Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
အပလောကနကမ္မကထာဝဏ္ဏနာ
Apalokanakammakathāvaṇṇanā
၄၉၅-၄၉၆. ကာယသမ္ဘောဂသာမဂ္ဂီတိ သဟသေယ္ယပဋိဂ္ဂဟဏာဒိ။ သော ရတောတိ သုဘေ ရတော။ သုဋ္ဌု ဩရတောတိ ဝာ သောရတော။ နိဝာတဝုတ္တီတိ နီစဝုတ္တိ။ ပဋိသင္ခာတိ ပဋိသင္ခာယ ဉာဏေန ဥပပရိက္ခိတ္ဝာ။ ယံ တံ အဝန္ဒိယကမ္မံ အနုညာတန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဣမသ္သ အပလောကနကမ္မသ္သ ဌာနံ ဟောတီတိ ဧဝမ္ပိ အပလောကနကမ္မံ ပဝတ္တတီတိ အတ္ထော။ ကမ္မမေဝ လက္ခဏန္တိ ကမ္မလက္ခဏံ။ ဩသာရဏနိသ္သာရဏဘဏ္ဍုကမ္မာဒယော ဝိယ ကမ္မဉ္စ ဟုတ္ဝာ အညဉ္စ နာမံ န လဘတိ, ကမ္မမေဝ ဟုတ္ဝာ ဥပလက္ခီယတီတိ ‘‘ကမ္မလက္ခဏ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဧတမ္ပိ ကမ္မလက္ခဏမေဝာတိ ဝုတ္တကမ္မလက္ခဏံ ဒသ္သေတုံ ‘‘အစ္ဆိန္နစီဝရဇိဏ္ဏစီဝရနဋ္ဌစီဝရာန’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဣဏပလိဗောဓမ္ပီတိ ဣဏမေဝ ပလိဗောဓော ဣဏပလိဗောဓော, တမ္ပိ ဒာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ တာဒိသံ ဘိက္ခုံ ဣဏာယိကာ ပလိဗုန္ဓန္တိ, တတ္ရုပ္ပာဒတောပိ တသ္သ ဣဏံ သောဓေတုံ ဝဋ္ဋတီတိ အဓိပ္ပာယော။
495-496.Kāyasambhogasāmaggīti sahaseyyapaṭiggahaṇādi. So ratoti subhe rato. Suṭṭhu oratoti vā sorato. Nivātavuttīti nīcavutti. Paṭisaṅkhāti paṭisaṅkhāya ñāṇena upaparikkhitvā. Yaṃ taṃ avandiyakammaṃ anuññātanti sambandho. Imassa apalokanakammassa ṭhānaṃ hotīti evampi apalokanakammaṃ pavattatīti attho. Kammameva lakkhaṇanti kammalakkhaṇaṃ. Osāraṇanissāraṇabhaṇḍukammādayo viya kammañca hutvā aññañca nāmaṃ na labhati, kammameva hutvā upalakkhīyatīti ‘‘kammalakkhaṇa’’nti vuccati. Etampi kammalakkhaṇamevāti vuttakammalakkhaṇaṃ dassetuṃ ‘‘acchinnacīvarajiṇṇacīvaranaṭṭhacīvarāna’’ntiādi vuttaṃ. Iṇapalibodhampīti iṇameva palibodho iṇapalibodho, tampi dātuṃ vaṭṭati. Sace tādisaṃ bhikkhuṃ iṇāyikā palibundhanti, tatruppādatopi tassa iṇaṃ sodhetuṃ vaṭṭatīti adhippāyo.
