Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā)

    ౧౦. అపణ్ణకసుత్తవణ్ణనా

    10. Apaṇṇakasuttavaṇṇanā

    ౯౨. ఏవం మే సుతన్తి అపణ్ణకసుత్తం. తత్థ చారికన్తి అతురితచారికం.

    92.Evaṃme sutanti apaṇṇakasuttaṃ. Tattha cārikanti aturitacārikaṃ.

    ౯౩. అత్థి పన వో గహపతయోతి కస్మా ఆహ? సో కిర గామో అటవిద్వారే నివిట్ఠో. నానావిధా సమణబ్రాహ్మణా దివసం మగ్గం గన్త్వా సాయం తం గామం వాసత్థాయ ఉపేన్తి, తేసం తే మనుస్సా మఞ్చపీఠాని పత్థరిత్వా పాదే ధోవిత్వా పాదే మక్ఖేత్వా కప్పియపానకాని దత్వా పునదివసే నిమన్తేత్వా దానం దేన్తి. తే పసన్నచిత్తా తేహి సద్ధిం సమ్మన్తయమానా ఏవం వదన్తి ‘‘అత్థి పన వో గహపతయో కిఞ్చి దస్సనం గహిత’’న్తి? నత్థి, భన్తేతి. ‘‘గహపతయో వినా దస్సనేన లోకో న నియ్యాతి, ఏకం దస్సనం రుచ్చిత్వా ఖమాపేత్వా గహేతుం వట్టతి, ‘సస్సతో లోకో’తి దస్సనం గణ్హథా’’తి వత్వా పక్కన్తా. అపరదివసే అఞ్ఞే ఆగతా. తేపి తథేవ పుచ్ఛింసు. తే తేసం ‘‘ఆమ, భన్తే, పురిమేసు దివసేసు తుమ్హాదిసా సమణబ్రాహ్మణా ఆగన్త్వా ‘సస్సతో లోకో’తి అమ్హే ఇదం దస్సనం గాహాపేత్వా గతా’’తి ఆరోచేసుం. ‘‘తే బాలా కిం జానన్తి? ‘ఉచ్ఛిజ్జతి అయం లోకో’తి ఉచ్ఛేదదస్సనం గణ్హథా’’తి ఏవం తేపి ఉచ్ఛేదదస్సనం గణ్హాపేత్వా పక్కన్తా. ఏతేనుపాయేన అఞ్ఞే ఏకచ్చసస్సతం, అఞ్ఞే అన్తానన్తం , అఞ్ఞే అమరావిక్ఖేపన్తి ఏవం ద్వాసట్ఠి దిట్ఠియో ఉగ్గణ్హాపేసుం. తే పన ఏకదిట్ఠియమ్పి పతిట్ఠాతుం నాసక్ఖింసు. సబ్బపచ్ఛా భగవా అగమాసి. సో తేసం హితత్థాయ పుచ్ఛన్తో ‘‘అత్థి పన వో గహపతయో’’తిఆదిమాహ. తత్థ ఆకారవతీతి కారణవతీ సహేతుకా. అపణ్ణకోతి అవిరద్ధో అద్వేజ్ఝగామీ ఏకంసగాహికో.

    93.Atthi pana vo gahapatayoti kasmā āha? So kira gāmo aṭavidvāre niviṭṭho. Nānāvidhā samaṇabrāhmaṇā divasaṃ maggaṃ gantvā sāyaṃ taṃ gāmaṃ vāsatthāya upenti, tesaṃ te manussā mañcapīṭhāni pattharitvā pāde dhovitvā pāde makkhetvā kappiyapānakāni datvā punadivase nimantetvā dānaṃ denti. Te pasannacittā tehi saddhiṃ sammantayamānā evaṃ vadanti ‘‘atthi pana vo gahapatayo kiñci dassanaṃ gahita’’nti? Natthi, bhanteti. ‘‘Gahapatayo vinā dassanena loko na niyyāti, ekaṃ dassanaṃ ruccitvā khamāpetvā gahetuṃ vaṭṭati, ‘sassato loko’ti dassanaṃ gaṇhathā’’ti vatvā pakkantā. Aparadivase aññe āgatā. Tepi tatheva pucchiṃsu. Te tesaṃ ‘‘āma, bhante, purimesu divasesu tumhādisā samaṇabrāhmaṇā āgantvā ‘sassato loko’ti amhe idaṃ dassanaṃ gāhāpetvā gatā’’ti ārocesuṃ. ‘‘Te bālā kiṃ jānanti? ‘Ucchijjati ayaṃ loko’ti ucchedadassanaṃ gaṇhathā’’ti evaṃ tepi ucchedadassanaṃ gaṇhāpetvā pakkantā. Etenupāyena aññe ekaccasassataṃ, aññe antānantaṃ , aññe amarāvikkhepanti evaṃ dvāsaṭṭhi diṭṭhiyo uggaṇhāpesuṃ. Te pana ekadiṭṭhiyampi patiṭṭhātuṃ nāsakkhiṃsu. Sabbapacchā bhagavā agamāsi. So tesaṃ hitatthāya pucchanto ‘‘atthi pana vo gahapatayo’’tiādimāha. Tattha ākāravatīti kāraṇavatī sahetukā. Apaṇṇakoti aviraddho advejjhagāmī ekaṃsagāhiko.

