| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปริวารปาฬิ • Parivārapāḷi |
จูฬสงฺคาโม
Cūḷasaṅgāmo
๑. อนุวิชฺชกสฺสปฎิปตฺติ
1. Anuvijjakassapaṭipatti
๓๖๕. 1 สงฺคามาวจเร ภิกฺขุนา สงฺฆํ อุปสงฺกมเนฺตน นีจจิเตฺตน สโงฺฆ อุปสงฺกมิตโพฺพ รโชหรณสเมน จิเตฺตน; อาสนกุสเลน ภวิตพฺพํ นิสชฺชกุสเลน; เถเร ภิกฺขู อนุปขชฺชเนฺตน, นเว ภิกฺขู อาสเนน อปฺปฎิพาหเนฺตน, ยถาปติรูเป อาสเน นิสีทิตพฺพํ; อนานากถิเกน ภวิตพฺพํ อติรจฺฉานกถิเกน; สามํ วา ธโมฺม ภาสิตโพฺพ ปโร วา อเชฺฌสิตโพฺพ อริโย วา ตุณฺหีภาโว นาติมญฺญิตโพฺพฯ
365.2 Saṅgāmāvacare bhikkhunā saṅghaṃ upasaṅkamantena nīcacittena saṅgho upasaṅkamitabbo rajoharaṇasamena cittena; āsanakusalena bhavitabbaṃ nisajjakusalena; there bhikkhū anupakhajjantena, nave bhikkhū āsanena appaṭibāhantena, yathāpatirūpe āsane nisīditabbaṃ; anānākathikena bhavitabbaṃ atiracchānakathikena; sāmaṃ vā dhammo bhāsitabbo paro vā ajjhesitabbo ariyo vā tuṇhībhāvo nātimaññitabbo.
สเงฺฆน อนุมเตน ปุคฺคเลน อนุวิชฺชเกน อนุวิชฺชิตุกาเมน น อุปชฺฌาโย ปุจฺฉิตโพฺพ, น อาจริโย ปุจฺฉิตโพฺพ, น สทฺธิวิหาริโก ปุจฺฉิตโพฺพ, น อเนฺตวาสิโก ปุจฺฉิตโพฺพ, น สมานุปชฺฌายโก ปุจฺฉิตโพฺพ, น สมานาจริยโก ปุจฺฉิตโพฺพ, น ชาติ ปุจฺฉิตพฺพา, น นามํ ปุจฺฉิตพฺพํ, น โคตฺตํ ปุจฺฉิตพฺพํ, น อาคโม ปุจฺฉิตโพฺพ, น กุลปเทโส ปุจฺฉิตโพฺพ, น ชาติภูมิ ปุจฺฉิตพฺพาฯ ตํ กิํ การณา? อตฺรสฺส เปมํ วา โทโส วาฯ เปเม วา สติ โทเส วา, ฉนฺทาปิ คเจฺฉยฺย โทสาปิ คเจฺฉยฺย โมหาปิ คเจฺฉยฺย ภยาปิ คเจฺฉยฺยฯ
Saṅghena anumatena puggalena anuvijjakena anuvijjitukāmena na upajjhāyo pucchitabbo, na ācariyo pucchitabbo, na saddhivihāriko pucchitabbo, na antevāsiko pucchitabbo, na samānupajjhāyako pucchitabbo, na samānācariyako pucchitabbo, na jāti pucchitabbā, na nāmaṃ pucchitabbaṃ, na gottaṃ pucchitabbaṃ, na āgamo pucchitabbo, na kulapadeso pucchitabbo, na jātibhūmi pucchitabbā. Taṃ kiṃ kāraṇā? Atrassa pemaṃ vā doso vā. Peme vā sati dose vā, chandāpi gaccheyya dosāpi gaccheyya mohāpi gaccheyya bhayāpi gaccheyya.
