| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / थेरगाथापाळि • Theragāthāpāḷi |
९. अनुरुद्धत्थेरगाथा
9. Anuruddhattheragāthā
८९२.
892.
‘‘पहाय मातापितरो, भगिनी ञातिभातरो।
‘‘Pahāya mātāpitaro, bhaginī ñātibhātaro;
पञ्च कामगुणे हित्वा, अनुरुद्धोव झायतु॥
Pañca kāmaguṇe hitvā, anuruddhova jhāyatu.
८९३.
893.
‘‘समेतो नच्चगीतेहि, सम्मताळप्पबोधनो।
‘‘Sameto naccagītehi, sammatāḷappabodhano;
८९४.
894.
‘‘एतञ्च समतिक्कम्म, रतो बुद्धस्स सासने।
‘‘Etañca samatikkamma, rato buddhassa sāsane;
सब्बोघं समतिक्कम्म, अनुरुद्धोव झायति॥
Sabboghaṃ samatikkamma, anuruddhova jhāyati.
८९५.
895.
‘‘रूपा सद्दा रसा गन्धा, फोट्ठब्बा च मनोरमा।
‘‘Rūpā saddā rasā gandhā, phoṭṭhabbā ca manoramā;
एते च समतिक्कम्म, अनुरुद्धोव झायति॥
Ete ca samatikkamma, anuruddhova jhāyati.
८९६.
896.
‘‘पिण्डपातपटिक्कन्तो, एको अदुतियो मुनि।
‘‘Piṇḍapātapaṭikkanto, eko adutiyo muni;
एसति पंसुकूलानि, अनुरुद्धो अनासवो॥
Esati paṃsukūlāni, anuruddho anāsavo.
८९७.
897.
‘‘विचिनी अग्गही धोवि, रजयी धारयी मुनि।
‘‘Vicinī aggahī dhovi, rajayī dhārayī muni;
पंसुकूलानि मतिमा, अनुरुद्धो अनासवो॥
Paṃsukūlāni matimā, anuruddho anāsavo.
८९८.
898.
‘‘महिच्छो च असन्तुट्ठो, संसट्ठो यो च उद्धतो।
‘‘Mahiccho ca asantuṭṭho, saṃsaṭṭho yo ca uddhato;
तस्स धम्मा इमे होन्ति, पापका संकिलेसिका॥
Tassa dhammā ime honti, pāpakā saṃkilesikā.
८९९.
899.
‘‘सतो च होति अप्पिच्छो, सन्तुट्ठो अविघातवा।
‘‘Sato ca hoti appiccho, santuṭṭho avighātavā;
पविवेकरतो वित्तो, निच्चमारद्धवीरियो॥
Pavivekarato vitto, niccamāraddhavīriyo.
९००.
900.
‘‘तस्स धम्मा इमे होन्ति, कुसला बोधिपक्खिका।
‘‘Tassa dhammā ime honti, kusalā bodhipakkhikā;
अनासवो च सो होति, इति वुत्तं महेसिना॥
Anāsavo ca so hoti, iti vuttaṃ mahesinā.
९०१.
901.
‘‘मम सङ्कप्पमञ्ञाय, सत्था लोके अनुत्तरो।
‘‘Mama saṅkappamaññāya, satthā loke anuttaro;
मनोमयेन कायेन, इद्धिया उपसङ्कमि॥
Manomayena kāyena, iddhiyā upasaṅkami.
९०२.
902.
‘‘यदा मे अहु सङ्कप्पो, ततो उत्तरि देसयि।
‘‘Yadā me ahu saṅkappo, tato uttari desayi;
निप्पपञ्चरतो बुद्धो, निप्पपञ्चमदेसयि॥
Nippapañcarato buddho, nippapañcamadesayi.
९०३.
903.
‘‘तस्साहं धम्ममञ्ञाय, विहासिं सासने रतो।
‘‘Tassāhaṃ dhammamaññāya, vihāsiṃ sāsane rato;
तिस्सो विज्जा अनुप्पत्ता, कतं बुद्धस्स सासनं॥
Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
९०४.
904.
‘‘पञ्चपञ्ञासवस्सानि , यतो नेसज्जिको अहं।
‘‘Pañcapaññāsavassāni , yato nesajjiko ahaṃ;
पञ्चवीसतिवस्सानि, यतो मिद्धं समूहतं॥
Pañcavīsativassāni, yato middhaṃ samūhataṃ.
९०५.
905.
अनेजो सन्तिमारब्भ, चक्खुमा परिनिब्बुतो॥
Anejo santimārabbha, cakkhumā parinibbuto.
९०६.
906.
पज्जोतस्सेव निब्बानं, विमोक्खो चेतसो अहु॥
Pajjotasseva nibbānaṃ, vimokkho cetaso ahu.
९०७.
907.