    ౯౪. నత్థి దిన్నన్తిఆది దసవత్థుకా మిచ్ఛాదిట్ఠి హేట్ఠా సాలేయ్యకసుత్తే విత్థారితా. తథా తబ్బిపచ్చనీకభూతా సమ్మాదిట్ఠి.

    94.Natthi dinnantiādi dasavatthukā micchādiṭṭhi heṭṭhā sāleyyakasutte vitthāritā. Tathā tabbipaccanīkabhūtā sammādiṭṭhi.

    ౯౫. నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసన్తి యో నేసం అకుసలతో నిక్ఖన్తభావే ఆనిసంసో, యో చ వోదానపక్ఖో విసుద్ధిపక్ఖో, తం న పస్సన్తీతి అత్థో. అసద్ధమ్మసఞ్ఞత్తీతి అభూతధమ్మసఞ్ఞాపనా . అత్తానుక్కంసేతీతి ఠపేత్వా మం కో అఞ్ఞో అత్తనో దస్సనం పరే గణ్హాపేతుం సక్కోతీతి అత్తానం ఉక్ఖిపతి. పరం వమ్భేతీతి ఏత్తకేసు జనేసు ఏకోపి అత్తనో దస్సనం పరే గణ్హాపేతుం న సక్కోతీతి ఏవం పరం హేట్ఠా ఖిపతి. పుబ్బేవ ఖో పనాతి పుబ్బే మిచ్ఛాదస్సనం గణ్హన్తస్సేవ సుసీల్యం పహీనం హోతి, దుస్సీలభావో పచ్చుపట్ఠితో. ఏవమస్సిమేతి ఏవం అస్స ఇమే మిచ్ఛాదిట్ఠిఆదయో సత్త. అపరాపరం ఉప్పజ్జనవసేన పన తేయేవ మిచ్ఛాదిట్ఠిపచ్చయా అనేకే పాపకా అకుసలా ధమ్మా ఉప్పజ్జన్తి నామ.

    95.Nekkhamme ānisaṃsanti yo nesaṃ akusalato nikkhantabhāve ānisaṃso, yo ca vodānapakkho visuddhipakkho, taṃ na passantīti attho. Asaddhammasaññattīti abhūtadhammasaññāpanā . Attānukkaṃsetīti ṭhapetvā maṃ ko añño attano dassanaṃ pare gaṇhāpetuṃ sakkotīti attānaṃ ukkhipati. Paraṃ vambhetīti ettakesu janesu ekopi attano dassanaṃ pare gaṇhāpetuṃ na sakkotīti evaṃ paraṃ heṭṭhā khipati. Pubbeva kho panāti pubbe micchādassanaṃ gaṇhantasseva susīlyaṃ pahīnaṃ hoti, dussīlabhāvo paccupaṭṭhito. Evamassimeti evaṃ assa ime micchādiṭṭhiādayo satta. Aparāparaṃ uppajjanavasena pana teyeva micchādiṭṭhipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā uppajjanti nāma.

    తత్రాతి తాసు తేసం సమణబ్రాహ్మణానం లద్ధీసు. కలిగ్గహోతి పరాజయగ్గాహో. దుస్సమత్తో సమాదిన్నోతి దుగ్గహితో దుప్పరామట్ఠో. ఏకంసం ఫరిత్వా తిట్ఠతీతి ఏకన్తం ఏకకోట్ఠాసం సకవాదమేవ ఫరిత్వా అధిముచ్చిత్వా తిట్ఠతి, ‘‘సచే ఖో నత్థి పరో లోకో’’తి ఏవం సన్తేయేవ సోత్థిభావావహో హోతి. రిఞ్చతీతి వజ్జేతి.

    Tatrāti tāsu tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ laddhīsu. Kaliggahoti parājayaggāho. Dussamatto samādinnoti duggahito dupparāmaṭṭho. Ekaṃsaṃ pharitvā tiṭṭhatīti ekantaṃ ekakoṭṭhāsaṃ sakavādameva pharitvā adhimuccitvā tiṭṭhati, ‘‘sace kho natthi paro loko’’ti evaṃ santeyeva sotthibhāvāvaho hoti. Riñcatīti vajjeti.

    ౯౬. సద్ధమ్మసఞ్ఞత్తీతి భూతధమ్మసఞ్ఞాపనా.

    96.Saddhammasaññattīti bhūtadhammasaññāpanā.

