| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
६. अपण्णकसुत्तवण्णना
6. Apaṇṇakasuttavaṇṇanā
१६. छट्ठे अपण्णकपटिपदन्ति अविरद्धपटिपदं एकंसपटिपदं निय्यानिकपटिपदं कारणपटिपदं सारपटिपदं मण्डपटिपदं अपच्चनीकपटिपदं अनुलोमपटिपदं धम्मानुधम्मपटिपदं पटिपन्नो होति, न तक्कग्गाहेन वा नयग्गाहेन वा। एवं गहेत्वा पटिपन्नो हि भिक्खु वा भिक्खुनी वा उपासको वा उपासिका वा मनुस्सदेवनिब्बानसम्पत्तीहि हायति परिहायति, अपण्णकपटिपदं पटिपन्नो पन ताहि सम्पत्तीहि न परिहायति। अतीते कन्तारद्धानमग्गं पटिपन्नेसु द्वीसु सत्थवाहेसु यक्खस्स वचनं गहेत्वा बालसत्थवाहो सद्धिं सत्थेन अनयब्यसनं पत्तो, यक्खस्स वचनं अग्गहेत्वा ‘‘उदकदिट्ठट्ठाने उदकं छड्डेस्सामा’’ति सत्थके सञ्ञापेत्वा मग्गं पटिपन्नो पण्डितसत्थवाहो विय। यं सन्धाय वुत्तं –
16. Chaṭṭhe apaṇṇakapaṭipadanti aviraddhapaṭipadaṃ ekaṃsapaṭipadaṃ niyyānikapaṭipadaṃ kāraṇapaṭipadaṃ sārapaṭipadaṃ maṇḍapaṭipadaṃ apaccanīkapaṭipadaṃ anulomapaṭipadaṃ dhammānudhammapaṭipadaṃ paṭipanno hoti, na takkaggāhena vā nayaggāhena vā. Evaṃ gahetvā paṭipanno hi bhikkhu vā bhikkhunī vā upāsako vā upāsikā vā manussadevanibbānasampattīhi hāyati parihāyati, apaṇṇakapaṭipadaṃ paṭipanno pana tāhi sampattīhi na parihāyati. Atīte kantāraddhānamaggaṃ paṭipannesu dvīsu satthavāhesu yakkhassa vacanaṃ gahetvā bālasatthavāho saddhiṃ satthena anayabyasanaṃ patto, yakkhassa vacanaṃ aggahetvā ‘‘udakadiṭṭhaṭṭhāne udakaṃ chaḍḍessāmā’’ti satthake saññāpetvā maggaṃ paṭipanno paṇḍitasatthavāho viya. Yaṃ sandhāya vuttaṃ –
‘‘अपण्णकं ठानमेके, दुतियं आहु तक्किका।
‘‘Apaṇṇakaṃ ṭhānameke, dutiyaṃ āhu takkikā;
एतदञ्ञाय मेधावी, तं गण्हे यदपण्णक’’न्ति॥ (जा॰ १.१.१)।
Etadaññāya medhāvī, taṃ gaṇhe yadapaṇṇaka’’nti. (jā. 1.1.1);
योनि चस्स आरद्धा होतीति एत्थ योनीति खन्धकोट्ठासस्सपि कारणस्सपि पस्सावमग्गस्सपि नामं। ‘‘चतस्सो खो इमा, सारिपुत्त, योनियो’’तिआदीसु (म॰ नि॰ १.१५२) हि खन्धकोट्ठासो योनि नाम। ‘‘योनि हेसा भूमिज फलस्स अधिगमाया’’तिआदीसु (म॰ नि॰ ३.२२६) कारणं। ‘‘न चाहं ब्राह्मणं ब्रूमि, योनिजं मत्तिसम्भव’’न्ति (म॰ नि॰ २.४५७; ध॰ प॰ ३९६) च ‘‘तमेनं कम्मजवाता निवत्तित्वा उद्धंपादं अधोसिरं सम्परिवत्तेत्वा मातु योनिमुखे सम्पटिपादेन्ती’’ति च आदीसु पस्सावमग्गो। इध पन कारणं अधिप्पेतं। आरद्धाति पग्गहिता परिपुण्णा।
Yoni cassa āraddhā hotīti ettha yonīti khandhakoṭṭhāsassapi kāraṇassapi passāvamaggassapi nāmaṃ. ‘‘Catasso kho imā, sāriputta, yoniyo’’tiādīsu (ma. ni. 1.152) hi khandhakoṭṭhāso yoni nāma. ‘‘Yoni hesā bhūmija phalassa adhigamāyā’’tiādīsu (ma. ni. 3.226) kāraṇaṃ. ‘‘Na cāhaṃ brāhmaṇaṃ brūmi, yonijaṃ mattisambhava’’nti (ma. ni. 2.457; dha. pa. 396) ca ‘‘tamenaṃ kammajavātā nivattitvā uddhaṃpādaṃ adhosiraṃ samparivattetvā mātu yonimukhe sampaṭipādentī’’ti ca ādīsu passāvamaggo. Idha pana kāraṇaṃ adhippetaṃ. Āraddhāti paggahitā paripuṇṇā.
