| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៦. អបណ្ណកសុត្តវណ្ណនា
6. Apaṇṇakasuttavaṇṇanā
១៦. ឆដ្ឋេ វិរជ្ឈនកិរិយា នាម បច្ឆា សមាទាតព្ពតាយ អបណ្ណកប្បយោគសមាទានា វិយ ហោតិ, អវិរជ្ឈនកិរិយា បន បច្ឆា អសមាទាតព្ពតាយ អនូនាតិ តំសមង្គិបុគ្គលោ អបណ្ណកោ, តស្ស ភាវោ អបណ្ណកតាតិ អាហ ‘‘អបណ្ណកបដិបទន្តិ អវិរទ្ធបដិបទ’’ន្តិអាទិ។ យស្មា សា អធិប្បេតត្ថសាធនេន ឯកំសិកា វដ្ដតោ និយ្យានាវហា, តត្ថ ច យុត្តិយុត្តា អសារាបគតា អវិរុទ្ធតាយ អបច្ចនីកា អនុលោមិកា អនុធម្មភូតា ច, តស្មា វុត្តំ ‘‘ឯកំសបដិបទ’’ន្តិអាទិ។ ន តក្កគ្គាហេន វា នយគ្គាហេន វាតិ តក្កគ្គាហេន វា បដិបន្នោ ន ហោតិ នយគ្គាហេន វា អបណ្ណកបដិបទំ បដិបន្នោ។ តត្ថ តក្កគ្គាហេន វាតិ អាចរិយំ អលភិត្វា ‘‘ឯវំ មេ សុគតិ, និព្ពានំ វា ភវិស្សតី’’តិ អត្តនោ តក្កគ្គហណមត្តេន។ នយគ្គាហេនាតិ បច្ចក្ខតោ អទិស្វា នយតោ អនុមានតោ គហណេន។ ឯវំ គហេត្វា បដិបន្នោតិ តក្កមត្តេន, នយគ្គាហេន វា បដិបន្នោ។ បណ្ឌិតសត្ថវាហោ វិយ សម្បត្តីហិ ន បរិហាយតីតិ យោជនា។
16. Chaṭṭhe virajjhanakiriyā nāma pacchā samādātabbatāya apaṇṇakappayogasamādānā viya hoti, avirajjhanakiriyā pana pacchā asamādātabbatāya anūnāti taṃsamaṅgipuggalo apaṇṇako, tassa bhāvo apaṇṇakatāti āha ‘‘apaṇṇakapaṭipadanti aviraddhapaṭipada’’ntiādi. Yasmā sā adhippetatthasādhanena ekaṃsikā vaṭṭato niyyānāvahā, tattha ca yuttiyuttā asārāpagatā aviruddhatāya apaccanīkā anulomikā anudhammabhūtā ca, tasmā vuttaṃ ‘‘ekaṃsapaṭipada’’ntiādi. Na takkaggāhena vā nayaggāhena vāti takkaggāhena vā paṭipanno na hoti nayaggāhena vā apaṇṇakapaṭipadaṃ paṭipanno. Tattha takkaggāhena vāti ācariyaṃ alabhitvā ‘‘evaṃ me sugati, nibbānaṃ vā bhavissatī’’ti attano takkaggahaṇamattena. Nayaggāhenāti paccakkhato adisvā nayato anumānato gahaṇena. Evaṃ gahetvā paṭipannoti takkamattena, nayaggāhena vā paṭipanno. Paṇḍitasatthavāho viya sampattīhi na parihāyatīti yojanā.