    కటగ్గహోతి జయగ్గాహో. సుసమత్తో సమాదిన్నోతి సుగ్గహితో సుపరామట్ఠో. ఉభయంసం ఫరిత్వా తిట్ఠతీతి ఉభయన్తం ఉభయకోట్ఠాసం సకవాదం పరవాదఞ్చ ఫరిత్వా అధిముచ్చిత్వా తిట్ఠతి ‘‘సచే ఖో అత్థి పరో లోకో’’తి ఏవం సన్తేపి ‘‘సచే ఖో నత్థి పరో లోకో’’తి ఏవం సన్తేపి సోత్థిభావావహో హోతి. పరతోపి ఏకంసఉభయంసేసు ఇమినావ నయేన అత్థో వేదితబ్బో.

    Kaṭaggahoti jayaggāho. Susamatto samādinnoti suggahito suparāmaṭṭho. Ubhayaṃsaṃpharitvā tiṭṭhatīti ubhayantaṃ ubhayakoṭṭhāsaṃ sakavādaṃ paravādañca pharitvā adhimuccitvā tiṭṭhati ‘‘sace kho atthi paro loko’’ti evaṃ santepi ‘‘sace kho natthi paro loko’’ti evaṃ santepi sotthibhāvāvaho hoti. Paratopi ekaṃsaubhayaṃsesu imināva nayena attho veditabbo.

    ౯౭. కరోతోతి సహత్థా కరోన్తస్స. కారయతోతి ఆణత్తియా కారేన్తస్స. ఛిన్దతోతి పరేసం హత్థాదీని ఛిన్దన్తస్స. పచతోతి దణ్డేన పీళేన్తస్స వా తజ్జేన్తస్స వా. సోచయతోతి పరస్స భణ్డహరణాదీహి సోకం సయం కరోన్తస్సపి పరేహి కారేన్తస్సపి. కిలమతోతి ఆహారూపచ్ఛేద-బన్ధనాగారప్పవేసనాదీహి సయం కిలమన్తస్సాపి పరేహి కిలమాపేన్తస్సాపి. ఫన్దతో ఫన్దాపయతోతి పరం ఫన్దన్తం ఫన్దనకాలే సయమ్పి ఫన్దతో పరమ్పి ఫన్దాపయతో. పాణమతిపాతయతోతి పాణం హనన్తస్సపి హనాపేన్తస్సపి. ఏవం సబ్బత్థ కరణకారాపనవసేనేవ అత్థో వేదితబ్బో.

    97.Karototi sahatthā karontassa. Kārayatoti āṇattiyā kārentassa. Chindatoti paresaṃ hatthādīni chindantassa. Pacatoti daṇḍena pīḷentassa vā tajjentassa vā. Socayatoti parassa bhaṇḍaharaṇādīhi sokaṃ sayaṃ karontassapi parehi kārentassapi. Kilamatoti āhārūpaccheda-bandhanāgārappavesanādīhi sayaṃ kilamantassāpi parehi kilamāpentassāpi. Phandato phandāpayatoti paraṃ phandantaṃ phandanakāle sayampi phandato parampi phandāpayato. Pāṇamatipātayatoti pāṇaṃ hanantassapi hanāpentassapi. Evaṃ sabbattha karaṇakārāpanavaseneva attho veditabbo.

    సన్ధిన్తి ఘరసన్ధిం. నిల్లోపన్తి మహావిలోపం. ఏకాగారికన్తి ఏకమేవ ఘరం పరివారేత్వా విలుమ్పనం. పరిపన్థే తిట్ఠతోతి ఆగతాగతానం అచ్ఛిన్దనత్థం మగ్గే తిట్ఠతో. కరోతో న కరీయతి పాపన్తి యంకిఞ్చి పాపం కరోమీతి సఞ్ఞాయ కరోతోపి పాపం న కరీయతి, నత్థి పాపం. సత్తా పన కరోమాతి ఏవంసఞ్ఞినో హోన్తీతి అత్థో. ఖురపరియన్తేనాతి ఖురనేమినా, ఖురధారసదిసపరియన్తేన వా. ఏకం మంసఖలన్తి ఏకం మంసరాసిం. పుఞ్జన్తి తస్సేవ వేవచనం. తతోనిదానన్తి ఏకమంసఖలకరణనిదానం. దక్ఖిణతీరే మనుస్సా కక్ఖళా దారుణా, తే సన్ధాయ హనన్తోతిఆది వుత్తం. ఉత్తరతీరే సద్ధా హోన్తి పసన్నా బుద్ధమామకా ధమ్మమామకా సఙ్ఘమామకా, తే సన్ధాయ దదన్తోతిఆది వుత్తం.

