| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೧೦. ಅಪಣ್ಣಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Apaṇṇakasuttavaṇṇanā
೯೨. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಅಪಣ್ಣಕಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಚಾರಿಕನ್ತಿ ಅತುರಿತಚಾರಿಕಂ।
92.Evaṃme sutanti apaṇṇakasuttaṃ. Tattha cārikanti aturitacārikaṃ.
೯೩. ಅತ್ಥಿ ಪನ ವೋ ಗಹಪತಯೋತಿ ಕಸ್ಮಾ ಆಹ? ಸೋ ಕಿರ ಗಾಮೋ ಅಟವಿದ್ವಾರೇ ನಿವಿಟ್ಠೋ। ನಾನಾವಿಧಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ದಿವಸಂ ಮಗ್ಗಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಸಾಯಂ ತಂ ಗಾಮಂ ವಾಸತ್ಥಾಯ ಉಪೇನ್ತಿ, ತೇಸಂ ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಮಞ್ಚಪೀಠಾನಿ ಪತ್ಥರಿತ್ವಾ ಪಾದೇ ಧೋವಿತ್ವಾ ಪಾದೇ ಮಕ್ಖೇತ್ವಾ ಕಪ್ಪಿಯಪಾನಕಾನಿ ದತ್ವಾ ಪುನದಿವಸೇ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ದಾನಂ ದೇನ್ತಿ। ತೇ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತಾ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮನ್ತಯಮಾನಾ ಏವಂ ವದನ್ತಿ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನ ವೋ ಗಹಪತಯೋ ಕಿಞ್ಚಿ ದಸ್ಸನಂ ಗಹಿತ’’ನ್ತಿ? ನತ್ಥಿ, ಭನ್ತೇತಿ। ‘‘ಗಹಪತಯೋ ವಿನಾ ದಸ್ಸನೇನ ಲೋಕೋ ನ ನಿಯ್ಯಾತಿ, ಏಕಂ ದಸ್ಸನಂ ರುಚ್ಚಿತ್ವಾ ಖಮಾಪೇತ್ವಾ ಗಹೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ, ‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’ತಿ ದಸ್ಸನಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪಕ್ಕನ್ತಾ। ಅಪರದಿವಸೇ ಅಞ್ಞೇ ಆಗತಾ। ತೇಪಿ ತಥೇವ ಪುಚ್ಛಿಂಸು। ತೇ ತೇಸಂ ‘‘ಆಮ, ಭನ್ತೇ, ಪುರಿಮೇಸು ದಿವಸೇಸು ತುಮ್ಹಾದಿಸಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’ತಿ ಅಮ್ಹೇ ಇದಂ ದಸ್ಸನಂ ಗಾಹಾಪೇತ್ವಾ ಗತಾ’’ತಿ ಆರೋಚೇಸುಂ। ‘‘ತೇ ಬಾಲಾ ಕಿಂ ಜಾನನ್ತಿ? ‘ಉಚ್ಛಿಜ್ಜತಿ ಅಯಂ ಲೋಕೋ’ತಿ ಉಚ್ಛೇದದಸ್ಸನಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಏವಂ ತೇಪಿ ಉಚ್ಛೇದದಸ್ಸನಂ ಗಣ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ಪಕ್ಕನ್ತಾ। ಏತೇನುಪಾಯೇನ ಅಞ್ಞೇ ಏಕಚ್ಚಸಸ್ಸತಂ, ಅಞ್ಞೇ ಅನ್ತಾನನ್ತಂ , ಅಞ್ಞೇ ಅಮರಾವಿಕ್ಖೇಪನ್ತಿ ಏವಂ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾಪೇಸುಂ। ತೇ ಪನ ಏಕದಿಟ್ಠಿಯಮ್ಪಿ ಪತಿಟ್ಠಾತುಂ ನಾಸಕ್ಖಿಂಸು। ಸಬ್ಬಪಚ್ಛಾ ಭಗವಾ ಅಗಮಾಸಿ। ಸೋ ತೇಸಂ ಹಿತತ್ಥಾಯ ಪುಚ್ಛನ್ತೋ ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನ ವೋ ಗಹಪತಯೋ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಆಕಾರವತೀತಿ ಕಾರಣವತೀ ಸಹೇತುಕಾ। ಅಪಣ್ಣಕೋತಿ ಅವಿರದ್ಧೋ ಅದ್ವೇಜ್ಝಗಾಮೀ ಏಕಂಸಗಾಹಿಕೋ।
93.Atthi pana vo gahapatayoti kasmā āha? So kira gāmo aṭavidvāre niviṭṭho. Nānāvidhā samaṇabrāhmaṇā divasaṃ maggaṃ gantvā sāyaṃ taṃ gāmaṃ vāsatthāya upenti, tesaṃ te manussā mañcapīṭhāni pattharitvā pāde dhovitvā pāde makkhetvā kappiyapānakāni datvā punadivase nimantetvā dānaṃ denti. Te pasannacittā tehi saddhiṃ sammantayamānā evaṃ vadanti ‘‘atthi pana vo gahapatayo kiñci dassanaṃ gahita’’nti? Natthi, bhanteti. ‘‘Gahapatayo vinā dassanena loko na niyyāti, ekaṃ dassanaṃ ruccitvā khamāpetvā gahetuṃ vaṭṭati, ‘sassato loko’ti dassanaṃ gaṇhathā’’ti vatvā pakkantā. Aparadivase aññe āgatā. Tepi tatheva pucchiṃsu. Te tesaṃ ‘‘āma, bhante, purimesu divasesu tumhādisā samaṇabrāhmaṇā āgantvā ‘sassato loko’ti amhe idaṃ dassanaṃ gāhāpetvā gatā’’ti ārocesuṃ. ‘‘Te bālā kiṃ jānanti? ‘Ucchijjati ayaṃ loko’ti ucchedadassanaṃ gaṇhathā’’ti evaṃ tepi ucchedadassanaṃ gaṇhāpetvā pakkantā. Etenupāyena aññe ekaccasassataṃ, aññe antānantaṃ , aññe amarāvikkhepanti evaṃ dvāsaṭṭhi diṭṭhiyo uggaṇhāpesuṃ. Te pana ekadiṭṭhiyampi patiṭṭhātuṃ nāsakkhiṃsu. Sabbapacchā bhagavā agamāsi. So tesaṃ hitatthāya pucchanto ‘‘atthi pana vo gahapatayo’’tiādimāha. Tattha ākāravatīti kāraṇavatī sahetukā. Apaṇṇakoti aviraddho advejjhagāmī ekaṃsagāhiko.