आसवानं खयायाति एत्थ आसवन्तीति आसवा, चक्खुतोपि…पे॰… मनतोपि सन्दन्ति पवत्तन्तीति वुत्तं होति। धम्मतो याव गोत्रभु, ओकासतो याव भवग्गा सवन्तीति वा आसवा, एते धम्मे एतञ्च ओकासं अन्तोकरित्वा पवत्तन्तीति अत्थो। अन्तोकरणत्थो हि अयं आकारो। चिरपारिवासियट्ठेन मदिरादयो आसवा, आसवा वियातिपि आसवा। लोकस्मिम्पि हि चिरपारिवासिका मदिरादयो आसवाति वुच्चन्ति, यदि च चिरपारिवासियट्ठेन आसवा, एतेयेव भवितुमरहन्ति। वुत्तञ्हेतं – ‘‘पुरिमा, भिक्खवे, कोटि न पञ्ञायति अविज्जाय, इतो पुब्बे अविज्जा नाहोसी’’तिआदि (अ॰ नि॰ १०.६१)। आयतं वा संसारदुक्खं सवन्ति पसवन्तीतिपि आसवा। पुरिमानि चेत्थ निब्बचनानि यत्थ किलेसा आसवाति आगच्छन्ति, तत्थ युज्जन्ति, पच्छिमं कम्मेपि। न केवलञ्च कम्मकिलेसायेव आसवा, अपिच खो नानप्पकारा उपद्दवापि। सुत्तेसु हि ‘‘नाहं, चुन्द, दिट्ठधम्मिकानंयेव आसवानं संवराय धम्मं देसेमी’’ति (दी॰ नि॰ ३.१८२) एत्थ विवादमूलभूता किलेसा आसवाति आगता।
Āsavānaṃ khayāyāti ettha āsavantīti āsavā, cakkhutopi…pe… manatopi sandanti pavattantīti vuttaṃ hoti. Dhammato yāva gotrabhu, okāsato yāva bhavaggā savantīti vā āsavā, ete dhamme etañca okāsaṃ antokaritvā pavattantīti attho. Antokaraṇattho hi ayaṃ ākāro. Cirapārivāsiyaṭṭhena madirādayo āsavā, āsavā viyātipi āsavā. Lokasmimpi hi cirapārivāsikā madirādayo āsavāti vuccanti, yadi ca cirapārivāsiyaṭṭhena āsavā, eteyeva bhavitumarahanti. Vuttañhetaṃ – ‘‘purimā, bhikkhave, koṭi na paññāyati avijjāya, ito pubbe avijjā nāhosī’’tiādi (a. ni. 10.61). Āyataṃ vā saṃsāradukkhaṃ savanti pasavantītipi āsavā. Purimāni cettha nibbacanāni yattha kilesā āsavāti āgacchanti, tattha yujjanti, pacchimaṃ kammepi. Na kevalañca kammakilesāyeva āsavā, apica kho nānappakārā upaddavāpi. Suttesu hi ‘‘nāhaṃ, cunda, diṭṭhadhammikānaṃyeva āsavānaṃ saṃvarāya dhammaṃ desemī’’ti (dī. ni. 3.182) ettha vivādamūlabhūtā kilesā āsavāti āgatā.