    Sandhinti gharasandhiṃ. Nillopanti mahāvilopaṃ. Ekāgārikanti ekameva gharaṃ parivāretvā vilumpanaṃ. Paripanthetiṭṭhatoti āgatāgatānaṃ acchindanatthaṃ magge tiṭṭhato. Karoto na karīyati pāpanti yaṃkiñci pāpaṃ karomīti saññāya karotopi pāpaṃ na karīyati, natthi pāpaṃ. Sattā pana karomāti evaṃsaññino hontīti attho. Khurapariyantenāti khuraneminā, khuradhārasadisapariyantena vā. Ekaṃ maṃsakhalanti ekaṃ maṃsarāsiṃ. Puñjanti tasseva vevacanaṃ. Tatonidānanti ekamaṃsakhalakaraṇanidānaṃ. Dakkhiṇatīre manussā kakkhaḷā dāruṇā, te sandhāya hanantotiādi vuttaṃ. Uttaratīre saddhā honti pasannā buddhamāmakā dhammamāmakā saṅghamāmakā, te sandhāya dadantotiādi vuttaṃ.

    తత్థ యజన్తోతి మహాయాగం కరోన్తో. దమేనాతి ఇన్ద్రియదమేన ఉపోసథకమ్మేన. సంయమేనాతి సీలసంయమేన. సచ్చవజ్జేనాతి సచ్చవచనేన. ఆగమోతి ఆగమనం, పవత్తీతి అత్థో. సబ్బథాపి పాపపుఞ్ఞానం కిరియమేవ పటిక్ఖిపన్తి. సుక్కపక్ఖోపి వుత్తనయేనేవ వేదితబ్బో. సేసమేత్థ పురిమవారే వుత్తసదిసమేవ.

    Tattha yajantoti mahāyāgaṃ karonto. Damenāti indriyadamena uposathakammena. Saṃyamenāti sīlasaṃyamena. Saccavajjenāti saccavacanena. Āgamoti āgamanaṃ, pavattīti attho. Sabbathāpi pāpapuññānaṃ kiriyameva paṭikkhipanti. Sukkapakkhopi vuttanayeneva veditabbo. Sesamettha purimavāre vuttasadisameva.

    ౧౦౦. నత్థి హేతు నత్థి పచ్చయోతి ఏత్థ పచ్చయో హేతువేవచనం. ఉభయేనాపి విజ్జమానకమేవ కాయదుచ్చరితాదిసంకిలేసపచ్చయం కాయసుచరితాదివిసుద్ధిపచ్చయం పటిక్ఖిపన్తి. నత్థి బలం, నత్థి వీరియం, నత్థి పురిసథామో, నత్థి పురిసపరక్కమోతి సత్తానం సంకిలేసితుం వా విసుజ్ఝితుం వా బలం వా వీరియం వా పురిసేన కాతబ్బో నామ పురిసథామో వా పురిసపరక్కమో వా నత్థి.

    100.Natthi hetu natthi paccayoti ettha paccayo hetuvevacanaṃ. Ubhayenāpi vijjamānakameva kāyaduccaritādisaṃkilesapaccayaṃ kāyasucaritādivisuddhipaccayaṃ paṭikkhipanti. Natthibalaṃ, natthi vīriyaṃ, natthi purisathāmo, natthi purisaparakkamoti sattānaṃ saṃkilesituṃ vā visujjhituṃ vā balaṃ vā vīriyaṃ vā purisena kātabbo nāma purisathāmo vā purisaparakkamo vā natthi.

    సబ్బే సత్తాతి ఓట్ఠగోణగద్రభాదయో అనవసేసే నిదస్సేన్తి. సబ్బే పాణాతి ఏకిన్ద్రియో పాణో ద్విన్ద్రియో పాణోతి ఆదివసేన వదన్తి. సబ్బే భూతాతి అణ్డకోసవత్థికోసేసు భూతే సన్ధాయ వదన్తి. సబ్బే జీవాతి సాలియవగోధుమాదయో సన్ధాయ వదన్తి. తేసు హేతే విరుహనభావేన జీవసఞ్ఞినో. అవసా అబలా అవీరియాతి తేసం అత్తనో వసో వా బలం వా వీరియం వా నత్థి. నియతిసఙ్గతిభావపరిణతాతి ఏత్థ నియతీతి నియతతా. సఙ్గతీతి ఛన్నం అభిజాతీనం తత్థ తత్థ గమనం. భావోతి సభావోయేవ. ఏవం నియతియా చ సఙ్గతియా చ భావేన చ పరిణతా నానప్పకారతం పత్తా. యేన హి యథా భవితబ్బం, సో తథేవ భవతి. యేన నో భవితబ్బం, సో న భవతీతి దస్సేన్తి. ఛస్వేవాభిజాతీసూతి ఛసు ఏవ అభిజాతీసు ఠత్వా సుఖఞ్చ దుక్ఖఞ్చ పటిసంవేదేన్తి, అఞ్ఞా సుఖదుక్ఖభూమి నత్థీతి దస్సేన్తి.

