Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya |
౧౦. అనుత్తరియసుత్తం
10. Anuttariyasuttaṃ
౩౦. ‘‘ఛయిమాని, భిక్ఖవే, అనుత్తరియాని. కతమాని ఛ? దస్సనానుత్తరియం, సవనానుత్తరియం, లాభానుత్తరియం, సిక్ఖానుత్తరియం, పారిచరియానుత్తరియం, అనుస్సతానుత్తరియన్తి.
30. ‘‘Chayimāni, bhikkhave, anuttariyāni. Katamāni cha? Dassanānuttariyaṃ, savanānuttariyaṃ, lābhānuttariyaṃ, sikkhānuttariyaṃ, pāricariyānuttariyaṃ, anussatānuttariyanti.
‘‘కతమఞ్చ , భిక్ఖవే, దస్సనానుత్తరియం? ఇధ, భిక్ఖవే, ఏకచ్చో హత్థిరతనమ్పి దస్సనాయ గచ్ఛతి, అస్సరతనమ్పి దస్సనాయ గచ్ఛతి, మణిరతనమ్పి దస్సనాయ గచ్ఛతి, ఉచ్చావచం వా పన దస్సనాయ గచ్ఛతి, సమణం వా బ్రాహ్మణం వా మిచ్ఛాదిట్ఠికం మిచ్ఛాపటిపన్నం దస్సనాయ గచ్ఛతి. అత్థేతం, భిక్ఖవే, దస్సనం; నేతం నత్థీతి వదామి. తఞ్చ ఖో ఏతం, భిక్ఖవే, దస్సనం హీనం గమ్మం పోథుజ్జనికం అనరియం అనత్థసంహితం, న నిబ్బిదాయ న విరాగాయ న నిరోధాయ న ఉపసమాయ న అభిఞ్ఞాయ న సమ్బోధాయ న నిబ్బానాయ సంవత్తతి. యో చ ఖో, భిక్ఖవే, తథాగతం వా తథాగతసావకం వా దస్సనాయ గచ్ఛతి నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో, ఏతదానుత్తరియం, భిక్ఖవే, దస్సనానం సత్తానం విసుద్ధియా సోకపరిదేవానం 1 సమతిక్కమాయ దుక్ఖదోమనస్సానం అత్థఙ్గమాయ 2 ఞాయస్స అధిగమాయ నిబ్బానస్స సచ్ఛికిరియాయ, యదిదం తథాగతం వా తథాగతసావకం వా దస్సనాయ గచ్ఛతి నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో. ఇదం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, దస్సనానుత్తరియం. ఇతి దస్సనానుత్తరియం.
‘‘Katamañca , bhikkhave, dassanānuttariyaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco hatthiratanampi dassanāya gacchati, assaratanampi dassanāya gacchati, maṇiratanampi dassanāya gacchati, uccāvacaṃ vā pana dassanāya gacchati, samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā micchādiṭṭhikaṃ micchāpaṭipannaṃ dassanāya gacchati. Atthetaṃ, bhikkhave, dassanaṃ; netaṃ natthīti vadāmi. Tañca kho etaṃ, bhikkhave, dassanaṃ hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati. Yo ca kho, bhikkhave, tathāgataṃ vā tathāgatasāvakaṃ vā dassanāya gacchati niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno, etadānuttariyaṃ, bhikkhave, dassanānaṃ sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ 3 samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya 4 ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya, yadidaṃ tathāgataṃ vā tathāgatasāvakaṃ vā dassanāya gacchati niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dassanānuttariyaṃ. Iti dassanānuttariyaṃ.