‘‘येन देवूपपत्यस्स, गन्धब्बो वा विहङ्गमो।
‘‘Yena devūpapatyassa, gandhabbo vā vihaṅgamo;
यक्खत्तं येन गच्छेय्यं, मनुस्सत्तञ्च अब्बजे।
Yakkhattaṃ yena gaccheyyaṃ, manussattañca abbaje;
ते मय्हं आसवा खीणा, विद्धस्ता विनळीकता’’ति॥ (अ॰ नि॰ ४.३६) –
Te mayhaṃ āsavā khīṇā, viddhastā vinaḷīkatā’’ti. (a. ni. 4.36) –
एत्थ तेभूमकं च कम्मं अवसेसा च अकुसला धम्मा। ‘‘दिट्ठधम्मिकानं आसवानं संवराय सम्परायिकानं आसवानं पटिघाताया’’ति (पारा॰ ३९; अ॰ नि॰ २.२०२-२३०) एत्थ परूपवादविप्पटिसारवधबन्धादयो चेव अपायदुक्खभूता च नानप्पकारा उपद्दवा।
Ettha tebhūmakaṃ ca kammaṃ avasesā ca akusalā dhammā. ‘‘Diṭṭhadhammikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāya samparāyikānaṃ āsavānaṃ paṭighātāyā’’ti (pārā. 39; a. ni. 2.202-230) ettha parūpavādavippaṭisāravadhabandhādayo ceva apāyadukkhabhūtā ca nānappakārā upaddavā.
ते पनेते आसवा यत्थ यथा आगता, तत्थ तथा वेदितब्बा। एते हि विनये ताव ‘‘दिट्ठधम्मिकानं आसवानं संवराय, सम्परायिकानं आसवानं पटिघाताया’’ति (पारा॰ ३९; अ॰ नि॰ २.२०२-२३०) द्वेधा आगता। सळायतने ‘‘तयो मे, आवुसो, आसवा कामासवो भवासवो अविज्जासवो’’ति (सं॰ नि॰ ४.३२१) तिधा आगता। अञ्ञेसु च सुत्तन्तेसु (चूळनि॰ जतुकण्णिमाणवपुच्छानिद्देसो ६९; पटि॰ म॰ १.१०७) अभिधम्मे (ध॰ स॰ ११०२-११०६; विभ॰ ९३७) च तेयेव दिट्ठासवेन सह चतुधा आगता। निब्बेधिकपरियायेन ‘‘अत्थि, भिक्खवे, आसवा निरयगामिनिया , अत्थि आसवा तिरच्छानयोनिगामिनिया, अत्थि आसवा पेत्तिविसयगामिनिया, अत्थि आसवा मनुस्सलोकगामिनिया, अत्थि आसवा देवलोकगामिनिया’’ति (अ॰ नि॰ ६.६३) पञ्चधा आगता। कम्ममेव चेत्थ आसवाति वुत्तं। छक्कनिपाते ‘‘अत्थि, भिक्खवे, आसवा संवरापहातब्बा’’तिआदिना (अ॰ नि॰ ६.५८) नयेन छधा आगता। सब्बासवपरियाये (म॰ नि॰ १.१४ आदयो) तेयेव दस्सनेन पहातब्बेहि सद्धिं सत्तधा आगता। इध पन अभिधम्मनयेन चत्तारो आसवा अधिप्पेताति वेदितब्बा।
Te panete āsavā yattha yathā āgatā, tattha tathā veditabbā. Ete hi vinaye tāva ‘‘diṭṭhadhammikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāya, samparāyikānaṃ āsavānaṃ paṭighātāyā’’ti (pārā. 39; a. ni. 2.202-230) dvedhā āgatā. Saḷāyatane ‘‘tayo me, āvuso, āsavā kāmāsavo bhavāsavo avijjāsavo’’ti (saṃ. ni. 4.321) tidhā āgatā. Aññesu ca suttantesu (cūḷani. jatukaṇṇimāṇavapucchāniddeso 69; paṭi. ma. 1.107) abhidhamme (dha. sa. 1102-1106; vibha. 937) ca teyeva diṭṭhāsavena saha catudhā āgatā. Nibbedhikapariyāyena ‘‘atthi, bhikkhave, āsavā nirayagāminiyā , atthi āsavā tiracchānayonigāminiyā, atthi āsavā pettivisayagāminiyā, atthi āsavā manussalokagāminiyā, atthi āsavā devalokagāminiyā’’ti (a. ni. 6.63) pañcadhā āgatā. Kammameva cettha āsavāti vuttaṃ. Chakkanipāte ‘‘atthi, bhikkhave, āsavā saṃvarāpahātabbā’’tiādinā (a. ni. 6.58) nayena chadhā āgatā. Sabbāsavapariyāye (ma. ni. 1.14 ādayo) teyeva dassanena pahātabbehi saddhiṃ sattadhā āgatā. Idha pana abhidhammanayena cattāro āsavā adhippetāti veditabbā.