    Sabbe sattāti oṭṭhagoṇagadrabhādayo anavasese nidassenti. Sabbe pāṇāti ekindriyo pāṇo dvindriyo pāṇoti ādivasena vadanti. Sabbe bhūtāti aṇḍakosavatthikosesu bhūte sandhāya vadanti. Sabbe jīvāti sāliyavagodhumādayo sandhāya vadanti. Tesu hete viruhanabhāvena jīvasaññino. Avasā abalā avīriyāti tesaṃ attano vaso vā balaṃ vā vīriyaṃ vā natthi. Niyatisaṅgatibhāvapariṇatāti ettha niyatīti niyatatā. Saṅgatīti channaṃ abhijātīnaṃ tattha tattha gamanaṃ. Bhāvoti sabhāvoyeva. Evaṃ niyatiyā ca saṅgatiyā ca bhāvena ca pariṇatā nānappakārataṃ pattā. Yena hi yathā bhavitabbaṃ, so tatheva bhavati. Yena no bhavitabbaṃ, so na bhavatīti dassenti. Chasvevābhijātīsūti chasu eva abhijātīsu ṭhatvā sukhañca dukkhañca paṭisaṃvedenti, aññā sukhadukkhabhūmi natthīti dassenti.

    తత్థ ఛ అభిజాతియో నామ కణ్హాభిజాతి నీలాభిజాతి లోహితాభిజాతి హలిద్దాభిజాతి సుక్కాభిజాతి పరమసుక్కాభిజాతీతి. తత్థ సాకుణికో సూకరికో లుద్దో మచ్ఛఘాతకో చోరో చోరఘాతకో, యే వా పనఞ్ఞేపి కేచి కురూరకమ్మన్తా, అయం కణ్హాభిజాతి నామ. భిక్ఖూ నీలాభిజాతీతి వదన్తి. తే కిర చతూసు పచ్చయేసు కణ్టకే పక్ఖిపిత్వా ఖాదన్తి. ‘‘భిక్ఖూ చ కణ్టకవుత్తినో’’తి అయఞ్హి నేసం పాళియేవ. అథ వా కణ్టకవుత్తికా ఏవం నామ ఏకే పబ్బజితాతి వదన్తి. ‘‘సమణకణ్టకవుత్తికా’’తిపి హి నేసం పాళి. లోహితాభిజాతి నామ నిగణ్ఠా ఏకసాటకాతి వదన్తి. ఇమే కిర పురిమేహి ద్వీహి పణ్డరతరా. గిహీ అచేలకసావకా హలిద్దాభిజాతీతి వదన్తి. ఇతి అత్తనో పచ్చయదాయకే నిగణ్ఠేహిపి జేట్ఠకతరే కరోన్తి. నన్దో, వచ్ఛో, సఙ్కిచ్చో, అయం సుక్కాభిజాతీతి వదన్తి. తే కిర పురిమేహి చతూహి పణ్డరతరా. ఆజీవకే పన పరమసుక్కాభిజాతీతి వదన్తి. తే కిర సబ్బేహి పణ్డరతరా.

    Tattha cha abhijātiyo nāma kaṇhābhijāti nīlābhijāti lohitābhijāti haliddābhijāti sukkābhijāti paramasukkābhijātīti. Tattha sākuṇiko sūkariko luddo macchaghātako coro coraghātako, ye vā panaññepi keci kurūrakammantā, ayaṃ kaṇhābhijāti nāma. Bhikkhū nīlābhijātīti vadanti. Te kira catūsu paccayesu kaṇṭake pakkhipitvā khādanti. ‘‘Bhikkhū ca kaṇṭakavuttino’’ti ayañhi nesaṃ pāḷiyeva. Atha vā kaṇṭakavuttikā evaṃ nāma eke pabbajitāti vadanti. ‘‘Samaṇakaṇṭakavuttikā’’tipi hi nesaṃ pāḷi. Lohitābhijāti nāma nigaṇṭhā ekasāṭakāti vadanti. Ime kira purimehi dvīhi paṇḍaratarā. Gihī acelakasāvakā haliddābhijātīti vadanti. Iti attano paccayadāyake nigaṇṭhehipi jeṭṭhakatare karonti. Nando, vaccho, saṅkicco, ayaṃ sukkābhijātīti vadanti. Te kira purimehi catūhi paṇḍaratarā. Ājīvake pana paramasukkābhijātīti vadanti. Te kira sabbehi paṇḍaratarā.

    తత్థ సబ్బే సత్తా పఠమం సాకుణికాదయోవ హోన్తి, తతో విసుజ్ఝమానా సక్యసమణా హోన్తి, తతో విసుజ్ఝమానా నిగణ్ఠా, తతో ఆజీవకసావకా, తతో నన్దాదయో, తతో ఆజీవకాతి అయమేతేసం లద్ధి. సుక్కపక్ఖో వుత్తపచ్చనీకేన వేదితబ్బో. సేసమిధాపి పురిమవారే వుత్తసదిసమేవ.

    Tattha sabbe sattā paṭhamaṃ sākuṇikādayova honti, tato visujjhamānā sakyasamaṇā honti, tato visujjhamānā nigaṇṭhā, tato ājīvakasāvakā, tato nandādayo, tato ājīvakāti ayametesaṃ laddhi. Sukkapakkho vuttapaccanīkena veditabbo. Sesamidhāpi purimavāre vuttasadisameva.

