Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပရိဝာရ-အဋ္ဌကထာ • Parivāra-aṭṭhakathā |
အပလောကနကမ္မကထာ
Apalokanakammakathā
၄၉၅-၄၉၆. ဣဒာနိ တေသံ ကမ္မာနံ ပဘေဒဒသ္သနတ္ထံ ‘‘အပလောကနကမ္မံ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတီ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ‘‘အပလောကနကမ္မံ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ – ဩသာရဏံ, နိသ္သာရဏံ, ဘဏ္ဍုကမ္မံ, ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍံ, ကမ္မလက္ခဏညေဝ ပဉ္စမ’’န္တိ ဧတ္ထ ‘‘ဩသာရဏံ နိသ္သာရဏ’’န္တိ ပဒသိလိဋ္ဌတာယေတံ ဝုတ္တံ။ ပဌမံ ပန နိသ္သာရဏာ ဟောတိ, ပစ္ဆာ ဩသာရဏာ။ တတ္ထ ယာ ကဏ္ဋကသာမဏေရသ္သ ဒဏ္ဍကမ္မနာသနာ, သာ ‘‘နိသ္သာရဏာ’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တသ္မာ ဧတရဟိ သစေပိ သာမဏေရော ဗုဒ္ဓသ္သ ဝာ ဓမ္မသ္သ ဝာ သင္ဃသ္သ ဝာ အဝဏ္ဏံ ဘဏတိ, ‘‘အကပ္ပိယံ ကပ္ပိယ’’န္တိ ဒီပေတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ အန္တဂ္ဂာဟိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော, သော ယာဝတတိယံ နိဝာရေတ္ဝာ တံ လဒ္ဓိံ နိသ္သဇ္ဇာပေတဗ္ဗော။ နော စေ ဝိသ္သဇ္ဇေတိ, သင္ဃံ သန္နိပာတေတ္ဝာ ‘‘ဝိသ္သဇ္ဇေဟီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ နော စေ ဝိသ္သဇ္ဇေတိ, ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ အပလောကနကမ္မံ ကတ္ဝာ နိသ္သာရေတဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စ ပန ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ –
495-496. Idāni tesaṃ kammānaṃ pabhedadassanatthaṃ ‘‘apalokanakammaṃ kati ṭhānāni gacchatī’’tiādimāha. Tattha ‘‘apalokanakammaṃ pañca ṭhānāni gacchati – osāraṇaṃ, nissāraṇaṃ, bhaṇḍukammaṃ, brahmadaṇḍaṃ, kammalakkhaṇaññeva pañcama’’nti ettha ‘‘osāraṇaṃ nissāraṇa’’nti padasiliṭṭhatāyetaṃ vuttaṃ. Paṭhamaṃ pana nissāraṇā hoti, pacchā osāraṇā. Tattha yā kaṇṭakasāmaṇerassa daṇḍakammanāsanā, sā ‘‘nissāraṇā’’ti veditabbā. Tasmā etarahi sacepi sāmaṇero buddhassa vā dhammassa vā saṅghassa vā avaṇṇaṃ bhaṇati, ‘‘akappiyaṃ kappiya’’nti dīpeti, micchādiṭṭhiko hoti antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato, so yāvatatiyaṃ nivāretvā taṃ laddhiṃ nissajjāpetabbo. No ce vissajjeti, saṅghaṃ sannipātetvā ‘‘vissajjehī’’ti vattabbo. No ce vissajjeti, byattena bhikkhunā apalokanakammaṃ katvā nissāretabbo. Evañca pana kammaṃ kātabbaṃ –
‘‘သင္ဃံ, ဘန္တေ, ပုစ္ဆာမိ – ‘အယံ ဣတ္ထန္နာမော သာမဏေရော ဗုဒ္ဓသ္သ ဓမ္မသ္သ သင္ဃသ္သ အဝဏ္ဏဝာဒီ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော, ယံ အညေ သာမဏေရာ လဘန္တိ, ဒိရတ္တတိရတ္တံ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သဟသေယ္ယံ, တသ္သ အလာဘာယ နိသ္သာရဏာ ရုစ္စတိ သင္ဃသ္သာ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ။ တတိယမ္ပိ, ဘန္တေ, သင္ဃံ ပုစ္ဆာမိ – ‘အယံ ဣတ္ထန္နာမော သာမဏေရော ဗုဒ္ဓသ္သ။ပေ.။ ရုစ္စတိ သင္ဃသ္သာ’တိ စရ ပိရေ ဝိနသ္သာ’’တိ။
‘‘Saṅghaṃ, bhante, pucchāmi – ‘ayaṃ itthannāmo sāmaṇero buddhassa dhammassa saṅghassa avaṇṇavādī micchādiṭṭhiko, yaṃ aññe sāmaṇerā labhanti, dirattatirattaṃ bhikkhūhi saddhiṃ sahaseyyaṃ, tassa alābhāya nissāraṇā ruccati saṅghassā’ti. Dutiyampi… tatiyampi, bhante, saṅghaṃ pucchāmi – ‘ayaṃ itthannāmo sāmaṇero buddhassa…pe… ruccati saṅghassā’ti cara pire vinassā’’ti.
သော အပရေန သမယေန ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, ဗာလတာယ အညာဏတာယ အလက္ခိကတာယ ဧဝံ အကာသိံ, သ္ဝာဟံ သင္ဃံ ခမာပေမီ’’တိ ခမာပေန္တော ယာဝတတိယံ ယာစာပေတ္ဝာ အပလောကနကမ္မေနေဝ ဩသာရေတဗ္ဗော ။ ဧဝံ ပန ဩသာရေတဗ္ဗော, သင္ဃမဇ္ဈေ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ သင္ဃသ္သ အနုမတိယာ သာဝေတဗ္ဗံ –
So aparena samayena ‘‘ahaṃ, bhante, bālatāya aññāṇatāya alakkhikatāya evaṃ akāsiṃ, svāhaṃ saṅghaṃ khamāpemī’’ti khamāpento yāvatatiyaṃ yācāpetvā apalokanakammeneva osāretabbo . Evaṃ pana osāretabbo, saṅghamajjhe byattena bhikkhunā saṅghassa anumatiyā sāvetabbaṃ –
‘‘သင္ဃံ, ဘန္တေ, ပုစ္ဆာမိ – အယံ ဣတ္ထန္နာမော သာမဏေရော ဗုဒ္ဓသ္သ ဓမ္မသ္သ သင္ဃသ္သ အဝဏ္ဏဝာဒီ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော, ယံ အညေ သာမဏေရာ လဘန္တိ, ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဒိရတ္တတိရတ္တံ သဟသေယ္ယံ, တသ္သ အလာဘာယ နိသ္သာရိတော, သ္ဝာယံ ဣဒာနိ သောရတော နိဝာတဝုတ္တိ လဇ္ဇိဓမ္မံ ဩက္ကန္တော ဟိရောတ္တပ္ပေ ပတိဋ္ဌိတော ကတဒဏ္ဍကမ္မော အစ္စယံ ဒေသေတိ, ဣမသ္သ သာမဏေရသ္သ ယထာ ပုရေ ကာယသမ္ဘောဂသာမဂ္ဂိဒာနံ ရုစ္စတိ သင္ဃသ္သာ’’တိ။
‘‘Saṅghaṃ, bhante, pucchāmi – ayaṃ itthannāmo sāmaṇero buddhassa dhammassa saṅghassa avaṇṇavādī micchādiṭṭhiko, yaṃ aññe sāmaṇerā labhanti, bhikkhūhi saddhiṃ dirattatirattaṃ sahaseyyaṃ, tassa alābhāya nissārito, svāyaṃ idāni sorato nivātavutti lajjidhammaṃ okkanto hirottappe patiṭṭhito katadaṇḍakammo accayaṃ deseti, imassa sāmaṇerassa yathā pure kāyasambhogasāmaggidānaṃ ruccati saṅghassā’’ti.
ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဧဝံ အပလောကနကမ္မံ ဩသာရဏဉ္စ နိသ္သာရဏဉ္စ ဂစ္ဆတိ။ ဘဏ္ဍုကမ္မံ မဟာခန္ဓကဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တမေဝ။ ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍော ပဉ္စသတိကက္ခန္ဓကေ ဝုတ္တောယေဝ။ န ကေဝလံ ပနေသ ဆန္နသ္သေဝ ပညတ္တော, ယော အညောပိ ဘိက္ခု မုခရော ဟောတိ, ဘိက္ခူ ဒုရုတ္တဝစနေဟိ ဃဋ္ဋေန္တော ခုံသေန္တော ဝမ္ဘေန္တော ဝိဟရတိ, တသ္သပိ ဒာတဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စ ပန ဒာတဗ္ဗော, သင္ဃမဇ္ဈေ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ သင္ဃသ္သ အနုမတိယာ သာဝေတဗ္ဗံ –
Evaṃ tikkhattuṃ vattabbaṃ. Evaṃ apalokanakammaṃ osāraṇañca nissāraṇañca gacchati. Bhaṇḍukammaṃ mahākhandhakavaṇṇanāyaṃ vuttameva. Brahmadaṇḍo pañcasatikakkhandhake vuttoyeva. Na kevalaṃ panesa channasseva paññatto, yo aññopi bhikkhu mukharo hoti, bhikkhū duruttavacanehi ghaṭṭento khuṃsento vambhento viharati, tassapi dātabbo. Evañca pana dātabbo, saṅghamajjhe byattena bhikkhunā saṅghassa anumatiyā sāvetabbaṃ –
‘‘ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု မုခရော, ဘိက္ခူ ဒုရုတ္တဝစနေဟိ ဃဋ္ဋေန္တော ဝိဟရတိ။ သော ဘိက္ခု ယံ ဣစ္ဆေယ္ယ, တံ ဝဒေယ္ယ။ ဘိက္ခူဟိ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု နေဝ ဝတ္တဗ္ဗော, န ဩဝဒိတဗ္ဗော, န အနုသာသိတဗ္ဗော။ သင္ဃံ, ဘန္တေ, ပုစ္ဆာမိ – ‘ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍသ္သ ဒာနံ, ရုစ္စတိ သင္ဃသ္သာ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ, တတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘ဣတ္ထန္နာမသ္သ, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနော ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍသ္သ ဒာနံ, ရုစ္စတိ သင္ဃသ္သာ’’’တိ။
‘‘Bhante, itthannāmo bhikkhu mukharo, bhikkhū duruttavacanehi ghaṭṭento viharati. So bhikkhu yaṃ iccheyya, taṃ vadeyya. Bhikkhūhi itthannāmo bhikkhu neva vattabbo, na ovaditabbo, na anusāsitabbo. Saṅghaṃ, bhante, pucchāmi – ‘itthannāmassa bhikkhuno brahmadaṇḍassa dānaṃ, ruccati saṅghassā’ti. Dutiyampi pucchāmi, tatiyampi pucchāmi – ‘itthannāmassa, bhante, bhikkhuno brahmadaṇḍassa dānaṃ, ruccati saṅghassā’’’ti.