យំ សន្ធាយ វុត្តន្តិ បរិហានញ្ច អបរិហានញ្ច សន្ធាយ ជាតកេ (ជា. ១.១.១) វុត្តំ។ អយំ បនេត្ថ គាថាយ អត្ថយោជនា – អបណ្ណកំ ឋានំ អវិរទ្ធការណំ និយ្យានិកការណំ ឯកេ ពោធិសត្តប្បមុខា បណ្ឌិតមនុស្សា គណ្ហិំសុ។ យេ បន តេ ពាលសត្ថវាហបុត្តប្បមុខា តក្កិកា អាហុ, តេ ទុតិយំ សាបរាធំ អនេកំសិកំ ឋានំ អនិយ្យានិកំ ការណំ អគ្គហេសុំ, តេ កណ្ហបដិបទំ បដិបន្នា។ តត្ថ សុក្កបដិបទា អបរិហានិបដិបទា, កណ្ហបដិបទា បរិហានិបដិបទា, តស្មា យេ សុក្កបដិបទំ បដិបន្នា, តេ អបរិហីនា សោត្ថិភាវំ បត្តា។ យេ បន កណ្ហបដិបទំ បដិបន្នា, តេ បរិហីនា អនយព្យសនំ អាបន្នាតិ ឥមមត្ថំ ភគវា អនាថបិណ្ឌិកស្ស គហបតិនោ វត្វា ឧត្តរិ ឥទមាហ ‘‘ឯតទញ្ញាយ មេធាវី, តំ គណ្ហេ យទបណ្ណក’’ន្តិ។
Yaṃ sandhāya vuttanti parihānañca aparihānañca sandhāya jātake (jā. 1.1.1) vuttaṃ. Ayaṃ panettha gāthāya atthayojanā – apaṇṇakaṃ ṭhānaṃ aviraddhakāraṇaṃ niyyānikakāraṇaṃ eke bodhisattappamukhā paṇḍitamanussā gaṇhiṃsu. Ye pana te bālasatthavāhaputtappamukhā takkikā āhu, te dutiyaṃ sāparādhaṃ anekaṃsikaṃ ṭhānaṃ aniyyānikaṃ kāraṇaṃ aggahesuṃ, te kaṇhapaṭipadaṃ paṭipannā. Tattha sukkapaṭipadā aparihānipaṭipadā, kaṇhapaṭipadā parihānipaṭipadā, tasmā ye sukkapaṭipadaṃ paṭipannā, te aparihīnā sotthibhāvaṃ pattā. Ye pana kaṇhapaṭipadaṃ paṭipannā, te parihīnā anayabyasanaṃ āpannāti imamatthaṃ bhagavā anāthapiṇḍikassa gahapatino vatvā uttari idamāha ‘‘etadaññāya medhāvī, taṃ gaṇhe yadapaṇṇaka’’nti.
តត្ថ ឯតទញ្ញាយ មេធាវីតិ មេធាតិ លទ្ធនាមាយ វិសុទ្ធាយ ឧត្តមាយ បញ្ញាយ សមន្នាគតោ កុលបុត្តោ ឯតំ អបណ្ណកំ ឋានំ ទុតិយញ្ចាតិ ទ្វីសុ អតក្កគ្គាហតក្កគ្គាហសង្ខាតេសុ ឋានេសុ គុណទោសំ វុទ្ធិហានិំ អត្ថានត្ថំ ញត្វាតិ អត្ថោ។ តំ គណ្ហេ យទបណ្ណកន្តិ យំ អបណ្ណកំ ឯកំសិកំ សុក្កបដិបទាអបរិហានិយបដិបទាសង្ខាតំ និយ្យានិកការណំ, តទេវ គណ្ហេយ្យ។ កស្មា? ឯកំសិកាទិភាវតោយេវ។ ឥតរំ បន ន គណ្ហេយ្យ។ កស្មា? អនេកំសិកាទិភាវតោយេវ។
Tattha etadaññāya medhāvīti medhāti laddhanāmāya visuddhāya uttamāya paññāya samannāgato kulaputto etaṃ apaṇṇakaṃ ṭhānaṃ dutiyañcāti dvīsu atakkaggāhatakkaggāhasaṅkhātesu ṭhānesu guṇadosaṃ vuddhihāniṃ atthānatthaṃ ñatvāti attho. Taṃ gaṇhe yadapaṇṇakanti yaṃ apaṇṇakaṃ ekaṃsikaṃ sukkapaṭipadāaparihāniyapaṭipadāsaṅkhātaṃ niyyānikakāraṇaṃ, tadeva gaṇheyya. Kasmā? Ekaṃsikādibhāvatoyeva. Itaraṃ pana na gaṇheyya. Kasmā? Anekaṃsikādibhāvatoyeva.
យវន្តិ តាយ សត្តា អមិស្សិតាបិ សមានជាតិតាយ មិស្សិតា វិយ ហោន្តីតិ យោនិ។ សា បន អត្ថតោ អណ្ឌាទិឧប្បត្តិដ្ឋានវិសិដ្ឋោ ខន្ធានំ ភាគសោ បវត្តិវិសេសោតិ អាហ ‘‘ខន្ធកោដ្ឋាសោ យោនិ នាមា’’តិ។ ការណំ យោនិ នាម, យោនីតិ តំ តំ ផលំ អនុបចិតញាណសម្ភារេហិ ទុរវគាធភេទតាយ មិស្សិតំ វិយ ហោតីតិ។ យតោ ឯកត្តនយេន សោ ឯវាយន្តិ ពាលានំ មិច្ឆាគាហោ។ បស្សាវមគ្គោ យោនិ នាម យវន្តិ តាយ សត្តា យោនិសម្ពន្ធេន មិស្សិតា ហោន្តីតិ។ បគ្គហិតា អនុដ្ឋានេន, បុនប្បុនំ អាសេវនាយ បរិបុណ្ណា។
Yavanti tāya sattā amissitāpi samānajātitāya missitā viya hontīti yoni. Sā pana atthato aṇḍādiuppattiṭṭhānavisiṭṭho khandhānaṃ bhāgaso pavattivisesoti āha ‘‘khandhakoṭṭhāso yoni nāmā’’ti. Kāraṇaṃ yoni nāma, yonīti taṃ taṃ phalaṃ anupacitañāṇasambhārehi duravagādhabhedatāya missitaṃ viya hotīti. Yato ekattanayena so evāyanti bālānaṃ micchāgāho. Passāvamaggo yoni nāma yavanti tāya sattā yonisambandhena missitā hontīti. Paggahitā anuṭṭhānena, punappunaṃ āsevanāya paripuṇṇā.
‘‘ចក្ខុតោបី’’តិអាទិម្ហិ បន ចក្ខុវិញ្ញាណាទិវីថីសុ តទនុគតមនោវិញ្ញាណវីថីសុ ច កិញ្ចាបិ កុសលាទីនំ បវត្តិ អត្ថិ, កាមាសវាទយោ ឯវ បន វណតោ យូសំ វិយ បគ្ឃរនកអសុចិភាវេន សន្ទន្តិ, តស្មា តេ ឯវ ‘‘អាសវា’’តិ វុច្ចន្តិ។ តត្ថ ហិ បគ្ឃរនកអសុចិម្ហិ អាសវសទ្ទោ និរុឡ្ហោតិ។ ធម្មតោ យាវ គោត្រភូតិ តតោ បរំ មគ្គផលេសុ អប្បវត្តនតោ វុត្តំ។ ឯតេ ហិ អារម្មណករណវសេន ធម្មេ គច្ឆន្តា តតោ បរំ ន គច្ឆន្តិ។ ននុ តតោ បរំ ភវង្គាទីនិបិ គច្ឆន្តីតិ ចេ? ន, តេសម្បិ បុព្ពេ អាលម្ពិតេសុ លោកិយធម្មេសុ សាសវភាវេន អន្តោគធត្តា តតោ បរតាភាវតោ។ ឯត្ថ ច គោត្រភុវចនេន គោត្រភុវោទានផលសមាបត្តិបុរេចារិកបរិកម្មានិ វុត្តានីតិ វេទិតព្ពានិ។ បឋមមគ្គបុរេចារិកមេវ វា គោត្រភុ អវធិនិទស្សនភាវេន គហិតំ, តតោ បរំ បន មគ្គផលសមានតាយ អញ្ញេសុ មគ្គេសុ មគ្គវីថិយំ សមាបត្តិវីថីយំ និរោធានន្តរញ្ច បវត្តមានេសុ ផលេសុ និព្ពានេ ច អាសវានំ បវត្តិ និវារិតាតិ វេទិតព្ពំ។ សវន្តីតិ គច្ឆន្តិ, អារម្មណករណវសេន បវត្តន្តីតិ អត្ថោ។ អវធិអត្ថោ អា-ការោ, អវធិ ច មរិយាទាភិវិធិភេទតោ ទុវិធោ។ តត្ថ មរិយាទំ កិរិយំ ពហិ កត្វា បវត្តតិ យថា ‘‘អាបាដលីបុត្តំ វុដ្ឋោ ទេវោ’’តិ។ អភិវិធិ បន កិរិយំ ព្យាបេត្វា បវត្តតិ យថា ‘‘អាភវគ្គំ ភគវតោ យសោ បវត្តតី’’តិ។ អភិវិធិអត្ថោ ចាយមា-ការោ ឥធ គហិតោតិ វុត្តំ ‘‘អន្តោករណត្ថោ’’តិ។