‘‘సవనానుత్తరియఞ్చ కథం హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, ఏకచ్చో భేరిసద్దమ్పి 5 సవనాయ గచ్ఛతి, వీణాసద్దమ్పి సవనాయ గచ్ఛతి, గీతసద్దమ్పి సవనాయ గచ్ఛతి, ఉచ్చావచం వా పన సవనాయ గచ్ఛతి, సమణస్స వా బ్రాహ్మణస్స వా మిచ్ఛాదిట్ఠికస్స మిచ్ఛాపటిపన్నస్స ధమ్మస్సవనాయ గచ్ఛతి. అత్థేతం, భిక్ఖవే, సవనం; నేతం నత్థీతి వదామి. తఞ్చ ఖో ఏతం, భిక్ఖవే, సవనం హీనం గమ్మం పోథుజ్జనికం అనరియం అనత్థసంహితం, న నిబ్బిదాయ న విరాగాయ న నిరోధాయ న ఉపసమాయ న అభిఞ్ఞాయ న సమ్బోధాయ న నిబ్బానాయ సంవత్తతి. యో చ ఖో, భిక్ఖవే, తథాగతస్స వా తథాగతసావకస్స వా ధమ్మస్సవనాయ గచ్ఛతి నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో, ఏతదానుత్తరియం, భిక్ఖవే, సవనానం సత్తానం విసుద్ధియా సోకపరిదేవానం సమతిక్కమాయ దుక్ఖదోమనస్సానం అత్థఙ్గమాయ ఞాయస్స అధిగమాయ నిబ్బానస్స సచ్ఛికిరియాయ, యదిదం తథాగతస్స వా తథాగతసావకస్స వా ధమ్మస్సవనాయ గచ్ఛతి నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో. ఇదం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, సవనానుత్తరియం. ఇతి దస్సనానుత్తరియం, సవనానుత్తరియం.
‘‘Savanānuttariyañca kathaṃ hoti? Idha, bhikkhave, ekacco bherisaddampi 6 savanāya gacchati, vīṇāsaddampi savanāya gacchati, gītasaddampi savanāya gacchati, uccāvacaṃ vā pana savanāya gacchati, samaṇassa vā brāhmaṇassa vā micchādiṭṭhikassa micchāpaṭipannassa dhammassavanāya gacchati. Atthetaṃ, bhikkhave, savanaṃ; netaṃ natthīti vadāmi. Tañca kho etaṃ, bhikkhave, savanaṃ hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati. Yo ca kho, bhikkhave, tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā dhammassavanāya gacchati niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno, etadānuttariyaṃ, bhikkhave, savanānaṃ sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya, yadidaṃ tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā dhammassavanāya gacchati niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno. Idaṃ vuccati, bhikkhave, savanānuttariyaṃ. Iti dassanānuttariyaṃ, savanānuttariyaṃ.
‘‘లాభానుత్తరియఞ్చ కథం హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, ఏకచ్చో పుత్తలాభమ్పి లభతి, దారలాభమ్పి లభతి, ధనలాభమ్పి లభతి, ఉచ్చావచం వా పన లాభం లభతి, సమణే వా బ్రాహ్మణే వా మిచ్ఛాదిట్ఠికే మిచ్ఛాపటిపన్నే సద్ధం పటిలభతి. అత్థేసో, భిక్ఖవే, లాభో; నేసో నత్థీతి వదామి. సో చ ఖో ఏసో, భిక్ఖవే, లాభో హీనో గమ్మో పోథుజ్జనికో అనరియో అనత్థసంహితో, న నిబ్బిదాయ న విరాగాయ న నిరోధాయ న ఉపసమాయ న అభిఞ్ఞాయ న సమ్బోధాయ న నిబ్బానాయ సంవత్తతి. యో చ ఖో, భిక్ఖవే, తథాగతే వా తథాగతసావకే వా సద్ధం పటిలభతి నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో, ఏతదానుత్తరియం, భిక్ఖవే, లాభానం సత్తానం విసుద్ధియా సోకపరిదేవానం సమతిక్కమాయ దుక్ఖదోమనస్సానం అత్థఙ్గమాయ ఞాయస్స అధిగమాయ నిబ్బానస్స సచ్ఛికిరియాయ, యదిదం తథాగతే వా తథాగతసావకే వా సద్ధం పటిలభతి నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో. ఇదం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, లాభానుత్తరియం. ఇతి దస్సనానుత్తరియం, సవనానుత్తరియం, లాభానుత్తరియం.