တသ္သ အပရေန သမယေန သမ္မာ ဝတ္တိတ္ဝာ ခမာပေန္တသ္သ ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍော ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘေတဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စ ပန ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘေတဗ္ဗော, ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ သင္ဃမဇ္ဈေ သာဝေတဗ္ဗံ –
Tassa aparena samayena sammā vattitvā khamāpentassa brahmadaṇḍo paṭippassambhetabbo. Evañca pana paṭippassambhetabbo, byattena bhikkhunā saṅghamajjhe sāvetabbaṃ –
‘‘ဘန္တေ, ဘိက္ခုသင္ဃော အသုကသ္သ ဘိက္ခုနော ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍံ အဒာသိ, သော ဘိက္ခု သောရတော နိဝာတဝုတ္တိ လဇ္ဇိဓမ္မံ ဩက္ကန္တော ဟိရောတ္တပ္ပေ ပတိဋ္ဌိတော, ပဋိသင္ခာ အာယတိံ သံဝရေ တိဋ္ဌတိ, သင္ဃံ, ဘန္တေ, ပုစ္ဆာမိ, တသ္သ ဘိက္ခုနော ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိ, ရုစ္စတိ သင္ဃသ္သာ’’တိ။
‘‘Bhante, bhikkhusaṅgho asukassa bhikkhuno brahmadaṇḍaṃ adāsi, so bhikkhu sorato nivātavutti lajjidhammaṃ okkanto hirottappe patiṭṭhito, paṭisaṅkhā āyatiṃ saṃvare tiṭṭhati, saṅghaṃ, bhante, pucchāmi, tassa bhikkhuno brahmadaṇḍassa paṭippassaddhi, ruccati saṅghassā’’ti.
ဧဝံ ယာဝတတိယံ ဝတ္ဝာ အပလောကနကမ္မေနေဝ ဗ္ရဟ္မဒဏ္ဍော ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘေတဗ္ဗောတိ။
Evaṃ yāvatatiyaṃ vatvā apalokanakammeneva brahmadaṇḍo paṭippassambhetabboti.
ကမ္မလက္ခဏညေဝ ပဉ္စမန္တိ ယံ တံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနိက္ခန္ဓကေ ‘‘တေန ခော ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိယော ကဒ္ဒမောဒကေန ဩသိဉ္စန္တိ, ‘အပ္ပေဝ နာမ အမ္ဟေသု သာရဇ္ဇေယ္ယု’န္တိ, ကာယံ ဝိဝရိတ္ဝာ ဘိက္ခုနီနံ ဒသ္သေန္တိ , ဦရုံ ဝိဝရိတ္ဝာ ဘိက္ခုနီနံ ဒသ္သေန္တိ, အင္ဂဇာတံ ဝိဝရိတ္ဝာ ဘိက္ခုနီနံ ဒသ္သေန္တိ, ဘိက္ခုနိယော ဩဘာသေန္တိ, ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ သမ္ပယောဇေန္တိ, ‘အပ္ပေဝ နာမ အမ္ဟေသု သာရဇ္ဇေယ္ယု’န္တိ။ ဣမေသု ဝတ္ထူသု တေသံ ဘိက္ခူနံ ဒုက္ကဋံ ပညပေတ္ဝာ ‘အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ တသ္သ ဘိက္ခုနော ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတု’န္တိ။ အထ ခော ဘိက္ခုနီနံ ဧတဒဟောသိ – ‘ကိံ နု ခော ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’န္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ – ‘အဝန္ဒိယော သော ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသင္ဃေန ကာတဗ္ဗော’’’တိ ဧဝံ အဝန္ဒိယကမ္မံ အနုညာတံ, တံ ကမ္မလက္ခဏညေဝ ပဉ္စမံ ဣမသ္သ အပလောကနကမ္မသ္သ ဌာနံ ဟောတိ။ တသ္သ ဟိ ကမ္မညေဝ လက္ခဏံ, န ဩသာရဏာဒီနိ; တသ္မာ ‘‘ကမ္မလက္ခဏ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ တသ္သ ကရဏံ တတ္ထေဝ ဝုတ္တံ။ အပိစ နံ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ သဒ္ဓိံ ဝိတ္ထာရတော ဒသ္သေတုံ ဣဓာပိ ဝဒာမ, ဘိက္ခုနုပသ္သယေ သန္နိပတိတသ္သ ဘိက္ခုနိသင္ဃသ္သ အနုမတိယာ ဗ္ယတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ သာဝေတဗ္ဗံ –
Kammalakkhaṇaññeva pañcamanti yaṃ taṃ bhagavatā bhikkhunikkhandhake ‘‘tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū bhikkhuniyo kaddamodakena osiñcanti, ‘appeva nāma amhesu sārajjeyyu’nti, kāyaṃ vivaritvā bhikkhunīnaṃ dassenti , ūruṃ vivaritvā bhikkhunīnaṃ dassenti, aṅgajātaṃ vivaritvā bhikkhunīnaṃ dassenti, bhikkhuniyo obhāsenti, bhikkhunīhi saddhiṃ sampayojenti, ‘appeva nāma amhesu sārajjeyyu’nti. Imesu vatthūsu tesaṃ bhikkhūnaṃ dukkaṭaṃ paññapetvā ‘anujānāmi bhikkhave tassa bhikkhuno daṇḍakammaṃ kātu’nti. Atha kho bhikkhunīnaṃ etadahosi – ‘kiṃ nu kho daṇḍakammaṃ kātabba’nti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ – ‘avandiyo so bhikkhave bhikkhu bhikkhunisaṅghena kātabbo’’’ti evaṃ avandiyakammaṃ anuññātaṃ, taṃ kammalakkhaṇaññeva pañcamaṃ imassa apalokanakammassa ṭhānaṃ hoti. Tassa hi kammaññeva lakkhaṇaṃ, na osāraṇādīni; tasmā ‘‘kammalakkhaṇa’’nti vuccati. Tassa karaṇaṃ tattheva vuttaṃ. Apica naṃ paṭippassaddhiyā saddhiṃ vitthārato dassetuṃ idhāpi vadāma, bhikkhunupassaye sannipatitassa bhikkhunisaṅghassa anumatiyā byattāya bhikkhuniyā sāvetabbaṃ –
‘‘အယ္ယေ အသုကော နာမ အယ္ယော ဘိက္ခုနီနံ အပာသာဒိကံ ဒသ္သေတိ, ဧတသ္သ အယ္ယသ္သ အဝန္ဒိယကရဏံ ရုစ္စတီတိ ဘိက္ခုနိသင္ဃံ ပုစ္ဆာမိ, ဒုတိယမ္ပိ။ တတိယမ္ပိ ဘိက္ခုနိသင္ဃံ ပုစ္ဆာမီ’’တိ။
‘‘Ayye asuko nāma ayyo bhikkhunīnaṃ apāsādikaṃ dasseti, etassa ayyassa avandiyakaraṇaṃ ruccatīti bhikkhunisaṅghaṃ pucchāmi, dutiyampi… tatiyampi bhikkhunisaṅghaṃ pucchāmī’’ti.
ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ သာဝေတ္ဝာ အပလောကနကမ္မေန အဝန္ဒိယကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။
Evaṃ tikkhattuṃ sāvetvā apalokanakammena avandiyakammaṃ kātabbaṃ.
