| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
೭. ಅನುರುದ್ಧಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
7. Anuruddhasuttavaṇṇanā
೨೩೦. ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹಂಸೂತಿ ವುತ್ತಂ ಉಪಸಙ್ಕಮನಕಾರಣಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ, ‘‘ತಸ್ಸ ಉಪಾಸಕಸ್ಸ ಅಫಾಸುಕಕಾಲೋ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ ಆಹ। ಅವಿರಾಧಿತನ್ತಿ ಅವಿರಜ್ಝನಕಂ। ಯದಿ ವಾ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ನಾನತ್ಥಾ, ಯದಿ ವಾ ಏಕತ್ಥಾ, ಯಂ ತತ್ಥ ಅವಿರಜ್ಝನಕಂ, ತಂ ತಂಯೇವ ಪಟಿಭಾತೂತಿ ಯೋಜನಾ। ಝಾನಮೇವಾತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಜ್ಝಾನಮೇವ, ‘‘ಚೇತೋವಿಮುತ್ತೀ’’ತಿ ಪನ ವುತ್ತತ್ತಾ ಚಿತ್ತೇಕಗ್ಗತಾಯೇವ ಏವಂ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಉಪಾಸಕಸ್ಸ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
230.Upasaṅkamitvāevamāhaṃsūti vuttaṃ upasaṅkamanakāraṇaṃ dassento, ‘‘tassa upāsakassa aphāsukakālo ahosī’’ti āha. Avirādhitanti avirajjhanakaṃ. Yadi vā te dhammā nānatthā, yadi vā ekatthā, yaṃ tattha avirajjhanakaṃ, taṃ taṃyeva paṭibhātūti yojanā. Jhānamevāti appamāṇajjhānameva, ‘‘cetovimuttī’’ti pana vuttattā cittekaggatāyeva evaṃ vuccatīti upāsakassa adhippāyo.
೨೩೧. ಯಾವತಾ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೇ ಕಾಲೇ ಛಾಯಾ ಫರತಿ, ನಿವಾತೇ ಪಣ್ಣಾನಿ ಪತನ್ತಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ‘‘ರುಕ್ಖಮೂಲ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಂ ಏಕರುಕ್ಖಮೂಲಪ್ಪಮಾಣಟ್ಠಾನಂ। ಕಸಿಣನಿಮಿತ್ತೇನ ಓತ್ಥರಿತ್ವಾತಿ ಕಸಿಣಾರಮ್ಮಣಂ ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜನ್ತೋ ತಸ್ಮಿಂ ಕಸಿಣ…ಪೇ॰… ವಿಹರತೀತಿ ವುತ್ತೋ। ಆಭೋಗೋ ನತ್ಥಿ ಝಾನಕ್ಖಣೇ। ಕಾಮಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಕ್ಖಣೇ ಆಭೋಗೋ ನತ್ಥಿ ತತೋ ಪನ ಪುಬ್ಬೇ ವಾ ಸಿಯಾ ಸೋ ಆಭೋಗೋ, ತಮ್ಪಿ ಸನ್ಧಾಯ ಮಹಗ್ಗತನ್ತಿ ಕೇಚಿ। ಇದಾನಿ ತಾಸಂ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತೀನಂ ಸತಿಪಿ ಕೇನಚಿ ವಿಸೇಸೇನ ಅಭೇದೇ ವಿಸಯಾದಿತೋ ಲಬ್ಭಮಾನಭೇದಂ ದಸ್ಸೇತುಂ, ‘‘ಏತ್ಥಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ನಿಮಿತ್ತಂ ನ ವಡ್ಢತಿ ವಡ್ಢೇತಬ್ಬಸ್ಸ ನಿಮಿತ್ತಸ್ಸೇವ ಅಭಾವತೋ। ಪಥವೀಕಸಿಣಾದೀನಂ ವಿಯ ಆಕಾಸಭಾವನಾಯ ಉಗ್ಘಾಟನಂ ನ ಜಾಯತಿ। ತಾನಿ ಝಾನಾನೀತಿ ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರಜ್ಝಾನಾನಿ। ಚುದ್ದಸವಿಧೇನ ಪರಿದಮನಾಭಾವತೋ ಅಭಿಞ್ಞಾನಂ ಪಾದಕಾನಿ ನ ಹೋನ್ತಿ। ನಿಮಿತ್ತುಗ್ಘಾಟಸ್ಸೇವ ಅಭಾವತೋ ಅರೂಪಜ್ಝಾನಾನಂ ಅನಧಿಟ್ಠಾನತಾಯ ನಿರೋಧಸ್ಸ ಪಾದಕಾನಿ ನ ಹೋನ್ತೀತಿ। ಕಮ್ಮವಟ್ಟಭಾವೇನ ಕಿಲೇಸವಟ್ಟವಿಪಾಕವಟ್ಟಾನಂ ತಿಣ್ಣಂ ವಟ್ಟಾನಂ ಪಚ್ಚಯಭಾವೋ ವಟ್ಟಪಾದಕತಾ। ಉಪಪಜ್ಜನವಸೇನೇವ ತಂ ತಂ ಭವಂ ಓಕ್ಕಮತಿ ಏತೇಹೀತಿ ಭವೋಕ್ಕಮನಾನಿ। ದುತಿಯನಯಸ್ಸ ವುತ್ತವಿಪರಿಯಾಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಉಗ್ಘಾಟನಸ್ಸ ಲಬ್ಭನತೋ ಅರೂಪಜ್ಝಾನೋಪರಿ ಸಮತಿಕ್ಕಮೋ ಹೋತೀತಿ ಅಯಮೇವ ವಿಸೇಸೋ। ಏವನ್ತಿ ಯಥಾವುತ್ತೇನ ನಿಮಿತ್ತಾವಡ್ಢನನಿಮಿತ್ತವಡ್ಢನಾದಿಪ್ಪಕಾರೇನ। ನಾನತ್ಥಾತಿ ನಾನಾಸಭಾವಾ। ಏವನ್ತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣಮಹಗ್ಗತಸದ್ದವಚನೀಯತಾಯ ನಾನಾಬ್ಯಞ್ಜನಾ। ಕಾಮಞ್ಚೇತ್ಥ ಅಪ್ಪಮಾಣಸಮಾಪತ್ತಿತೋಪಿ ನೀಹರಿತ್ವಾ ವಕ್ಖಮಾನಭವೂಪಪತ್ತಿಕಾರಣಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಸಕ್ಕಾ, ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ಕಸಿಣಝಾನತೋವ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಯೋಜನಾ ಕತಾತಿ ತಥಾ ವುತ್ತಂ। ಅಥ ವಾ ಮಹಗ್ಗತಗಹಣೇನೇತ್ಥ ಅಪ್ಪಮಾಣಾತಿ ವುತ್ತಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರಾನಮ್ಪಿ ಸಙ್ಗಹೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ ತಸ್ಸಾ ಸಮಞ್ಞಾಯ ಉಭಯೇಸಮ್ಪಿ ಸಾಧಾರಣಭಾವತೋ।
231. Yāvatā majjhanhike kāle chāyā pharati, nivāte paṇṇāni patanti, ettāvatā ‘‘rukkhamūla’’nti vuccatīti evaṃ vuttaṃ ekarukkhamūlappamāṇaṭṭhānaṃ. Kasiṇanimittena ottharitvāti kasiṇārammaṇaṃ jhānaṃ samāpajjanto tasmiṃ kasiṇa…pe… viharatīti vutto. Ābhogo natthi jhānakkhaṇe. Kāmaṃ samāpattikkhaṇe ābhogo natthi tato pana pubbe vā siyā so ābhogo, tampi sandhāya mahaggatanti keci. Idāni tāsaṃ cetovimuttīnaṃ satipi kenaci visesena abhede visayādito labbhamānabhedaṃ dassetuṃ, ‘‘etthā’’tiādi vuttaṃ. Nimittaṃ na vaḍḍhati vaḍḍhetabbassa nimittasseva abhāvato. Pathavīkasiṇādīnaṃ viya ākāsabhāvanāya ugghāṭanaṃ na jāyati. Tāni jhānānīti brahmavihārajjhānāni. Cuddasavidhena paridamanābhāvato abhiññānaṃ pādakāni na honti. Nimittugghāṭasseva abhāvato arūpajjhānānaṃ anadhiṭṭhānatāya nirodhassa pādakāni na hontīti. Kammavaṭṭabhāvena kilesavaṭṭavipākavaṭṭānaṃ tiṇṇaṃ vaṭṭānaṃ paccayabhāvo vaṭṭapādakatā. Upapajjanavaseneva taṃ taṃ bhavaṃ okkamati etehīti bhavokkamanāni. Dutiyanayassa vuttavipariyāyena attho veditabbo. Ugghāṭanassa labbhanato arūpajjhānopari samatikkamo hotīti ayameva viseso. Evanti yathāvuttena nimittāvaḍḍhananimittavaḍḍhanādippakārena. Nānatthāti nānāsabhāvā. Evanti appamāṇamahaggatasaddavacanīyatāya nānābyañjanā. Kāmañcettha appamāṇasamāpattitopi nīharitvā vakkhamānabhavūpapattikāraṇaṃ dassetuṃ sakkā, aṭṭhakathāyaṃ pana kasiṇajhānatova nīharitvā yojanā katāti tathā vuttaṃ. Atha vā mahaggatagahaṇenettha appamāṇāti vuttabrahmavihārānampi saṅgaho veditabbo tassā samaññāya ubhayesampi sādhāraṇabhāvato.