‘‘Lābhānuttariyañca kathaṃ hoti? Idha, bhikkhave, ekacco puttalābhampi labhati, dāralābhampi labhati, dhanalābhampi labhati, uccāvacaṃ vā pana lābhaṃ labhati, samaṇe vā brāhmaṇe vā micchādiṭṭhike micchāpaṭipanne saddhaṃ paṭilabhati. Attheso, bhikkhave, lābho; neso natthīti vadāmi. So ca kho eso, bhikkhave, lābho hīno gammo pothujjaniko anariyo anatthasaṃhito, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati. Yo ca kho, bhikkhave, tathāgate vā tathāgatasāvake vā saddhaṃ paṭilabhati niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno, etadānuttariyaṃ, bhikkhave, lābhānaṃ sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya, yadidaṃ tathāgate vā tathāgatasāvake vā saddhaṃ paṭilabhati niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno. Idaṃ vuccati, bhikkhave, lābhānuttariyaṃ. Iti dassanānuttariyaṃ, savanānuttariyaṃ, lābhānuttariyaṃ.
‘‘సిక్ఖానుత్తరియఞ్చ కథం హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, ఏకచ్చో హత్థిస్మిమ్పి సిక్ఖతి, అస్సస్మిమ్పి సిక్ఖతి, రథస్మిమ్పి సిక్ఖతి, ధనుస్మిమ్పి సిక్ఖతి, థరుస్మిమ్పి సిక్ఖతి, ఉచ్చావచం వా పన సిక్ఖతి, సమణస్స వా బ్రాహ్మణస్స వా మిచ్ఛాదిట్ఠికస్స మిచ్ఛాపటిపన్నస్స 7 సిక్ఖతి. అత్థేసా, భిక్ఖవే, సిక్ఖా; నేసా నత్థీతి వదామి. సా చ ఖో ఏసా, భిక్ఖవే, సిక్ఖా హీనా గమ్మా పోథుజ్జనికా అనరియా అనత్థసంహితా, న నిబ్బిదాయ న విరాగాయ న నిరోధాయ న ఉపసమాయ న అభిఞ్ఞాయ న సమ్బోధాయ న నిబ్బానాయ సంవత్తతి. యో చ ఖో, భిక్ఖవే, తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే అధిసీలమ్పి సిక్ఖతి, అధిచిత్తమ్పి సిక్ఖతి, అధిపఞ్ఞమ్పి సిక్ఖతి నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో, ఏతదానుత్తరియం, భిక్ఖవే, సిక్ఖానం సత్తానం విసుద్ధియా సోకపరిదేవానం సమతిక్కమాయ దుక్ఖదోమనస్సానం అత్థఙ్గమాయ ఞాయస్స అధిగమాయ నిబ్బానస్స సచ్ఛికిరియాయ , యదిదం తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే అధిసీలమ్పి సిక్ఖతి, అధిచిత్తమ్పి సిక్ఖతి, అధిపఞ్ఞమ్పి సిక్ఖతి, నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో. ఇదం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, సిక్ఖానుత్తరియం. ఇతి దస్సనానుత్తరియం, సవనానుత్తరియం, లాభానుత్తరియం, సిక్ఖానుత్తరియం.