    ఇమాసు పన తీసు దిట్ఠీసు నత్థికదిట్ఠి విపాకం పటిబాహతి, అకిరియదిట్ఠి కమ్మం పటిబాహతి, అహేతుకదిట్ఠి ఉభయమ్పి పటిబాహతి. తత్థ కమ్మం పటిబాహన్తేనాపి విపాకో పటిబాహితో హోతి, విపాకం పటిబాహన్తేనాపి కమ్మం పటిబాహితం. ఇతి సబ్బేపేతే అత్థతో ఉభయపటిబాహకా నత్థికవాదా చేవ అహేతుకవాదా అకిరియవాదా చ హోన్తి. యే పన తేసం లద్ధిం గహేత్వా రత్తిట్ఠానే దివాట్ఠానే నిసిన్నా సజ్ఝాయన్తి వీమంసన్తి, తేసం – ‘‘నత్థి దిన్నం నత్థి యిట్ఠం, కరోతో న కరియతి పాపం, నత్థి హేతు నత్థి పచ్చయో’’తి తస్మిం ఆరమ్మణే మిచ్ఛాసతి సన్తిట్ఠతి , చిత్తం ఏకగ్గం హోతి, జవనాని జవన్తి, పఠమజవనే సతేకిచ్ఛా హోన్తి, తథా దుతియాదీసు. సత్తమే బుద్ధానమ్పి అతేకిచ్ఛా అనివత్తినో అరిట్ఠకణ్టకసదిసా.

    Imāsu pana tīsu diṭṭhīsu natthikadiṭṭhi vipākaṃ paṭibāhati, akiriyadiṭṭhi kammaṃ paṭibāhati, ahetukadiṭṭhi ubhayampi paṭibāhati. Tattha kammaṃ paṭibāhantenāpi vipāko paṭibāhito hoti, vipākaṃ paṭibāhantenāpi kammaṃ paṭibāhitaṃ. Iti sabbepete atthato ubhayapaṭibāhakā natthikavādā ceva ahetukavādā akiriyavādā ca honti. Ye pana tesaṃ laddhiṃ gahetvā rattiṭṭhāne divāṭṭhāne nisinnā sajjhāyanti vīmaṃsanti, tesaṃ – ‘‘natthi dinnaṃ natthi yiṭṭhaṃ, karoto na kariyati pāpaṃ, natthi hetu natthi paccayo’’ti tasmiṃ ārammaṇe micchāsati santiṭṭhati , cittaṃ ekaggaṃ hoti, javanāni javanti, paṭhamajavane satekicchā honti, tathā dutiyādīsu. Sattame buddhānampi atekicchā anivattino ariṭṭhakaṇṭakasadisā.

    తత్థ కోచి ఏకం దస్సనం ఓక్కమతి, కోచి ద్వే, కోచి తీణిపి, ఏకస్మిం ఓక్కన్తేపి ద్వీసు తీసు ఓక్కన్తేసుపి నియతమిచ్ఛాదిట్ఠికోవ హోతి, పత్తో సగ్గమగ్గావరణఞ్చేవ మోక్ఖమగ్గావరణఞ్చ, అభబ్బో తస్స అత్తభావస్స అనన్తరం సగ్గమ్పి గన్తుం, పగేవ మోక్ఖం. వట్టఖాణు నామేస సత్తో పథవీగోపకో. కిం పనేస ఏకస్మింయేవ అత్తభావే నియతో హోతి, ఉదాహు అఞ్ఞస్మిమ్పీతి? ఏకస్మిఞ్ఞేవ నియతో, ఆసేవనవసేన పన భవన్తరేపి తం తం దిట్ఠిం రోచేతియేవ. ఏవరూపస్స హి యేభుయ్యేన భవతో వుట్ఠానం నామ నత్థి.

    Tattha koci ekaṃ dassanaṃ okkamati, koci dve, koci tīṇipi, ekasmiṃ okkantepi dvīsu tīsu okkantesupi niyatamicchādiṭṭhikova hoti, patto saggamaggāvaraṇañceva mokkhamaggāvaraṇañca, abhabbo tassa attabhāvassa anantaraṃ saggampi gantuṃ, pageva mokkhaṃ. Vaṭṭakhāṇu nāmesa satto pathavīgopako. Kiṃ panesa ekasmiṃyeva attabhāve niyato hoti, udāhu aññasmimpīti? Ekasmiññeva niyato, āsevanavasena pana bhavantarepi taṃ taṃ diṭṭhiṃ rocetiyeva. Evarūpassa hi yebhuyyena bhavato vuṭṭhānaṃ nāma natthi.

    తస్మా అకల్యాణజనం, ఆసీవిసమివోరగం;

    Tasmā akalyāṇajanaṃ, āsīvisamivoragaṃ;

    ఆరకా పరివజ్జేయ్య, భూతికామో విచక్ఖణోతి.

    Ārakā parivajjeyya, bhūtikāmo vicakkhaṇoti.

