| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๔. อนุสยา อนารมฺมณกถาวณฺณนา
4. Anusayā anārammaṇakathāvaṇṇanā
๕๕๔-๕๕๖. อิทานิ อนุสยา อนารมฺมณาติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ เยสํ อนุสยา นาม จิตฺตวิปฺปยุตฺตา อเหตุกา อพฺยากตา, เตเนว จ อนารมฺมณาติ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ อนฺธกานเญฺจว เอกจฺจานญฺจ อุตฺตราปถกานํ; เต สนฺธาย อนุสยาติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฎิญฺญา อิตรสฺสฯ อถ นํ อนารมฺมเณน นาม เอวํวิเธน ภวิตพฺพนฺติ โจเทตุํ รูปนฺติอาทิมาหฯ กามราโคติอาทิ กามราคานุสยโต อนญฺญตฺตา ทสฺสิตํฯ สงฺขารกฺขโนฺธ อนารมฺมโณติ ปเญฺห จิตฺตสมฺปยุตฺตสงฺขารกฺขนฺธํ สนฺธาย ปฎิกฺขิปติฯ อนุสยํ ชีวิตินฺทฺริยํ กายกมฺมาทิรูปญฺจ สงฺขารกฺขนฺธปริยาปนฺนํ, ตํ สนฺธาย ปฎิชานาติฯ อิมินาวุปาเยน สพฺพวาเรสุ อโตฺถ เวทิตโพฺพฯ สานุสโยติ ปเญฺห ปน อปฺปหีนานุสยตฺตา สานุสยตา อนุญฺญาตาฯ น อนุสยานํ ปวตฺติสพฺภาวาฯ โย หิ อปฺปหีโน, น โส อตีโต, นานาคโต, น ปจฺจุปฺปโนฺน จฯ มคฺควชฺฌกิเลโส ปเนส อปฺปหีนตฺตาว อตฺถีติ วุจฺจติฯ เอวรูปสฺส จ อิทํ นาม อารมฺมณนฺติ น วตฺตพฺพํฯ ตสฺมา ตํ ปฎิกฺขิตฺตํฯ ตํ ปเนตํ น เกวลํ อนุสยสฺส, ราคาทีนมฺปิ ตาทิสเมว, ตสฺมา อนุสยานํ อนารมฺมณตาสาธกํ น โหตีติฯ
554-556. Idāni anusayā anārammaṇātikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ anusayā nāma cittavippayuttā ahetukā abyākatā, teneva ca anārammaṇāti laddhi, seyyathāpi andhakānañceva ekaccānañca uttarāpathakānaṃ; te sandhāya anusayāti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ anārammaṇena nāma evaṃvidhena bhavitabbanti codetuṃ rūpantiādimāha. Kāmarāgotiādi kāmarāgānusayato anaññattā dassitaṃ. Saṅkhārakkhandho anārammaṇoti pañhe cittasampayuttasaṅkhārakkhandhaṃ sandhāya paṭikkhipati. Anusayaṃ jīvitindriyaṃ kāyakammādirūpañca saṅkhārakkhandhapariyāpannaṃ, taṃ sandhāya paṭijānāti. Imināvupāyena sabbavāresu attho veditabbo. Sānusayoti pañhe pana appahīnānusayattā sānusayatā anuññātā. Na anusayānaṃ pavattisabbhāvā. Yo hi appahīno, na so atīto, nānāgato, na paccuppanno ca. Maggavajjhakileso panesa appahīnattāva atthīti vuccati. Evarūpassa ca idaṃ nāma ārammaṇanti na vattabbaṃ. Tasmā taṃ paṭikkhittaṃ. Taṃ panetaṃ na kevalaṃ anusayassa, rāgādīnampi tādisameva, tasmā anusayānaṃ anārammaṇatāsādhakaṃ na hotīti.
อนุสยา อนารมฺมณาติกถาวณฺณนาฯ
Anusayā anārammaṇātikathāvaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๘๗) ๔. อนุสยา อนารมฺมณกถา • (87) 4. Anusayā anārammaṇakathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๔. อนุสยาอนารมฺมณาติกถาวณฺณนา • 4. Anusayāanārammaṇātikathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๔. อนุสยาอนารมฺมณาติกถาวณฺณนา • 4. Anusayāanārammaṇātikathāvaṇṇanā