ဆတ္တံ ဝာ ဝေဒိကံ ဝာတိ ဧတ္ထ ဝေဒိကာတိ စေတိယသ္သ ဥပရိ စတုရသ္သစယော ဝုစ္စတိ။ ဆတ္တန္တိ တတော ဥဒ္ဓံ ဝလယာနိ ဒသ္သေတ္ဝာ ကတော အဂ္ဂစယော ဝုစ္စတိ။ စေတိယသ္သ ဥပနိက္ခေပတောတိ စေတိယေ နဝကမ္မတ္တာယ ဥပနိက္ခိတ္တတော, စေတိယသန္တကတောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အညာ ကတိကာ ကာတဗ္ဗာတိ ပုရိမကတိကာယ အသင္ဂဟိတတ္တာ ဝုတ္တံ။ တေဟီတိ ယေသံ ပုဂ္ဂလိကဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌန္တိ, တေဟိ။ ဒသဘာဂန္တိ ဒသမဘာဂံ။ တတ္ထာတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ။ မူလေတိ ပုဗ္ဗေ။ ‘‘ဣတော ပဋ္ဌာယ ဘာဇေတ္ဝာ ခာဒန္တူ’’တိ ဝစနေနေဝ ယထာသုခံ ပရိဘောဂော ပဋိက္ခိတ္တော ဟောတီတိ အာဟ ‘‘ပုရိမကတိကာ ပဋိပ္ပသ္သမ္ဘတီ’’တိ။
Chattaṃ vā vedikaṃ vāti ettha vedikāti cetiyassa upari caturassacayo vuccati. Chattanti tato uddhaṃ valayāni dassetvā kato aggacayo vuccati. Cetiyassa upanikkhepatoti cetiye navakammattāya upanikkhittato, cetiyasantakatoti vuttaṃ hoti. Aññā katikā kātabbāti purimakatikāya asaṅgahitattā vuttaṃ. Tehīti yesaṃ puggalikaṭṭhāne tiṭṭhanti, tehi. Dasabhāganti dasamabhāgaṃ. Tatthāti tasmiṃ vihāre. Mūleti pubbe. ‘‘Ito paṭṭhāya bhājetvā khādantū’’ti vacaneneva yathāsukhaṃ paribhogo paṭikkhitto hotīti āha ‘‘purimakatikā paṭippassambhatī’’ti.
အနုဝိစရိတ္ဝာတိ ပစ္ဆတော ပစ္ဆတော ဂန္တ္ဝာ။ အပစ္စာသီသန္တေနာတိ တေသံ သန္တိကာ
Anuvicaritvāti pacchato pacchato gantvā. Apaccāsīsantenāti tesaṃ santikā
ပစ္စယံ အပစ္စာသီသန္တေန။ မူလဘာဂန္တိ ဝုတ္တမေဝတ္ထံ ဝိဘာဝေတိ ‘‘ဒသဘာဂမတ္တ’’န္တိ။ အကတာဝာသံ ဝာ ကတ္ဝာတိ တတော ဥပ္ပန္နအာယေန ကတ္ဝာ။ ဇဂ္ဂိတကာလေ စ န ဝာရေတဗ္ဗာတိ ဇဂ္ဂိတာနံ ပုပ္ဖဖလဘရိတကာလေ န ဝာရေတဗ္ဗာ။ ဇဂ္ဂနကာလေတိ ဇဂ္ဂိတုံ အာရဒ္ဓကာလေ။ ဉတ္တိကမ္မဋ္ဌာနဘေဒေတိ ဉတ္တိကမ္မသ္သ ဌာနဘေဒေ။
Paccayaṃ apaccāsīsantena. Mūlabhāganti vuttamevatthaṃ vibhāveti ‘‘dasabhāgamatta’’nti. Akatāvāsaṃ vā katvāti tato uppannaāyena katvā. Jaggitakāle ca na vāretabbāti jaggitānaṃ pupphaphalabharitakāle na vāretabbā. Jagganakāleti jaggituṃ āraddhakāle. Ñattikammaṭṭhānabhedeti ñattikammassa ṭhānabhede.
ကမ္မဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Kammavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / ပရိဝာရပာဠိ • Parivārapāḷi / ၁. ကမ္မဝဂ္ဂော • 1. Kammavaggo
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ပရိဝာရ-အဋ္ဌကထာ • Parivāra-aṭṭhakathā / အပလောကနကမ္မကထာ • Apalokanakammakathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / အပလောကနကမ္မကထာဝဏ္ဏနာ • Apalokanakammakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / အပလောကနကမ္မကထာဝဏ္ဏနာ • Apalokanakammakathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / အပလောကနကမ္မကထာ • Apalokanakammakathā