Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
അപലോകനകമ്മകഥാവണ്ണനാ
Apalokanakammakathāvaṇṇanā
൪൯൫-൪൯൬. കായസമ്ഭോഗസാമഗ്ഗീതി സഹസേയ്യപടിഗ്ഗഹണാദി. സോ രതോതി സുഭേ രതോ. സുട്ഠു ഓരതോതി വാ സോരതോ. നിവാതവുത്തീതി നീചവുത്തി. പടിസങ്ഖാതി പടിസങ്ഖായ ഞാണേന ഉപപരിക്ഖിത്വാ. യം തം അവന്ദിയകമ്മം അനുഞ്ഞാതന്തി സമ്ബന്ധോ. ഇമസ്സ അപലോകനകമ്മസ്സ ഠാനം ഹോതീതി ഏവമ്പി അപലോകനകമ്മം പവത്തതീതി അത്ഥോ. കമ്മമേവ ലക്ഖണന്തി കമ്മലക്ഖണം. ഓസാരണനിസ്സാരണഭണ്ഡുകമ്മാദയോ വിയ കമ്മഞ്ച ഹുത്വാ അഞ്ഞഞ്ച നാമം ന ലഭതി, കമ്മമേവ ഹുത്വാ ഉപലക്ഖീയതീതി ‘‘കമ്മലക്ഖണ’’ന്തി വുച്ചതി. ഏതമ്പി കമ്മലക്ഖണമേവാതി വുത്തകമ്മലക്ഖണം ദസ്സേതും ‘‘അച്ഛിന്നചീവരജിണ്ണചീവരനട്ഠചീവരാന’’ന്തിആദി വുത്തം. ഇണപലിബോധമ്പീതി ഇണമേവ പലിബോധോ ഇണപലിബോധോ, തമ്പി ദാതും വട്ടതി. സചേ താദിസം ഭിക്ഖും ഇണായികാ പലിബുന്ധന്തി, തത്രുപ്പാദതോപി തസ്സ ഇണം സോധേതും വട്ടതീതി അധിപ്പായോ.
495-496.Kāyasambhogasāmaggīti sahaseyyapaṭiggahaṇādi. So ratoti subhe rato. Suṭṭhu oratoti vā sorato. Nivātavuttīti nīcavutti. Paṭisaṅkhāti paṭisaṅkhāya ñāṇena upaparikkhitvā. Yaṃ taṃ avandiyakammaṃ anuññātanti sambandho. Imassa apalokanakammassa ṭhānaṃ hotīti evampi apalokanakammaṃ pavattatīti attho. Kammameva lakkhaṇanti kammalakkhaṇaṃ. Osāraṇanissāraṇabhaṇḍukammādayo viya kammañca hutvā aññañca nāmaṃ na labhati, kammameva hutvā upalakkhīyatīti ‘‘kammalakkhaṇa’’nti vuccati. Etampi kammalakkhaṇamevāti vuttakammalakkhaṇaṃ dassetuṃ ‘‘acchinnacīvarajiṇṇacīvaranaṭṭhacīvarāna’’ntiādi vuttaṃ. Iṇapalibodhampīti iṇameva palibodho iṇapalibodho, tampi dātuṃ vaṭṭati. Sace tādisaṃ bhikkhuṃ iṇāyikā palibundhanti, tatruppādatopi tassa iṇaṃ sodhetuṃ vaṭṭatīti adhippāyo.