खयायाति एत्थ पन आसवानं सरसभेदोपि खीणाकारोपि मग्गफलनिब्बानानिपि ‘‘आसवक्खयो’’ति वुच्चति। ‘‘यो आसवानं खयो वयो भेदो परिभेदो अनिच्चता अन्तरधान’’न्ति एत्थ हि आसवानं सरसभेदो ‘‘आसवक्खयो’’ति वुत्तो। ‘‘जानतो अहं, भिक्खवे, पस्सतो आसवानं खयं वदामी’’ति (म॰ नि॰ १.१५; सं॰ नि॰ २.२३; इतिवु॰ १०२) एत्थ आसवप्पहानं आसवानं अच्चन्तक्खयो असमुप्पादो खीणाकारो नत्थिभावो ‘‘आसवक्खयो’’ति वुत्तो।
Khayāyāti ettha pana āsavānaṃ sarasabhedopi khīṇākāropi maggaphalanibbānānipi ‘‘āsavakkhayo’’ti vuccati. ‘‘Yo āsavānaṃ khayo vayo bhedo paribhedo aniccatā antaradhāna’’nti ettha hi āsavānaṃ sarasabhedo ‘‘āsavakkhayo’’ti vutto. ‘‘Jānato ahaṃ, bhikkhave, passato āsavānaṃ khayaṃ vadāmī’’ti (ma. ni. 1.15; saṃ. ni. 2.23; itivu. 102) ettha āsavappahānaṃ āsavānaṃ accantakkhayo asamuppādo khīṇākāro natthibhāvo ‘‘āsavakkhayo’’ti vutto.
‘‘सेखस्स सिक्खमानस्स, उजुमग्गानुसारिनो।
‘‘Sekhassa sikkhamānassa, ujumaggānusārino;
खयस्मिं पठमं ञाणं, ततो अञ्ञा अनन्तरा’’ति॥ (इतिवु॰ ६२) –
Khayasmiṃ paṭhamaṃ ñāṇaṃ, tato aññā anantarā’’ti. (itivu. 62) –
एत्थ मग्गो ‘‘आसवक्खयो’’ति वुत्तो। ‘‘आसवानं खया समणो होती’’ति (म॰ नि॰ १.४३८) एत्थ फलं।
Ettha maggo ‘‘āsavakkhayo’’ti vutto. ‘‘Āsavānaṃ khayā samaṇo hotī’’ti (ma. ni. 1.438) ettha phalaṃ.
‘‘परवज्जानुपस्सिस्स, निच्चं उज्झानसञ्ञिनो।
‘‘Paravajjānupassissa, niccaṃ ujjhānasaññino;
आसवा तस्स वड्ढन्ति, आरा सो आसवक्खया’’ति॥ (ध॰ प॰ २५३) –
Āsavā tassa vaḍḍhanti, ārā so āsavakkhayā’’ti. (dha. pa. 253) –
एत्थ निब्बानं। इमस्मिं पन सुत्ते फलं सन्धाय ‘‘आसवानं खयाया’’ति आह, अरहत्तफलत्थायाति अत्थो।
Ettha nibbānaṃ. Imasmiṃ pana sutte phalaṃ sandhāya ‘‘āsavānaṃ khayāyā’’ti āha, arahattaphalatthāyāti attho.