೯೪. ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನನ್ತಿಆದಿ ದಸವತ್ಥುಕಾ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೇಟ್ಠಾ ಸಾಲೇಯ್ಯಕಸುತ್ತೇ ವಿತ್ಥಾರಿತಾ। ತಥಾ ತಬ್ಬಿಪಚ್ಚನೀಕಭೂತಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ।
94.Natthi dinnantiādi dasavatthukā micchādiṭṭhi heṭṭhā sāleyyakasutte vitthāritā. Tathā tabbipaccanīkabhūtā sammādiṭṭhi.
೯೫. ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇ ಆನಿಸಂಸನ್ತಿ ಯೋ ನೇಸಂ ಅಕುಸಲತೋ ನಿಕ್ಖನ್ತಭಾವೇ ಆನಿಸಂಸೋ, ಯೋ ಚ ವೋದಾನಪಕ್ಖೋ ವಿಸುದ್ಧಿಪಕ್ಖೋ, ತಂ ನ ಪಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಸದ್ಧಮ್ಮಸಞ್ಞತ್ತೀತಿ ಅಭೂತಧಮ್ಮಸಞ್ಞಾಪನಾ । ಅತ್ತಾನುಕ್ಕಂಸೇತೀತಿ ಠಪೇತ್ವಾ ಮಂ ಕೋ ಅಞ್ಞೋ ಅತ್ತನೋ ದಸ್ಸನಂ ಪರೇ ಗಣ್ಹಾಪೇತುಂ ಸಕ್ಕೋತೀತಿ ಅತ್ತಾನಂ ಉಕ್ಖಿಪತಿ। ಪರಂ ವಮ್ಭೇತೀತಿ ಏತ್ತಕೇಸು ಜನೇಸು ಏಕೋಪಿ ಅತ್ತನೋ ದಸ್ಸನಂ ಪರೇ ಗಣ್ಹಾಪೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತೀತಿ ಏವಂ ಪರಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಖಿಪತಿ। ಪುಬ್ಬೇವ ಖೋ ಪನಾತಿ ಪುಬ್ಬೇ ಮಿಚ್ಛಾದಸ್ಸನಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸೇವ ಸುಸೀಲ್ಯಂ ಪಹೀನಂ ಹೋತಿ, ದುಸ್ಸೀಲಭಾವೋ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತೋ। ಏವಮಸ್ಸಿಮೇತಿ ಏವಂ ಅಸ್ಸ ಇಮೇ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಆದಯೋ ಸತ್ತ। ಅಪರಾಪರಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜನವಸೇನ ಪನ ತೇಯೇವ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಪಚ್ಚಯಾ ಅನೇಕೇ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ ನಾಮ।
95.Nekkhamme ānisaṃsanti yo nesaṃ akusalato nikkhantabhāve ānisaṃso, yo ca vodānapakkho visuddhipakkho, taṃ na passantīti attho. Asaddhammasaññattīti abhūtadhammasaññāpanā . Attānukkaṃsetīti ṭhapetvā maṃ ko añño attano dassanaṃ pare gaṇhāpetuṃ sakkotīti attānaṃ ukkhipati. Paraṃ vambhetīti ettakesu janesu ekopi attano dassanaṃ pare gaṇhāpetuṃ na sakkotīti evaṃ paraṃ heṭṭhā khipati. Pubbeva kho panāti pubbe micchādassanaṃ gaṇhantasseva susīlyaṃ pahīnaṃ hoti, dussīlabhāvo paccupaṭṭhito. Evamassimeti evaṃ assa ime micchādiṭṭhiādayo satta. Aparāparaṃ uppajjanavasena pana teyeva micchādiṭṭhipaccayā aneke pāpakā akusalā dhammā uppajjanti nāma.
ತತ್ರಾತಿ ತಾಸು ತೇಸಂ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಲದ್ಧೀಸು। ಕಲಿಗ್ಗಹೋತಿ ಪರಾಜಯಗ್ಗಾಹೋ। ದುಸ್ಸಮತ್ತೋ ಸಮಾದಿನ್ನೋತಿ ದುಗ್ಗಹಿತೋ ದುಪ್ಪರಾಮಟ್ಠೋ। ಏಕಂಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತೀತಿ ಏಕನ್ತಂ ಏಕಕೋಟ್ಠಾಸಂ ಸಕವಾದಮೇವ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ, ‘‘ಸಚೇ ಖೋ ನತ್ಥಿ ಪರೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ಏವಂ ಸನ್ತೇಯೇವ ಸೋತ್ಥಿಭಾವಾವಹೋ ಹೋತಿ। ರಿಞ್ಚತೀತಿ ವಜ್ಜೇತಿ।
Tatrāti tāsu tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ laddhīsu. Kaliggahoti parājayaggāho. Dussamatto samādinnoti duggahito dupparāmaṭṭho. Ekaṃsaṃ pharitvā tiṭṭhatīti ekantaṃ ekakoṭṭhāsaṃ sakavādameva pharitvā adhimuccitvā tiṭṭhati, ‘‘sace kho natthi paro loko’’ti evaṃ santeyeva sotthibhāvāvaho hoti. Riñcatīti vajjeti.
೯೬. ಸದ್ಧಮ್ಮಸಞ್ಞತ್ತೀತಿ ಭೂತಧಮ್ಮಸಞ್ಞಾಪನಾ।
96.Saddhammasaññattīti bhūtadhammasaññāpanā.
ಕಟಗ್ಗಹೋತಿ ಜಯಗ್ಗಾಹೋ। ಸುಸಮತ್ತೋ ಸಮಾದಿನ್ನೋತಿ ಸುಗ್ಗಹಿತೋ ಸುಪರಾಮಟ್ಠೋ। ಉಭಯಂಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತೀತಿ ಉಭಯನ್ತಂ ಉಭಯಕೋಟ್ಠಾಸಂ ಸಕವಾದಂ ಪರವಾದಞ್ಚ ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ ‘‘ಸಚೇ ಖೋ ಅತ್ಥಿ ಪರೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ‘‘ಸಚೇ ಖೋ ನತ್ಥಿ ಪರೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ಸೋತ್ಥಿಭಾವಾವಹೋ ಹೋತಿ। ಪರತೋಪಿ ಏಕಂಸಉಭಯಂಸೇಸು ಇಮಿನಾವ ನಯೇನ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Kaṭaggahoti jayaggāho. Susamatto samādinnoti suggahito suparāmaṭṭho. Ubhayaṃsaṃpharitvā tiṭṭhatīti ubhayantaṃ ubhayakoṭṭhāsaṃ sakavādaṃ paravādañca pharitvā adhimuccitvā tiṭṭhati ‘‘sace kho atthi paro loko’’ti evaṃ santepi ‘‘sace kho natthi paro loko’’ti evaṃ santepi sotthibhāvāvaho hoti. Paratopi ekaṃsaubhayaṃsesu imināva nayena attho veditabbo.