တတော ပဋ္ဌာယ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီဟိ န ဝန္ဒိတဗ္ဗော။ သစေ အဝန္ဒိယမာနော ဟိရောတ္တပ္ပံ ပစ္စုပဋ္ဌပေတ္ဝာ သမ္မာ ဝတ္တတိ, တေန ဘိက္ခုနိယော ခမာပေတဗ္ဗာ။ ခမာပေန္တေန ဘိက္ခုနုပသ္သယံ အဂန္တ္ဝာ ဝိဟာရေယေဝ သင္ဃံ ဝာ ဂဏံ ဝာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဝာ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတ္ဝာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတ္ဝာ ‘‘အဟံ ဘန္တေ ပဋိသင္ခာ အာယတိံ သံဝရေ တိဋ္ဌာမိ, န ပုန အပာသာဒိကံ ဒသ္သေသ္သာမိ, ဘိက္ခုနိသင္ဃော မယ္ဟံ ခမတူ’’တိ ခမာပေတဗ္ဗံ။ တေန သင္ဃေန ဝာ ဂဏေန ဝာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ပေသေတ္ဝာ ဧကဘိက္ခုနာ ဝာ သယမေဝ ဂန္တ္ဝာ ဘိက္ခုနိယော ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အယံ ဘိက္ခု ပဋိသင္ခာ အာယတိံ သံဝရေ ဌိတော, ဣမိနာ အစ္စယံ ဒေသေတ္ဝာ ဘိက္ခုနိသင္ဃော ခမာပိတော, ဘိက္ခုနိသင္ဃော ဣမံ ဝန္ဒိယံ ကရောတူ’’တိ။ သော ဝန္ဒိယော ကာတဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စ ပန ကာတဗ္ဗော, ဘိက္ခုနုပသ္သယေ သန္နိပတိတသ္သ ဘိက္ခုနိသင္ဃသ္သ အနုမတိယာ ဗ္ယတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ သာဝေတဗ္ဗံ –
Tato paṭṭhāya so bhikkhu bhikkhunīhi na vanditabbo. Sace avandiyamāno hirottappaṃ paccupaṭṭhapetvā sammā vattati, tena bhikkhuniyo khamāpetabbā. Khamāpentena bhikkhunupassayaṃ agantvā vihāreyeva saṅghaṃ vā gaṇaṃ vā ekaṃ bhikkhuṃ vā upasaṅkamitvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā ‘‘ahaṃ bhante paṭisaṅkhā āyatiṃ saṃvare tiṭṭhāmi, na puna apāsādikaṃ dassessāmi, bhikkhunisaṅgho mayhaṃ khamatū’’ti khamāpetabbaṃ. Tena saṅghena vā gaṇena vā ekaṃ bhikkhuṃ pesetvā ekabhikkhunā vā sayameva gantvā bhikkhuniyo vattabbā – ‘‘ayaṃ bhikkhu paṭisaṅkhā āyatiṃ saṃvare ṭhito, iminā accayaṃ desetvā bhikkhunisaṅgho khamāpito, bhikkhunisaṅgho imaṃ vandiyaṃ karotū’’ti. So vandiyo kātabbo. Evañca pana kātabbo, bhikkhunupassaye sannipatitassa bhikkhunisaṅghassa anumatiyā byattāya bhikkhuniyā sāvetabbaṃ –
‘‘အယံ အယ္ယေ အသုကော နာမ အယ္ယော ဘိက္ခုနီနံ အပာသာဒိကံ ဒသ္သေတီတိ ဘိက္ခုနိသင္ဃေန အဝန္ဒိယော ကတော, သော လဇ္ဇိဓမ္မံ ဩက္ကမိတ္ဝာ ပဋိသင္ခာ အာယတိံ သံဝရေ ဌိတော အစ္စယံ ဒေသေတ္ဝာ ဘိက္ခုနိသင္ဃံ ခမာပေသိ, တသ္သ အယ္ယသ္သ ဝန္ဒိယကရဏံ ရုစ္စတီတိ ဘိက္ခုနိသင္ဃံ ပုစ္ဆာမီ’’တိ –
‘‘Ayaṃ ayye asuko nāma ayyo bhikkhunīnaṃ apāsādikaṃ dassetīti bhikkhunisaṅghena avandiyo kato, so lajjidhammaṃ okkamitvā paṭisaṅkhā āyatiṃ saṃvare ṭhito accayaṃ desetvā bhikkhunisaṅghaṃ khamāpesi, tassa ayyassa vandiyakaraṇaṃ ruccatīti bhikkhunisaṅghaṃ pucchāmī’’ti –
တိက္ခတ္တုံ ဝတ္တဗ္ဗံ ဧဝံ အပလောကနကမ္မေနေဝ ဝန္ဒိယော ကာတဗ္ဗော။
Tikkhattuṃ vattabbaṃ evaṃ apalokanakammeneva vandiyo kātabbo.
အယံ ပနေတ္ထ ပာဠိမုတ္တကောပိ ကမ္မလက္ခဏဝိနိစ္ဆယော။ ဣဒဉ္ဟိ ကမ္မလက္ခဏံ နာမ ဘိက္ခုနိသင္ဃမူလကံ ပညတ္တံ, ဘိက္ခုသင္ဃသ္သာပိ ပနေတံ လဗ္ဘတိယေဝ။ ယဉ္ဟိ ဘိက္ခုသင္ဃော သလာကဂ္ဂယာဂဂ္ဂဘတ္တဂ္ဂဥပောသထဂ္ဂေသု အပလောကနကမ္မံ ကရောတိ, ဧတမ္ပိ ကမ္မလက္ခဏမေဝ။ အစ္ဆိန္နစီဝရဇိဏ္ဏစီဝရနဋ္ဌစီဝရာနဉ္ဟိ သင္ဃံ သန္နိပာတေတ္ဝာ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ယာဝတတိယံ သာဝေတ္ဝာ အပလောကနကမ္မံ ကတ္ဝာ စီဝရံ ဒာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အပ္ပမတ္တကဝိသ္သဇ္ဇကေန ပန စီဝရံ ကရောန္တသ္သ သေနာသနက္ခန္ဓကဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တပ္ပဘေဒာနိ သူစိအာဒီနိ အနပလောကေတ္ဝာပိ ဒာတဗ္ဗာနိ။ တေသံ ဒာနေ သောယေဝ ဣသ္သရော, တတော အတိရေကံ ဒေန္တေန အပလောကေတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗံ။ တတော ဟိ အတိရေကဒာနေ သင္ဃော သာမီ။ ဂိလာနဘေသဇ္ဇမ္ပိ တတ္ထ ဝုတ္တပ္ပကာရံ သယမေဝ ဒာတဗ္ဗံ။ အတိရေကံ ဣစ္ဆန္တသ္သ အပလောကေတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗံ။ ယောပိ စ ဒုဗ္ဗလော ဝာ ဆိန္နိရိယာပထော ဝာ ပစ္ဆိန္နဘိက္ခာစာရပထော ဝာ မဟာဂိလာနော, တသ္သ မဟာဝာသေသု တတ္ရုပ္ပာဒတော ဒေဝသိကံ နာဠိ ဝာ ဥပဍ္ဎနာဠိ ဝာ ဧကဒိဝသံယေဝ ဝာ ပဉ္စ ဝာ ဒသ ဝာ တဏ္ဍုလနာဠိယော ဒေန္တေန အပလောကနကမ္မံ ကတ္ဝာဝ ဒာတဗ္ဗာ။ ပေသလသ္သ ဘိက္ခုနော တတ္ရုပ္ပာဒတော ဣဏပလိဗောဓမ္ပိ ဗဟုသ္သုတသ္သ သင္ဃဘာရနိတ္ထာရကသ္သ ဘိက္ခုနော အနုဋ္ဌာပနီယသေနာသနမ္ပိ သင္ဃကိစ္စံ ကရောန္တာနံ ကပ္ပိယကာရကာဒီနံ ဘတ္တဝေတနမ္ပိ အပလောကနကမ္မေန ဒာတုံ ဝဋ္ဋတိ။
Ayaṃ panettha pāḷimuttakopi kammalakkhaṇavinicchayo. Idañhi kammalakkhaṇaṃ nāma bhikkhunisaṅghamūlakaṃ paññattaṃ, bhikkhusaṅghassāpi panetaṃ labbhatiyeva. Yañhi bhikkhusaṅgho salākaggayāgaggabhattaggauposathaggesu apalokanakammaṃ karoti, etampi kammalakkhaṇameva. Acchinnacīvarajiṇṇacīvaranaṭṭhacīvarānañhi saṅghaṃ sannipātetvā byattena bhikkhunā yāvatatiyaṃ sāvetvā apalokanakammaṃ katvā cīvaraṃ dātuṃ vaṭṭati. Appamattakavissajjakena pana cīvaraṃ karontassa senāsanakkhandhakavaṇṇanāyaṃ vuttappabhedāni sūciādīni anapaloketvāpi dātabbāni. Tesaṃ dāne soyeva issaro, tato atirekaṃ dentena apaloketvā dātabbaṃ. Tato hi atirekadāne saṅgho sāmī. Gilānabhesajjampi tattha vuttappakāraṃ sayameva dātabbaṃ. Atirekaṃ icchantassa apaloketvā dātabbaṃ. Yopi ca dubbalo vā chinniriyāpatho vā pacchinnabhikkhācārapatho vā mahāgilāno, tassa mahāvāsesu tatruppādato devasikaṃ nāḷi vā upaḍḍhanāḷi vā ekadivasaṃyeva vā pañca vā dasa vā taṇḍulanāḷiyo dentena apalokanakammaṃ katvāva dātabbā. Pesalassa bhikkhuno tatruppādato iṇapalibodhampi bahussutassa saṅghabhāranitthārakassa bhikkhuno anuṭṭhāpanīyasenāsanampi saṅghakiccaṃ karontānaṃ kappiyakārakādīnaṃ bhattavetanampi apalokanakammena dātuṃ vaṭṭati.
