| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
५. अनुसोतसुत्तवण्णना
5. Anusotasuttavaṇṇanā
५. पञ्चमे अनुसोतं गच्छतीति संसारसोतस्स अनुकूलभावेन गच्छति। पच्चनीकपटिपत्तियाति संसारसोतस्स पटिकूलवसेन पवत्तनिब्बिदानुपस्सनादिपटिपत्तिया । ठितसभावोति अचलप्पसादादिसमन्नागमेन ठितसभावो। अनागामी हि अस्सद्धियेहि कामरागब्यापादेहि अकम्पनियचित्तताय तम्हा लोका अनावत्तिधम्मताय च ठितसभावो नाम। ओघं तरित्वाति कामोघादिचतुब्बिधं ओघं अतिक्कमित्वा। परतीरं गतोति निब्बानपारं गतो। ब्राह्मणोति बाहितपापताय ब्राह्मणोति सङ्खं गतो खीणासवो। तेनाह ‘‘सेट्ठो निद्दोसो’’ति। पञ्चवेरकम्मन्ति पाणातिपातादिपञ्चदुच्चरितं। सहापि दुक्खेन सहापि दोमनस्सेनाति किलेसपरियुट्ठाने सति उप्पन्नेन दुक्खदोमनस्सेन सद्धिम्पि। परिपुण्णन्ति तिस्सन्नं सिक्खानं एकायपि अनूनं। परिसुद्धन्ति निरुपक्किलेसं। ब्रह्मचरियन्ति सेट्ठचरियं। इमिना वारेन सोतापन्नसकदागामिनो कथिता। किं पन ते रुदन्ता ब्रह्मचरियं चरन्तीति? आम, किलेसरोदनेन रोदन्ता चरन्ति नाम, सीलसम्पन्नो पुथुज्जनभिक्खु एत्थेव सङ्गहितो।
5. Pañcame anusotaṃ gacchatīti saṃsārasotassa anukūlabhāvena gacchati. Paccanīkapaṭipattiyāti saṃsārasotassa paṭikūlavasena pavattanibbidānupassanādipaṭipattiyā . Ṭhitasabhāvoti acalappasādādisamannāgamena ṭhitasabhāvo. Anāgāmī hi assaddhiyehi kāmarāgabyāpādehi akampaniyacittatāya tamhā lokā anāvattidhammatāya ca ṭhitasabhāvo nāma. Oghaṃ taritvāti kāmoghādicatubbidhaṃ oghaṃ atikkamitvā. Paratīraṃ gatoti nibbānapāraṃ gato. Brāhmaṇoti bāhitapāpatāya brāhmaṇoti saṅkhaṃ gato khīṇāsavo. Tenāha ‘‘seṭṭho niddoso’’ti. Pañcaverakammanti pāṇātipātādipañcaduccaritaṃ. Sahāpi dukkhena sahāpi domanassenāti kilesapariyuṭṭhāne sati uppannena dukkhadomanassena saddhimpi. Paripuṇṇanti tissannaṃ sikkhānaṃ ekāyapi anūnaṃ. Parisuddhanti nirupakkilesaṃ. Brahmacariyanti seṭṭhacariyaṃ. Iminā vārena sotāpannasakadāgāmino kathitā. Kiṃ pana te rudantā brahmacariyaṃ carantīti? Āma, kilesarodanena rodantā caranti nāma, sīlasampanno puthujjanabhikkhu ettheva saṅgahito.
चेतोविमुत्तिन्ति फलसमाधिं। पञ्ञाविमुत्तिन्ति फलञाणं। छहाकारेहि पारगतोति अभिञ्ञापारगू, परिञ्ञापारगू, भावनापारगू, पहानपारगू, सच्छिकिरियापारगू, समापत्तिपारगूति एवं छहि आकारेहि सब्बधम्मानं पारं परियोसानं गतो। सेसमेत्थ सुविञ्ञेय्यमेव।
Cetovimuttinti phalasamādhiṃ. Paññāvimuttinti phalañāṇaṃ. Chahākārehi pāragatoti abhiññāpāragū, pariññāpāragū, bhāvanāpāragū, pahānapāragū, sacchikiriyāpāragū, samāpattipāragūti evaṃ chahi ākārehi sabbadhammānaṃ pāraṃ pariyosānaṃ gato. Sesamettha suviññeyyameva.
अनुसोतसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Anusotasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ५. अनुसोतसुत्तं • 5. Anusotasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ५. अनुसोतसुत्तवण्णना • 5. Anusotasuttavaṇṇanā
