಿ, ಉಗ್ಘಾಟನಂ ನ ಜಾಯತಿ, ತಾನಿ ಝಾನಾನಿ ಅಭಿಞ್ಞಾನಂ ವಾ ನಿರೋಧಸ್ಸ ವಾ ಪಾದಕಾನಿ ನ ಹೋನ್ತಿ, ವಿಪಸ್ಸನಾಪಾದಕಾನಿ ಪನ ವಟ್ಟಪಾದಕಾನಿ ಭವೋಕ್ಕಮನಾನಿ ಚ ಹೋನ್ತಿ। ‘‘ಮಹಗ್ಗತಾ’’ತಿ ವುತ್ತಾನಂ ಪನ ಕಸಿಣಜ್ಝಾನಾನಂ ನಿಮಿತ್ತಂ ವಡ್ಢತಿ, ಉಗ್ಘಾಟನಂ ಜಾಯತಿ, ಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅಭಿಞ್ಞಾಪಾದಕಾನಿ ನಿರೋಧಪಾದಕಾನಿ ವಟ್ಟಪಾದಕಾನಿ ಭವೋಕ್ಕಮನಾನಿ ಚ ಹೋನ್ತಿ। ಏವಮಿಮೇ ಧಮ್ಮಾ ನಾನತ್ಥಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾ ಮಹಗ್ಗತಾತಿ ಏವಂ ನಾನಾಬ್ಯಞ್ಜನಾ ಚ।
231.Yāvatāekaṃ rukkhamūlaṃ mahaggatanti pharitvā adhimuccitvā viharatīti ekarukkhamūlapamāṇaṭṭhānaṃ kasiṇanimittena ottharitvā tasmiṃ kasiṇanimitte mahaggatajjhānaṃ pharitvā adhimuccitvā viharati. Mahaggatanti panassa ābhogo natthi, kevalaṃ mahaggatajjhānapavattivasena panetaṃ vuttaṃ. Esa nayo sabbattha. Iminā kho etaṃ gahapati pariyāyenāti iminā kāraṇena. Ettha hi appamāṇāti vuttānaṃ brahmavihārānaṃ nimittaṃ na vaḍḍhati, ugghāṭanaṃ na jāyati, tāni jhānāni abhiññānaṃ vā nirodhassa vā pādakāni na honti, vipassanāpādakāni pana vaṭṭapādakāni bhavokkamanāni ca honti. ‘‘Mahaggatā’’ti vuttānaṃ pana kasiṇajjhānānaṃ nimittaṃ vaḍḍhati, ugghāṭanaṃ jāyati, samatikkamā honti, abhiññāpādakāni nirodhapādakāni vaṭṭapādakāni bhavokkamanāni ca honti. Evamime dhammā nānatthā, appamāṇā mahaggatāti evaṃ nānābyañjanā ca.
೨೩೨. ಇದಾನಿ ಮಹಗ್ಗತಸಮಾಪತ್ತಿತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಭವೂಪಪತ್ತಿಕಾರಣಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಚತಸ್ಸೋ ಖೋ ಇಮಾತಿಆದಿಮಾಹ। ಪರಿತ್ತಾಭಾತಿ ಫರಿತ್ವಾ ಜಾನನ್ತಸ್ಸ ಅಯಮಾಭೋಗೋ ಅತ್ಥಿ, ಪರಿತ್ತಾಭೇಸು ಪನ ದೇವೇಸು ನಿಬ್ಬತ್ತಿಕಾರಣಂ ಝಾನಂ ಭಾವೇನ್ತೋ ಏವಂ ವುತ್ತೋ। ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ। ಪರಿತ್ತಾಭಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾಭಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಿಯಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾಭಾ, ಅಪ್ಪಮಾಣಾಭಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾಭಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಿಯಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾಭಾ। ಕಥಂ? ಸುಪ್ಪಮತ್ತೇ ವಾ ಸರಾವಮತ್ತೇ ವಾ ಕಸಿಣಪರಿಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚಹಾಕಾರೇಹಿ ಆಚಿಣ್ಣವಸಿಭಾವೋ ಪಚ್ಚನೀಕಧಮ್ಮಾನಂ ಸುಟ್ಠು ಅಪರಿಸೋಧಿತತ್ತಾ ದುಬ್ಬಲಮೇವ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ವಳಞ್ಜಿತ್ವಾ ಅಪ್ಪಗುಣಜ್ಝಾನೇ ಠಿತೋ ಕಾಲಂ ಕತ್ವಾ ಪರಿತ್ತಾಭೇಸು ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ, ವಣ್ಣೋ ಪನಸ್ಸ ಪರಿತ್ತೋ ಚೇವ ಹೋತಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ ಚ। ಪಞ್ಚಹಿ ಪನಾಕಾರೇಹಿ ಆಚಿಣ್ಣವಸಿಭಾವೋ ಪಚ್ಚನೀಕಧಮ್ಮಾನಂ ಸುಟ್ಠು ಪರಿಸೋಧಿತತ್ತಾ ಸುವಿಸುದ್ಧಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ವಳಞ್ಜಿತ್ವಾ ಪಗುಣಜ್ಝಾನೇ ಠಿತೋ ಕಾಲಂ ಕತ್ವಾ ಪರಿತ್ತಾಭೇಸು ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ, ವಣ್ಣೋ ಪನಸ್ಸ ಪರಿತ್ತೋ ಚೇವ ಹೋತಿ ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಚ। ಏವಂ ಪರಿತ್ತಾಭಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾಭಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಿಯಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾಭಾ। ಕಸಿಣೇ ಪನ ವಿಪುಲಪರಿಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚಹಾಕಾರೇಹಿ ಆಚಿಣ್ಣವಸಿಭಾವೋತಿ ಸಬ್ಬಂ ಪುರಿಮಸದಿಸಮೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ಅಪ್ಪಮಾಣಾಭಾ ಸಿಯಾ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾಭಾ ಹೋನ್ತಿ ಸಿಯಾ ಪರಿಸುದ್ಧಾಭಾತಿ।
232. Idāni mahaggatasamāpattito nīharitvā bhavūpapattikāraṇaṃ dassento catasso kho imātiādimāha. Parittābhāti pharitvā jānantassa ayamābhogo atthi, parittābhesu pana devesu nibbattikāraṇaṃ jhānaṃ bhāvento evaṃ vutto. Esa nayo sabbattha. Parittābhā siyā saṃkiliṭṭhābhā honti siyā parisuddhābhā, appamāṇābhā siyā saṃkiliṭṭhābhā honti siyā parisuddhābhā. Kathaṃ? Suppamatte vā sarāvamatte vā kasiṇaparikammaṃ katvā samāpattiṃ nibbattetvā pañcahākārehi āciṇṇavasibhāvo paccanīkadhammānaṃ suṭṭhu aparisodhitattā dubbalameva samāpattiṃ vaḷañjitvā appaguṇajjhāne ṭhito kālaṃ katvā parittābhesu nibbattati, vaṇṇo panassa paritto ceva hoti saṃkiliṭṭho ca. Pañcahi panākārehi āciṇṇavasibhāvo paccanīkadhammānaṃ suṭṭhu parisodhitattā suvisuddhaṃ samāpattiṃ vaḷañjitvā paguṇajjhāne ṭhito kālaṃ katvā parittābhesu nibbattati, vaṇṇo panassa paritto ceva hoti parisuddho ca. Evaṃ parittābhā siyā saṃkiliṭṭhābhā honti siyā parisuddhābhā. Kasiṇe pana vipulaparikammaṃ katvā samāpattiṃ nibbattetvā pañcahākārehi āciṇṇavasibhāvoti sabbaṃ purimasadisameva veditabbaṃ. Evaṃ appamāṇābhā siyā saṃkiliṭṭhābhā honti siyā parisuddhābhāti.
ವಣ್ಣನಾನತ್ತನ್ತಿ ಸರೀರವಣ್ಣಸ್ಸ ನಾನತ್ತಂ। ನೋ ಚ ಆಭಾನಾನತ್ತನ್ತಿ ಆಲೋಕೇ ನಾನತ್ತಂ ನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ। ಅಚ್ಚಿನಾನತ್ತನ್ತಿ ದೀಘರಸ್ಸಅಣುಥೂಲವಸೇನ ಅಚ್ಚಿಯಾ ನಾನತ್ತಂ।
Vaṇṇanānattanti sarīravaṇṇassa nānattaṃ. No ca ābhānānattanti āloke nānattaṃ na paññāyati. Accinānattanti dīgharassaaṇuthūlavasena acciyā nānattaṃ.