೯೭. ಕರೋತೋತಿ ಸಹತ್ಥಾ ಕರೋನ್ತಸ್ಸ। ಕಾರಯತೋತಿ ಆಣತ್ತಿಯಾ ಕಾರೇನ್ತಸ್ಸ। ಛಿನ್ದತೋತಿ ಪರೇಸಂ ಹತ್ಥಾದೀನಿ ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ। ಪಚತೋತಿ ದಣ್ಡೇನ ಪೀಳೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ ತಜ್ಜೇನ್ತಸ್ಸ ವಾ। ಸೋಚಯತೋತಿ ಪರಸ್ಸ ಭಣ್ಡಹರಣಾದೀಹಿ ಸೋಕಂ ಸಯಂ ಕರೋನ್ತಸ್ಸಪಿ ಪರೇಹಿ ಕಾರೇನ್ತಸ್ಸಪಿ। ಕಿಲಮತೋತಿ ಆಹಾರೂಪಚ್ಛೇದ-ಬನ್ಧನಾಗಾರಪ್ಪವೇಸನಾದೀಹಿ ಸಯಂ ಕಿಲಮನ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಪರೇಹಿ ಕಿಲಮಾಪೇನ್ತಸ್ಸಾಪಿ। ಫನ್ದತೋ ಫನ್ದಾಪಯತೋತಿ ಪರಂ ಫನ್ದನ್ತಂ ಫನ್ದನಕಾಲೇ ಸಯಮ್ಪಿ ಫನ್ದತೋ ಪರಮ್ಪಿ ಫನ್ದಾಪಯತೋ। ಪಾಣಮತಿಪಾತಯತೋತಿ ಪಾಣಂ ಹನನ್ತಸ್ಸಪಿ ಹನಾಪೇನ್ತಸ್ಸಪಿ। ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಕರಣಕಾರಾಪನವಸೇನೇವ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
97.Karototi sahatthā karontassa. Kārayatoti āṇattiyā kārentassa. Chindatoti paresaṃ hatthādīni chindantassa. Pacatoti daṇḍena pīḷentassa vā tajjentassa vā. Socayatoti parassa bhaṇḍaharaṇādīhi sokaṃ sayaṃ karontassapi parehi kārentassapi. Kilamatoti āhārūpaccheda-bandhanāgārappavesanādīhi sayaṃ kilamantassāpi parehi kilamāpentassāpi. Phandato phandāpayatoti paraṃ phandantaṃ phandanakāle sayampi phandato parampi phandāpayato. Pāṇamatipātayatoti pāṇaṃ hanantassapi hanāpentassapi. Evaṃ sabbattha karaṇakārāpanavaseneva attho veditabbo.
ಸನ್ಧಿನ್ತಿ ಘರಸನ್ಧಿಂ। ನಿಲ್ಲೋಪನ್ತಿ ಮಹಾವಿಲೋಪಂ। ಏಕಾಗಾರಿಕನ್ತಿ ಏಕಮೇವ ಘರಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ವಿಲುಮ್ಪನಂ। ಪರಿಪನ್ಥೇ ತಿಟ್ಠತೋತಿ ಆಗತಾಗತಾನಂ ಅಚ್ಛಿನ್ದನತ್ಥಂ ಮಗ್ಗೇ ತಿಟ್ಠತೋ। ಕರೋತೋ ನ ಕರೀಯತಿ ಪಾಪನ್ತಿ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಪಾಪಂ ಕರೋಮೀತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಕರೋತೋಪಿ ಪಾಪಂ ನ ಕರೀಯತಿ, ನತ್ಥಿ ಪಾಪಂ। ಸತ್ತಾ ಪನ ಕರೋಮಾತಿ ಏವಂಸಞ್ಞಿನೋ ಹೋನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಖುರಪರಿಯನ್ತೇನಾತಿ ಖುರನೇಮಿನಾ, ಖುರಧಾರಸದಿಸಪರಿಯನ್ತೇನ ವಾ। ಏಕಂ ಮಂಸಖಲನ್ತಿ ಏಕಂ ಮಂಸರಾಸಿಂ। ಪುಞ್ಜನ್ತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ। ತತೋನಿದಾನನ್ತಿ ಏಕಮಂಸಖಲಕರಣನಿದಾನಂ। ದಕ್ಖಿಣತೀರೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಕಕ್ಖಳಾ ದಾರುಣಾ, ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ಹನನ್ತೋತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಉತ್ತರತೀರೇ ಸದ್ಧಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಸನ್ನಾ ಬುದ್ಧಮಾಮಕಾ ಧಮ್ಮಮಾಮಕಾ ಸಙ್ಘಮಾಮಕಾ, ತೇ ಸನ್ಧಾಯ ದದನ್ತೋತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
Sandhinti gharasandhiṃ. Nillopanti mahāvilopaṃ. Ekāgārikanti ekameva gharaṃ parivāretvā vilumpanaṃ. Paripanthetiṭṭhatoti āgatāgatānaṃ acchindanatthaṃ magge tiṭṭhato. Karoto na karīyati pāpanti yaṃkiñci pāpaṃ karomīti saññāya karotopi pāpaṃ na karīyati, natthi pāpaṃ. Sattā pana karomāti evaṃsaññino hontīti attho. Khurapariyantenāti khuraneminā, khuradhārasadisapariyantena vā. Ekaṃ maṃsakhalanti ekaṃ maṃsarāsiṃ. Puñjanti tasseva vevacanaṃ. Tatonidānanti ekamaṃsakhalakaraṇanidānaṃ. Dakkhiṇatīre manussā kakkhaḷā dāruṇā, te sandhāya hanantotiādi vuttaṃ. Uttaratīre saddhā honti pasannā buddhamāmakā dhammamāmakā saṅghamāmakā, te sandhāya dadantotiādi vuttaṃ.