‘‘Sikkhānuttariyañca kathaṃ hoti? Idha, bhikkhave, ekacco hatthismimpi sikkhati, assasmimpi sikkhati, rathasmimpi sikkhati, dhanusmimpi sikkhati, tharusmimpi sikkhati, uccāvacaṃ vā pana sikkhati, samaṇassa vā brāhmaṇassa vā micchādiṭṭhikassa micchāpaṭipannassa 8 sikkhati. Atthesā, bhikkhave, sikkhā; nesā natthīti vadāmi. Sā ca kho esā, bhikkhave, sikkhā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati. Yo ca kho, bhikkhave, tathāgatappavedite dhammavinaye adhisīlampi sikkhati, adhicittampi sikkhati, adhipaññampi sikkhati niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno, etadānuttariyaṃ, bhikkhave, sikkhānaṃ sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya , yadidaṃ tathāgatappavedite dhammavinaye adhisīlampi sikkhati, adhicittampi sikkhati, adhipaññampi sikkhati, niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno. Idaṃ vuccati, bhikkhave, sikkhānuttariyaṃ. Iti dassanānuttariyaṃ, savanānuttariyaṃ, lābhānuttariyaṃ, sikkhānuttariyaṃ.
‘‘పారిచరియానుత్తరియఞ్చ కథం హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, ఏకచ్చో ఖత్తియమ్పి పరిచరతి, బ్రాహ్మణమ్పి పరిచరతి, గహపతిమ్పి పరిచరతి, ఉచ్చావచం వా పన పరిచరతి, సమణం వా బ్రాహ్మణం వా మిచ్ఛాదిట్ఠికం మిచ్ఛాపటిపన్నం పరిచరతి. అత్థేసా, భిక్ఖవే, పారిచరియా; నేసా నత్థీతి వదామి. సా చ ఖో ఏసా, భిక్ఖవే, పారిచరియా హీనా గమ్మా పోథుజ్జనికా అనరియా అనత్థసంహితా, న నిబ్బిదాయ…పే॰… న నిబ్బానాయ సంవత్తతి. యో చ ఖో, భిక్ఖవే, తథాగతం వా తథాగతసావకం వా పరిచరతి నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో , ఏతదానుత్తరియం, భిక్ఖవే, పారిచరియానం సత్తానం విసుద్ధియా సోకపరిదేవానం సమతిక్కమాయ దుక్ఖదోమనస్సానం అత్థఙ్గమాయ ఞాయస్స అధిగమాయ నిబ్బానస్స సచ్ఛికిరియాయ, యదిదం తథాగతం వా తథాగతసావకం వా పరిచరతి నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో. ఇదం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, పారిచరియానుత్తరియం. ఇతి దస్సనానుత్తరియం, సవనానుత్తరియం, లాభానుత్తరియం, సిక్ఖానుత్తరియం, పారిచరియానుత్తరియం.
‘‘Pāricariyānuttariyañca kathaṃ hoti? Idha, bhikkhave, ekacco khattiyampi paricarati, brāhmaṇampi paricarati, gahapatimpi paricarati, uccāvacaṃ vā pana paricarati, samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā micchādiṭṭhikaṃ micchāpaṭipannaṃ paricarati. Atthesā, bhikkhave, pāricariyā; nesā natthīti vadāmi. Sā ca kho esā, bhikkhave, pāricariyā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā, na nibbidāya…pe… na nibbānāya saṃvattati. Yo ca kho, bhikkhave, tathāgataṃ vā tathāgatasāvakaṃ vā paricarati niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno , etadānuttariyaṃ, bhikkhave, pāricariyānaṃ sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya, yadidaṃ tathāgataṃ vā tathāgatasāvakaṃ vā paricarati niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno. Idaṃ vuccati, bhikkhave, pāricariyānuttariyaṃ. Iti dassanānuttariyaṃ, savanānuttariyaṃ, lābhānuttariyaṃ, sikkhānuttariyaṃ, pāricariyānuttariyaṃ.