စတုပစ္စယဝသေန ဒိန္နတတ္ရုပ္ပာဒတော သင္ဃိကံ အာဝာသံ ဇဂ္ဂာပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘အယံ ဘိက္ခု ဣသ္သရဝတာယ ဝိစာရေတီ’’တိ ကထာပစ္ဆိန္ဒနတ္ထံ ပန သလာကဂ္ဂာဒီသု ဝာ အန္တရသန္နိပာတေ ဝာ သင္ဃံ ပုစ္ဆိတ္ဝာဝ ဇဂ္ဂာပေတဗ္ဗော။ စီဝရပိဏ္ဍပာတတ္ထာယ ဩဒိသ္သဒိန္နတတ္ရုပ္ပာဒတောပိ အပလောကေတ္ဝာ အာဝာသော ဇဂ္ဂာပေတဗ္ဗော။ အနပလောကေတ္ဝာပိ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘သူရော ဝတာယံ ဘိက္ခု စီဝရပိဏ္ဍပာတတ္ထာယ ဒိန္နတော အာဝာသံ ဇဂ္ဂာပေတီ’’တိ ဧဝံ ဥပ္ပန္နကထာပစ္ဆေဒနတ္ထံ ပန အပလောကနကမ္မမေဝ ကတ္ဝာ ဇဂ္ဂာပေတဗ္ဗော။
Catupaccayavasena dinnatatruppādato saṅghikaṃ āvāsaṃ jaggāpetuṃ vaṭṭati. ‘‘Ayaṃ bhikkhu issaravatāya vicāretī’’ti kathāpacchindanatthaṃ pana salākaggādīsu vā antarasannipāte vā saṅghaṃ pucchitvāva jaggāpetabbo. Cīvarapiṇḍapātatthāya odissadinnatatruppādatopi apaloketvā āvāso jaggāpetabbo. Anapaloketvāpi vaṭṭati. ‘‘Sūro vatāyaṃ bhikkhu cīvarapiṇḍapātatthāya dinnato āvāsaṃ jaggāpetī’’ti evaṃ uppannakathāpacchedanatthaṃ pana apalokanakammameva katvā jaggāpetabbo.
စေတိယေ ဆတ္တံ ဝာ ဝေဒိကံ ဝာ ဗောဓိဃရံ ဝာ အာသနဃရံ ဝာ အကတံ ဝာ ကရောန္တေန ဇိဏ္ဏံ ဝာ ပဋိသင္ခရောန္တေန သုဓာကမ္မံ ဝာ ကရောန္တေန မနုသ္သေ သမာဒပေတ္ဝာ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ကာရကော နတ္ထိ, စေတိယသ္သ ဥပနိက္ခေပတော ကာရေတဗ္ဗံ။ ဥပနိက္ခေပေပိ အသတိ အပလောကနကမ္မံ ကတ္ဝာ တတ္ရုပ္ပာဒတော ကာရေတဗ္ဗံ, သင္ဃိကေနပိ။ သင္ဃိကေန ဟိ အပလောကေတ္ဝာ စေတိယကိစ္စံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ စေတိယသ္သ သန္တကေန အပလောကေတ္ဝာပိ သင္ဃိကကိစ္စံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ တာဝကာလိကံ ပန ဂဟေတ္ဝာ ပာကတိကံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။
Cetiye chattaṃ vā vedikaṃ vā bodhigharaṃ vā āsanagharaṃ vā akataṃ vā karontena jiṇṇaṃ vā paṭisaṅkharontena sudhākammaṃ vā karontena manusse samādapetvā kātuṃ vaṭṭati. Sace kārako natthi, cetiyassa upanikkhepato kāretabbaṃ. Upanikkhepepi asati apalokanakammaṃ katvā tatruppādato kāretabbaṃ, saṅghikenapi. Saṅghikena hi apaloketvā cetiyakiccaṃ kātuṃ vaṭṭati. Cetiyassa santakena apaloketvāpi saṅghikakiccaṃ kātuṃ na vaṭṭati. Tāvakālikaṃ pana gahetvā pākatikaṃ kātuṃ vaṭṭati.
စေတိယေ သုဓာကမ္မာဒီနိ ကရောန္တေဟိ ပန ဘိက္ခာစာရတော ဝာ သင္ဃတော ဝာ ယာပနမတ္တံ အလဘန္တေဟိ စေတိယသန္တကတော ယာပနမတ္တံ ဂဟေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တေဟိ ဝတ္တံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ, ‘‘ဝတ္တံ ကရောမာ’’တိ မစ္ဆမံသာဒီဟိ သင္ဃဘတ္တံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ယေ ဝိဟာရေ ရောပိတာ ဖလရုက္ခာ သင္ဃေန ပရိဂ္ဂဟိတာ ဟောန္တိ, ဇဂ္ဂနကမ္မံ လဘန္တိ, ယေသံ ဖလာနိ ဃဏ္ဋိံ ပဟရိတ္ဝာ ဘာဇေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ, တေသု အပလောကနကမ္မံ န ကာတဗ္ဗံ။ ယေ ပန အပရိဂ္ဂဟိတာ, တေသု အပလောကနကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ တံ ပန သလာကဂ္ဂယာဂဂ္ဂဘတ္တဂ္ဂအန္တရသန္နိပာတေသုပိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ, ဥပောသထဂ္ဂေ ပန ဝဋ္ဋတိယေဝ။ တတ္ထ ဟိ အနာဂတာနမ္ပိ ဆန္ဒပာရိသုဒ္ဓိ အာဟရိယတိ, တသ္မာ တံ သုဝိသောဓိတံ ဟောတိ။
Cetiye sudhākammādīni karontehi pana bhikkhācārato vā saṅghato vā yāpanamattaṃ alabhantehi cetiyasantakato yāpanamattaṃ gahetvā paribhuñjantehi vattaṃ kātuṃ vaṭṭati, ‘‘vattaṃ karomā’’ti macchamaṃsādīhi saṅghabhattaṃ kātuṃ na vaṭṭati. Ye vihāre ropitā phalarukkhā saṅghena pariggahitā honti, jagganakammaṃ labhanti, yesaṃ phalāni ghaṇṭiṃ paharitvā bhājetvā paribhuñjanti, tesu apalokanakammaṃ na kātabbaṃ. Ye pana apariggahitā, tesu apalokanakammaṃ kātabbaṃ. Taṃ pana salākaggayāgaggabhattaggaantarasannipātesupi kātuṃ vaṭṭati, uposathagge pana vaṭṭatiyeva. Tattha hi anāgatānampi chandapārisuddhi āhariyati, tasmā taṃ suvisodhitaṃ hoti.
ဧဝဉ္စ ပန ကာတဗ္ဗံ, ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ အနုမတိယာ သာဝေတဗ္ဗံ –
Evañca pana kātabbaṃ, byattena bhikkhunā bhikkhusaṅghassa anumatiyā sāvetabbaṃ –
‘‘ဘန္တေ, ယံ ဣမသ္မိံ ဝိဟာရေ အန္တောသီမာယ သင္ဃသန္တကံ မူလတစပတ္တအင္ကုရပုပ္ဖဖလခာဒနီယာဒိ အတ္ထိ, တံ သဗ္ဗံ အာဂတာဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ယထာသုခံ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ရုစ္စတီတိ သင္ဃံ ပုစ္ဆာမီ’’တိ တိက္ခတ္တုံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ။
‘‘Bhante, yaṃ imasmiṃ vihāre antosīmāya saṅghasantakaṃ mūlatacapattaaṅkurapupphaphalakhādanīyādi atthi, taṃ sabbaṃ āgatāgatānaṃ bhikkhūnaṃ yathāsukhaṃ paribhuñjituṃ ruccatīti saṅghaṃ pucchāmī’’ti tikkhattuṃ pucchitabbaṃ.
စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဘိက္ခူဟိ ကတံ သုကတမေဝ။ ယသ္မိံ ဝိဟာရေ ဒ္ဝေ တယော ဇနာ ဝသန္တိ, တေဟိ နိသီဒိတ္ဝာ ကတမ္ပိ သင္ဃေန ကတသဒိသမေဝ။ ယသ္မိံ ပန ဝိဟာရေ ဧကော ဘိက္ခု ဟောတိ, တေန ဘိက္ခုနာ ဥပောသထဒိဝသေ ပုဗ္ဗကရဏပုဗ္ဗကိစ္စံ ကတ္ဝာ နိသိန္နေန ကတမ္ပိ ကတိကဝတ္တံ သင္ဃေန ကတသဒိသမေဝ ဟောတိ။
Catūhi pañcahi bhikkhūhi kataṃ sukatameva. Yasmiṃ vihāre dve tayo janā vasanti, tehi nisīditvā katampi saṅghena katasadisameva. Yasmiṃ pana vihāre eko bhikkhu hoti, tena bhikkhunā uposathadivase pubbakaraṇapubbakiccaṃ katvā nisinnena katampi katikavattaṃ saṅghena katasadisameva hoti.
ကရောန္တေန ပန ဖလဝာရေန ကာတုမ္ပိ စတ္တာရော မာသေ ဆ မာသေ ဧကသံဝစ္ဆရန္တိ ဧဝံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာပိ အပရိစ္ဆိန္ဒိတ္ဝာပိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပရိစ္ဆိန္နေ ယထာပရိစ္ဆေဒံ ပရိဘုဉ္ဇိတ္ဝာ ပုန ကာတဗ္ဗံ။ အပရိစ္ဆိန္နေ ယာဝ ရုက္ခာ ဓရန္တိ တာဝ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ယေပိ တေသံ ရုက္ခာနံ ဗီဇေဟိ အညေ ရုက္ခာ ရောပိတာ ဟောန္တိ, တေသမ္ပိ သာ ဧဝ ကတိကာ။
Karontena pana phalavārena kātumpi cattāro māse cha māse ekasaṃvaccharanti evaṃ paricchinditvāpi aparicchinditvāpi kātuṃ vaṭṭati. Paricchinne yathāparicchedaṃ paribhuñjitvā puna kātabbaṃ. Aparicchinne yāva rukkhā dharanti tāva vaṭṭatiyeva. Yepi tesaṃ rukkhānaṃ bījehi aññe rukkhā ropitā honti, tesampi sā eva katikā.