สเงฺฆน อนุมเตน ปุคฺคเลน อนุวิชฺชเกน อนุวิชฺชิตุกาเมน สงฺฆครุเกน ภวิตพฺพํ โน ปุคฺคลครุเกน, สทฺธมฺมครุเกน ภวิตพฺพํ โน อามิสครุเกน, อตฺถวสิเกน ภวิตพฺพํ โน ปริสกปฺปิเกน, กาเลน อนุวิชฺชิตพฺพํ โน อกาเลน, ภูเตน อนุวิชฺชิตพฺพํ โน อภูเตน, สเณฺหน อนุวิชฺชิตพฺพํ โน ผรุเสน, อตฺถสํหิเตน อนุวิชฺชิตพฺพํ โน อนตฺถสํหิเตน, เมตฺตาจิเตฺตน อนุวิชฺชิตพฺพํ โน โทสนฺตเรน, น อุปกณฺณกชปฺปินา ภวิตพฺพํ, น ชิมฺหํ เปกฺขิตพฺพํ, น อกฺขิ นิขณิตพฺพํ, น ภมุกํ อุกฺขิปิตพฺพํ, น สีสํ อุกฺขิปิตพฺพํ, น หตฺถวิกาโร กาตโพฺพ, น หตฺถมุทฺทา ทเสฺสตพฺพาฯ
Saṅghena anumatena puggalena anuvijjakena anuvijjitukāmena saṅghagarukena bhavitabbaṃ no puggalagarukena, saddhammagarukena bhavitabbaṃ no āmisagarukena, atthavasikena bhavitabbaṃ no parisakappikena, kālena anuvijjitabbaṃ no akālena, bhūtena anuvijjitabbaṃ no abhūtena, saṇhena anuvijjitabbaṃ no pharusena, atthasaṃhitena anuvijjitabbaṃ no anatthasaṃhitena, mettācittena anuvijjitabbaṃ no dosantarena, na upakaṇṇakajappinā bhavitabbaṃ, na jimhaṃ pekkhitabbaṃ, na akkhi nikhaṇitabbaṃ, na bhamukaṃ ukkhipitabbaṃ, na sīsaṃ ukkhipitabbaṃ, na hatthavikāro kātabbo, na hatthamuddā dassetabbā.
อาสนกุสเลน ภวิตพฺพํ นิสชฺชกุสเลน, ยุคมตฺตํ เปกฺขเนฺตน อตฺถํ อนุวิธิยเนฺตน สเก อาสเน นิสีทิตพฺพํ, น จ อาสนา วุฎฺฐาตพฺพํ , น วีติหาตพฺพํ, น กุมฺมโคฺค เสวิตโพฺพ, น พาหาวิเกฺขปกํ 3 ภณิตพฺพํ, อตุริเตน ภวิตพฺพํ อสาหสิเกน, อจณฺฑิกเตน ภวิตพฺพํ วจนกฺขเม , เมตฺตาจิเตฺตน ภวิตพฺพํ หิตานุกมฺปินา, การุณิเกน ภวิตพฺพํ หิตปริสกฺกินา, อสมฺผปฺปลาปินา ภวิตพฺพํ ปริยนฺตภาณินา, อเวรวสิเกน ภวิตพฺพํ อนสุรุเตฺตน, อตฺตา ปริคฺคเหตโพฺพ, ปโร ปริคฺคเหตโพฺพ, โจทโก ปริคฺคเหตโพฺพ, จุทิตโก ปริคฺคเหตโพฺพ, อธมฺมโจทโก ปริคฺคเหตโพฺพ, อธมฺมจุทิตโก ปริคฺคเหตโพฺพ, ธมฺมโจทโก ปริคฺคเหตโพฺพ, ธมฺมจุทิตโก ปริคฺคเหตโพฺพ, วุตฺตํ อหาเปเนฺตน อวุตฺตํ อปกาเสเนฺตน โอติณฺณานิ ปทพฺยญฺชนานิ สาธุกํ ปริคฺคเหตฺวา ปโร ปฎิปุจฺฉิตฺวา ยถา ปฎิญฺญาย กาเรตโพฺพ, มโนฺท หาเสตโพฺพ 4, ภีรู อสฺสาเสตโพฺพ, จโณฺฑ นิเสเธตโพฺพ, อสุจิ วิภาเวตโพฺพ, อุชุมทฺทเวน น ฉนฺทาคติํ คนฺตพฺพํ, น โทสาคติํ คนฺตพฺพํ, น โมหาคติํ คนฺตพฺพํ, น ภยาคติํ คนฺตพฺพํ, มชฺฌเตฺตน ภวิตพฺพํ ธเมฺมสุ จ ปุคฺคเลสุ จฯ เอวญฺจ ปน อนุวิชฺชโก อนุวิชฺชมาโน สตฺถุ เจว สาสนกโร โหติ, วิญฺญูนญฺจ สพฺรหฺมจารีนํ ปิโย จ โหติ มนาโป จ ครุ จ ภาวนีโย จฯ
Āsanakusalena bhavitabbaṃ nisajjakusalena, yugamattaṃ pekkhantena atthaṃ anuvidhiyantena sake āsane nisīditabbaṃ, na ca āsanā vuṭṭhātabbaṃ , na vītihātabbaṃ, na kummaggo sevitabbo, na bāhāvikkhepakaṃ 5 bhaṇitabbaṃ, aturitena bhavitabbaṃ asāhasikena, acaṇḍikatena bhavitabbaṃ vacanakkhame , mettācittena bhavitabbaṃ hitānukampinā, kāruṇikena bhavitabbaṃ hitaparisakkinā, asamphappalāpinā bhavitabbaṃ pariyantabhāṇinā, averavasikena