    ౧౦౩. నత్థి సబ్బసో ఆరుప్పాతి అరూపబ్రహ్మలోకో నామ సబ్బాకారేన నత్థి. మనోమయాతి ఝానచిత్తమయా. సఞ్ఞామయాతి అరూపజ్ఝానసఞ్ఞాయ సఞ్ఞామయా. రూపానంయేవ నిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ పటిపన్నో హోతీతి అయం లాభీ వా హోతి తక్కీ వా. లాభీ నామ రూపావచరజ్ఝానలాభీ. తస్స రూపావచరే కఙ్ఖా నత్థి, అరూపావచరలోకే అత్థి . సో – ‘‘అహం ఆరుప్పా అత్థీతి వదన్తానమ్పి నత్థీతి వదన్తానమ్పి సుణామి, అత్థి నత్థీతి పన న జానామి. చతుత్థజ్ఝానం పదట్ఠానం కత్వా అరూపావచరజ్ఝానం నిబ్బత్తేస్సామి. సచే ఆరుప్పా అత్థి, తత్థ నిబ్బత్తిస్సామి, సచే నత్థి, రూపావచరబ్రహ్మలోకే నిబ్బత్తిస్సామి. ఏవం మే అపణ్ణకో ధమ్మో అపణ్ణకోవ అవిరద్ధోవ భవిస్సతీ’’తి తథా పటిపజ్జతి. తక్కీ పన అప్పటిలద్ధజ్ఝానో, తస్సాపి రూపజ్ఝానే కఙ్ఖా నత్థి, అరూపలోకే పన అత్థి. సో – ‘‘అహం ఆరుప్పా అత్థీతి వదన్తానమ్పి నత్థీతి వదన్తానమ్పి సుణామి, అత్థి నత్థీతి పన న జానామి. కసిణపరికమ్మం కత్వా చతుత్థజ్ఝానం నిబ్బత్తేత్వా తం పదట్ఠానం కత్వా అరూపావచరజ్ఝానం నిబ్బత్తేస్సామి. సచే ఆరుప్పా అత్థి, తత్థ నిబ్బత్తిస్సామి. సచే నత్థి, రూపావచరబ్రహ్మలోకే నిబ్బత్తిస్సామి. ఏవం మే అపణ్ణకో ధమ్మో అపణ్ణకోవ అవిరద్ధోవ భవిస్సతీ’’తి తథా పటిపజ్జతి.

    103.Natthi sabbaso āruppāti arūpabrahmaloko nāma sabbākārena natthi. Manomayāti jhānacittamayā. Saññāmayāti arūpajjhānasaññāya saññāmayā. Rūpānaṃyeva nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hotīti ayaṃ lābhī vā hoti takkī vā. Lābhī nāma rūpāvacarajjhānalābhī. Tassa rūpāvacare kaṅkhā natthi, arūpāvacaraloke atthi . So – ‘‘ahaṃ āruppā atthīti vadantānampi natthīti vadantānampi suṇāmi, atthi natthīti pana na jānāmi. Catutthajjhānaṃ padaṭṭhānaṃ katvā arūpāvacarajjhānaṃ nibbattessāmi. Sace āruppā atthi, tattha nibbattissāmi, sace natthi, rūpāvacarabrahmaloke nibbattissāmi. Evaṃ me apaṇṇako dhammo apaṇṇakova aviraddhova bhavissatī’’ti tathā paṭipajjati. Takkī pana appaṭiladdhajjhāno, tassāpi rūpajjhāne kaṅkhā natthi, arūpaloke pana atthi. So – ‘‘ahaṃ āruppā atthīti vadantānampi natthīti vadantānampi suṇāmi, atthi natthīti pana na jānāmi. Kasiṇaparikammaṃ katvā catutthajjhānaṃ nibbattetvā taṃ padaṭṭhānaṃ katvā arūpāvacarajjhānaṃ nibbattessāmi. Sace āruppā atthi, tattha nibbattissāmi. Sace natthi, rūpāvacarabrahmaloke nibbattissāmi. Evaṃ me apaṇṇako dhammo apaṇṇakova aviraddhova bhavissatī’’ti tathā paṭipajjati.