သစေ ပန အညသ္မိံ ဝိဟာရေ ရောပိတာ ဟောန္တိ, တေသံ ယတ္ထ ရောပိတာ, တသ္မိံယေဝ ဝိဟာရေ သင္ဃော သာမီ။ ယေပိ အညတော ဗီဇာနိ အာဟရိတ္ဝာ ပုရိမဝိဟာရေ ပစ္ဆာ ရောပိတာ, တေသု အညာ ကတိကာ ကာတဗ္ဗာ။ ကတိကာယ ကတာယ ပုဂ္ဂလိကဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌန္တိ, ယထာသုခံ ဖလာဒီနိ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပနေတ္ထ တံ တံ ဩကာသံ ပရိက္ခိပိတ္ဝာ ပရိဝေဏာနိ ကတ္ဝာ ဇဂ္ဂန္တိ, တေသံ ဘိက္ခူနံ ပုဂ္ဂလိကဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌန္တိ။ အညေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ န လဘန္တိ, တေဟိ ပန သင္ဃသ္သ ဒသဘာဂံ ဒတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ ယောပိ မဇ္ဈေဝိဟာရေ ရုက္ခံ သာခာဟိ ပရိဝာရေတ္ဝာ ရက္ခတိ, တသ္သာပိ ဧသေဝ နယော။
Sace pana aññasmiṃ vihāre ropitā honti, tesaṃ yattha ropitā, tasmiṃyeva vihāre saṅgho sāmī. Yepi aññato bījāni āharitvā purimavihāre pacchā ropitā, tesu aññā katikā kātabbā. Katikāya katāya puggalikaṭṭhāne tiṭṭhanti, yathāsukhaṃ phalādīni paribhuñjituṃ vaṭṭati. Sace panettha taṃ taṃ okāsaṃ parikkhipitvā pariveṇāni katvā jagganti, tesaṃ bhikkhūnaṃ puggalikaṭṭhāne tiṭṭhanti. Aññe paribhuñjituṃ na labhanti, tehi pana saṅghassa dasabhāgaṃ datvā paribhuñjitabbāni. Yopi majjhevihāre rukkhaṃ sākhāhi parivāretvā rakkhati, tassāpi eseva nayo.
ပောရာဏဝိဟာရံ ဂတသ္သ သမ္ဘာဝနီယဘိက္ခုနော ‘‘ထေရော အာဂတော’’တိ ဖလာဖလံ အာဟရန္တိ, သစေ တတ္ထ မူလေ သဗ္ဗပရိယတ္တိဓရော ဗဟုသ္သုတဘိက္ခု ဝိဟာသိ, ‘‘အဒ္ဓာ ဧတ္ထ ဒီဃာ ကတိကာ ကတာ ဘဝိသ္သတီ’’တိ နိက္ကုက္ကုစ္စေန ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဝိဟာရေ ဖလာဖလံ ပိဏ္ဍပာတိကာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ, ဓုတင္ဂံ န ကောပေတိ။ သာမဏေရာ အတ္တနော အာစရိယုပဇ္ဈာယာနံ ဗဟူနိ ဖလာနိ ဒေန္တိ, အညေ ဘိက္ခူ အလဘန္တာ ခိယ္ယန္တိ, ခိယ္ယနမတ္တမေဝ စေတံ ဟောတိ။
Porāṇavihāraṃ gatassa sambhāvanīyabhikkhuno ‘‘thero āgato’’ti phalāphalaṃ āharanti, sace tattha mūle sabbapariyattidharo bahussutabhikkhu vihāsi, ‘‘addhā ettha dīghā katikā katā bhavissatī’’ti nikkukkuccena paribhuñjitabbaṃ. Vihāre phalāphalaṃ piṇḍapātikānampi vaṭṭati, dhutaṅgaṃ na kopeti. Sāmaṇerā attano ācariyupajjhāyānaṃ bahūni phalāni denti, aññe bhikkhū alabhantā khiyyanti, khiyyanamattameva cetaṃ hoti.
သစေ ပန ဒုဗ္ဘိက္ခံ ဟောတိ, ဧကံ ပနသရုက္ခံ နိသ္သာယ သဋ္ဌိပိ ဇနာ ဇီဝန္တိ, တာဒိသေ ကာလေ သဗ္ဗေသံ သင္ဂဟကရဏတ္ထာယ ဘာဇေတ္ဝာ ခာဒိတဗ္ဗံ, အယံ သာမီစိ။ ယာဝ ပန ကတိကဝတ္တံ န ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘတိ, တာဝ တေဟိ ခာယိတံ သုခာယိတမေဝ။ ကဒာ ပန ကတိကဝတ္တံ ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘတိ? ယဒာ သမဂ္ဂော သင္ဃော သန္နိပတိတ္ဝာ ‘‘ဣတော ပဋ္ဌာယ ဘာဇေတ္ဝာ ခာဒန္တူ’’တိ သာဝေတိ။ ဧကဘိက္ခုကေ ပန ဝိဟာရေ ဧကေန သာဝိတေပိ ပုရိမကတိကာ ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘတိယေဝ။ သစေ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓာယ ကတိကာယ သာမဏေရာ နေဝ ရုက္ခတော ပာတေန္တိ, န ဘူမိတော ဂဟေတ္ဝာ ဘိက္ခူနံ ဒေန္တိ, ပတိတဖလာနိ ပာဒေဟိ ပဟရန္တာ ဝိစရန္တိ, တေသံ ဒသဘာဂတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဥပဍ္ဎဖလဘာဂေန ဖာတိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ အဒ္ဓာ ဖာတိကမ္မလောဘေန အာဟရိတ္ဝာ ဒသ္သန္တိ။ ပုန သုဘိက္ခေ ဇာတေ ကပ္ပိယကာရကေသု အာဂန္တ္ဝာ သာခာပရိဝာရာဒီနိ ကတ္ဝာ ရုက္ခေ ရက္ခန္တေသု သာမဏေရာနံ ဖာတိကမ္မံ န ဒာတဗ္ဗံ, ဘာဇေတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
Sace pana dubbhikkhaṃ hoti, ekaṃ panasarukkhaṃ nissāya saṭṭhipi janā jīvanti, tādise kāle sabbesaṃ saṅgahakaraṇatthāya bhājetvā khāditabbaṃ, ayaṃ sāmīci. Yāva pana katikavattaṃ na paṭippassambhati, tāva tehi khāyitaṃ sukhāyitameva. Kadā pana katikavattaṃ paṭippassambhati? Yadā samaggo saṅgho sannipatitvā ‘‘ito paṭṭhāya bhājetvā khādantū’’ti sāveti. Ekabhikkhuke pana vihāre ekena sāvitepi purimakatikā paṭippassambhatiyeva. Sace paṭippassaddhāya katikāya sāmaṇerā neva rukkhato pātenti, na bhūmito gahetvā bhikkhūnaṃ denti, patitaphalāni pādehi paharantā vicaranti, tesaṃ dasabhāgato paṭṭhāya yāva upaḍḍhaphalabhāgena phātikammaṃ kātabbaṃ. Addhā phātikammalobhena āharitvā dassanti. Puna subhikkhe jāte kappiyakārakesu āgantvā sākhāparivārādīni katvā rukkhe rakkhantesu sāmaṇerānaṃ phātikammaṃ na dātabbaṃ, bhājetvā paribhuñjitabbaṃ.
‘‘ဝိဟာရေ ဖလာဖလံ အတ္ထီ’’တိ သာမန္တဂာမေဟိ မနုသ္သာ ဂိလာနာနံ ဝာ ဂဗ္ဘိနီနံ ဝာ အတ္ထာယ အာဂန္တ္ဝာ ‘‘ဧကံ နာဠိကေရံ ဒေထ, အမ္ဗံ ဒေထ, လဗုဇံ ဒေထာ’’တိ ယာစန္တိ, ဒာတဗ္ဗံ န ဒာတဗ္ဗန္တိ? ဒာတဗ္ဗံ။ အဒီယမာနေ ဟိ တေ ဒောမနသ္သိကာ ဟောန္တိ, ဒေန္တေန ပန သင္ဃံ သန္နိပာတေတ္ဝာ ယာဝတတိယံ သာဝေတ္ဝာ အပလောကနကမ္မံ ကတ္ဝာဝ ဒာတဗ္ဗံ, ကတိကဝတ္တံ ဝာ ကတ္ဝာ ဌပေတဗ္ဗံ, ဧဝဉ္စ ပန ကာတဗ္ဗံ, ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ သင္ဃသ္သ အနုမတိယာ သာဝေတဗ္ဗံ –
‘‘Vihāre phalāphalaṃ atthī’’ti sāmantagāmehi manussā gilānānaṃ vā gabbhinīnaṃ vā atthāya āgantvā ‘‘ekaṃ nāḷikeraṃ detha, ambaṃ detha, labujaṃ dethā’’ti yācanti, dātabbaṃ na dātabbanti? Dātabbaṃ. Adīyamāne hi te domanassikā honti, dentena pana saṅghaṃ sannipātetvā yāvatatiyaṃ sāvetvā apalokanakammaṃ katvāva dātabbaṃ, katikavattaṃ vā katvā ṭhapetabbaṃ, evañca pana kātabbaṃ, byattena bhikkhunā saṅghassa anumatiyā sāvetabbaṃ –
‘‘သာမန္တဂာမေဟိ မနုသ္သာ အာဂန္တ္ဝာ ဂိလာနာဒီနံ အတ္ထာယ ဖလာဖလံ ယာစန္တိ, ဒ္ဝေ နာဠိကေရာနိ, ဒ္ဝေ တာလဖလာနိ, ဒ္ဝေ ပနသာနိ, ပဉ္စ အမ္ဗာနိ, ပဉ္စ ကဒလိဖလာနိ ဂဏ္ဟန္တာနံ အနိဝာရဏံ, အသုကရုက္ခတော စ အသုကရုက္ခတော စ ဖလံ ဂဏ္ဟန္တာနံ အနိဝာရဏံ ရုစ္စတိ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သာ’’တိ တိက္ခတ္တုံ ဝတ္တဗ္ဗံ။
‘‘Sāmantagāmehi manussā āgantvā gilānādīnaṃ atthāya phalāphalaṃ yācanti, dve nāḷikerāni, dve tālaphalāni, dve panasāni, pañca ambāni, pañca kadaliphalāni gaṇhantānaṃ anivāraṇaṃ, asukarukkhato ca asukarukkhato ca phalaṃ gaṇhantānaṃ anivāraṇaṃ ruccati bhikkhusaṅghassā’’ti tikkhattuṃ vattabbaṃ.
