| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๕. อนุโสตสุตฺตํ
5. Anusotasuttaṃ
๕. ‘‘จตฺตาโรเม , ภิกฺขเว, ปุคฺคลา สโนฺต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิํฯ กตเม จตฺตาโร? อนุโสตคามี ปุคฺคโล, ปฎิโสตคามี ปุคฺคโล, ฐิตโตฺต ปุคฺคโล, ติโณฺณ ปารงฺคโต 1 ถเล ติฎฺฐติ พฺราหฺมโณฯ กตโม จ, ภิกฺขเว, อนุโสตคามี ปุคฺคโล? อิธ, ภิกฺขเว, เอกโจฺจ ปุคฺคโล กาเม จ ปฎิเสวติ, ปาปญฺจ กมฺมํ กโรติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อนุโสตคามี ปุคฺคโลฯ
5. ‘‘Cattārome , bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Anusotagāmī puggalo, paṭisotagāmī puggalo, ṭhitatto puggalo, tiṇṇo pāraṅgato 2 thale tiṭṭhati brāhmaṇo. Katamo ca, bhikkhave, anusotagāmī puggalo? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo kāme ca paṭisevati, pāpañca kammaṃ karoti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anusotagāmī puggalo.
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, ปฎิโสตคามี ปุคฺคโล? อิธ, ภิกฺขเว, เอกโจฺจ ปุคฺคโล กาเม จ นปฺปฎิเสวติ, ปาปญฺจ กมฺมํ น กโรติ, สหาปิ ทุเกฺขน สหาปิ โทมนเสฺสน อสฺสุมุโขปิ รุทมาโน ปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ จรติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปฎิโสตคามี ปุคฺคโลฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, paṭisotagāmī puggalo? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo kāme ca nappaṭisevati, pāpañca kammaṃ na karoti, sahāpi dukkhena sahāpi domanassena assumukhopi rudamāno paripuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ carati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, paṭisotagāmī puggalo.
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, ฐิตโตฺต ปุคฺคโล? อิธ, ภิกฺขเว, เอกโจฺจ ปุคฺคโล ปญฺจนฺนํ โอรมฺภาคิยานํ สํโยชนานํ ปริกฺขยา โอปปาติโก โหติ, ตตฺถ ปรินิพฺพายี, อนาวตฺติธโมฺม ตสฺมา โลกาฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ฐิตโตฺต ปุคฺคโลฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, ṭhitatto puggalo? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti, tattha parinibbāyī, anāvattidhammo tasmā lokā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ṭhitatto puggalo.
‘‘กตโม จ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล ติโณฺณ ปารงฺคโต ถเล ติฎฺฐติ พฺราหฺมโณ? อิธ , ภิกฺขเว, เอกโจฺจ ปุคฺคโล อาสวานํ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺติํ ปญฺญาวิมุตฺติํ ทิเฎฺฐว ธเมฺม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ปุคฺคโล ติโณฺณ ปารงฺคโต ถเล ติฎฺฐติ พฺราหฺมโณฯ อิเม โข, ภิกฺขเว, จตฺตาโร ปุคฺคลา สโนฺต สํวิชฺชมานา โลกสฺมิ’’นฺติฯ
‘‘Katamo ca, bhikkhave, puggalo tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo? Idha , bhikkhave, ekacco puggalo āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, puggalo tiṇṇo pāraṅgato thale tiṭṭhati brāhmaṇo. Ime kho, bhikkhave, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti.
‘‘เย เกจิ กาเมสุ อสญฺญตา ชนา,
‘‘Ye keci kāmesu asaññatā janā,
อวีตราคา อิธ กามโภคิโน;
Avītarāgā idha kāmabhogino;
ตณฺหาธิปนฺนา อนุโสตคามิโนฯ
Taṇhādhipannā anusotagāmino.
‘‘ตสฺมา หิ ธีโร อิธุปฎฺฐิตสฺสตี,
‘‘Tasmā hi dhīro idhupaṭṭhitassatī,
กาเม จ ปาเป จ อเสวมาโน;
Kāme ca pāpe ca asevamāno;
สหาปิ ทุเกฺขน ชเหยฺย กาเม,
Sahāpi dukkhena jaheyya kāme,
ปฎิโสตคามีติ ตมาหุ ปุคฺคลํฯ
Paṭisotagāmīti tamāhu puggalaṃ.
‘‘โย เว กิเลสานิ ปหาย ปญฺจ,
‘‘Yo ve kilesāni pahāya pañca,
ปริปุณฺณเสโข อปริหานธโมฺม;
Paripuṇṇasekho aparihānadhammo;
เจโตวสิปฺปโตฺต สมาหิตินฺทฺริโย,
Cetovasippatto samāhitindriyo,
ส เว ฐิตโตฺตติ นโร ปวุจฺจติฯ
Sa ve ṭhitattoti naro pavuccati.
‘‘ปโรปรา ยสฺส สเมจฺจ ธมฺมา,
‘‘Paroparā yassa samecca dhammā,
วิธูปิตา อตฺถคตา น สนฺติ;
Vidhūpitā atthagatā na santi;
โลกนฺตคู ปารคโตติ วุจฺจตี’’ติฯ ปญฺจมํ;
Lokantagū pāragatoti vuccatī’’ti. pañcamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๕. อนุโสตสุตฺตวณฺณนา • 5. Anusotasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๕. อนุโสตสุตฺตวณฺณนา • 5. Anusotasuttavaṇṇanā