    ౧౦౪. భవనిరోధోతి నిబ్బానం. సారాగాయ సన్తికేతి రాగవసేన వట్టే రజ్జనస్స సన్తికే. సంయోగాయాతి తణ్హావసేన సంయోజనత్థాయ. అభినన్దనాయాతి తణ్హాదిట్ఠివసేన అభినన్దనాయ. పటిపన్నో హోతీతి అయమ్పి లాభీ వా హోతి తక్కీ వా. లాభీ నామ అట్ఠసమాపత్తిలాభీ. తస్స ఆరుప్పే కఙ్ఖా నత్థి, నిబ్బానే అత్థి. సో – ‘‘అహం నిరోధో అత్థీతిపి నత్థీతిపి సుణామి, సయం న జానామి. సమాపత్తిం పాదకం కత్వా విపస్సనం వడ్ఢేస్సామి. సచే నిరోధో భవిస్సతి, అరహత్తం పత్వా పరినిబ్బాయిస్సామి. నో చే భవిస్సతి, ఆరుప్పే నిబ్బత్తిస్సామీ’’తి ఏవం పటిపజ్జతి. తక్కీ పన ఏకసమాపత్తియాపి న లాభీ, ఆరుప్పే పనస్స కఙ్ఖా నత్థి, భవనిరోధే అత్థి. సో – ‘‘అహం నిరోధో అత్థీతిపి నత్థీతిపి సుణామి, సయం న జానామి, కసిణపరికమ్మం కత్వా అట్ఠసమాపత్తియో నిబ్బత్తేత్వా సమాపత్తిపదట్ఠానం విపస్సనం వడ్ఢేస్సామి. సచే నిరోధో భవిస్సతి, అరహత్తం పత్వా పరినిబ్బాయిస్సామి. నో చే భవిస్సతి, ఆరుప్పే నిబ్బత్తిస్సామీ’’తి ఏవం పటిపజ్జతి. ఏత్థాహ – ‘‘అత్థి దిన్నన్తిఆదీని తావ అపణ్ణకాని భవన్తు, నత్థి దిన్నన్తిఆదీని పన కథం అపణ్ణకానీ’’తి. గహణవసేన. తాని హి అపణ్ణకం అపణ్ణకన్తి ఏవం గహితత్తా అపణ్ణకాని నామ జాతాని.

    104.Bhavanirodhoti nibbānaṃ. Sārāgāya santiketi rāgavasena vaṭṭe rajjanassa santike. Saṃyogāyāti taṇhāvasena saṃyojanatthāya. Abhinandanāyāti taṇhādiṭṭhivasena abhinandanāya. Paṭipanno hotīti ayampi lābhī vā hoti takkī vā. Lābhī nāma aṭṭhasamāpattilābhī. Tassa āruppe kaṅkhā natthi, nibbāne atthi. So – ‘‘ahaṃ nirodho atthītipi natthītipi suṇāmi, sayaṃ na jānāmi. Samāpattiṃ pādakaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhessāmi. Sace nirodho bhavissati, arahattaṃ patvā parinibbāyissāmi. No ce bhavissati, āruppe nibbattissāmī’’ti evaṃ paṭipajjati. Takkī pana ekasamāpattiyāpi na lābhī, āruppe panassa kaṅkhā natthi, bhavanirodhe atthi. So – ‘‘ahaṃ nirodho atthītipi natthītipi suṇāmi, sayaṃ na jānāmi, kasiṇaparikammaṃ katvā aṭṭhasamāpattiyo nibbattetvā samāpattipadaṭṭhānaṃ vipassanaṃ vaḍḍhessāmi. Sace nirodho bhavissati, arahattaṃ patvā parinibbāyissāmi. No ce bhavissati, āruppe nibbattissāmī’’ti evaṃ paṭipajjati. Etthāha – ‘‘atthi dinnantiādīni tāva apaṇṇakāni bhavantu, natthi dinnantiādīni pana kathaṃ apaṇṇakānī’’ti. Gahaṇavasena. Tāni hi apaṇṇakaṃ apaṇṇakanti evaṃ gahitattā apaṇṇakāni nāma jātāni.

    ౧౦౫. చత్తారోమేతి అయం పాటిఏక్కో అనుసన్ధి. నత్థికవాదో, అహేతుకవాదో అకిరియవాదో, ఆరుప్పా నత్థి నిరోధో నత్థీతి ఏవంవాదినో చ ద్వేతి ఇమే పఞ్చ పుగ్గలా హేట్ఠా తయో పుగ్గలావ హోన్తి. అత్థికవాదాదయో పఞ్చ ఏకో చతుత్థపుగ్గలోవ హోతి. ఏతమత్థం దస్సేతుం భగవా ఇమం దేసనం ఆరభి. తత్థ సబ్బం అత్థతో ఉత్తానమేవాతి.

    105.Cattārometi ayaṃ pāṭiekko anusandhi. Natthikavādo, ahetukavādo akiriyavādo, āruppā natthi nirodho natthīti evaṃvādino ca dveti ime pañca puggalā heṭṭhā tayo puggalāva honti. Atthikavādādayo pañca eko catutthapuggalova hoti. Etamatthaṃ dassetuṃ bhagavā imaṃ desanaṃ ārabhi. Tattha sabbaṃ atthato uttānamevāti.

    పపఞ్చసూదనియా మజ్ఝిమనికాయట్ఠకథాయ

    Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya

    అపణ్ణకసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Apaṇṇakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    పఠమవగ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Paṭhamavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya / ౧౦. అపణ్ణకసుత్తం • 10. Apaṇṇakasuttaṃ

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౧౦. అపణ్ణకసుత్తవణ్ణనా • 10. Apaṇṇakasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact