| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੬. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
6. Anuruddhasuttavaṇṇanā
੨੨੬. ਅਨਨ੍ਤਰੇ ਅਤ੍ਤਭਾવੇਤਿ ਅਤੀਤਾਨਨ੍ਤਰੇ ਦੇવਤ੍ਤਭਾવੇ। ਥੇਰੋ ਹਿ ਤਾવਤਿਂਸਦੇવਲੋਕਾ ਚવਿਤ੍વਾ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋ। ਅਗ੍ਗਮਹੇਸੀਤਿ ਕਾਚਿ ਪਰਿਚਾਰਿਕਾ ਦੇવਧੀਤਾ ਚਿਤ੍ਤਪਣਿਧਾਨਮਤ੍ਤੇਨ ਇਦਾਨਿਪਿ ਦੇવਕਾਯੇ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਉਪਚਿਤਕੁਸਲਧਮ੍ਮਤ੍ਤਾਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ ਤਸ੍ਮਿਂ વਤ੍ਤਮਾਨਂ વਿਯ ਕਥੇਨ੍ਤੀ ‘‘ਸੋਭਸੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਏવਂ ਅਤੀਤਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਸੋਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ વਿਯ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ ਨਾਤਿਚਿਰਕਾਲਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਸੋਭਸੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਸੁਗਤਿਨਿਰਯਾਦਿਦੁਗ੍ਗਤਿਯਾ વਸੇਨ ਦੁਗ੍ਗਤਾ ਏਤਰਹੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਦੁਗ੍ਗਤਿਯਾ ਕਾਮੇਸੁ ਸਮ੍ਮੁਚ੍ਛਿਤਭਾવਤੋ।
226.Anantareattabhāveti atītānantare devattabhāve. Thero hi tāvatiṃsadevalokā cavitvā idhūpapanno. Aggamahesīti kāci paricārikā devadhītā cittapaṇidhānamattena idānipi devakāye bhavissati upacitakusaladhammattāti maññamānā tasmiṃ vattamānaṃ viya kathentī ‘‘sobhasī’’ti āha. Evaṃ atītampissa dibbasotaṃ paccuppannaṃ viya maññeyya nāticirakālattāti dassento ‘‘pubbepi sobhasī’’ti āha. Sugatinirayādiduggatiyā vasena duggatā etarahīti adhippāyo. Paṭipattiduggatiyā kāmesu sammucchitabhāvato.
ਪਤਿਟ੍ਠਹਨ੍ਤੋਤਿ ਨਿવਿਸਨ੍ਤੋ। ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀਤਿ ਚਿਰਕਾਲਪਰਿਭਾવਨਾਯ વਿਰੁਲ਼੍ਹਮੂਲੇਹਿ ਅਯੋਨਿਸੋਮਨਸਿਕਾਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯਮੂਲਕੇਹਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੇਹਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ। ਰਤ੍ਤੋ ਰਾਗવਸੇਨਾਤਿ ਸਭਾવਤੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਤੋ ਚ ਯਥਾਸਮੀਹਿਤੇ ਇਟ੍ਠਾਕਾਰੇ ਸਕ੍ਕਾਯੇ ਸਞ੍ਜਾਤਰਾਗવਸਾ ਰਤ੍ਤੋ ਗਿਦ੍ਧੋ ਗਧਿਤੋ। ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੀਤਿ ਓਰੁਯ੍ਹ ਤਿਟ੍ਠਤਿ। ਦੁਟ੍ਠੋ ਦੋਸવਸੇਨਾਤਿ ਸਭਾવਤੋ ਸਙ੍ਕਪ੍ਪਤੋ ਚ ਯਥਾਸਮੀਹਿਤੇ ਅਨਿਟ੍ਠਾਕਾਰੇ ਸਕ੍ਕਾਯੇ ਸਞ੍ਜਾਤਦੋਸવਸੇਨ ਦੁਟ੍ਠੋ ਰੁਪਿਤਚਿਤ੍ਤੋ। ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਮੋਹવਸੇਨਾਤਿ ਅਸਮਪੇਕ੍ਖਨੇਨ ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਮੁਯ੍ਹਨવਸੇਨ। વਿਨਿਬਦ੍ਧੋਤਿ ਅਹਂਕਾਰੇਨ વਿਸੇਸਤੋ ਨਿਬਨ੍ਧਨਤੋ ਮਾਨવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਬਨ੍ਧਿਤੋ। ਮਾਨવਸੇਨਾਤਿ ਤੇਨ ਤੇਨ ਮਞ੍ਞਨਾਕਾਰੇਨ। ਪਰਾਮਟ੍ਠੋਤਿ ਧਮ੍ਮਸਭਾવਂ ਨਿਚ੍ਚਾਦਿવਸੇਨ ਪਰਤੋ ਆਮਟ੍ਠੋ। ਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨਾਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਸ੍ਸਨવਸੇਨ। ਥਾਮਗਤੋਤਿ ਰਾਗਾਦਿਕਿਲੇਸવਸੇਨ ਥਾਮਂ ਥਿਰਭਾવਂ ਉਪਗਤੋ। ਅਨੁਸਯવਸੇਨਾਤਿ ਮਗ੍ਗੇਨ ਅਪ੍ਪਹੀਨਤਾਯ ਅਨੁ ਅਨੁ ਸਨ੍ਤਾਨੇ ਸਯਨવਸੇਨ। ਅਪ੍ਪਹੀਨਟ੍ਠੋ ਹਿ ਤੇਸਂ ਅਨੁਸਯਟ੍ਠੋ। ਅਨਿਟ੍ਠਙ੍ਗਤੋਤਿ ਸਂਸਯਿਤੋ। વਿਕ੍ਖੇਪਗਤੋਤਿ વਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਭਾવਂ ਉਪਗਤੋ। ਉਦ੍ਧਚ੍ਚવਸੇਨਾਤਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਉਦ੍ਧਤਭਾવવਸੇਨ। ਤਾਪੀਤਿ ਤਾਪਿ ਦੇવਕਞ੍ਞਾਯੋ। ਏવਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾવਾਤਿ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਰਤ੍ਤਭਾવਾਦਿਨਾ ਸਕ੍ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਏવ। ਨਰਦੇવਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਸਭੂਤਦੇવਾਨਂ।