ತತ್ಥ ಯಜನ್ತೋತಿ ಮಹಾಯಾಗಂ ಕರೋನ್ತೋ। ದಮೇನಾತಿ ಇನ್ದ್ರಿಯದಮೇನ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮೇನ। ಸಂಯಮೇನಾತಿ ಸೀಲಸಂಯಮೇನ। ಸಚ್ಚವಜ್ಜೇನಾತಿ ಸಚ್ಚವಚನೇನ। ಆಗಮೋತಿ ಆಗಮನಂ, ಪವತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಬ್ಬಥಾಪಿ ಪಾಪಪುಞ್ಞಾನಂ ಕಿರಿಯಮೇವ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ। ಸುಕ್ಕಪಕ್ಖೋಪಿ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಪುರಿಮವಾರೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವ।
Tattha yajantoti mahāyāgaṃ karonto. Damenāti indriyadamena uposathakammena. Saṃyamenāti sīlasaṃyamena. Saccavajjenāti saccavacanena. Āgamoti āgamanaṃ, pavattīti attho. Sabbathāpi pāpapuññānaṃ kiriyameva paṭikkhipanti. Sukkapakkhopi vuttanayeneva veditabbo. Sesamettha purimavāre vuttasadisameva.
೧೦೦. ನತ್ಥಿ ಹೇತು ನತ್ಥಿ ಪಚ್ಚಯೋತಿ ಏತ್ಥ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೇತುವೇವಚನಂ। ಉಭಯೇನಾಪಿ ವಿಜ್ಜಮಾನಕಮೇವ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತಾದಿಸಂಕಿಲೇಸಪಚ್ಚಯಂ ಕಾಯಸುಚರಿತಾದಿವಿಸುದ್ಧಿಪಚ್ಚಯಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ। ನತ್ಥಿ ಬಲಂ, ನತ್ಥಿ ವೀರಿಯಂ, ನತ್ಥಿ ಪುರಿಸಥಾಮೋ, ನತ್ಥಿ ಪುರಿಸಪರಕ್ಕಮೋತಿ ಸತ್ತಾನಂ ಸಂಕಿಲೇಸಿತುಂ ವಾ ವಿಸುಜ್ಝಿತುಂ ವಾ ಬಲಂ ವಾ ವೀರಿಯಂ ವಾ ಪುರಿಸೇನ ಕಾತಬ್ಬೋ ನಾಮ ಪುರಿಸಥಾಮೋ ವಾ ಪುರಿಸಪರಕ್ಕಮೋ ವಾ ನತ್ಥಿ।
100.Natthi hetu natthi paccayoti ettha paccayo hetuvevacanaṃ. Ubhayenāpi vijjamānakameva kāyaduccaritādisaṃkilesapaccayaṃ kāyasucaritādivisuddhipaccayaṃ paṭikkhipanti. Natthibalaṃ, natthi vīriyaṃ, natthi purisathāmo, natthi purisaparakkamoti sattānaṃ saṃkilesituṃ vā visujjhituṃ vā balaṃ vā vīriyaṃ vā purisena kātabbo nāma purisathāmo vā purisaparakkamo vā natthi.
ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾತಿ ಓಟ್ಠಗೋಣಗದ್ರಭಾದಯೋ ಅನವಸೇಸೇ ನಿದಸ್ಸೇನ್ತಿ। ಸಬ್ಬೇ ಪಾಣಾತಿ ಏಕಿನ್ದ್ರಿಯೋ ಪಾಣೋ ದ್ವಿನ್ದ್ರಿಯೋ ಪಾಣೋತಿ ಆದಿವಸೇನ ವದನ್ತಿ। ಸಬ್ಬೇ ಭೂತಾತಿ ಅಣ್ಡಕೋಸವತ್ಥಿಕೋಸೇಸು ಭೂತೇ ಸನ್ಧಾಯ ವದನ್ತಿ। ಸಬ್ಬೇ ಜೀವಾತಿ ಸಾಲಿಯವಗೋಧುಮಾದಯೋ ಸನ್ಧಾಯ ವದನ್ತಿ। ತೇಸು ಹೇತೇ ವಿರುಹನಭಾವೇನ ಜೀವಸಞ್ಞಿನೋ। ಅವಸಾ ಅಬಲಾ ಅವೀರಿಯಾತಿ ತೇಸಂ ಅತ್ತನೋ ವಸೋ ವಾ ಬಲಂ ವಾ ವೀರಿಯಂ ವಾ ನತ್ಥಿ। ನಿಯತಿಸಙ್ಗತಿಭಾವಪರಿಣತಾತಿ ಏತ್ಥ ನಿಯತೀತಿ ನಿಯತತಾ। ಸಙ್ಗತೀತಿ ಛನ್ನಂ ಅಭಿಜಾತೀನಂ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಗಮನಂ। ಭಾವೋತಿ ಸಭಾವೋಯೇವ। ಏವಂ ನಿಯತಿಯಾ ಚ ಸಙ್ಗತಿಯಾ ಚ ಭಾವೇನ ಚ ಪರಿಣತಾ ನಾನಪ್ಪಕಾರತಂ ಪತ್ತಾ। ಯೇನ ಹಿ ಯಥಾ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ಸೋ ತಥೇವ ಭವತಿ। ಯೇನ ನೋ ಭವಿತಬ್ಬಂ, ಸೋ ನ ಭವತೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತಿ। ಛಸ್ವೇವಾಭಿಜಾತೀಸೂತಿ ಛಸು ಏವ ಅಭಿಜಾತೀಸು ಠತ್ವಾ ಸುಖಞ್ಚ ದುಕ್ಖಞ್ಚ ಪಟಿಸಂವೇದೇನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಾ ಸುಖದುಕ್ಖಭೂಮಿ ನತ್ಥೀತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತಿ।
Sabbe sattāti oṭṭhagoṇagadrabhādayo anavasese nidassenti. Sabbe pāṇāti ekindriyo pāṇo dvindriyo pāṇoti ādivasena vadanti. Sabbe bhūtāti aṇḍakosavatthikosesu bhūte sandhāya vadanti. Sabbe jīvāti sāliyavagodhumādayo sandhāya vadanti. Tesu hete viruhanabhāvena jīvasaññino. Avasā abalā avīriyāti tesaṃ attano vaso vā balaṃ vā vīriyaṃ vā natthi. Niyatisaṅgatibhāvapariṇatāti ettha niyatīti niyatatā. Saṅgatīti channaṃ abhijātīnaṃ tattha tattha gamanaṃ. Bhāvoti sabhāvoyeva. Evaṃ niyatiyā ca saṅgatiyā ca bhāvena ca pariṇatā nānappakārataṃ pattā. Yena hi yathā bhavitabbaṃ, so tatheva bhavati. Yena no bhavitabbaṃ, so na bhavatīti dassenti. Chasvevābhijātīsūti chasu eva abhijātīsu ṭhatvā sukhañca dukkhañca paṭisaṃvedenti, aññā sukhadukkhabhūmi natthīti dassenti.