‘‘Cakkhutopī’’tiādimhi pana cakkhuviññāṇādivīthīsu tadanugatamanoviññāṇavīthīsu ca kiñcāpi kusalādīnaṃ pavatti atthi, kāmāsavādayo eva pana vaṇato yūsaṃ viya paggharanakaasucibhāvena sandanti, tasmā te eva ‘‘āsavā’’ti vuccanti. Tattha hi paggharanakaasucimhi āsavasaddo niruḷhoti. Dhammato yāva gotrabhūti tato paraṃ maggaphalesu appavattanato vuttaṃ. Ete hi ārammaṇakaraṇavasena dhamme gacchantā tato paraṃ na gacchanti. Nanu tato paraṃ bhavaṅgādīnipi gacchantīti ce? Na, tesampi pubbe ālambitesu lokiyadhammesu sāsavabhāvena antogadhattā tato paratābhāvato. Ettha ca gotrabhuvacanena gotrabhuvodānaphalasamāpattipurecārikaparikammāni vuttānīti veditabbāni. Paṭhamamaggapurecārikameva vā gotrabhu avadhinidassanabhāvena gahitaṃ, tato paraṃ pana maggaphalasamānatāya aññesu maggesu maggavīthiyaṃ samāpattivīthīyaṃ nirodhānantarañca pavattamānesu phalesu nibbāne ca āsavānaṃ pavatti nivāritāti veditabbaṃ. Savantīti gacchanti, ārammaṇakaraṇavasena pavattantīti attho. Avadhiattho ā-kāro, avadhi ca mariyādābhividhibhedato duvidho. Tattha mariyādaṃ kiriyaṃ bahi katvā pavattati yathā ‘‘āpāṭalīputtaṃ vuṭṭho devo’’ti. Abhividhi pana kiriyaṃ byāpetvā pavattati yathā ‘‘ābhavaggaṃ bhagavato yaso pavattatī’’ti. Abhividhiattho cāyamā-kāro idha gahitoti vuttaṃ ‘‘antokaraṇattho’’ti.
មទិរាទយោតិ អាទិ-សទ្ទេន សិន្ធវកាទម្ពរិកាបោតិកាទីនំ សង្គហោ ទដ្ឋព្ពោ។ ចិរបារិវាសិយដ្ឋោ ចិរបរិវុដ្ឋតា បុរាណភាវោ។ អវិជ្ជា នាហោសីតិអាទីតិ ឯត្ថ អាទិ-សទ្ទេន ‘‘បុរិមា, ភិក្ខវេ, កោដិ ន បញ្ញាយតិ ភវតណ្ហាយា’’តិ (អ. និ. ១០.៦២) ឥទំ សុត្តំ សង្គហិតំ។ អវិជ្ជាសវភវាសវានំ ចិរបរិវុដ្ឋតាយ ទស្សិតាយ តព្ភាវភាវិនោ កាមាសវស្ស ចិរបរិវុដ្ឋតា ទស្សិតាវ ហោតិ។ អញ្ញេសុ ច យថាវុត្តេ ធម្មេ ឱកាសញ្ច អារម្មណំ កត្វា បវត្តមានេសុ មានាទីសុ វិជ្ជមានេសុ អត្តត្តនិយាទិគ្គាហវសេន អភិព្យាបនំ មទករណវសេន អាសវសទិសតា ច ឯតេសំយេវ, ន អញ្ញេសន្តិ ឯតេស្វេវ អាសវសទ្ទោ និរុឡ្ហោតិ ទដ្ឋព្ពោ។ អាយតំ អនាទិកាលិកត្តា។ បសវន្តីតិ ផលន្តិ។ ន ហិ កិញ្ចិ សំសារទុក្ខំ អត្ថិ, យំ អាសវេហិ វិនា ឧប្បជ្ជេយ្យ។ បុរិមានិ ចេត្ថាតិ ឯតេសុ ចតូសុ អត្ថវិកប្បេសុ បុរិមានិ តីណិ។ យត្ថាតិ យេសុ សុត្តាភិធម្មប្បទេសេសុ។ តត្ថ យុជ្ជន្តិ កិលេសេសុយេវ យថាវុត្តស្ស អត្ថត្តយស្ស សម្ភវតោ។ បច្ឆិមំ កម្មេបីតិ បច្ឆិមំ ‘‘អាយតំ វា សំសារទុក្ខំ សវន្តិ បសវន្តី’’តិ វុត្តនិព្ពចនំ កម្មេបិ យុជ្ជតិ ទុក្ខប្បសវនស្ស កិលេសកម្មសាធារណត្តា។