इन्द्रियेसु गुत्तद्वारोति मनच्छट्ठेसु इन्द्रियेसु पिहितद्वारो। भोजने मत्तञ्ञूति भोजनस्मिं पमाणञ्ञू, पटिग्गहणपरिभोगपच्चवेक्खणमत्तं जानाति पजानातीति अत्थो। जागरियं अनुयुत्तोति रत्तिन्दिवं छ कोट्ठासे कत्वा पञ्चसु कोट्ठासेसु जागरणभावं अनुयुत्तो, जागरणेयेव युत्तप्पयुत्तोति अत्थो।
Indriyesu guttadvāroti manacchaṭṭhesu indriyesu pihitadvāro. Bhojane mattaññūti bhojanasmiṃ pamāṇaññū, paṭiggahaṇaparibhogapaccavekkhaṇamattaṃ jānāti pajānātīti attho. Jāgariyaṃanuyuttoti rattindivaṃ cha koṭṭhāse katvā pañcasu koṭṭhāsesu jāgaraṇabhāvaṃ anuyutto, jāgaraṇeyeva yuttappayuttoti attho.
एवं मातिकं ठपेत्वा इदानि तमेव ठपितपटिपाटिया विभजन्तो कथञ्च, भिक्खवे, भिक्खूतिआदिमाह। तत्थ चक्खुना रूपं दिस्वातिआदीनं अत्थो विसुद्धिमग्गे (विसुद्धि॰ १.१५) वित्थारितो, तथा पटिसङ्खा योनिसो आहारं आहारेति नेव दवायातिआदीनं (विसुद्धि॰ १.१८)। आवरणीयेहि धम्मेहीति पञ्चहि नीवरणेहि धम्मेहि। नीवरणानि हि चित्तं आवरित्वा तिट्ठन्ति, तस्मा आवरणीया धम्माति वुच्चन्ति। सीहसेय्यं कप्पेतीति सीहो विय सेय्यं कप्पेति। पादे पादं अच्चाधायाति वामपादं दक्खिणपादे अतिआधाय। समं ठपिते हि पादे जाणुकेन जाणुकं गोप्फकेन च गोप्फकं घटीयति, ततो वेदना उट्ठहन्ति। तस्मा तस्स दोसस्स परिवज्जनत्थं थोकं अतिक्कमित्वा एस पादं ठपेति। तेन वुत्तं – ‘‘पादे पादं अच्चाधाया’’ति।
Evaṃ mātikaṃ ṭhapetvā idāni tameva ṭhapitapaṭipāṭiyā vibhajanto kathañca, bhikkhave, bhikkhūtiādimāha. Tattha cakkhunā rūpaṃ disvātiādīnaṃ attho visuddhimagge (visuddhi. 1.15) vitthārito, tathā paṭisaṅkhā yoniso āhāraṃ āhāreti neva davāyātiādīnaṃ (visuddhi. 1.18). Āvaraṇīyehi dhammehīti pañcahi nīvaraṇehi dhammehi. Nīvaraṇāni hi cittaṃ āvaritvā tiṭṭhanti, tasmā āvaraṇīyā dhammāti vuccanti. Sīhaseyyaṃ kappetīti sīho viya seyyaṃ kappeti. Pāde pādaṃ accādhāyāti vāmapādaṃ dakkhiṇapāde atiādhāya. Samaṃ ṭhapite hi pāde jāṇukena jāṇukaṃ gopphakena ca gopphakaṃ ghaṭīyati, tato vedanā uṭṭhahanti. Tasmā tassa dosassa parivajjanatthaṃ thokaṃ atikkamitvā esa pādaṃ ṭhapeti. Tena vuttaṃ – ‘‘pāde pādaṃ accādhāyā’’ti.