೨೩೨. ಏವಂ ವುತ್ತೋತಿ ಅಸತಿಪಿ ತಥಾರೂಪೇ ಆಭೋಗೇ ‘‘ಪರಿತ್ತಾಭಾತಿ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ ವಿಹರತೀ’’ತಿ ವುತ್ತೋ। ಅಪ್ಪಮಾಣಂ ಕತ್ವಾ ಕಸಿಣಂ ವಡ್ಢೇನ್ತಸ್ಸ ಕಸಿಣವಡ್ಢನವಸೇನ ಬಹುಲೀಕಾರಸಮ್ಭವತೋ ಸಿಯಾ ಝಾನಸ್ಸ ಬಲವತರತಾ, ತದಭಾವೇ ಚ ದುಬ್ಬಲತಾ, ಆಚಿಣ್ಣವಸಿತಾಯ ಪನ ಪಚ್ಚನೀಕಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮ್ಮಾ ಅಪರಿಸೋಧನೇ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥೀತಿ ಪಞ್ಚಹಾಕಾರೇಹಿ ಝಾನಸ್ಸ ಅಪ್ಪಗುಣತಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ, ‘‘ಸುಪ್ಪಮತ್ತೇ ವಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಝಾನಸ್ಸ ಅಪ್ಪಾನುಭಾವತಾಯ ಏವ ತನ್ನಿಮಿತ್ತಾ ಪಭಾಪಿ ಅಪ್ಪತರಾ ಅಪರಿಸುದ್ಧಾವ ಹೋತೀತಿ ಆಹ – ‘‘ವಣ್ಣೋ…ಪೇ॰… ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠೋ ಚಾ’’ತಿ। ದುತಿಯನಯೋ ವುತ್ತವಿಪರಿಯಾಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ತತ್ಥಾಪಿ ಕಸಿಣಸ್ಸ ಪರಿತ್ತಭಾವೇನ ವಣ್ಣಸ್ಸ ಪರಿತ್ತತಾ, ಪರಿತ್ತಾರಮ್ಮಣಾಯ ಅನುರೂಪತಾಯ ವಾ ನಿಮಿತ್ತಂ ಪಭಾಮಣ್ಡಲಕಮ್ಪಿ ಪರಿತ್ತಮೇವ ಸಿಯಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ವಿಪುಲಪರಿಕಮ್ಮನ್ತಿ ವಿಪುಲಭಾವೇನ ಪರಿಕಮ್ಮಂ। ಸೇಸಂ ತತಿಯಚತುತ್ಥನಯೇಸು ವತ್ತಬ್ಬಂ ಪಠಮದುತಿಯನಯೇಸು ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವ।
232.Evaṃvuttoti asatipi tathārūpe ābhoge ‘‘parittābhāti pharitvā adhimuccitvā viharatī’’ti vutto. Appamāṇaṃ katvā kasiṇaṃ vaḍḍhentassa kasiṇavaḍḍhanavasena bahulīkārasambhavato siyā jhānassa balavataratā, tadabhāve ca dubbalatā, āciṇṇavasitāya pana paccanīkadhammānaṃ sammā aparisodhane vattabbameva natthīti pañcahākārehi jhānassa appaguṇataṃ dassento, ‘‘suppamatte vā’’tiādimāha. Jhānassa appānubhāvatāya eva tannimittā pabhāpi appatarā aparisuddhāva hotīti āha – ‘‘vaṇṇo…pe… saṃkiliṭṭho cā’’ti. Dutiyanayo vuttavipariyāyena veditabbo. Tatthāpi kasiṇassa parittabhāvena vaṇṇassa parittatā, parittārammaṇāya anurūpatāya vā nimittaṃ pabhāmaṇḍalakampi parittameva siyāti adhippāyo. Vipulaparikammanti vipulabhāvena parikammaṃ. Sesaṃ tatiyacatutthanayesu vattabbaṃ paṭhamadutiyanayesu vuttasadisameva.