‘‘एते पच्छिमका दानि, मुनिनो फस्सपञ्चमा।
‘‘Ete pacchimakā dāni, munino phassapañcamā;
नाञ्ञे धम्मा भविस्सन्ति, सम्बुद्धे परिनिब्बुते॥
Nāññe dhammā bhavissanti, sambuddhe parinibbute.
९०८.
908.
‘‘नत्थि दानि पुनावासो, देवकायस्मि जालिनि।
‘‘Natthi dāni punāvāso, devakāyasmi jālini;
विक्खीणो जातिसंसारो, नत्थि दानि पुनब्भवो॥
Vikkhīṇo jātisaṃsāro, natthi dāni punabbhavo.
९०९.
909.
‘‘यस्स मुहुत्तेन सहस्सधा, लोको संविदितो सब्रह्मकप्पो।
‘‘Yassa muhuttena sahassadhā, loko saṃvidito sabrahmakappo;
वसी इद्धिगुणे चुतूपपाते, काले पस्सति देवता स भिक्खु 7॥
Vasī iddhiguṇe cutūpapāte, kāle passati devatā sa bhikkhu 8.
९१०.
910.
समणं पटिपादेसिं, उपरिट्ठं यसस्सिनं॥
Samaṇaṃ paṭipādesiṃ, upariṭṭhaṃ yasassinaṃ.
९११.
911.
‘‘सोम्हि सक्यकुले जातो, अनुरुद्धोति मं विदू।
‘‘Somhi sakyakule jāto, anuruddhoti maṃ vidū;
उपेतो नच्चगीतेहि, सम्मताळप्पबोधनो॥
Upeto naccagītehi, sammatāḷappabodhano.
९१२.
912.
‘‘अथद्दसासिं सम्बुद्धं, सत्थारं अकुतोभयं।
‘‘Athaddasāsiṃ sambuddhaṃ, satthāraṃ akutobhayaṃ;
तस्मिं चित्तं पसादेत्वा, पब्बजिं अनगारियं॥
Tasmiṃ cittaṃ pasādetvā, pabbajiṃ anagāriyaṃ.
९१३.
913.
‘‘पुब्बेनिवासं जानामि, यत्थ मे वुसितं पुरे।
‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, yattha me vusitaṃ pure;
९१४.
914.
‘‘सत्तक्खत्तुं मनुस्सिन्दो, अहं रज्जमकारयिं।
‘‘Sattakkhattuṃ manussindo, ahaṃ rajjamakārayiṃ;
चातुरन्तो विजितावी, जम्बुसण्डस्स इस्सरो।
Cāturanto vijitāvī, jambusaṇḍassa issaro;
अदण्डेन असत्थेन, धम्मेन अनुसासयिं॥
Adaṇḍena asatthena, dhammena anusāsayiṃ.
९१५.
915.
‘‘इतो सत्त ततो सत्त, संसारानि चतुद्दस।
‘‘Ito satta tato satta, saṃsārāni catuddasa;
निवासमभिजानिस्सं, देवलोके ठिता तदा॥
Nivāsamabhijānissaṃ, devaloke ṭhitā tadā.
९१६.
916.
‘‘पञ्चङ्गिके समाधिम्हि, सन्ते एकोदिभाविते।
‘‘Pañcaṅgike samādhimhi, sante ekodibhāvite;
पटिप्पस्सद्धिलद्धम्हि, दिब्बचक्खु विसुज्झि मे॥
Paṭippassaddhiladdhamhi, dibbacakkhu visujjhi me.
९१७.
917.
‘‘चुतूपपातं जानामि, सत्तानं आगतिं गतिं।
‘‘Cutūpapātaṃ jānāmi, sattānaṃ āgatiṃ gatiṃ;
इत्थभावञ्ञथाभावं, झाने पञ्चङ्गिके ठितो॥
Itthabhāvaññathābhāvaṃ, jhāne pañcaṅgike ṭhito.
९१८.
918.
‘‘परिचिण्णो मया सत्था…पे॰… भवनेत्ति समूहता॥
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā…pe… bhavanetti samūhatā.
९१९.
919.
‘‘वज्जीनं वेळुवगामे, अहं जीवितसङ्खया।
‘‘Vajjīnaṃ veḷuvagāme, ahaṃ jīvitasaṅkhayā;
हेट्ठतो वेळुगुम्बस्मिं, निब्बायिस्सं अनासवो’’ति॥
Heṭṭhato veḷugumbasmiṃ, nibbāyissaṃ anāsavo’’ti.
… अनुरुद्धो थेरो…।
… Anuruddho thero….
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / थेरगाथा-अट्ठकथा • Theragāthā-aṭṭhakathā / ९. अनुरुद्धत्थेरगाथावण्णना • 9. Anuruddhattheragāthāvaṇṇanā
