| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
५. अनुसोतसुत्तं
5. Anusotasuttaṃ
५. ‘‘चत्तारोमे , भिक्खवे, पुग्गला सन्तो संविज्जमाना लोकस्मिं। कतमे चत्तारो? अनुसोतगामी पुग्गलो, पटिसोतगामी पुग्गलो, ठितत्तो पुग्गलो, तिण्णो पारङ्गतो 1 थले तिट्ठति ब्राह्मणो। कतमो च, भिक्खवे, अनुसोतगामी पुग्गलो? इध, भिक्खवे, एकच्चो पुग्गलो कामे च पटिसेवति, पापञ्च कम्मं करोति। अयं वुच्चति, भिक्खवे, अनुसोतगामी पुग्गलो।
5. ‘‘Cattārome , bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Anusotagāmī puggalo, paṭisotagāmī puggalo, ṭhitatto puggalo, tiṇṇo pāraṅgato 2 thale tiṭṭhati brāhmaṇo. Katamo ca, bhikkhave, anusotagāmī puggalo? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo kāme ca paṭisevati, pāpañca kammaṃ karoti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anusotagāmī puggalo.
‘‘कतमो च, भिक्खवे, पटिसोतगामी पुग्गलो? इध, भिक्खवे, एकच्चो पुग्गलो कामे च नप्पटिसेवति, पापञ्च कम्मं न करोति, सहापि दुक्खेन सहापि दोमनस्सेन अस्सुमुखोपि रुदमानो परिपुण्णं परिसुद्धं ब्रह्मचरियं चरति। अयं वुच्चति, भिक्खवे, पटिसोतगामी पुग्गलो।
‘‘Katamo ca, bhikkhave, paṭisotagāmī puggalo? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo kāme ca nappaṭisevati, pāpañca kammaṃ na karoti, sahāpi dukkhena sahāpi domanassena assumukhopi rudamāno paripuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ carati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, paṭisotagāmī puggalo.
‘‘कतमो च, भिक्खवे, ठितत्तो पुग्गलो? इध, भिक्खवे, एकच्चो पुग्गलो पञ्चन्नं ओरम्भागियानं संयोजनानं परिक्खया ओपपातिको होति, तत्थ परिनिब्बायी, अनावत्तिधम्मो तस्मा लोका। अयं वुच्चति, भिक्खवे, ठितत्तो पुग्गलो।
‘‘Katamo ca, bhikkhave, ṭhitatto puggalo? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti, tattha parinibbāyī, anāvattidhammo tasmā lokā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ṭhitatto puggalo.
‘‘कतमो च, भिक्खवे, पुग्गलो तिण्णो पारङ्गतो थले तिट्ठति ब्राह्मणो? इध , भिक्खवे, एकच्चो पुग्गलो आसवानं खया अनासवं चेतोविमुत्तिं पञ्ञाविमुत्तिं दिट्ठेव धम्मे सयं अभिञ्ञा सच्छिकत्वा उपसम्पज्ज विहरति। अयं वुच्चति, भिक्खवे, पुग्गलो तिण्णो पारङ्गतो थले तिट्ठति ब्राह्मणो। इमे खो, भिक्खवे, चत्तारो पुग्गला सन्तो संविज्जमाना लोकस्मि’’न्ति।
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo? Idha , bhikkhave, ekacco puggalo āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo. Ime kho, bhikkhave, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti.
‘‘ये केचि कामेसु असञ्ञता जना,
‘‘Ye keci kāmesu asaññatā janā,
अवीतरागा इध कामभोगिनो।
Avītarāgā idha kāmabhogino;
तण्हाधिपन्ना अनुसोतगामिनो॥
Taṇhādhipannā anusotagāmino.
‘‘तस्मा हि धीरो इधुपट्ठितस्सती,
‘‘Tasmā hi dhīro idhupaṭṭhitassatī,
कामे च पापे च असेवमानो।
Kāme ca pāpe ca asevamāno;
सहापि दुक्खेन जहेय्य कामे,
Sahāpi dukkhena jaheyya kāme,
पटिसोतगामीति तमाहु पुग्गलं॥
Paṭisotagāmīti tamāhu puggalaṃ.
‘‘यो वे किलेसानि पहाय पञ्च,
‘‘Yo ve kilesāni pahāya pañca,
परिपुण्णसेखो अपरिहानधम्मो।
Paripuṇṇasekho aparihānadhammo;
चेतोवसिप्पत्तो समाहितिन्द्रियो,
Cetovasippatto samāhitindriyo,
स वे ठितत्तोति नरो पवुच्चति॥
Sa ve ṭhitattoti naro pavuccati.
‘‘परोपरा यस्स समेच्च धम्मा,
‘‘Paroparā yassa samecca dhammā,
विधूपिता अत्थगता न सन्ति।
Vidhūpitā atthagatā na santi;
लोकन्तगू पारगतोति वुच्चती’’ति॥ पञ्चमं।
Lokantagū pāragatoti vuccatī’’ti. pañcamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ५. अनुसोतसुत्तवण्णना • 5. Anusotasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ५. अनुसोतसुत्तवण्णना • 5. Anusotasuttavaṇṇanā