တတော ပဋ္ဌာယ ဂိလာနာဒီနံ နာမံ ဂဟေတ္ဝာ ယာစန္တာ ‘‘ဂဏ္ဟထာ’’တိ န ဝတ္တဗ္ဗာ, ဝတ္တံ ပန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘‘နာဠိကေရာဒီနိ ဣမိနာ နာမ ပရိစ္ဆေဒေန ဂဏ္ဟန္တာနံ အသုကရုက္ခတော စ အသုကရုက္ခတော စ ဖလံ ဂဏ္ဟန္တာနံ အနိဝာရဏံ ကတ’’န္တိ။ အနုဝိစရိတ္ဝာ ပန ‘‘အယံ မဓုရဖလော အမ္ဗော, ဣတော ဂဏ္ဟထာ’’တိပိ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ ဖလဘာဇနကာလေ ပန အာဂတာနံ သမ္မတေန ဥပဍ္ဎဘာဂော ဒာတဗ္ဗော, အသမ္မတေန အပလောကေတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗံ။
Tato paṭṭhāya gilānādīnaṃ nāmaṃ gahetvā yācantā ‘‘gaṇhathā’’ti na vattabbā, vattaṃ pana ācikkhitabbaṃ – ‘‘nāḷikerādīni iminā nāma paricchedena gaṇhantānaṃ asukarukkhato ca asukarukkhato ca phalaṃ gaṇhantānaṃ anivāraṇaṃ kata’’nti. Anuvicaritvā pana ‘‘ayaṃ madhuraphalo ambo, ito gaṇhathā’’tipi na vattabbā. Phalabhājanakāle pana āgatānaṃ sammatena upaḍḍhabhāgo dātabbo, asammatena apaloketvā dātabbaṃ.
ခီဏပရိဗ္ဗယော ဝာ မဂ္ဂဂမိယသတ္ထဝာဟော ဝာ အညော ဝာ ဣသ္သရော အာဂန္တ္ဝာ ယာစတိ, အပလောကေတ္ဝာဝ ဒာတဗ္ဗံ။ ဗလက္ကာရေန ဂဟေတ္ဝာ ခာဒန္တော န ဝာရေတဗ္ဗော။ ကုဒ္ဓော ဟိ သော ရုက္ခေပိ ဆိန္ဒေယ္ယ, အညမ္ပိ အနတ္ထံ ကရေယ္ယ။ ပုဂ္ဂလိကပရိဝေဏံ အာဂန္တ္ဝာ ဂိလာနသ္သ ဂာမေန ယာစန္တော ‘‘အမ္ဟေဟိ ဆာယာဒီနံ အတ္ထာယ ရောပိတံ, သစေ အတ္ထိ, တုမ္ဟေ ဇာနာထာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ယဒိ ပန ဖလဘရိတာဝ ရုက္ခာ ဟောန္တိ, ကဏ္ဋကေ ဗန္ဓိတ္ဝာ ဖလဝာရေန ခာဒန္တိ, အပစ္စာသီသန္တေန ဟုတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗံ။ ဗလက္ကာရေန ဂဏ္ဟန္တော န ဝာရေတဗ္ဗော, ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တမေဝေတ္ထ ကာရဏံ။
Khīṇaparibbayo vā maggagamiyasatthavāho vā añño vā issaro āgantvā yācati, apaloketvāva dātabbaṃ. Balakkārena gahetvā khādanto na vāretabbo. Kuddho hi so rukkhepi chindeyya, aññampi anatthaṃ kareyya. Puggalikapariveṇaṃ āgantvā gilānassa gāmena yācanto ‘‘amhehi chāyādīnaṃ atthāya ropitaṃ, sace atthi, tumhe jānāthā’’ti vattabbo. Yadi pana phalabharitāva rukkhā honti, kaṇṭake bandhitvā phalavārena khādanti, apaccāsīsantena hutvā dātabbaṃ. Balakkārena gaṇhanto na vāretabbo, pubbe vuttamevettha kāraṇaṃ.
သင္ဃသ္သ ဖလာရာမော ဟောတိ, ပဋိဇဂ္ဂနံ န လဘတိ, သစေ တံ ကောစိ ဝတ္တသီသေန ဇဂ္ဂတိ, သင္ဃသ္သေဝ ဟောတိ။ အထာပိ ကသ္သစိ ပဋိဗလသ္သ ဘိက္ခုနော ‘‘ဣမံ သပ္ပုရိသ ဇဂ္ဂိတ္ဝာ ဒေဟီ’’တိ သင္ဃော ဘာရံ ကရောတိ, သော စေ ဝတ္တသီသေန ဇဂ္ဂတိ, ဧဝမ္ပိ သင္ဃသ္သေဝ ဟောတိ။ ဖာတိကမ္မံ ပစ္စာသီသန္တသ္သ ပန တတိယဘာဂေန ဝာ ဥပဍ္ဎဘာဂေန ဝာ ဖာတိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ‘‘ဘာရိယံ ကမ္မ’’န္တိ ဝတ္ဝာ ဧတ္တကေန အနိစ္ဆန္တော ပန သဗ္ဗံ တဝေဝ သန္တကံ ကတ္ဝာ ‘‘မူလဘာဂံ ဒသဘာဂမတ္တံ ဒတ္ဝာ ဇဂ္ဂာဟီ’’တိပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ဂရုဘဏ္ဍတ္တာ ပန မူလစ္ဆေဇ္ဇဝသေန န ဒာတဗ္ဗံ။ သော မူလဘာဂံ ဒတ္ဝာ ခာဒန္တော အကတာဝာသံ ဝာ ကတ္ဝာ ကတာဝာသံ ဝာ ဇဂ္ဂိတ္ဝာ နိသ္သိတကာနံ အာရာမံ နိယ္ယာဒေတိ, တေဟိပိ မူလဘာဂော ဒာတဗ္ဗောဝ။ ယဒာ ပန ဘိက္ခူ သယံ ဇဂ္ဂိတုံ ပဟောန္တိ, အထ တေသံ ဇဂ္ဂိတုဉ္စ န ဒာတဗ္ဗံ, ဇဂ္ဂိတကာလေ စ န ဝာရေတဗ္ဗာ, ဇဂ္ဂနကာလေယေဝ ဝာရေတဗ္ဗာ။ ‘‘ဗဟုံ တုမ္ဟေဟိ ခာယိတံ, ဣဒာနိ မာ ဇဂ္ဂိတ္ထ, ဘိက္ခုသင္ဃောယေဝ ဇဂ္ဂိသ္သတီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
Saṅghassa phalārāmo hoti, paṭijagganaṃ na labhati, sace taṃ koci vattasīsena jaggati, saṅghasseva hoti. Athāpi kassaci paṭibalassa bhikkhuno ‘‘imaṃ sappurisa jaggitvā dehī’’ti saṅgho bhāraṃ karoti, so ce vattasīsena jaggati, evampi saṅghasseva hoti. Phātikammaṃ paccāsīsantassa pana tatiyabhāgena vā upaḍḍhabhāgena vā phātikammaṃ kātabbaṃ. ‘‘Bhāriyaṃ kamma’’nti vatvā ettakena anicchanto pana sabbaṃ taveva santakaṃ katvā ‘‘mūlabhāgaṃ dasabhāgamattaṃ datvā jaggāhī’’tipi vattabbo. Garubhaṇḍattā pana mūlacchejjavasena na dātabbaṃ. So mūlabhāgaṃ datvā khādanto akatāvāsaṃ vā katvā katāvāsaṃ vā jaggitvā nissitakānaṃ ārāmaṃ niyyādeti, tehipi mūlabhāgo dātabbova. Yadā pana bhikkhū sayaṃ jaggituṃ pahonti, atha tesaṃ jaggituñca na dātabbaṃ, jaggitakāle ca na vāretabbā, jagganakāleyeva vāretabbā. ‘‘Bahuṃ tumhehi khāyitaṃ, idāni mā jaggittha, bhikkhusaṅghoyeva jaggissatī’’ti vattabbaṃ.
သစေ ပန နေဝ ဝတ္တသီသေန ဇဂ္ဂန္တော အတ္ထိ, န ဖာတိကမ္မေန, န သင္ဃော ဇဂ္ဂိတုံ ပဟောတိ, ဧကော အနာပုစ္ဆိတ္ဝာဝ ဇဂ္ဂိတ္ဝာ ဖာတိကမ္မံ ဝဍ္ဎေတ္ဝာ ပစ္စာသီသတိ, အပလောကနကမ္မေန ဖာတိကမ္မံ ဝဍ္ဎေတ္ဝာ ဒာတဗ္ဗံ။ ဣတိ ဣမံ သဗ္ဗမ္ပိ ကမ္မလက္ခဏမေဝ ဟောတိ။ အပလောကနကမ္မံ ဣမာနိ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။
Sace pana neva vattasīsena jagganto atthi, na phātikammena, na saṅgho jaggituṃ pahoti, eko anāpucchitvāva jaggitvā phātikammaṃ vaḍḍhetvā paccāsīsati, apalokanakammena phātikammaṃ vaḍḍhetvā dātabbaṃ. Iti imaṃ sabbampi kammalakkhaṇameva hoti. Apalokanakammaṃ imāni pañca ṭhānāni gacchati.