ವಣ್ಣನಾನತ್ತನ್ತಿ ಯದಿ ಪೀತಂ ಯದಿ ಲೋಹಿತಂ ಯದಿ ವಾ ಓದಾತನ್ತಿ ಸರೀರವಣ್ಣನಾನತ್ತಂ। ಆಭಾನಾನತ್ತನ್ತಿ ಪರಿತ್ತವಿಪುಲತಾವಸೇನ ಪಭಾಯ ನಾನತ್ತಂ। ಅಚ್ಚಿನಾನತ್ತನ್ತಿ ತೇಜೋಧಾತುಸ್ಸ ದೀಘಾದಿವಸೇನ ವೇಮತ್ತತಾ। ಅಭಿನಿವಿಸನ್ತೀತಿ ಅಭಿರತಿವಸೇನ ನಿವಿಸನ್ತಿ ನಿಸೀದನ್ತಿ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ವಸನ್ತೀ’’ತಿ।
Vaṇṇanānattanti yadi pītaṃ yadi lohitaṃ yadi vā odātanti sarīravaṇṇanānattaṃ. Ābhānānattanti parittavipulatāvasena pabhāya nānattaṃ. Accinānattanti tejodhātussa dīghādivasena vemattatā. Abhinivisantīti abhirativasena nivisanti nisīdanti tiṭṭhanti. Tenāha ‘‘vasantī’’ti.
೨೩೪. ಆಭನ್ತಿ ದಿಬ್ಬನ್ತೀತಿ ಆಭಾತಿ ಆಹ ‘‘ಆಭಾಸಮ್ಪನ್ನಾ’’ತಿ। ತದಙ್ಗೇನಾತಿ ವಾ ತಸ್ಸಾ ಪರಿತ್ತತಾಯ ಅಪ್ಪಮಾಣತಾಯ ಚ ಆಭಾಕಾರಣಂ, ತಂ ಪನ ಅತ್ಥತೋ ಭವೂಪಪತ್ತಿಕಾರಣಮೇವಾತಿ ಆಹ – ‘‘ತಸ್ಸಾ ಭವೂಪಪತ್ತಿಯಾ ಅಙ್ಗೇನಾ’’ತಿ। ಕಾಯಾಲಸಿಯಭಾವೋ ತನ್ದೀಆದೀನಂ ಹೇತುಭೂತಾ ಕಾಯಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾಯಿತತಾ।
234. Ābhanti dibbantīti ābhāti āha ‘‘ābhāsampannā’’ti. Tadaṅgenāti vā tassā parittatāya appamāṇatāya ca ābhākāraṇaṃ, taṃ pana atthato bhavūpapattikāraṇamevāti āha – ‘‘tassā bhavūpapattiyā aṅgenā’’ti. Kāyālasiyabhāvo tandīādīnaṃ hetubhūtā kāyassa vitthāyitatā.
೨೩೫. ಪಾರಮಿಯೋತಿ ಮಹಾಸಾವಕಸಂವತ್ತನಿಕಾ ಸಾವಕಪಾರಮಿಯೋ ಪೂರೇನ್ತೋ। ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇತಿ ಬ್ರಹ್ಮತ್ತಭಾವೇ, ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ವಾ ಉಪ್ಪತ್ತಿಂ ಪಟಿಲಭಿ, ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ ಥೇರಗಾಥಾಸು। ಅವೋಕಿಣ್ಣನ್ತಿ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಅಸಮ್ಮಿಸ್ಸನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪುಬ್ಬೇ ಸಞ್ಚರಿತನ್ತಿ ಅತೀತಭವೇಸು ಜಾತಿವಸೇನ ಸಞ್ಚರಣಂ ಮಮ, ಸಞ್ಚರಿತನ್ತಿ ತಂ ಮಮಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
235.Pāramiyoti mahāsāvakasaṃvattanikā sāvakapāramiyo pūrento. Brahmaloketi brahmattabhāve, brahmaloke vā uppattiṃ paṭilabhi, vuttampi cetaṃ theragāthāsu. Avokiṇṇanti aññehi asammissanti attho. Pubbe sañcaritanti atītabhavesu jātivasena sañcaraṇaṃ mama, sañcaritanti taṃ mamassāti attho. Sesaṃ suviññeyyameva.
ಅನುರುದ್ಧಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Anuruddhasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೭. ಅನುರುದ್ಧಸುತ್ತಂ • 7. Anuruddhasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ಅನುರುದ್ಧಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Anuruddhasuttavaṇṇanā