bhavitabbaṃ anasuruttena, attā pariggahetabbo, paro pariggahetabbo, codako pariggahetabbo, cuditako pariggahetabbo, adhammacodako pariggahetabbo, adhammacuditako pariggahetabbo, dhammacodako pariggahetabbo, dhammacuditako pariggahetabbo, vuttaṃ ahāpentena avuttaṃ apakāsentena otiṇṇāni padabyañjanāni sādhukaṃ pariggahetvā paro paṭipucchitvā yathā paṭiññāya kāretabbo, mando hāsetabbo 6, bhīrū assāsetabbo, caṇḍo nisedhetabbo, asuci vibhāvetabbo, ujumaddavena na chandāgatiṃ gantabbaṃ, na dosāgatiṃ gantabbaṃ, na mohāgatiṃ gantabbaṃ, na bhayāgatiṃ gantabbaṃ, majjhattena bhavitabbaṃ dhammesu ca puggalesu ca. Evañca pana anuvijjako anuvijjamāno satthu ceva sāsanakaro hoti, viññūnañca sabrahmacārīnaṃ piyo ca hoti manāpo ca garu ca bhāvanīyo ca.
๓๖๖. สุตฺตํ สํสนฺทนตฺถาย, โอปมฺมํ นิทสฺสนตฺถาย, อโตฺถ วิญฺญาปนตฺถาย, ปฎิปุจฺฉา ฐปนตฺถาย, โอกาสกมฺมํ โจทนตฺถาย, โจทนา สารณตฺถาย, สารณา สวจนียตฺถาย, สวจนียํ ปลิโพธตฺถาย, ปลิโพโธ วินิจฺฉยตฺถาย, วินิจฺฉโย สนฺตีรณตฺถาย, สนฺตีรณํ ฐานาฐานคมนตฺถาย, ฐานาฐานคมนํ ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหตฺถาย, เปสลานํ ภิกฺขูนํ สมฺปคฺคหตฺถาย, สโงฺฆ สมฺปริคฺคหสมฺปฎิจฺฉนตฺถาย, สเงฺฆน อนุมตา ปุคฺคลา ปเจฺจกฎฺฐายิโน อวิสํวาทกฎฺฐายิโนฯ
366. Suttaṃ saṃsandanatthāya, opammaṃ nidassanatthāya, attho viññāpanatthāya, paṭipucchā ṭhapanatthāya, okāsakammaṃ codanatthāya, codanā sāraṇatthāya, sāraṇā savacanīyatthāya, savacanīyaṃ palibodhatthāya, palibodho vinicchayatthāya, vinicchayo santīraṇatthāya, santīraṇaṃ ṭhānāṭhānagamanatthāya, ṭhānāṭhānagamanaṃ dummaṅkūnaṃ puggalānaṃ niggahatthāya, pesalānaṃ bhikkhūnaṃ sampaggahatthāya, saṅgho sampariggahasampaṭicchanatthāya, saṅghena anumatā puggalā paccekaṭṭhāyino avisaṃvādakaṭṭhāyino.
วินโย สํวรตฺถาย, สํวโร อวิปฺปฎิสารตฺถาย, อวิปฺปฎิสาโร ปามุชฺชตฺถาย, ปามุชฺชํ ปีตตฺถาย, ปีติ ปสฺสทฺธตฺถาย, ปสฺสทฺธิ สุขตฺถาย, สุขํ สมาธตฺถาย, สมาธิ ยถาภูตญาณทสฺสนตฺถาย, ยถาภูตญาณทสฺสนํ นิพฺพิทตฺถาย, นิพฺพิทา วิราคตฺถาย, วิราโค วิมุตฺตตฺถาย, วิมุตฺติ วิมุตฺติญาณทสฺสนตฺถาย, วิมุตฺติญาณทสฺสนํ อนุปาทาปรินิพฺพานตฺถายฯ เอตทตฺถา กถา, เอตทตฺถา มนฺตนา, เอตทตฺถา อุปนิสา, เอตทตฺถํ โสตาวธานํ – ยทิทํ อนุปาทาจิตฺตสฺส วิโมโกฺขติฯ
Vinayo saṃvaratthāya, saṃvaro avippaṭisāratthāya, avippaṭisāro pāmujjatthāya, pāmujjaṃ pītatthāya, pīti passaddhatthāya, passaddhi sukhatthāya, sukhaṃ samādhatthāya, samādhi yathābhūtañāṇadassanatthāya, yathābhūtañāṇadassanaṃ nibbidatthāya, nibbidā virāgatthāya, virāgo vimuttatthāya, vimutti vimuttiñāṇadassanatthāya, vimuttiñāṇadassanaṃ anupādāparinibbānatthāya. Etadatthā kathā, etadatthā mantanā, etadatthā upanisā, etadatthaṃ sotāvadhānaṃ – yadidaṃ anupādācittassa vimokkhoti.