ဉတ္တိကမ္မဋ္ဌာနဘေဒေ ပန ‘‘သုဏာတု မေ ဘန္တေ သင္ဃော, ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒာပေက္ခော, အနုသိဋ္ဌော သော မယာ။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမော အာဂစ္ဆေယ္ယာတိ, အာဂစ္ဆာဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗော’’တိ ဧဝံ ဥပသမ္ပဒာပေက္ခသ္သ ဩသာရဏာ ဩသာရဏာ နာမ။
Ñattikammaṭṭhānabhede pana ‘‘suṇātu me bhante saṅgho, itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho, anusiṭṭho so mayā. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo āgaccheyyāti, āgacchāhīti vattabbo’’ti evaṃ upasampadāpekkhassa osāraṇā osāraṇā nāma.
‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ, အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဓမ္မကထိကော ဣမသ္သ နေဝ သုတ္တံ အာဂစ္ဆတိ, နော သုတ္တဝိဘင္ဂော, သော အတ္ထံ အသလ္လက္ခေတ္ဝာ ဗ္ယဉ္ဇနစ္ဆာယာယ အတ္ထံ ပဋိဗာဟတိ။ ယဒာယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ဝုဋ္ဌာပေတ္ဝာ အဝသေသာ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေယ္ယာမာ’’တိ ဧဝံ ဥဗ္ဗာဟိကာဝိနိစ္ဆယေ ဓမ္မကထိကသ္သ ဘိက္ခုနော နိသ္သာရဏာ နိသ္သာရဏာ နာမ။
‘‘Suṇantu me āyasmantā, ayaṃ itthannāmo bhikkhu dhammakathiko imassa neva suttaṃ āgacchati, no suttavibhaṅgo, so atthaṃ asallakkhetvā byañjanacchāyāya atthaṃ paṭibāhati. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, itthannāmaṃ bhikkhuṃ vuṭṭhāpetvā avasesā imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmā’’ti evaṃ ubbāhikāvinicchaye dhammakathikassa bhikkhuno nissāraṇā nissāraṇā nāma.
‘‘သုဏာတု မေ ဘန္တေ သင္ဃော, အဇ္ဇုပောသထော ပန္နရသော။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဥပောသထံ ကရေယ္ယာ’’တိ ဧဝံ ဥပောသထကမ္မဝသေန ဌပိတာ ဉတ္တိ ဥပောသထော နာမ။
‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, ajjuposatho pannaraso. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho uposathaṃ kareyyā’’ti evaṃ uposathakammavasena ṭhapitā ñatti uposatho nāma.
‘‘သုဏာတု မေ ဘန္တေ သင္ဃော, အဇ္ဇ ပဝာရဏာ ပန္နရသီ။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ပဝာရေယ္ယာ’’တိ ဧဝံ ပဝာရဏာကမ္မဝသေန ဌပိတာ ဉတ္တိ ပဝာရဏာ နာမ။
‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, ajja pavāraṇā pannarasī. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho pavāreyyā’’ti evaṃ pavāraṇākammavasena ṭhapitā ñatti pavāraṇā nāma.
‘‘သုဏာတု မေ ဘန္တေ သင္ဃော, ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒာပေက္ခော။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမံ အနုသာသေယ္ယ’’န္တိ။ ‘‘ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ အနုသာသေယ္ယာ’’တိ။ ‘‘ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမံ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆေယ္ယ’’န္တိ။ ‘‘ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆေယ္ယာ’’တိ။ ‘‘ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမံ ဝိနယံ ပုစ္ဆေယ္ယ’’န္တိ။ ‘‘ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ ဝိနယံ ပုစ္ဆေယ္ယာ’’တိ။ ‘‘ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမေန ဝိနယံ ပုဋ္ဌော ဝိသ္သဇ္ဇေယ္ယ’’န္တိ။ ‘‘ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမေန ဝိနယံ ပုဋ္ဌော ဝိသ္သဇ္ဇေယ္ယာ’’တိ ဧဝံ အတ္တာနံ ဝာ ပရံ ဝာ သမ္မန္နိတုံ ဌပိတာ ဉတ္တိ သမ္မုတိ နာမ။
‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, itthannāmo itthannāmassa āyasmato upasampadāpekkho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmaṃ anusāseyya’’nti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmaṃ anusāseyyā’’ti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmaṃ antarāyike dhamme puccheyya’’nti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmaṃ antarāyike dhamme puccheyyā’’ti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmaṃ vinayaṃ puccheyya’’nti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmaṃ vinayaṃ puccheyyā’’ti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti. ‘‘Yadi saṅghassa pattakallaṃ, itthannāmo itthannāmena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyyā’’ti evaṃ attānaṃ vā paraṃ vā sammannituṃ ṭhapitā ñatti sammuti nāma.
‘‘သုဏာတု မေ ဘန္တေ သင္ဃော, ဣဒံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော နိသ္သဂ္ဂိယံ သင္ဃသ္သ နိသ္သဋ္ဌံ။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ဒဒေယ္ယာ’’တိ။ ‘‘ယဒာယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, အာယသ္မန္တာ ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော ဒဒေယ္ယု’’န္တိ ဧဝံ နိသ္သဋ္ဌစီဝရပတ္တာဒီနံ ဒာနံ ဒာနံ နာမ။
‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, idaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno nissaggiyaṃ saṅghassa nissaṭṭhaṃ. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyā’’ti. ‘‘Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, āyasmantā imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa bhikkhuno dadeyyu’’nti evaṃ nissaṭṭhacīvarapattādīnaṃ dānaṃ dānaṃ nāma.
‘‘သုဏာတု မေ ဘန္တေ သင္ဃော, အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ သရတိ, ဝိဝရတိ, ဥတ္တာနိံ ကရောတိ, ဒေသေတိ။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယန္တိ။ ယဒာယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမသ္သ ဘိက္ခုနော အာပတ္တိံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ’’န္တိ။ တေန ဝတ္တဗ္ဗော ‘‘ပသ္သသီ’’တိ။ ‘‘အာမ ပသ္သာမီ’’တိ။ အာယတိံ သံဝရေယ္ယာသီတိ ဧဝံ အာပတ္တိပဋိဂ္ဂဟော ပဋိဂ္ဂဟော နာမ။
‘‘Suṇātu me bhante saṅgho, ayaṃ itthannāmo bhikkhu āpattiṃ sarati, vivarati, uttāniṃ karoti, deseti. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmassa bhikkhuno āpattiṃ paṭiggaṇheyyanti. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, ahaṃ itthannāmassa bhikkhuno āpattiṃ paṭiggaṇheyya’’nti. Tena vattabbo ‘‘passasī’’ti. ‘‘Āma passāmī’’ti. Āyatiṃ saṃvareyyāsīti evaṃ āpattipaṭiggaho paṭiggaho nāma.
‘‘သုဏန္တု မေ, အာယသ္မန္တာ အာဝာသိကာ။ ယဒာယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, ဣဒာနိ ဥပောသထံ ကရေယ္ယာမ, ပာတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာမ, အာဂမေ ကာဠေ ပဝာရေယ္ယာမာ’’တိ။ တေ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝာဒကာရကာ ဘသ္သကာရကာ သင္ဃေ အဓိကရဏကာရကာ တံ ကာဠံ အနုဝသေယ္ယုံ, အာဝာသိကေန ဘိက္ခုနာ ဗ္ယတ္တေန ပဋိဗလေန အာဝာသိကာ ဘိက္ခူ ဉာပေတဗ္ဗာ – ‘‘သုဏန္တု မေ, အာယသ္မန္တာ အာဝာသိကာ။ ယဒာယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, ဣဒာနိ ဥပောသထံ ကရေယ္ယာမ, ပာတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယ္ယာမ, အာဂမေ ဇုဏ္ဟေ ပဝာရေယ္ယာမာ’’တိ ဧဝံ ကတာ ပဝာရဏာပစ္စုက္ကဍ္ဎနာ ပစ္စုက္ကဍ္ဎနာ နာမ။
‘‘Suṇantu me, āyasmantā āvāsikā. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, idāni uposathaṃ kareyyāma, pātimokkhaṃ uddiseyyāma, āgame kāḷe pavāreyyāmā’’ti. Te ce, bhikkhave, bhikkhū bhaṇḍanakārakā kalahakārakā vivādakārakā bhassakārakā saṅghe adhikaraṇakārakā taṃ kāḷaṃ anuvaseyyuṃ, āvāsikena bhikkhunā byattena paṭibalena āvāsikā bhikkhū ñāpetabbā – ‘‘suṇantu me, āyasmantā āvāsikā. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, idāni uposathaṃ kareyyāma, pātimokkhaṃ uddiseyyāma, āgame juṇhe pavāreyyāmā’’ti evaṃ katā pavāraṇāpaccukkaḍḍhanā paccukkaḍḍhanā nāma.