ಯತ್ಥ ಯತ್ಥಾತಿ ಉಯ್ಯಾನವಿಮಾನಕಪ್ಪರುಕ್ಖನದೀತೀರಪೋಕ್ಖರಣೀತೀರೇಸು ಯತ್ಥ ಯತ್ಥ। ಅಭಿನಿವಿಸನ್ತೀತಿ ವಸನ್ತಿ। ಅಭಿರಮನ್ತೀತಿ ರಮನ್ತಿ ನ ಉಕ್ಕಣ್ಠನ್ತಿ। ಕಾಜೇನಾತಿ ಯಾಗುಭತ್ತತೇಲಫಾಣಿತಮಚ್ಛಮಂಸಕಾಜೇಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಕಾಜೇನ। ‘‘ಕಾಚೇನಾತಿ’’ಪಿ ಪಾಠೋ, ಅಯಮೇವ ಅತ್ಥೋ। ಪಿಟಕೇನಾತಿ ಪಚ್ಛಿಯಾ। ತತ್ಥ ತತ್ಥೇವಾತಿ ಸಪ್ಪಿಮಧುಫಾಣಿತಾದೀನಂ ಸುಲಭಟ್ಠಾನತೋ ಲೋಣಪೂತಿಮಚ್ಛಾದೀನಂ ಉಸ್ಸನ್ನಟ್ಠಾನಂ ನೀತಾ ‘‘ಪುಬ್ಬೇ ಅಮ್ಹಾಕಂ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ಫಾಸುಕಂ, ತತ್ಥ ಸುಖಂ ವಸಿಮ್ಹಾ, ಇಧ ಲೋಣಂ ವಾ ನೋ ಬಾಧತಿ ಪೂತಿಮಚ್ಛಗನ್ಧೋ ವಾ ಸೀಸರೋಗಂ ಉಪ್ಪಾದೇತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಚಿತ್ತಂ ಅನುಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ತತ್ಥೇವ ರಮನ್ತಿ।
Yattha yatthāti uyyānavimānakapparukkhanadītīrapokkharaṇītīresu yattha yattha. Abhinivisantīti vasanti. Abhiramantīti ramanti na ukkaṇṭhanti. Kājenāti yāgubhattatelaphāṇitamacchamaṃsakājesu yena kenaci kājena. ‘‘Kācenāti’’pi pāṭho, ayameva attho. Piṭakenāti pacchiyā. Tattha tatthevāti sappimadhuphāṇitādīnaṃ sulabhaṭṭhānato loṇapūtimacchādīnaṃ ussannaṭṭhānaṃ nītā ‘‘pubbe amhākaṃ vasanaṭṭhānaṃ phāsukaṃ, tattha sukhaṃ vasimhā, idha loṇaṃ vā no bādhati pūtimacchagandho vā sīsarogaṃ uppādetī’’ti evaṃ cittaṃ anuppādetvā tattha tattheva ramanti.
೨೩೪. ಆಭಾತಿ ಆಭಾಸಮ್ಪನ್ನಾ। ತದಙ್ಗೇನಾತಿ ತಸ್ಸಾ ಭವೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಅಙ್ಗೇನ, ಭವೂಪಪತ್ತಿಕಾರಣೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಾನಿ ತಂ ಕಾರಣಂ ಪುಚ್ಛನ್ತೋ ಕೋ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇತಿಆದಿಮಾಹ।
234.Ābhāti ābhāsampannā. Tadaṅgenāti tassā bhavūpapattiyā aṅgena, bhavūpapattikāraṇenāti attho. Idāni taṃ kāraṇaṃ pucchanto ko nu kho, bhantetiādimāha.
ಕಾಯದುಟ್ಠುಲ್ಲನ್ತಿ ಕಾಯಾಲಸಿಯಭಾವೋ। ಝಾಯತೋತಿ ಜಲತೋ।
Kāyaduṭṭhullanti kāyālasiyabhāvo. Jhāyatoti jalato.
೨೩೫. ದೀಘರತ್ತಂ ಖೋ ಮೇತಿ ಥೇರೋ ಕಿರ ಪಾರಮಿಯೋ ಪೂರೇನ್ತೋ ಇಸಿಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ನಿರನ್ತರಂ ತೀಣಿ ಅತ್ತಭಾವಸತಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಪಟಿಲಭಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ಆಹ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ –
235.Dīgharattaṃ kho meti thero kira pāramiyo pūrento isipabbajjaṃ pabbajitvā samāpattiṃ nibbattetvā nirantaraṃ tīṇi attabhāvasatāni brahmaloke paṭilabhi, taṃ sandhāyetaṃ āha. Vuttampi cetaṃ –
‘‘ಅವೋಕಿಣ್ಣಂ ತೀಣಿ ಸತಂ, ಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಂ ಇಸಿಪಬ್ಬಜ್ಜಂ।
‘‘Avokiṇṇaṃ tīṇi sataṃ, yaṃ pabbajiṃ isipabbajjaṃ;
ಅಸಙ್ಖತಂ ಗವೇಸನ್ತೋ, ಪುಬ್ಬೇ ಸಞ್ಚರಿತಂ ಮಮ’’ನ್ತಿ॥
Asaṅkhataṃ gavesanto, pubbe sañcaritaṃ mama’’nti.
ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಅನುರುದ್ಧಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Anuruddhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೭. ಅನುರುದ್ಧಸುತ್ತಂ • 7. Anuruddhasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೭. ಅನುರುದ್ಧಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Anuruddhasuttavaṇṇanā