ತತ್ಥ ಛ ಅಭಿಜಾತಿಯೋ ನಾಮ ಕಣ್ಹಾಭಿಜಾತಿ ನೀಲಾಭಿಜಾತಿ ಲೋಹಿತಾಭಿಜಾತಿ ಹಲಿದ್ದಾಭಿಜಾತಿ ಸುಕ್ಕಾಭಿಜಾತಿ ಪರಮಸುಕ್ಕಾಭಿಜಾತೀತಿ। ತತ್ಥ ಸಾಕುಣಿಕೋ ಸೂಕರಿಕೋ ಲುದ್ದೋ ಮಚ್ಛಘಾತಕೋ ಚೋರೋ ಚೋರಘಾತಕೋ, ಯೇ ವಾ ಪನಞ್ಞೇಪಿ ಕೇಚಿ ಕುರೂರಕಮ್ಮನ್ತಾ, ಅಯಂ ಕಣ್ಹಾಭಿಜಾತಿ ನಾಮ। ಭಿಕ್ಖೂ ನೀಲಾಭಿಜಾತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ತೇ ಕಿರ ಚತೂಸು ಪಚ್ಚಯೇಸು ಕಣ್ಟಕೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಖಾದನ್ತಿ। ‘‘ಭಿಕ್ಖೂ ಚ ಕಣ್ಟಕವುತ್ತಿನೋ’’ತಿ ಅಯಞ್ಹಿ ನೇಸಂ ಪಾಳಿಯೇವ। ಅಥ ವಾ ಕಣ್ಟಕವುತ್ತಿಕಾ ಏವಂ ನಾಮ ಏಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತಾತಿ ವದನ್ತಿ। ‘‘ಸಮಣಕಣ್ಟಕವುತ್ತಿಕಾ’’ತಿಪಿ ಹಿ ನೇಸಂ ಪಾಳಿ। ಲೋಹಿತಾಭಿಜಾತಿ ನಾಮ ನಿಗಣ್ಠಾ ಏಕಸಾಟಕಾತಿ ವದನ್ತಿ। ಇಮೇ ಕಿರ ಪುರಿಮೇಹಿ ದ್ವೀಹಿ ಪಣ್ಡರತರಾ। ಗಿಹೀ ಅಚೇಲಕಸಾವಕಾ ಹಲಿದ್ದಾಭಿಜಾತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ಇತಿ ಅತ್ತನೋ ಪಚ್ಚಯದಾಯಕೇ ನಿಗಣ್ಠೇಹಿಪಿ ಜೇಟ್ಠಕತರೇ ಕರೋನ್ತಿ। ನನ್ದೋ, ವಚ್ಛೋ, ಸಙ್ಕಿಚ್ಚೋ, ಅಯಂ ಸುಕ್ಕಾಭಿಜಾತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ತೇ ಕಿರ ಪುರಿಮೇಹಿ ಚತೂಹಿ ಪಣ್ಡರತರಾ। ಆಜೀವಕೇ ಪನ ಪರಮಸುಕ್ಕಾಭಿಜಾತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ತೇ ಕಿರ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಪಣ್ಡರತರಾ।
Tattha cha abhijātiyo nāma kaṇhābhijāti nīlābhijāti lohitābhijāti haliddābhijāti sukkābhijāti paramasukkābhijātīti. Tattha sākuṇiko sūkariko luddo macchaghātako coro coraghātako, ye vā panaññepi keci kurūrakammantā, ayaṃ kaṇhābhijāti nāma. Bhikkhū nīlābhijātīti vadanti. Te kira catūsu paccayesu kaṇṭake pakkhipitvā khādanti. ‘‘Bhikkhū ca kaṇṭakavuttino’’ti ayañhi nesaṃ pāḷiyeva. Atha vā kaṇṭakavuttikā evaṃ nāma eke pabbajitāti vadanti. ‘‘Samaṇakaṇṭakavuttikā’’tipi hi nesaṃ pāḷi. Lohitābhijāti nāma nigaṇṭhā ekasāṭakāti vadanti. Ime kira purimehi dvīhi paṇḍaratarā. Gihī acelakasāvakā haliddābhijātīti vadanti. Iti attano paccayadāyake nigaṇṭhehipi jeṭṭhakatare karonti. Nando, vaccho, saṅkicco, ayaṃ sukkābhijātīti vadanti. Te kira purimehi catūhi paṇḍaratarā. Ājīvake pana paramasukkābhijātīti vadanti. Te kira sabbehi paṇḍaratarā.
ತತ್ಥ ಸಬ್ಬೇ ಸತ್ತಾ ಪಠಮಂ ಸಾಕುಣಿಕಾದಯೋವ ಹೋನ್ತಿ, ತತೋ ವಿಸುಜ್ಝಮಾನಾ ಸಕ್ಯಸಮಣಾ ಹೋನ್ತಿ, ತತೋ ವಿಸುಜ್ಝಮಾನಾ ನಿಗಣ್ಠಾ, ತತೋ ಆಜೀವಕಸಾವಕಾ, ತತೋ ನನ್ದಾದಯೋ, ತತೋ ಆಜೀವಕಾತಿ ಅಯಮೇತೇಸಂ ಲದ್ಧಿ। ಸುಕ್ಕಪಕ್ಖೋ ವುತ್ತಪಚ್ಚನೀಕೇನ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸೇಸಮಿಧಾಪಿ ಪುರಿಮವಾರೇ ವುತ್ತಸದಿಸಮೇವ।
Tattha sabbe sattā paṭhamaṃ sākuṇikādayova honti, tato visujjhamānā sakyasamaṇā honti, tato visujjhamānā nigaṇṭhā, tato ājīvakasāvakā, tato nandādayo, tato ājīvakāti ayametesaṃ laddhi. Sukkapakkho vuttapaccanīkena veditabbo. Sesamidhāpi purimavāre vuttasadisameva.
ಇಮಾಸು ಪನ ತೀಸು ದಿಟ್ಠೀಸು ನತ್ಥಿಕದಿಟ್ಠಿ ವಿಪಾಕಂ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ಅಕಿರಿಯದಿಟ್ಠಿ ಕಮ್ಮಂ ಪಟಿಬಾಹತಿ, ಅಹೇತುಕದಿಟ್ಠಿ ಉಭಯಮ್ಪಿ ಪಟಿಬಾಹತಿ। ತತ್ಥ ಕಮ್ಮಂ ಪಟಿಬಾಹನ್ತೇನಾಪಿ ವಿಪಾಕೋ ಪಟಿಬಾಹಿತೋ ಹೋತಿ, ವಿಪಾಕಂ ಪಟಿಬಾಹನ್ತೇನಾಪಿ ಕಮ್ಮಂ ಪಟಿಬಾಹಿತಂ। ಇತಿ ಸಬ್ಬೇಪೇತೇ ಅತ್ಥತೋ ಉಭಯಪಟಿಬಾಹಕಾ ನತ್ಥಿಕವಾದಾ ಚೇವ ಅಹೇತುಕವಾದಾ ಅಕಿರಿಯವಾದಾ ಚ ಹೋನ್ತಿ। ಯೇ ಪನ ತೇಸಂ ಲದ್ಧಿಂ ಗಹೇತ್ವಾ ರತ್ತಿಟ್ಠಾನೇ ದಿವಾಟ್ಠಾನೇ ನಿಸಿನ್ನಾ ಸಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ವೀಮಂಸನ್ತಿ, ತೇಸಂ – ‘‘ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ ನತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ, ಕರೋತೋ ನ ಕರಿಯತಿ ಪಾಪಂ, ನತ್ಥಿ ಹೇತು ನತ್ಥಿ ಪಚ್ಚಯೋ’’ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಆರಮ್ಮಣೇ ಮಿಚ್ಛಾಸತಿ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ , ಚಿತ್ತಂ ಏಕಗ್ಗಂ ಹೋತಿ, ಜವನಾನಿ ಜವನ್ತಿ, ಪಠಮಜವನೇ ಸತೇಕಿಚ್ಛಾ ಹೋನ್ತಿ, ತಥಾ ದುತಿಯಾದೀಸು। ಸತ್ತಮೇ ಬುದ್ಧಾನಮ್ಪಿ ಅತೇಕಿಚ್ಛಾ ಅನಿವತ್ತಿನೋ ಅರಿಟ್ಠಕಣ್ಟಕಸದಿಸಾ।
Imāsu pana tīsu diṭṭhīsu natthikadiṭṭhi vipākaṃ paṭibāhati, akiriyadiṭṭhi kammaṃ paṭibāhati, ahetukadiṭṭhi ubhayampi paṭibāhati. Tattha kammaṃ paṭibāhantenāpi vipāko paṭibāhito hoti, vipākaṃ paṭibāhantenāpi kammaṃ paṭibāhitaṃ. Iti sabbepete atthato ubhayapaṭibāhakā natthikavādā ceva ahetukavādā akiriyavādā ca honti. Ye pana tesaṃ laddhiṃ gahetvā rattiṭṭhāne divāṭṭhāne nisinnā sajjhāyanti vīmaṃsanti, tesaṃ – ‘‘natthi dinnaṃ natthi yiṭṭhaṃ, karoto na kariyati pāpaṃ, natthi hetu natthi paccayo’’ti tasmiṃ ārammaṇe micchāsati santiṭṭhati , cittaṃ ekaggaṃ hoti, javanāni javanti, paṭhamajavane satekicchā honti, tathā dutiyādīsu. Sattame buddhānampi atekicchā anivattino ariṭṭhakaṇṭakasadisā.
ತತ್ಥ ಕೋಚಿ ಏಕಂ ದಸ್ಸನಂ ಓಕ್ಕಮತಿ, ಕೋಚಿ ದ್ವೇ, ಕೋಚಿ ತೀಣಿಪಿ, ಏಕಸ್ಮಿಂ ಓಕ್ಕನ್ತೇಪಿ ದ್ವೀಸು ತೀಸು ಓಕ್ಕನ್ತೇಸುಪಿ ನಿಯತಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕೋವ ಹೋತಿ, ಪತ್ತೋ ಸಗ್ಗಮಗ್ಗಾವರಣಞ್ಚೇವ ಮೋಕ್ಖಮಗ್ಗಾವರಣಞ್ಚ, ಅಭಬ್ಬೋ ತಸ್ಸ ಅತ್ತಭಾವಸ್ಸ ಅನನ್ತರಂ ಸಗ್ಗಮ್ಪಿ ಗನ್ತುಂ, ಪಗೇವ ಮೋಕ್ಖಂ। ವಟ್ಟಖಾಣು ನಾಮೇಸ ಸತ್ತೋ ಪಥವೀಗೋಪಕೋ। ಕಿಂ ಪನೇಸ ಏಕಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅತ್ತಭಾವೇ ನಿಯತೋ ಹೋತಿ, ಉದಾಹು ಅಞ್ಞಸ್ಮಿಮ್ಪೀತಿ? ಏಕಸ್ಮಿಞ್ಞೇವ ನಿಯತೋ, ಆಸೇವನವಸೇನ ಪನ ಭವನ್ತರೇಪಿ ತಂ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ರೋಚೇತಿಯೇವ। ಏವರೂಪಸ್ಸ ಹಿ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಭವತೋ ವುಟ್ಠಾನಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ।
Tattha koci ekaṃ dassanaṃ okkamati, koci dve, koci tīṇipi, ekasmiṃ okkantepi dvīsu tīsu okkantesupi niyatamicchādiṭṭhikova hoti, patto saggamaggāvaraṇañceva mokkhamaggāvaraṇañca, abhabbo tassa attabhāvassa anantaraṃ saggampi gantuṃ, pageva mokkhaṃ. Vaṭṭakhāṇu nāmesa satto pathavīgopako. Kiṃ panesa ekasmiṃyeva attabhāve niyato hoti, udāhu aññasmimpīti? Ekasmiññeva niyato, āsevanavasena pana bhavantarepi taṃ taṃ diṭṭhiṃ rocetiyeva. Evarūpassa hi yebhuyyena bhavato vuṭṭhānaṃ nāma natthi.
ತಸ್ಮಾ ಅಕಲ್ಯಾಣಜನಂ, ಆಸೀವಿಸಮಿವೋರಗಂ।
Tasmā akalyāṇajanaṃ, āsīvisamivoragaṃ;
ಆರಕಾ ಪರಿವಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಭೂತಿಕಾಮೋ ವಿಚಕ್ಖಣೋತಿ॥
Ārakā parivajjeyya, bhūtikāmo vicakkhaṇoti.
೧೦೩. ನತ್ಥಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಆರುಪ್ಪಾತಿ ಅರೂಪಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೋ ನಾಮ ಸಬ್ಬಾಕಾರೇನ ನತ್ಥಿ। ಮನೋಮಯಾತಿ ಝಾನಚಿತ್ತಮಯಾ। ಸಞ್ಞಾಮಯಾತಿ ಅರೂಪಜ್ಝಾನಸಞ್ಞಾಯ ಸಞ್ಞಾಮಯಾ। ರೂಪಾನಂಯೇವ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ವಿರಾಗಾಯ ನಿರೋಧಾಯ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತೀತಿ ಅಯಂ ಲಾಭೀ ವಾ ಹೋತಿ ತಕ್ಕೀ ವಾ। ಲಾಭೀ ನಾಮ ರೂಪಾವಚರಜ್ಝಾನಲಾಭೀ। ತಸ್ಸ ರೂಪಾವಚರೇ ಕಙ್ಖಾ ನತ್ಥಿ, ಅರೂಪಾವಚರಲೋಕೇ ಅತ್ಥಿ । ಸೋ – ‘‘ಅಹಂ ಆರುಪ್ಪಾ ಅತ್ಥೀತಿ ವದನ್ತಾನಮ್ಪಿ ನತ್ಥೀತಿ ವದನ್ತಾನಮ್ಪಿ ಸುಣಾಮಿ, ಅತ್ಥಿ ನತ್ಥೀತಿ ಪನ ನ ಜಾನಾಮಿ। ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ ಕತ್ವಾ ಅರೂಪಾವಚರಜ್ಝಾನಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಸ್ಸಾಮಿ। ಸಚೇ ಆರುಪ್ಪಾ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಸ್ಸಾಮಿ, ಸಚೇ ನತ್ಥಿ, ರೂಪಾವಚರಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಸ್ಸಾಮಿ। ಏವಂ ಮೇ ಅಪಣ್ಣಕೋ ಧಮ್ಮೋ ಅಪಣ್ಣಕೋವ ಅವಿರದ್ಧೋವ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ। ತಕ್ಕೀ ಪನ ಅಪ್ಪಟಿಲದ್ಧಜ್ಝಾನೋ, ತಸ್ಸಾಪಿ ರೂಪಜ್ಝಾನೇ ಕಙ್ಖಾ ನತ್ಥಿ, ಅರೂಪಲೋಕೇ ಪನ ಅತ್ಥಿ। ಸೋ – ‘‘ಅಹಂ ಆರುಪ್ಪಾ ಅತ್ಥೀತಿ ವದನ್ತಾನಮ್ಪಿ ನತ್ಥೀತಿ ವದನ್ತಾನಮ್ಪಿ ಸುಣಾಮಿ, ಅತ್ಥಿ ನತ್ಥೀತಿ ಪನ ನ ಜಾನಾಮಿ। ಕಸಿಣಪರಿಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ತಂ ಪದಟ್ಠಾನಂ ಕತ್ವಾ ಅರೂಪಾವಚರಜ್ಝಾನಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇಸ್ಸಾಮಿ। ಸಚೇ ಆರುಪ್ಪಾ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಸ್ಸಾಮಿ। ಸಚೇ ನತ್ಥಿ, ರೂಪಾವಚರಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಸ್ಸಾಮಿ। ಏವಂ ಮೇ ಅಪಣ್ಣಕೋ ಧಮ್ಮೋ ಅಪಣ್ಣಕೋವ ಅವಿರದ್ಧೋವ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ।
103.Natthi sabbaso āruppāti arūpabrahmaloko nāma sabbākārena natthi. Manomayāti jhānacittamayā. Saññāmayāti arūpajjhānasaññāya saññāmayā. Rūpānaṃyeva nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hotīti ayaṃ lābhī vā hoti takkī vā. Lābhī nāma rūpāvacarajjhānalābhī. Tassa rūpāvacare kaṅkhā natthi, arūpāvacaraloke atthi . So – ‘‘ahaṃ āruppā atthīti vadantānampi natthīti vadantānampi suṇāmi, atthi natthīti pana na jānāmi. Catutthajjhānaṃ padaṭṭhānaṃ katvā arūpāvacarajjhānaṃ nibbattessāmi. Sace āruppā atthi, tattha nibbattissāmi, sace natthi, rūpāvacarabrahmaloke nibbattissāmi. Evaṃ me apaṇṇako dhammo apaṇṇakova aviraddhova bhavissatī’’ti tathā paṭipajjati. Takkī pana appaṭiladdhajjhāno, tassāpi rūpajjhāne kaṅkhā natthi, arūpaloke pana atthi. So – ‘‘ahaṃ āruppā atthīti vadantānampi natthīti vadantānampi suṇāmi, atthi natthīti pana na jānāmi. Kasiṇaparikammaṃ katvā catutthajjhānaṃ nibbattetvā taṃ padaṭṭhānaṃ katvā arūpāvacarajjhānaṃ nibbattessāmi. Sace āruppā atthi, tattha nibbattissāmi. Sace natthi, rūpāvacarabrahmaloke nibbattissāmi. Evaṃ me apaṇṇako dhammo apaṇṇakova aviraddhova bhavissatī’’ti tathā paṭipajjati.
೧೦೪. ಭವನಿರೋಧೋತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ಸಾರಾಗಾಯ ಸನ್ತಿಕೇತಿ ರಾಗವಸೇನ ವಟ್ಟೇ ರಜ್ಜನಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ। ಸಂಯೋಗಾಯಾತಿ ತಣ್ಹಾವಸೇನ ಸಂಯೋಜನತ್ಥಾಯ। ಅಭಿನನ್ದನಾಯಾತಿ ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿವಸೇನ ಅಭಿನನ್ದನಾಯ। ಪಟಿಪನ್ನೋ ಹೋತೀತಿ ಅಯಮ್ಪಿ ಲಾಭೀ ವಾ ಹೋತಿ ತಕ್ಕೀ ವಾ। ಲಾಭೀ ನಾಮ ಅಟ್ಠಸಮಾಪತ್ತಿಲಾಭೀ। ತಸ್ಸ ಆರುಪ್ಪೇ ಕಙ್ಖಾ ನತ್ಥಿ, ನಿಬ್ಬಾನೇ ಅತ್ಥಿ। ಸೋ – ‘‘ಅಹಂ ನಿರೋಧೋ ಅತ್ಥೀತಿಪಿ ನತ್ಥೀತಿಪಿ ಸುಣಾಮಿ, ಸಯಂ ನ ಜಾನಾಮಿ। ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಪಾದಕಂ ಕತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇಸ್ಸಾಮಿ। ಸಚೇ ನಿರೋಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿಸ್ಸಾಮಿ। ನೋ ಚೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಆರುಪ್ಪೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ। ತಕ್ಕೀ ಪನ ಏಕಸಮಾಪತ್ತಿಯಾಪಿ ನ ಲಾಭೀ, ಆರುಪ್ಪೇ ಪನಸ್ಸ ಕಙ್ಖಾ ನತ್ಥಿ, ಭವನಿರೋಧೇ ಅತ್ಥಿ। ಸೋ – ‘‘ಅಹಂ ನಿರೋಧೋ ಅತ್ಥೀತಿಪಿ ನತ್ಥೀತಿಪಿ ಸುಣಾಮಿ, ಸಯಂ ನ ಜಾನಾಮಿ, ಕಸಿಣಪರಿಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಅಟ್ಠಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ಸಮಾಪತ್ತಿಪದಟ್ಠಾನಂ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇಸ್ಸಾಮಿ। ಸಚೇ ನಿರೋಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿಸ್ಸಾಮಿ। ನೋ ಚೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ, ಆರುಪ್ಪೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪಟಿಪಜ್ಜತಿ। ಏತ್ಥಾಹ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ದಿನ್ನನ್ತಿಆದೀನಿ ತಾವ ಅಪಣ್ಣಕಾನಿ ಭವನ್ತು, ನತ್ಥಿ ದಿನ್ನನ್ತಿಆದೀನಿ ಪನ ಕಥಂ ಅಪಣ್ಣಕಾನೀ’’ತಿ। ಗಹಣವಸೇನ। ತಾನಿ ಹಿ ಅಪಣ್ಣಕಂ ಅಪಣ್ಣಕನ್ತಿ ಏವಂ ಗಹಿತತ್ತಾ ಅಪಣ್ಣಕಾನಿ ನಾಮ ಜಾತಾನಿ।
104.Bhavanirodhoti nibbānaṃ. Sārāgāya santiketi rāgavasena vaṭṭe rajjanassa santike. Saṃyogāyāti taṇhāvasena saṃyojanatthāya. Abhinandanāyāti taṇhādiṭṭhivasena abhinandanāya. Paṭipanno hotīti ayampi lābhī vā hoti takkī vā. Lābhī nāma aṭṭhasamāpattilābhī. Tassa āruppe kaṅkhā natthi, nibbāne atthi. So – ‘‘ahaṃ nirodho atthītipi natthītipi suṇāmi, sayaṃ na jānāmi. Samāpattiṃ pādakaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhessāmi. Sace nirodho bhavissati, arahattaṃ patvā parinibbāyissāmi. No ce bhavissati, āruppe nibbattissāmī’’ti evaṃ paṭipajjati. Takkī pana ekasamāpattiyāpi na lābhī, āruppe panassa kaṅkhā natthi, bhavanirodhe atthi. So – ‘‘ahaṃ nirodho atthītipi natthītipi suṇāmi, sayaṃ na jānāmi, kasiṇaparikammaṃ katvā aṭṭhasamāpattiyo nibbattetvā samāpattipadaṭṭhānaṃ vipassanaṃ vaḍḍhessāmi. Sace nirodho bhavissati, arahattaṃ patvā parinibbāyissāmi. No ce bhavissati, āruppe nibbattissāmī’’ti evaṃ paṭipajjati. Etthāha – ‘‘atthi dinnantiādīni tāva apaṇṇakāni bhavantu, natthi dinnantiādīni pana kathaṃ apaṇṇakānī’’ti. Gahaṇavasena. Tāni hi apaṇṇakaṃ apaṇṇakanti evaṃ gahitattā apaṇṇakāni nāma jātāni.
೧೦೫. ಚತ್ತಾರೋಮೇತಿ ಅಯಂ ಪಾಟಿಏಕ್ಕೋ ಅನುಸನ್ಧಿ। ನತ್ಥಿಕವಾದೋ, ಅಹೇತುಕವಾದೋ ಅಕಿರಿಯವಾದೋ, ಆರುಪ್ಪಾ ನತ್ಥಿ ನಿರೋಧೋ ನತ್ಥೀತಿ ಏವಂವಾದಿನೋ ಚ ದ್ವೇತಿ ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಪುಗ್ಗಲಾ ಹೇಟ್ಠಾ ತಯೋ ಪುಗ್ಗಲಾವ ಹೋನ್ತಿ। ಅತ್ಥಿಕವಾದಾದಯೋ ಪಞ್ಚ ಏಕೋ ಚತುತ್ಥಪುಗ್ಗಲೋವ ಹೋತಿ। ಏತಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಭಗವಾ ಇಮಂ ದೇಸನಂ ಆರಭಿ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬಂ ಅತ್ಥತೋ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
105.Cattārometi ayaṃ pāṭiekko anusandhi. Natthikavādo, ahetukavādo akiriyavādo, āruppā natthi nirodho natthīti evaṃvādino ca dveti ime pañca puggalā heṭṭhā tayo puggalāva honti. Atthikavādādayo pañca eko catutthapuggalova hoti. Etamatthaṃ dassetuṃ bhagavā imaṃ desanaṃ ārabhi. Tattha sabbaṃ atthato uttānamevāti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಅಪಣ್ಣಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Apaṇṇakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಪಠಮವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭhamavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೧೦. ಅಪಣ್ಣಕಸುತ್ತಂ • 10. Apaṇṇakasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೧೦. ಅಪಣ್ಣಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Apaṇṇakasuttavaṇṇanā