Patiṭṭhahantoti nivisanto. Aṭṭhahi kāraṇehīti cirakālaparibhāvanāya viruḷhamūlehi ayonisomanasikārādipaccayamūlakehi vuccamānehi aṭṭhahi kāraṇehi. Ratto rāgavasenāti sabhāvato saṅkappato ca yathāsamīhite iṭṭhākāre sakkāye sañjātarāgavasā ratto giddho gadhito. Patiṭṭhātīti oruyha tiṭṭhati. Duṭṭho dosavasenāti sabhāvato saṅkappato ca yathāsamīhite aniṭṭhākāre sakkāye sañjātadosavasena duṭṭho rupitacitto. Mūḷho mohavasenāti asamapekkhanena mūḷho muyhanavasena. Vinibaddhoti ahaṃkārena visesato nibandhanato mānavatthusmiṃ bandhito. Mānavasenāti tena tena maññanākārena. Parāmaṭṭhoti dhammasabhāvaṃ niccādivasena parato āmaṭṭho. Diṭṭhivasenāti micchādassanavasena. Thāmagatoti rāgādikilesavasena thāmaṃ thirabhāvaṃ upagato. Anusayavasenāti maggena appahīnatāya anu anu santāne sayanavasena. Appahīnaṭṭho hi tesaṃ anusayaṭṭho. Aniṭṭhaṅgatoti saṃsayito. Vikkhepagatoti vikkhittabhāvaṃ upagato. Uddhaccavasenāti cittassa uddhatabhāvavasena. Tāpīti tāpi devakaññāyo. Evaṃ patiṭṭhitāvāti yathāvuttanayena rattabhāvādinā sakkāyasmiṃ patiṭṭhitā eva. Naradevānanti purisabhūtadevānaṃ.
ਪਟਿਗਨ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਅਪੇਕ੍ਖਾવਸੇਨ ਤਤੋ ਅਪਗਨ੍ਤੁਂ ਅਪੇਕ੍ਖਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤੁਂ। ਦੁਸ੍ਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਦਸਨ੍ਤਂ, ‘‘વਤ੍ਥ’’ਨ੍ਤਿ ਕੇਚਿ। ਸੂਚਿਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾਤਿ ਸਿਬ੍ਬਨਸੁਤ੍ਤੇਨ ਸੂਚਿਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਪਾਸੇ ਚ ਪવੇਸੇਤ੍વਾ। ਮਨਾਪਕਾਯੇ ਦੇવਨਿਕਾਯੇ ਜਾਤਾ ਮਨਾਪਕਾਯਿਕਾ। ਤੇਸਂ ਪਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਮਨਸਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਮਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸਂਹਿਤਂ। ਗਮਨਭਾવਨ੍ਤਿ ਗਮਨਜ੍ਝਾਸਯਂ। વਿਕ੍ਖੀਣੋਤਿ વਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨવਸੇਨ ਖੀਣੋ। ਦੇવਤਾਨਂ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਾਰੋਚਨੇ ਦੋਸੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਤਾਸਂ ਪੁਨ ਅਨਾਗਮਨਤ੍ਥਂ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ।
Paṭigantunti apekkhāvasena tato apagantuṃ apekkhaṃ vissajjetuṃ. Dussantanti dasantaṃ, ‘‘vattha’’nti keci. Sūciṃ yojetvāti sibbanasuttena sūciṃ yojetvā pāse ca pavesetvā. Manāpakāye devanikāye jātā manāpakāyikā. Tesaṃ pabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘manasā’’tiādi vuttaṃ. Samajjanti saṃhitaṃ. Gamanabhāvanti gamanajjhāsayaṃ. Vikkhīṇoti vicchindanavasena khīṇo. Devatānaṃ uttarimanussadhammārocane doso natthīti tāsaṃ puna anāgamanatthaṃ arahattaṃ byākāsi.
ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Anuruddhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੬. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤਂ • 6. Anuruddhasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੬. ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Anuruddhasuttavaṇṇanā