‘‘అనుస్సతానుత్తరియఞ్చ కథం హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, ఏకచ్చో పుత్తలాభమ్పి అనుస్సరతి, దారలాభమ్పి అనుస్సరతి, ధనలాభమ్పి అనుస్సరతి, ఉచ్చావచం వా పన లాభం అనుస్సరతి, సమణం వా బ్రాహ్మణం వా మిచ్ఛాదిట్ఠికం మిచ్ఛాపటిపన్నం అనుస్సరతి. అత్థేసా, భిక్ఖవే, అనుస్సతి; నేసా నత్థీతి వదామి. సా చ ఖో ఏసా, భిక్ఖవే, అనుస్సతి హీనా గమ్మా పోథుజ్జనికా అనరియా అనత్థసంహితా, న నిబ్బిదాయ న విరాగాయ న నిరోధాయ న ఉపసమాయ న అభిఞ్ఞాయ న సమ్బోధాయ న నిబ్బానాయ సంవత్తతి. యో చ ఖో, భిక్ఖవే, తథాగతం వా తథాగతసావకం వా అనుస్సరతి నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో, ఏతదానుత్తరియం, భిక్ఖవే, అనుస్సతీనం సత్తానం విసుద్ధియా సోకపరిదేవానం సమతిక్కమాయ దుక్ఖదోమనస్సానం అత్థఙ్గమాయ ఞాయస్స అధిగమాయ నిబ్బానస్స సచ్ఛికిరియాయ, యదిదం తథాగతం వా తథాగతసావకం వా అనుస్సరతి నివిట్ఠసద్ధో నివిట్ఠపేమో ఏకన్తగతో అభిప్పసన్నో. ఇదం వుచ్చతి, భిక్ఖవే, అనుస్సతానుత్తరియం. ఇమాని ఖో, భిక్ఖవే, ఛ అనుత్తరియానీ’’తి.
‘‘Anussatānuttariyañca kathaṃ hoti? Idha, bhikkhave, ekacco puttalābhampi anussarati, dāralābhampi anussarati, dhanalābhampi anussarati, uccāvacaṃ vā pana lābhaṃ anussarati, samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā micchādiṭṭhikaṃ micchāpaṭipannaṃ anussarati. Atthesā, bhikkhave, anussati; nesā natthīti vadāmi. Sā ca kho esā, bhikkhave, anussati hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati. Yo ca kho, bhikkhave, tathāgataṃ vā tathāgatasāvakaṃ vā anussarati niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno, etadānuttariyaṃ, bhikkhave, anussatīnaṃ sattānaṃ visuddhiyā sokaparidevānaṃ samatikkamāya dukkhadomanassānaṃ atthaṅgamāya ñāyassa adhigamāya nibbānassa sacchikiriyāya, yadidaṃ tathāgataṃ vā tathāgatasāvakaṃ vā anussarati niviṭṭhasaddho niviṭṭhapemo ekantagato abhippasanno. Idaṃ vuccati, bhikkhave, anussatānuttariyaṃ. Imāni kho, bhikkhave, cha anuttariyānī’’ti.
‘‘ఉపట్ఠితా పారిచరియా, భావయన్తి అనుస్సతిం;
‘‘Upaṭṭhitā pāricariyā, bhāvayanti anussatiṃ;
వివేకప్పటిసంయుత్తం, ఖేమం అమతగామినిం.
Vivekappaṭisaṃyuttaṃ, khemaṃ amatagāminiṃ.
‘‘అప్పమాదే పముదితా, నిపకా సీలసంవుతా;
‘‘Appamāde pamuditā, nipakā sīlasaṃvutā;
తే వే కాలేన పచ్చేన్తి 13, యత్థ దుక్ఖం నిరుజ్ఝతీ’’తి. దసమం;
Te ve kālena paccenti 14, yattha dukkhaṃ nirujjhatī’’ti. dasamaṃ;
తస్సుద్దానం –
Tassuddānaṃ –
సామకో అపరిహానియో, భయం హిమవానుస్సతి;
Sāmako aparihāniyo, bhayaṃ himavānussati;
కచ్చానో ద్వే చ సమయా, ఉదాయీ అనుత్తరియేనాతి.
Kaccāno dve ca samayā, udāyī anuttariyenāti.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౧౦. అనుత్తరియసుత్తవణ్ణనా • 10. Anuttariyasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౧౦. అనుత్తరియసుత్తవణ్ణనా • 10. Anuttariyasuttavaṇṇanā