Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੬. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
6. Anuruddhasuttavaṇṇanā
੨੨੬. ਛਟ੍ਠੇ ਪੁਰਾਣਦੁਤਿਯਿਕਾਤਿ ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ ਅਗ੍ਗਮਹੇਸੀ। ਸੋਭਸੀਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਸੋਭਸਿ, ਇਦਾਨਿਪਿ ਸੋਭਸਿ। ਦੁਗ੍ਗਤਾਤਿ ਨ ਗਤਿਦੁਗ੍ਗਤਿਯਾ ਦੁਗ੍ਗਤਾ। ਤਾ ਹਿ ਸੁਗਤਿਯਂ ਠਿਤਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭવਨ੍ਤਿ, ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਦੁਗ੍ਗਤਿਯਾ ਪਨ ਦੁਗ੍ਗਤਾ। ਤਤੋ ਚੁਤਾ ਹਿ ਤਾ ਨਿਰਯੇਪਿ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਦੁਗ੍ਗਤਾ। ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਤਿ ਸਕ੍ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ – ਰਤ੍ਤੋ ਰਾਗવਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ, ਦੁਟ੍ਠੋ ਦੋਸવਸੇਨ… ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਮੋਹવਸੇਨ… વਿਨਿਬਦ੍ਧੋ ਮਾਨવਸੇਨ… ਪਰਾਮਟ੍ਠੋ ਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨ… ਥਾਮਗਤੋ ਅਨੁਸਯવਸੇਨ… ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾવਸੇਨ… વਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚવਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤਿ। ਤਾਪਿ ਏવਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾવ। ਨਰਦੇવਾਨਨ੍ਤਿ ਦੇવਨਰਾਨਂ।
226. Chaṭṭhe purāṇadutiyikāti anantare attabhāve aggamahesī. Sobhasīti pubbepi sobhasi, idānipi sobhasi. Duggatāti na gatiduggatiyā duggatā. Tā hi sugatiyaṃ ṭhitā sampattiṃ anubhavanti, paṭipattiduggatiyā pana duggatā. Tato cutā hi tā nirayepi upapajjantīti duggatā. Patiṭṭhitāti sakkāyasmiṃ hi patiṭṭhahanto aṭṭhahi kāraṇehi patiṭṭhāti – ratto rāgavasena patiṭṭhāti, duṭṭho dosavasena… mūḷho mohavasena… vinibaddho mānavasena… parāmaṭṭho diṭṭhivasena… thāmagato anusayavasena… aniṭṭhaṅgato vicikicchāvasena… vikkhepagato uddhaccavasena patiṭṭhāti. Tāpi evaṃ patiṭṭhitāva. Naradevānanti devanarānaṃ.
ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨੀਤਿ ਸਾ ਕਿਰ ਦੇવਧੀਤਾ ਥੇਰੇ ਬਲવਸਿਨੇਹਾ ਅਹੋਸਿ, ਪਟਿਗਨ੍ਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿ। ਕਾਲੇਨ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਰਿવੇਣਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਤਿ, ਮੁਖੋਦਕਂ ਦਨ੍ਤਕਟ੍ਠਂ ਪਾਨੀਯਂ ਪਰਿਭੋਜਨੀਯਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤਿ। ਥੇਰੋ ਅਨਾવਜ੍ਜਨੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤਿ। ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਦਿવਸੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਜਿਣ੍ਣਚੀવਰਸ੍ਸ ਚੋਲ਼ਕਭਿਕ੍ਖਂ ਚਰਤੋ ਸਙ੍ਕਾਰਕੂਟੇ ਦਿਬ੍ਬਦੁਸ੍ਸਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਿ। ਥੇਰੋ ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ, ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਦੁਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਦੁਸ੍ਸਮੇਤ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍વਾ, ‘‘ਅਲਂ ਏਤ੍ਤਾવਤਾ’’ਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ। ਤੇਨੇવਸ੍ਸ ਚੀવਰਂ ਨਿਟ੍ਠਾਸਿ। ਅਥ ਦ੍વੇ ਅਗ੍ਗਸਾવਕਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਤ੍ਥੇਰੋ ਚਾਤਿ ਤਯੋ ਜਨਾ ਚੀવਰਂ ਕਰਿਂਸੁ। ਸਤ੍ਥਾ ਸੂਚਿਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਅਦਾਸਿ। ਨਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰਸ੍ਸ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਤੋ ਦੇવਤਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਸਮਾਦਪੇਤਿ। ਸਾ ਕਾਲੇਨ ਏਕਿਕਾ, ਕਾਲੇਨ ਅਤ੍ਤਦੁਤਿਯਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਚ੍ਛਤਿ। ਤਦਾ ਪਨ ਅਤ੍ਤਤਤਿਯਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦਿવਾਟ੍ਠਾਨੇ ਥੇਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ – ‘‘ਮਯਂ ਮਨਾਪਕਾਯਿਕਾ ਨਾਮ ਮਨਸਾ ਇਚ੍ਛਿਤਿਚ੍ਛਿਤਰੂਪਂ ਮਾਪੇਮਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਥੇਰੋ – ‘‘ਏਤਾ ਏવਂ વਦਨ੍ਤਿ, વੀਮਂਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਸਬ੍ਬਾ ਨੀਲਕਾ ਹੋਨ੍ਤੂ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ। ਤਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਮਨਂ ਞਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਾવ ਨੀਲવਣ੍ਣਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਏવਂ ਪੀਤਲੋਹਿਤਓਦਾਤવਣ੍ਣਾਤਿ। ਤਤੋ ਚਿਨ੍ਤਯਿਂਸੁ – ‘‘ਥੇਰੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਅਸ੍ਸਾਦੇਤੀ’’ਤਿ ਤਾ ਸਮਜ੍ਜਂ ਕਾਤੁਂ ਆਰਦ੍ਧਾ, ਏਕਾਪਿ ਗਾਯਿ, ਏਕਾਪਿ ਨਚ੍ਚਿ, ਏਕਾਪਿ ਅਚ੍ਛਰਂ ਪਹਰਿ। ਥੇਰੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਓਕ੍ਖਿਪਿ। ਤਤੋ – ‘‘ਨ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਥੇਰੋ ਅਸ੍ਸਾਦੇਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍વਾ ਸਿਨੇਹਂ વਾ ਸਨ੍ਥવਂ વਾ ਅਲਭਮਾਨਾ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਗਨ੍ਤੁਮਾਰਦ੍ਧਾ। ਥੇਰੋ ਤਾਸਂ ਗਮਨਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ – ‘‘ਮਾ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ ਆਗਚ੍ਛਿਂਸੂ’’ਤਿ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਰੋਨ੍ਤੋ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ વਿਕ੍ਖੀਣੋਤਿ ਖੀਣੋ। ਜਾਤਿਸਂਸਾਰੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਿਸਙ੍ਖਾਤੋ ਸਂਸਾਰੋ। ਛਟ੍ਠਂ।
Natthi dānīti sā kira devadhītā there balavasinehā ahosi, paṭigantuṃ nāsakkhi. Kālena āgantvā pariveṇaṃ sammajjati, mukhodakaṃ dantakaṭṭhaṃ pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhapeti. Thero anāvajjanena paribhuñjati. Ekasmiṃ divase therassa jiṇṇacīvarassa coḷakabhikkhaṃ carato saṅkārakūṭe dibbadussaṃ ṭhapetvā pakkami. Thero taṃ disvā ukkhipitvā, olokento dussantaṃ disvā ‘‘dussameta’’nti ñatvā, ‘‘alaṃ ettāvatā’’ti aggahesi. Tenevassa cīvaraṃ niṭṭhāsi. Atha dve aggasāvakā anuruddhatthero cāti tayo janā cīvaraṃ kariṃsu. Satthā sūciṃ yojetvā adāsi. Niṭṭhitacīvarassa piṇḍāya carato devatā piṇḍapātaṃ samādapeti. Sā kālena ekikā, kālena attadutiyā therassa santikaṃ āgacchati. Tadā pana attatatiyā āgantvā divāṭṭhāne theraṃ upasaṅkamitvā – ‘‘mayaṃ manāpakāyikā nāma manasā icchiticchitarūpaṃ māpemā’’ti āha. Thero – ‘‘etā evaṃ vadanti, vīmaṃsissāmi, sabbā nīlakā hontū’’ti cintesi. Tā therassa manaṃ ñatvā sabbāva nīlavaṇṇā ahesuṃ, evaṃ pītalohitaodātavaṇṇāti. Tato cintayiṃsu – ‘‘thero amhākaṃ dassanaṃ assādetī’’ti tā samajjaṃ kātuṃ āraddhā, ekāpi gāyi, ekāpi nacci, ekāpi accharaṃ pahari. Thero indriyāni okkhipi. Tato – ‘‘na amhākaṃ dassanaṃ thero assādetī’’ti ñatvā sinehaṃ vā santhavaṃ vā alabhamānā nibbinditvā gantumāraddhā. Thero tāsaṃ gamanabhāvaṃ ñatvā – ‘‘mā punappunaṃ āgacchiṃsū’’ti arahattaṃ byākaronto imaṃ gāthamāha. Tattha vikkhīṇoti khīṇo. Jātisaṃsāroti tattha tattha jātisaṅkhāto saṃsāro. Chaṭṭhaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੬. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤਂ • 6. Anuruddhasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੬. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Anuruddhasuttavaṇṇanā