सतो सम्पजानोति सतिया चेव सम्पजञ्ञेन च समन्नागतो। कथं पनेस निद्दायन्तो सतो सम्पजानो नाम होतीति? पुरिमप्पवत्तिवसेन। अयं हि चङ्कमे चङ्कमन्तो निद्दाय ओक्कमनभावं ञत्वा पवत्तमानं कम्मट्ठानं ठपेत्वा मञ्चे वा फलके वा निपन्नो निद्दं उपगन्त्वा पुन पबुज्झमानो कम्मट्ठानं ठितट्ठाने गण्हन्तोयेव पबुज्झति। तस्मा निद्दायन्तोपि सतो सम्पजानो नाम होति। अयं ताव मूलकम्मट्ठाने नयोव। परिग्गहकम्मट्ठानवसेनापि पनेस सतो सम्पजानो नाम होति। कथं? अयं हि चङ्कमन्तो निद्दाय ओक्कमनभावं ञत्वा पासाणफलके वा मञ्चे वा दक्खिणेन पस्सेन निपज्जित्वा पच्चवेक्खति – ‘‘अचेतनो कायो अचेतने मञ्चे पतिट्ठितो, अचेतनो मञ्चो अचेतनाय पथविया, अचेतना पथवी अचेतने उदके, अचेतनं उदकं अचेतने वाते, अचेतनो वातो अचेतने आकासे पतिट्ठितो। तत्थ आकासम्पि ‘अहं वातं उक्खिपित्वा ठित’न्ति न जानाति, वातोपि ‘अहं आकासे पतिट्ठितो’ति न जानाति। तथा वातो न जानाति। ‘अहं उदकं उक्खिपित्वा ठितो’ति…पे॰… मञ्चो न जानाति, ‘अहं कायं उक्खिपित्वा ठितो’ति, कायो न जानाति ‘अहं मञ्चे पतिट्ठितो’ति। न हि तेसं अञ्ञमञ्ञं आभोगो वा समन्नाहारो वा मनसिकारो वा चेतना वा पत्थना वा अत्थी’’ति। तस्स एवं पच्चवेक्खतो तं पच्चवेक्खणचित्तं भवङ्गे ओतरति। एवं निद्दायन्तोपि सतो सम्पजानो नाम होतीति।
Satosampajānoti satiyā ceva sampajaññena ca samannāgato. Kathaṃ panesa niddāyanto sato sampajāno nāma hotīti? Purimappavattivasena. Ayaṃ hi caṅkame caṅkamanto niddāya okkamanabhāvaṃ ñatvā pavattamānaṃ kammaṭṭhānaṃ ṭhapetvā mañce vā phalake vā nipanno niddaṃ upagantvā puna pabujjhamāno kammaṭṭhānaṃ ṭhitaṭṭhāne gaṇhantoyeva pabujjhati. Tasmā niddāyantopi sato sampajāno nāma hoti. Ayaṃ tāva mūlakammaṭṭhāne nayova. Pariggahakammaṭṭhānavasenāpi panesa sato sampajāno nāma hoti. Kathaṃ? Ayaṃ hi caṅkamanto niddāya okkamanabhāvaṃ ñatvā pāsāṇaphalake vā mañce vā dakkhiṇena passena nipajjitvā paccavekkhati – ‘‘acetano kāyo acetane mañce patiṭṭhito, acetano mañco acetanāya pathaviyā, acetanā pathavī acetane udake, acetanaṃ udakaṃ acetane vāte, acetano vāto acetane ākāse patiṭṭhito. Tattha ākāsampi ‘ahaṃ vātaṃ ukkhipitvā ṭhita’nti na jānāti, vātopi ‘ahaṃ ākāse patiṭṭhito’ti na jānāti. Tathā vāto na jānāti. ‘Ahaṃ udakaṃ ukkhipitvā ṭhito’ti…pe… mañco na jānāti, ‘ahaṃ kāyaṃ ukkhipitvā ṭhito’ti, kāyo na jānāti ‘ahaṃ mañce patiṭṭhito’ti. Na hi tesaṃ aññamaññaṃ ābhogo vā samannāhāro vā manasikāro vā cetanā vā patthanā vā atthī’’ti. Tassa evaṃ paccavekkhato taṃ paccavekkhaṇacittaṃ bhavaṅge otarati. Evaṃ niddāyantopi sato sampajāno nāma hotīti.
उट्ठानसञ्ञं मनसिकरित्वाति ‘‘एत्तकं ठानं गते चन्दे वा तारकाय वा उट्ठहिस्सामी’’ति उट्ठानकालपरिच्छेदिकं सञ्ञं मनसिकरित्वा, चित्ते ठपेत्वाति अत्थो। एवं करित्वा सयितो हि यथापरिच्छिन्नेयेव काले उट्ठहति।
Uṭṭhānasaññaṃ manasikaritvāti ‘‘ettakaṃ ṭhānaṃ gate cande vā tārakāya vā uṭṭhahissāmī’’ti uṭṭhānakālaparicchedikaṃ saññaṃ manasikaritvā, citte ṭhapetvāti attho. Evaṃ karitvā sayito hi yathāparicchinneyeva kāle uṭṭhahati.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ६. अपण्णकसुत्तं • 6. Apaṇṇakasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ६. अपण्णकसुत्तवण्णना • 6. Apaṇṇakasuttavaṇṇanā
