| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
6. අනුරුද්‌ධසුත්‌තවණ්‌ණනා
6. Anuruddhasuttavaṇṇanā
226. අනන්‌තරෙ අත්‌තභාවෙති අතීතානන්‌තරෙ දෙවත්‌තභාවෙ. ථෙරො හි තාවතිංසදෙවලොකා චවිත්‌වා ඉධූපපන්‌නො. අග්‌ගමහෙසීති කාචි පරිචාරිකා දෙවධීතා චිත්‌තපණිධානමත්‌තෙන ඉදානිපි දෙවකායෙ භවිස්‌සති උපචිතකුසලධම්‌මත්‌තාති මඤ්‌ඤමානා තස්‌මිං වත්‌තමානං විය කථෙන්‌තී ‘‘සොභසී’’ති ආහ. එවං අතීතම්‌පිස්‌ස දිබ්‌බසොතං පච්‌චුප්‌පන්‌නං විය මඤ්‌ඤෙය්‍ය නාතිචිරකාලත්‌තාති දස්‌සෙන්‌තො ‘‘පුබ්‌බෙපි සොභසී’’ති ආහ. සුගතිනිරයාදිදුග්‌ගතියා වසෙන දුග්‌ගතා එතරහීති අධිප්‌පායො. පටිපත්‌තිදුග්‌ගතියා කාමෙසු සම්‌මුච්‌ඡිතභාවතො.
226.Anantareattabhāveti atītānantare devattabhāve. Thero hi tāvatiṃsadevalokā cavitvā idhūpapanno. Aggamahesīti kāci paricārikā devadhītā cittapaṇidhānamattena idānipi devakāye bhavissati upacitakusaladhammattāti maññamānā tasmiṃ vattamānaṃ viya kathentī ‘‘sobhasī’’ti āha. Evaṃ atītampissa dibbasotaṃ paccuppannaṃ viya maññeyya nāticirakālattāti dassento ‘‘pubbepi sobhasī’’ti āha. Sugatinirayādiduggatiyā vasena duggatā etarahīti adhippāyo. Paṭipattiduggatiyā kāmesu sammucchitabhāvato.
පතිට්‌ඨහන්‌තොති නිවිසන්‌තො. අට්‌ඨහි කාරණෙහීති චිරකාලපරිභාවනාය විරුළ්‌හමූලෙහි අයොනිසොමනසිකාරාදිපච්‌චයමූලකෙහි වුච්‌චමානෙහි අට්‌ඨහි කාරණෙහි. රත්‌තො රාගවසෙනාති සභාවතො සඞ්‌කප්‌පතො ච යථාසමීහිතෙ ඉට්‌ඨාකාරෙ සක්‌කායෙ සඤ්‌ජාතරාගවසා රත්‌තො ගිද්‌ධො ගධිතො. පතිට්‌ඨාතීති ඔරුය්‌හ තිට්‌ඨති. දුට්‌ඨො දොසවසෙනාති සභාවතො සඞ්‌කප්‌පතො ච යථාසමීහිතෙ අනිට්‌ඨාකාරෙ සක්‌කායෙ සඤ්‌ජාතදොසවසෙන දුට්‌ඨො රුපිතචිත්‌තො. මූළ්‌හො මොහවසෙනාති අසමපෙක්‌ඛනෙන මූළ්‌හො මුය්‌හනවසෙන. විනිබද්‌ධොති අහංකාරෙන විසෙසතො නිබන්‌ධනතො මානවත්‌ථුස්‌මිං බන්‌ධිතො. මානවසෙනාති තෙන තෙන මඤ්‌ඤනාකාරෙන. පරාමට්‌ඨොති ධම්‌මසභාවං නිච්‌චාදිවසෙන පරතො ආමට්‌ඨො. දිට්‌ඨිවසෙනාති මිච්‌ඡාදස්‌සනවසෙන. ථාමගතොති රාගාදිකිලෙසවසෙන ථාමං ථිරභාවං උපගතො. අනුසයවසෙනාති මග්‌ගෙන අප්‌පහීනතාය අනු අනු සන්‌තානෙ සයනවසෙන. අප්‌පහීනට්‌ඨො හි තෙසං අනුසයට්‌ඨො. අනිට්‌ඨඞ්‌ගතොති සංසයිතො. වික්‌ඛෙපගතොති වික්‌ඛිත්‌තභාවං උපගතො. උද්‌ධච්‌චවසෙනාති චිත්‌තස්‌ස උද්‌ධතභාවවසෙන. තාපීති තාපි දෙවකඤ්‌ඤායො. එවං පතිට්‌ඨිතාවාති යථාවුත්‌තනයෙන රත්‌තභාවාදිනා සක්‌කායස්‌මිං පතිට්‌ඨිතා එව. නරදෙවානන්‌ති පුරිසභූතදෙවානං.