သဗ္ဗေဟေဝ ဧကဇ္ဈံ သန္နိပတိတဗ္ဗံ, သန္နိပတိတ္ဝာ ဗ္ယတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သင္ဃော ဉာပေတဗ္ဗော – ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သင္ဃော အမ္ဟာကံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝာဒာပန္နာနံ ဝိဟရတံ ဗဟုံ အသ္သာမဏကံ အဇ္ဈာစိဏ္ဏံ ဘာသိတပရိက္ကန္တံ။ သစေ မယံ ဣမာဟိ အာပတ္တီဟိ အညမညံ ကာရေသ္သာမ, သိယာပိ တံ အဓိကရဏံ ကက္ခဠတ္တာယ ဝာဠတ္တာယ ဘေဒာယ သံဝတ္တေယ္ယ။ ယဒိ သင္ဃသ္သ ပတ္တကလ္လံ, သင္ဃော ဣမံ အဓိကရဏံ တိဏဝတ္ထာရကေန ဝူပသမေယ္ယ ဌပေတ္ဝာ ထုလ္လဝဇ္ဇံ, ဌပေတ္ဝာ ဂိဟိပဋိသယုတ္တ’’န္တိ ဧဝံ တိဏဝတ္ထာရကသမထေန ကတ္ဝာ သဗ္ဗပဌမာ သဗ္ဗသင္ဂာဟိကဉတ္တိ ကမ္မလက္ခဏံ နာမ။
Sabbeheva ekajjhaṃ sannipatitabbaṃ, sannipatitvā byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo – ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho amhākaṃ bhaṇḍanajātānaṃ kalahajātānaṃ vivādāpannānaṃ viharataṃ bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhāciṇṇaṃ bhāsitaparikkantaṃ. Sace mayaṃ imāhi āpattīhi aññamaññaṃ kāressāma, siyāpi taṃ adhikaraṇaṃ kakkhaḷattāya vāḷattāya bhedāya saṃvatteyya. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ adhikaraṇaṃ tiṇavatthārakena vūpasameyya ṭhapetvā thullavajjaṃ, ṭhapetvā gihipaṭisayutta’’nti evaṃ tiṇavatthārakasamathena katvā sabbapaṭhamā sabbasaṅgāhikañatti kammalakkhaṇaṃ nāma.
တထာ တတော ပရာ ဧကေကသ္မိံ ပက္ခေ ဧကေကံ ကတ္ဝာ ဒ္ဝေ ဉတ္တိယော ဣတိ ယထာဝုတ္တပ္ပဘေဒံ ဩသာရဏံ နိသ္သာရဏံ။ပေ.။ ကမ္မလက္ခဏညေဝ နဝမန္တိ ဉတ္တိကမ္မံ ဣမာနိ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။
Tathā tato parā ekekasmiṃ pakkhe ekekaṃ katvā dve ñattiyo iti yathāvuttappabhedaṃ osāraṇaṃ nissāraṇaṃ…pe… kammalakkhaṇaññeva navamanti ñattikammaṃ imāni nava ṭhānāni gacchati.
ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဋ္ဌာနဘေဒေ ပန ဝဍ္ဎသ္သ လိစ္ဆဝိနော ပတ္တနိက္ကုဇ္ဇနဝသေန ခန္ဓကေ ဝုတ္တာ နိသ္သာရဏာ။ တသ္သေဝ ပတ္တုက္ကုဇ္ဇနဝသေန ဝုတ္တာ ဩသာရဏာ စ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
Ñattidutiyakammaṭṭhānabhede pana vaḍḍhassa licchavino pattanikkujjanavasena khandhake vuttā nissāraṇā. Tasseva pattukkujjanavasena vuttā osāraṇā ca veditabbā.
သီမာသမ္မုတိ တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝာသသမ္မုတိ, သန္ထတသမ္မုတိ, ဘတ္တုဒ္ဒေသက-သေနာသနဂ္ဂာဟာပက-ဘဏ္ဍာဂာရိက-စီဝရပဋိဂ္ဂာဟက-စီဝရဘာဇက-ယာဂုဘာဇကဖလဘာဇက-ခဇ္ဇဘာဇက-အပ္ပမတ္တကဝိသ္သဇ္ဇက-သာဋိယဂ္ဂာဟာပက-ပတ္တဂ္ဂာဟာပက-အာရာမိကပေသကသာမဏေရပေသကသမ္မုတီတိ ဧတာသံ သမ္မုတီနံ ဝသေန သမ္မုတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ကထိနစီဝရဒာနမတကစီဝရဒာနဝသေန ဒာနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
Sīmāsammuti ticīvarena avippavāsasammuti, santhatasammuti, bhattuddesaka-senāsanaggāhāpaka-bhaṇḍāgārika-cīvarapaṭiggāhaka-cīvarabhājaka-yāgubhājakaphalabhājaka-khajjabhājaka-appamattakavissajjaka-sāṭiyaggāhāpaka-pattaggāhāpaka-ārāmikapesakasāmaṇerapesakasammutīti etāsaṃ sammutīnaṃ vasena sammuti veditabbā. Kathinacīvaradānamatakacīvaradānavasena dānaṃ veditabbaṃ.
ကထိနုဒ္ဓာရဝသေန ဥဒ္ဓာရော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကုဋိဝတ္ထုဝိဟာရဝတ္ထုဒေသနာဝသေန ဒေသနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယာ ပန တိဏဝတ္ထာရကသမထေ သဗ္ဗသင္ဂာဟိကဉတ္တိဉ္စ ဧကေကသ္မိံ ပက္ခေ ဧကေကံ ဉတ္တိဉ္စာတိ တိသ္သော ဉတ္တိယော ဌပေတ္ဝာ ပုန ဧကသ္မိံ ပက္ခေ ဧကာ, ဧကသ္မိံ ပက္ခေ ဧကာတိ ဒ္ဝေ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဝာစာ ဝုတ္တာ, တာသံ ဝသေန ကမ္မလက္ခဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ ။ ဣတိ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဣမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။
Kathinuddhāravasena uddhāro veditabbo. Kuṭivatthuvihāravatthudesanāvasena desanā veditabbā. Yā pana tiṇavatthārakasamathe sabbasaṅgāhikañattiñca ekekasmiṃ pakkhe ekekaṃ ñattiñcāti tisso ñattiyo ṭhapetvā puna ekasmiṃ pakkhe ekā, ekasmiṃ pakkhe ekāti dve ñattidutiyakammavācā vuttā, tāsaṃ vasena kammalakkhaṇaṃ veditabbaṃ . Iti ñattidutiyakammaṃ imāni satta ṭhānāni gacchati.
ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မဋ္ဌာနဘေဒေ ပန တဇ္ဇနီယကမ္မာဒီနံ သတ္တန္နံ ကမ္မာနံ ဝသေန နိသ္သာရဏာ, တေသံယေဝ စ ကမ္မာနံ ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘနဝသေန ဩသာရဏာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဘိက္ခုနောဝာဒကသမ္မုတိဝသေန သမ္မုတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပရိဝာသဒာနမာနတ္တဒာနဝသေန ဒာနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ မူလာယပဋိကသ္သနကမ္မဝသေန နိဂ္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ‘‘ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ အဋ္ဌ, ယာဝတတိယကာ အရိဋ္ဌော စဏ္ဍကာဠီ စ ဣမေ တေ ယာဝတတိယကာ’’တိ ဣမာသံ ဧကာဒသန္နံ သမနုဘာသနာနံ ဝသေန သမနုဘာသနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဥပသမ္ပဒာကမ္မအဗ္ဘာနကမ္မဝသေန ပန ကမ္မလက္ခဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣတိ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ ဣမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။
Ñatticatutthakammaṭṭhānabhede pana tajjanīyakammādīnaṃ sattannaṃ kammānaṃ vasena nissāraṇā, tesaṃyeva ca kammānaṃ paṭippassambhanavasena osāraṇā veditabbā. Bhikkhunovādakasammutivasena sammuti veditabbā. Parivāsadānamānattadānavasena dānaṃ veditabbaṃ. Mūlāyapaṭikassanakammavasena niggaho veditabbo. ‘‘Ukkhittānuvattikā aṭṭha, yāvatatiyakā ariṭṭho caṇḍakāḷī ca ime te yāvatatiyakā’’ti imāsaṃ ekādasannaṃ samanubhāsanānaṃ vasena samanubhāsanā veditabbā. Upasampadākammaabbhānakammavasena pana kammalakkhaṇaṃ veditabbaṃ. Iti ñatticatutthakammaṃ imāni satta ṭhānāni gacchati.
၄၉၇. ဣတိ ကမ္မာနိ စ ကမ္မဝိပတ္တိဉ္စ ဝိပတ္တိဝိရဟိတာနံ ကမ္မာနံ ဌာနပဘေဒဂမနဉ္စ ဒသ္သေတ္ဝာ ဣဒာနိ တေသံ ကမ္မာနံ ကာရကသ္သ သင္ဃသ္သ ပရိစ္ဆေဒံ ဒသ္သေန္တော ပုန ‘‘စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ’’တိအာဒိမာဟ။ တသ္သတ္ထော ပရိသတော ကမ္မဝိပတ္တိဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။
497. Iti kammāni ca kammavipattiñca vipattivirahitānaṃ kammānaṃ ṭhānapabhedagamanañca dassetvā idāni tesaṃ kammānaṃ kārakassa saṅghassa paricchedaṃ dassento puna ‘‘catuvaggakaraṇe kamme’’tiādimāha. Tassattho parisato kammavipattivaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva veditabboti.
ကမ္မဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Kammavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / ပရိဝာရပာဠိ • Parivārapāḷi / ၁. ကမ္မဝဂ္ဂော • 1. Kammavaggo
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / အပလောကနကမ္မကထာဝဏ္ဏနာ • Apalokanakammakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / အပလောကနကမ္မကထာဝဏ္ဏနာ • Apalokanakammakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / အပလောကနကမ္မကထာဝဏ္ဏနာ • Apalokanakammakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / အပလောကနကမ္မကထာ • Apalokanakammakathā