| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
อนุสาสนีกถาวณฺณนา
Anusāsanīkathāvaṇṇanā
ปราชิตกิเลเสนาติ สนฺตาเน ปุน อนุปฺปตฺติธมฺมตาปาทเนน จตูหิ มคฺคญาเณหิ สห วาสนาย สมุจฺฉินฺนสพฺพกิเลเสนฯ อิธาติ อิมสฺมิํ สาสเนฯ เตน สิกฺขาปเทน สมํ อญฺญํ อเนกนยโวกิณฺณํ คมฺภีรตฺถวินิจฺฉยํ กิญฺจิ สิกฺขาปทํ น วิชฺชตีติ โยเชตพฺพํฯ อโตฺถ จ วินิจฺฉโย จ อตฺถวินิจฺฉยา, คมฺภีรา อตฺถวินิจฺฉยา อสฺสาติ คมฺภีรตฺถวินิจฺฉยํฯ วตฺถุมฺหิ โอติเณฺณติ โจทนาวตฺถุมฺหิ สงฺฆมชฺฌํ โอติเณฺณ, เอเกน เอกสฺมิํ โจทิเต, สยเมว วา อาคนฺตฺวา อตฺตโน กตวีติกฺกเม อาโรจิเตติ วุตฺตํ โหติฯ เอตฺถาติ โอติเณฺณ วตฺถุมฺหิฯ
Parājitakilesenāti santāne puna anuppattidhammatāpādanena catūhi maggañāṇehi saha vāsanāya samucchinnasabbakilesena. Idhāti imasmiṃ sāsane. Tena sikkhāpadena samaṃ aññaṃ anekanayavokiṇṇaṃ gambhīratthavinicchayaṃ kiñci sikkhāpadaṃ na vijjatīti yojetabbaṃ. Attho ca vinicchayo ca atthavinicchayā, gambhīrā atthavinicchayā assāti gambhīratthavinicchayaṃ. Vatthumhi otiṇṇeti codanāvatthumhi saṅghamajjhaṃ otiṇṇe, ekena ekasmiṃ codite, sayameva vā āgantvā attano katavītikkame ārociteti vuttaṃ hoti. Etthāti otiṇṇe vatthumhi.
วินิจฺฉยํ กโรเนฺตน สหสา ‘‘ปาราชิก’’นฺติ อวตฺวา ยํ กตฺตพฺพํ, ตํ ทเสฺสตุํ ‘‘ปาฬิ’’นฺติอาทิมาหฯ วินิจฺฉโยติ ปาราชิกาปตฺติวินิจฺฉโยฯ อวตฺวาวาติ ‘‘ตฺวํ ปาราชิกํ อาปโนฺน’’ติ อวตฺวาวฯ กปฺปิเยปิ จ วตฺถุสฺมินฺติ อวตฺวาปิ คณฺหิตุํ กปฺปิเย มาตุปิตุสนฺตเกปิ วตฺถุสฺมิํฯ ลหุวตฺติโนติ เถยฺยจิตฺตุปฺปาเทน ลหุปริวตฺติโนฯ อาสีวิสนฺติ สีฆเมว สกลสรีเร ผรณสมตฺถวิสํฯ
Vinicchayaṃ karontena sahasā ‘‘pārājika’’nti avatvā yaṃ kattabbaṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘pāḷi’’ntiādimāha. Vinicchayoti pārājikāpattivinicchayo. Avatvāvāti ‘‘tvaṃ pārājikaṃ āpanno’’ti avatvāva. Kappiyepi ca vatthusminti avatvāpi gaṇhituṃ kappiye mātupitusantakepi vatthusmiṃ. Lahuvattinoti theyyacittuppādena lahuparivattino. Āsīvisanti sīghameva sakalasarīre pharaṇasamatthavisaṃ.
อนุสาสนีกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Anusāsanīkathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ปาราชิกกณฺฑฎฺฐกถาย ปฐมภาควณฺณนา สมตฺตาฯ
Pārājikakaṇḍaṭṭhakathāya paṭhamabhāgavaṇṇanā samattā.