Patiṭṭhahantoti nivisanto. Aṭṭhahi kāraṇehīti cirakālaparibhāvanāya viruḷhamūlehi ayonisomanasikārādipaccayamūlakehi vuccamānehi aṭṭhahi kāraṇehi. Ratto rāgavasenāti sabhāvato saṅkappato ca yathāsamīhite iṭṭhākāre sakkāye sañjātarāgavasā ratto giddho gadhito. Patiṭṭhātīti oruyha tiṭṭhati. Duṭṭho dosavasenāti sabhāvato saṅkappato ca yathāsamīhite aniṭṭhākāre sakkāye sañjātadosavasena duṭṭho rupitacitto. Mūḷho mohavasenāti asamapekkhanena mūḷho muyhanavasena. Vinibaddhoti ahaṃkārena visesato nibandhanato mānavatthusmiṃ bandhito. Mānavasenāti tena tena maññanākārena. Parāmaṭṭhoti dhammasabhāvaṃ niccādivasena parato āmaṭṭho. Diṭṭhivasenāti micchādassanavasena. Thāmagatoti rāgādikilesavasena thāmaṃ thirabhāvaṃ upagato. Anusayavasenāti maggena appahīnatāya anu anu santāne sayanavasena. Appahīnaṭṭho hi tesaṃ anusayaṭṭho. Aniṭṭhaṅgatoti saṃsayito. Vikkhepagatoti vikkhittabhāvaṃ upagato. Uddhaccavasenāti cittassa uddhatabhāvavasena. Tāpīti tāpi devakaññāyo. Evaṃ patiṭṭhitāvāti yathāvuttanayena rattabhāvādinā sakkāyasmiṃ patiṭṭhitā eva. Naradevānanti purisabhūtadevānaṃ.
පටිගන්‌තුන්‌ති අපෙක්‌ඛාවසෙන තතො අපගන්‌තුං අපෙක්‌ඛං විස්‌සජ්‌ජෙතුං. දුස්‌සන්‌තන්‌ති දසන්‌තං, ‘‘වත්‌ථ’’න්‌ති කෙචි. සූචිං යොජෙත්‌වාති සිබ්‌බනසුත්‌තෙන සූචිං යොජෙත්‌වා පාසෙ ච පවෙසෙත්‌වා. මනාපකායෙ දෙවනිකායෙ ජාතා මනාපකායිකා. තෙසං පභාවං දස්‌සෙතුං ‘‘මනසා’’තිආදි වුත්‌තං. සමජ්‌ජන්‌ති සංහිතං. ගමනභාවන්‌ති ගමනජ්‌ඣාසයං. වික්‌ඛීණොති විච්‌ඡින්‌දනවසෙන ඛීණො. දෙවතානං උත්‌තරිමනුස්‌සධම්‌මාරොචනෙ දොසො නත්‌ථීති තාසං පුන අනාගමනත්‌ථං අරහත්‌තං බ්‍යාකාසි.
Paṭigantunti apekkhāvasena tato apagantuṃ apekkhaṃ vissajjetuṃ. Dussantanti dasantaṃ, ‘‘vattha’’nti keci. Sūciṃ yojetvāti sibbanasuttena sūciṃ yojetvā pāse ca pavesetvā. Manāpakāye devanikāye jātā manāpakāyikā. Tesaṃ pabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘manasā’’tiādi vuttaṃ. Samajjanti saṃhitaṃ. Gamanabhāvanti gamanajjhāsayaṃ. Vikkhīṇoti vicchindanavasena khīṇo. Devatānaṃ uttarimanussadhammārocane doso natthīti tāsaṃ puna anāgamanatthaṃ arahattaṃ byākāsi.
අනුරුද්‌ධසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Anuruddhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 6. අනුරුද්‌ධසුත්‌තං • 6. Anuruddhasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 6. අනුරුද්‌ධසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Anuruddhasuttavaṇṇanā