Madirādayoti ādi-saddena sindhavakādambarikāpotikādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Cirapārivāsiyaṭṭho ciraparivuṭṭhatā purāṇabhāvo. Avijjā nāhosītiādīti ettha ādi-saddena ‘‘purimā, bhikkhave, koṭi na paññāyati bhavataṇhāyā’’ti (a. ni. 10.62) idaṃ suttaṃ saṅgahitaṃ. Avijjāsavabhavāsavānaṃ ciraparivuṭṭhatāya dassitāya tabbhāvabhāvino kāmāsavassa ciraparivuṭṭhatā dassitāva hoti. Aññesu ca yathāvutte dhamme okāsañca ārammaṇaṃ katvā pavattamānesu mānādīsu vijjamānesu attattaniyādiggāhavasena abhibyāpanaṃ madakaraṇavasena āsavasadisatā ca etesaṃyeva, na aññesanti etesveva āsavasaddo niruḷhoti daṭṭhabbo. Āyataṃ anādikālikattā. Pasavantīti phalanti. Na hi kiñci saṃsāradukkhaṃ atthi, yaṃ āsavehi vinā uppajjeyya. Purimāni cetthāti etesu catūsu atthavikappesu purimāni tīṇi. Yatthāti yesu suttābhidhammappadesesu. Tattha yujjanti kilesesuyeva yathāvuttassa atthattayassa sambhavato. Pacchimaṃ kammepīti pacchimaṃ ‘‘āyataṃ vā saṃsāradukkhaṃ savanti pasavantī’’ti vuttanibbacanaṃ kammepi yujjati dukkhappasavanassa kilesakammasādhāraṇattā.
ទិដ្ឋធម្មា វុច្ចន្តិ បច្ចក្ខភូតា ខន្ធា, ទិដ្ឋធម្មេ ភវា ទិដ្ឋធម្មិកា។ វិវាទមូលភូតាតិ វិវាទស្ស មូលការណភូតា កោធូបនាហមក្ខបលាសឥស្សាមច្ឆរិយមាយាសាឋេយ្យថម្ភសារម្ភមានាតិមានា។ យេន ទេវូបបត្យស្សាតិ យេន កម្មកិលេសប្បការេន អាសវេន ទេវេសុ ឧបបត្តិ និព្ពត្តិ អស្ស មយ្ហន្តិ សម្ពន្ធោ។ គន្ធព្ពោ វា វិហង្គមោ អាកាសចារី អស្សន្តិ វិភត្តិំ វិបរិណាមេត្វា យោជេតព្ពំ។ ឯត្ថ ច យក្ខគន្ធព្ពវិនិមុត្តា សព្ពា ទេវតា ទេវគ្គហណេន គហិតា។ នឡោ វុច្ចតិ មូលំ, តស្មា វិនឡីកតាតិ វិគតនឡា វិគតមូលា កតាតិ អត្ថោ។ អវសេសា ច អកុសលា ធម្មាតិ អកុសលកម្មតោ អវសេសា អកុសលា ធម្មា អាសវាតិ អាគតាតិ សម្ពន្ធោ។
Diṭṭhadhammā vuccanti paccakkhabhūtā khandhā, diṭṭhadhamme bhavā diṭṭhadhammikā. Vivādamūlabhūtāti vivādassa mūlakāraṇabhūtā kodhūpanāhamakkhapalāsaissāmacchariyamāyāsāṭheyyathambhasārambhamānātimānā. Yena devūpapatyassāti yena kammakilesappakārena āsavena devesu upapatti nibbatti assa mayhanti sambandho. Gandhabbo vā vihaṅgamo ākāsacārī assanti vibhattiṃ vipariṇāmetvā yojetabbaṃ. Ettha ca yakkhagandhabbavinimuttā sabbā devatā devaggahaṇena gahitā. Naḷo vuccati mūlaṃ, tasmā vinaḷīkatāti vigatanaḷā vigatamūlā katāti attho. Avasesā ca akusalā dhammāti akusalakammato avasesā akusalā dhammā āsavāti āgatāti sambandho.