๓๖๗.
367.
อนุโยควตฺตํ นิสามย, กุสเลน พุทฺธิมตา กตํ;
Anuyogavattaṃ nisāmaya, kusalena buddhimatā kataṃ;
สุวุตฺตํ สิกฺขาปทานุโลมิกํ, คติํ น นาเสโนฺต สมฺปรายิกํฯ
Suvuttaṃ sikkhāpadānulomikaṃ, gatiṃ na nāsento samparāyikaṃ.
วตฺถุํ วิปตฺติํ อาปตฺติํ, นิทานํ อาการอโกวิโท;
Vatthuṃ vipattiṃ āpattiṃ, nidānaṃ ākāraakovido;
ปุพฺพาปรํ น ชานาติ, กตากตํ สเมน จฯ
Pubbāparaṃ na jānāti, katākataṃ samena ca.
กมฺมญฺจ อธิกรณญฺจ, สมเถ จาปิ อโกวิโท;
Kammañca adhikaraṇañca, samathe cāpi akovido;
รโตฺต ทุโฎฺฐ จ มูโฬฺห จ, ภยา โมหา จ คจฺฉติฯ
Ratto duṭṭho ca mūḷho ca, bhayā mohā ca gacchati.
น จ สญฺญตฺติกุสโล, นิชฺฌตฺติยา จ อโกวิโท;
Na ca saññattikusalo, nijjhattiyā ca akovido;
ลทฺธปโกฺข อหิริโก, กณฺหกโมฺม อนาทโร;
Laddhapakkho ahiriko, kaṇhakammo anādaro;
วตฺถุํ วิปตฺติํ อาปตฺติํ, นิทานํ อาการโกวิโท;
Vatthuṃ vipattiṃ āpattiṃ, nidānaṃ ākārakovido;
ปุพฺพาปรญฺจ ชานาติ, กตากตํ สเมน จฯ
Pubbāparañca jānāti, katākataṃ samena ca.
กมฺมญฺจ อธิกรณญฺจ, สมเถ จาปิ โกวิโท;
Kammañca adhikaraṇañca, samathe cāpi kovido;
อรโตฺต อทุโฎฺฐ อมูโฬฺห, ภยา โมหา น คจฺฉติฯ
Aratto aduṭṭho amūḷho, bhayā mohā na gacchati.
สญฺญตฺติยา จ กุสโล, นิชฺฌตฺติยา จ โกวิโท;
Saññattiyā ca kusalo, nijjhattiyā ca kovido;
ลทฺธปโกฺข หิริมโน, สุกฺกกโมฺม สคารโว;
Laddhapakkho hirimano, sukkakammo sagāravo;
ส เว ตาทิสโก ภิกฺขุ, สปฺปฎิโกฺขติ วุจฺจตีติฯ
Sa ve tādisako bhikkhu, sappaṭikkhoti vuccatīti.
จูฬสงฺคาโม นิฎฺฐิโตฯ
Cūḷasaṅgāmo niṭṭhito.
ตสฺสุทฺทานํ –
Tassuddānaṃ –
นีจจิเตฺตน ปุเจฺฉยฺย, ครุ สเงฺฆ น ปุคฺคเล;
Nīcacittena puccheyya, garu saṅghe na puggale;
สุตฺตํ สํสนฺทนตฺถาย, วินยานุคฺคเหน จ;
Suttaṃ saṃsandanatthāya, vinayānuggahena ca;
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปริวาร-อฎฺฐกถา • Parivāra-aṭṭhakathā / อนุวิชฺชกสฺส ปฎิปตฺติวณฺณนา • Anuvijjakassa paṭipattivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / สงฺคามทฺวยวณฺณนา • Saṅgāmadvayavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / อนุวิชฺชกสฺสปฎิปตฺติวณฺณนา • Anuvijjakassapaṭipattivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / อนุวิชฺชกสฺส ปฎิปตฺติวณฺณนา • Anuvijjakassa paṭipattivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / อนุวิชฺชกสฺส ปฎิปตฺติวณฺณนา • Anuvijjakassa paṭipattivaṇṇanā