ഛത്തം വാ വേദികം വാതി ഏത്ഥ വേദികാതി ചേതിയസ്സ ഉപരി ചതുരസ്സചയോ വുച്ചതി. ഛത്തന്തി തതോ ഉദ്ധം വലയാനി ദസ്സേത്വാ കതോ അഗ്ഗചയോ വുച്ചതി. ചേതിയസ്സ ഉപനിക്ഖേപതോതി ചേതിയേ നവകമ്മത്തായ ഉപനിക്ഖിത്തതോ, ചേതിയസന്തകതോതി വുത്തം ഹോതി. അഞ്ഞാ കതികാ കാതബ്ബാതി പുരിമകതികായ അസങ്ഗഹിതത്താ വുത്തം. തേഹീതി യേസം പുഗ്ഗലികട്ഠാനേ തിട്ഠന്തി, തേഹി. ദസഭാഗന്തി ദസമഭാഗം. തത്ഥാതി തസ്മിം വിഹാരേ. മൂലേതി പുബ്ബേ. ‘‘ഇതോ പട്ഠായ ഭാജേത്വാ ഖാദന്തൂ’’തി വചനേനേവ യഥാസുഖം പരിഭോഗോ പടിക്ഖിത്തോ ഹോതീതി ആഹ ‘‘പുരിമകതികാ പടിപ്പസ്സമ്ഭതീ’’തി.
Chattaṃ vā vedikaṃ vāti ettha vedikāti cetiyassa upari caturassacayo vuccati. Chattanti tato uddhaṃ valayāni dassetvā kato aggacayo vuccati. Cetiyassa upanikkhepatoti cetiye navakammattāya upanikkhittato, cetiyasantakatoti vuttaṃ hoti. Aññā katikā kātabbāti purimakatikāya asaṅgahitattā vuttaṃ. Tehīti yesaṃ puggalikaṭṭhāne tiṭṭhanti, tehi. Dasabhāganti dasamabhāgaṃ. Tatthāti tasmiṃ vihāre. Mūleti pubbe. ‘‘Ito paṭṭhāya bhājetvā khādantū’’ti vacaneneva yathāsukhaṃ paribhogo paṭikkhitto hotīti āha ‘‘purimakatikā paṭippassambhatī’’ti.
അനുവിചരിത്വാതി പച്ഛതോ പച്ഛതോ ഗന്ത്വാ. അപച്ചാസീസന്തേനാതി തേസം സന്തികാ
Anuvicaritvāti pacchato pacchato gantvā. Apaccāsīsantenāti tesaṃ santikā
പച്ചയം അപച്ചാസീസന്തേന. മൂലഭാഗന്തി വുത്തമേവത്ഥം വിഭാവേതി ‘‘ദസഭാഗമത്ത’’ന്തി. അകതാവാസം വാ കത്വാതി തതോ ഉപ്പന്നആയേന കത്വാ. ജഗ്ഗിതകാലേ ച ന വാരേതബ്ബാതി ജഗ്ഗിതാനം പുപ്ഫഫലഭരിതകാലേ ന വാരേതബ്ബാ. ജഗ്ഗനകാലേതി ജഗ്ഗിതും ആരദ്ധകാലേ. ഞത്തികമ്മട്ഠാനഭേദേതി ഞത്തികമ്മസ്സ ഠാനഭേദേ.
Paccayaṃ apaccāsīsantena. Mūlabhāganti vuttamevatthaṃ vibhāveti ‘‘dasabhāgamatta’’nti. Akatāvāsaṃ vā katvāti tato uppannaāyena katvā. Jaggitakāle ca na vāretabbāti jaggitānaṃ pupphaphalabharitakāle na vāretabbā. Jagganakāleti jaggituṃ āraddhakāle. Ñattikammaṭṭhānabhedeti ñattikammassa ṭhānabhede.
കമ്മവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Kammavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / പരിവാരപാളി • Parivārapāḷi / ൧. കമ്മവഗ്ഗോ • 1. Kammavaggo
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / പരിവാര-അട്ഠകഥാ • Parivāra-aṭṭhakathā / അപലോകനകമ്മകഥാ • Apalokanakammakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / അപലോകനകമ്മകഥാവണ്ണനാ • Apalokanakammakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / അപലോകനകമ്മകഥാവണ്ണനാ • Apalokanakammakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / അപലോകനകമ്മകഥാ • Apalokanakammakathā