បដិឃាតាយាតិ បដិសេធនាយ។ បរូបវាទ…បេ.… ឧបទ្ទវាតិ ឥទំ យទិ ភគវា សិក្ខាបទំ ន បញ្ញាបេយ្យ, តតោ អសទ្ធម្មប្បដិសេវនអទិន្នាទានបាណាតិបាតាទិហេតុ យេ ឧប្បជ្ជេយ្យុំ បរូបវាទាទយោ ទិដ្ឋធម្មិកា នានប្បការា អនត្ថា, យេ ច តន្និមិត្តមេវ និរយាទីសុ និព្ពត្តស្ស បញ្ចវិធពន្ធនកម្មការណាទិវសេន មហាទុក្ខានុភវាទិប្បការា អនត្ថា, តេ សន្ធាយ វុត្តំ។
Paṭighātāyāti paṭisedhanāya. Parūpavāda…pe… upaddavāti idaṃ yadi bhagavā sikkhāpadaṃ na paññāpeyya, tato asaddhammappaṭisevanaadinnādānapāṇātipātādihetu ye uppajjeyyuṃ parūpavādādayo diṭṭhadhammikā nānappakārā anatthā, ye ca tannimittameva nirayādīsu nibbattassa pañcavidhabandhanakammakāraṇādivasena mahādukkhānubhavādippakārā anatthā, te sandhāya vuttaṃ.
តេ បនេតេតិ ឯតេ កាមរាគាទិកិលេសតេភូមកកម្មបរូបវាទាទិឧប្បទ្ទវប្បការា អាសវា។ យត្ថាតិ យស្មិំ វិនយាទិបាឡិប្បទេសេ។ យថាតិ យេន ទុវិធាទិប្បការេន អវសេសេសុ ច សុត្តន្តេសុ តិធា អាគតាតិ សម្ពន្ធោ។ និរយំ គមេន្តីតិ និរយគាមិនិយា។ ឆក្កនិបាតេតិ ឆក្កនិបាតេ អាហុនេយ្យសុត្តេ (អ. និ. ៦.៥៨)។ តត្ថ ហិ អាសវា ឆធា អាគតា។
Tepaneteti ete kāmarāgādikilesatebhūmakakammaparūpavādādiuppaddavappakārā āsavā. Yatthāti yasmiṃ vinayādipāḷippadese. Yathāti yena duvidhādippakārena avasesesu ca suttantesu tidhā āgatāti sambandho. Nirayaṃ gamentīti nirayagāminiyā. Chakkanipāteti chakkanipāte āhuneyyasutte (a. ni. 6.58). Tattha hi āsavā chadhā āgatā.
សរសភេទោតិ ខណិកនិរោធោ។ ខីណាការោតិ អច្ចន្តាយ ខីណតា។ អាសវា ខីយន្តិ បហីយន្តិ ឯតេនាតិ អាសវក្ខយោ, មគ្គោ។ អាសវានំ ខយន្តេ ឧប្បជ្ជនតោ អាសវក្ខយោ, ផលំ។ អាសវក្ខយេន បត្តព្ពតោ អាសវា ខីយន្តិ ឯត្ថាតិ អាសវក្ខយោ, និព្ពានំ។ វិសុទ្ធិមគ្គេ (វិសុទ្ធិ. ២.៥៥៧-៥៦០) វិត្ថារិតោ, តស្មា តត្ថ, តំ សំវណ្ណនាយ ច វុត្តនយេន វេទិតព្ពោ។
Sarasabhedoti khaṇikanirodho. Khīṇākāroti accantāya khīṇatā. Āsavā khīyanti pahīyanti etenāti āsavakkhayo, maggo. Āsavānaṃ khayante uppajjanato āsavakkhayo, phalaṃ. Āsavakkhayena pattabbato āsavā khīyanti etthāti āsavakkhayo, nibbānaṃ. Visuddhimagge (visuddhi. 2.557-560) vitthārito, tasmā tattha, taṃ saṃvaṇṇanāya ca vuttanayena veditabbo.
តថាតិ ឥមិនា វិសុទ្ធិមគ្គេ វិត្ថារិតតំ ឧបសំហរតិ។ កុសលប្បវត្តិំ អាវរន្តិ និវារេន្តីតិ អាវរណីយា។ បុរិមប្បវត្តិវសេនាតិ និទ្ទោក្កមនតោ បុព្ពេ កម្មដ្ឋានស្ស បវត្តិវសេន។ ឋបេត្វាតិ ហត្ថគតំ កិញ្ចិ ឋបេន្តោ វិយ កម្មដ្ឋានំ សតិសម្បជញ្ញវសេន ឋបេត្វា កម្មដ្ឋានមេវ មនសិករោន្តោ និទ្ទំ ឱក្កមតិ, ឈានសមាបន្នោ វិយ យថាបរិច្ឆិន្នេនេវ កាលេន បពុជ្ឈមានោ កម្មដ្ឋានំ ឋបិតដ្ឋានេ គណ្ហន្តោយេវ បពុជ្ឈតិ នាម។ តេន វុត្តំ ‘‘តស្មា…បេ.… នាម ហោតី’’តិ។ មូលកម្មដ្ឋានេតិ អាទិតោ បដ្ឋាយ បរិហរិយមានកម្មដ្ឋានេ។ បរិគ្គហកម្មដ្ឋានវសេនាតិ សយនំ ឧបគច្ឆន្តេន បរិគ្គហមានកម្មដ្ឋានមនសិការវសេន។ សោ បន ធាតុមនសិការវសេន ឥច្ឆិតព្ពោតិ ទស្សេតុំ ‘‘អយំ ហី’’តិអាទិ វុត្តំ។
Tathāti iminā visuddhimagge vitthāritataṃ upasaṃharati. Kusalappavattiṃ āvaranti nivārentīti āvaraṇīyā. Purimappavattivasenāti niddokkamanato pubbe kammaṭṭhānassa pavattivasena. Ṭhapetvāti hatthagataṃ kiñci ṭhapento viya kammaṭṭhānaṃ satisampajaññavasena ṭhapetvā kammaṭṭhānameva manasikaronto niddaṃ okkamati, jhānasamāpanno viya yathāparicchinneneva kālena pabujjhamāno kammaṭṭhānaṃ ṭhapitaṭṭhāne gaṇhantoyeva pabujjhati nāma. Tena vuttaṃ ‘‘tasmā…pe… nāma hotī’’ti. Mūlakammaṭṭhāneti ādito paṭṭhāya parihariyamānakammaṭṭhāne. Pariggahakammaṭṭhānavasenāti sayanaṃ upagacchantena pariggahamānakammaṭṭhānamanasikāravasena. So pana dhātumanasikāravasena icchitabboti dassetuṃ ‘‘ayaṃ hī’’tiādi vuttaṃ.
អបណ្ណកសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Apaṇṇakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៦. អបណ្ណកសុត្តំ • 6. Apaṇṇakasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៦. អបណ្ណកសុត្តវណ្ណនា • 6. Apaṇṇakasuttavaṇṇanā
