Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഉദാന-അട്ഠകഥാ • Udāna-aṭṭhakathā

    ൫. അപരലകുണ്ഡകഭദ്ദിയസുത്തവണ്ണനാ

    5. Aparalakuṇḍakabhaddiyasuttavaṇṇanā

    ൬൫. പഞ്ചമേ സമ്ബഹുലാനം ഭിക്ഖൂനം പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോതി ആയസ്മാ ലകുണ്ഡകഭദ്ദിയോ ഏകദിവസം സമ്ബഹുലേഹി ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം ഗാമന്തരേന പിണ്ഡായ ചരിത്വാ കതഭത്തകിച്ചോ പത്തം വോദകം കത്വാ ഥവികായ പക്ഖിപിത്വാ അംസേ ലഗ്ഗേത്വാ ചീവരം സങ്ഘരിത്വാ തമ്പി വാമംസേ ഠപേത്വാ പാസാദികേന അഭിക്കന്തേന പടിക്കന്തേന ആലോകിതേന വിലോകിതേന സമിഞ്ജിതേന പസാരിതേന ഓക്ഖിത്തചക്ഖു ഇരിയാപഥസമ്പന്നോ അത്തനോ സതിപഞ്ഞാവേപുല്ലം പകാസേന്തോ വിയ സതിസമ്പജഞ്ഞം സൂപട്ഠിതം കത്വാ സമാഹിതേന ചിത്തേന പദേ പദം നിക്ഖിപന്തോ ഗച്ഛതി, ഗച്ഛന്തോ ച ഭിക്ഖൂനം പച്ഛതോ പച്ഛതോ ഗച്ഛതി തേഹി ഭിക്ഖൂഹി അസംമിസ്സോ. കസ്മാ? അസംസട്ഠവിഹാരിതായ. അപിച തസ്സായസ്മതോ രൂപം പരിഭൂതം പരിഭവട്ഠാനീയം പുഥുജ്ജനാ ഓഹീളേന്തി. ഥേരോ തം ജാനിത്വാ പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ ഗച്ഛതി ‘‘മാ ഇമേ മം നിസ്സായ അപുഞ്ഞം പസവിംസൂ’’തി. ഏവം തേ ഭിക്ഖൂ ച ഥേരോ ച സാവത്ഥിം പത്വാ വിഹാരം പവിസിത്വാ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമന്തി. തേന വുത്തം – ‘‘തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ലകുണ്ഡകഭദ്ദിയോ’’തിആദി.

    65. Pañcame sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ piṭṭhito piṭṭhitoti āyasmā lakuṇḍakabhaddiyo ekadivasaṃ sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ gāmantarena piṇḍāya caritvā katabhattakicco pattaṃ vodakaṃ katvā thavikāya pakkhipitvā aṃse laggetvā cīvaraṃ saṅgharitvā tampi vāmaṃse ṭhapetvā pāsādikena abhikkantena paṭikkantena ālokitena vilokitena samiñjitena pasāritena okkhittacakkhu iriyāpathasampanno attano satipaññāvepullaṃ pakāsento viya satisampajaññaṃ sūpaṭṭhitaṃ katvā samāhitena cittena pade padaṃ nikkhipanto gacchati, gacchanto ca bhikkhūnaṃ pacchato pacchato gacchati tehi bhikkhūhi asaṃmisso. Kasmā? Asaṃsaṭṭhavihāritāya. Apica tassāyasmato rūpaṃ paribhūtaṃ paribhavaṭṭhānīyaṃ puthujjanā ohīḷenti. Thero taṃ jānitvā piṭṭhito piṭṭhito gacchati ‘‘mā ime maṃ nissāya apuññaṃ pasaviṃsū’’ti. Evaṃ te bhikkhū ca thero ca sāvatthiṃ patvā vihāraṃ pavisitvā yena bhagavā tenupasaṅkamanti. Tena vuttaṃ – ‘‘tena kho pana samayena āyasmā lakuṇḍakabhaddiyo’’tiādi.

    തത്ഥ ദുബ്ബണ്ണന്തി വിരൂപം. തേനസ്സ വണ്ണസമ്പത്തിയാ സണ്ഠാനസമ്പത്തിയാ ച അഭാവം ദസ്സേതി. ദുദ്ദസികന്തി അപാസാദികദസ്സനം. തേനസ്സ അനുബ്യഞ്ജനസമ്പത്തിയാ ആകാരസമ്പത്തിയാ ച അഭാവം ദസ്സേതി. ഓകോടിമകന്തി രസ്സം. ഇമിനാ ആരോഹസമ്പത്തിയാ അഭാവം ദസ്സേതി. യേഭുയ്യേന ഭിക്ഖൂനം പരിഭൂതരൂപന്തി പുഥുജ്ജനഭിക്ഖൂഹി ഓഹീളിതരൂപം. പുഥുജ്ജനാ ഏകച്ചേ ഛബ്ബഗ്ഗിയാദയോ തസ്സായസ്മതോ ഗുണം അജാനന്താ ഹത്ഥകണ്ണചൂളികാദീസു ഗണ്ഹന്താ പരാമസന്താ കീളന്താ പരിഭവന്തി, ന അരിയാ, കല്യാണപുഥുജ്ജനാ വാ.

    Tattha dubbaṇṇanti virūpaṃ. Tenassa vaṇṇasampattiyā saṇṭhānasampattiyā ca abhāvaṃ dasseti. Duddasikanti apāsādikadassanaṃ. Tenassa anubyañjanasampattiyā ākārasampattiyā ca abhāvaṃ dasseti. Okoṭimakanti rassaṃ. Iminā ārohasampattiyā abhāvaṃ dasseti. Yebhuyyenabhikkhūnaṃ paribhūtarūpanti puthujjanabhikkhūhi ohīḷitarūpaṃ. Puthujjanā ekacce chabbaggiyādayo tassāyasmato guṇaṃ ajānantā hatthakaṇṇacūḷikādīsu gaṇhantā parāmasantā kīḷantā paribhavanti, na ariyā, kalyāṇaputhujjanā vā.

    ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസീതി കസ്മാ ആമന്തേസി? ഥേരസ്സ ഗുണം പകാസേതും. ഏവം കിര ഭഗവതോ അഹോസി ‘‘ഇമേ ഭിക്ഖൂ മമ പുത്തസ്സ മഹാനുഭാവതം ന ജാനന്തി, തേന തം പരിഭവന്തി, തം നേസം ദീഘരത്തം അഹിതായ ദുക്ഖായ ഭവിസ്സതി, ഹന്ദാഹം ഇമസ്സ ഗുണേ ഭിക്ഖൂനം പകാസേത്വാ പരിഭവതോ നം മോചേസ്സാമീ’’തി.

    Bhikkhū āmantesīti kasmā āmantesi? Therassa guṇaṃ pakāsetuṃ. Evaṃ kira bhagavato ahosi ‘‘ime bhikkhū mama puttassa mahānubhāvataṃ na jānanti, tena taṃ paribhavanti, taṃ nesaṃ dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya bhavissati, handāhaṃ imassa guṇe bhikkhūnaṃ pakāsetvā paribhavato naṃ mocessāmī’’ti.

    പസ്സഥ നോതി പസ്സഥ നു. ന ച സാ സമാപത്തി സുലഭരൂപാ, യാ തേന ഭിക്ഖുനാ അസമാപന്നപുബ്ബാതി രൂപസമാപത്തി അരൂപസമാപത്തി ബ്രഹ്മവിഹാരസമാപത്തി നിരോധസമാപത്തി ഫലസമാപത്തീതി ഏവം പഭേദാ സാവകസാധാരണാ യാ കാചി സമാപത്തിയോ നാമ, താസു ഏകാപി സമാപത്തി ന സുലഭരൂപാ, ദുല്ലഭാ, നത്ഥിയേവ സാ തേന ലകുണ്ഡകഭദ്ദിയേന ഭിക്ഖുനാ അസമാപന്നപുബ്ബാ. ഏതേനസ്സ യം വുത്തം. ‘‘മഹിദ്ധികോ മഹാനുഭാവോ’’തി, തത്ഥ മഹിദ്ധികതം പകാസേത്വാ ഇദാനി മഹാനുഭാവതം ദസ്സേതും ‘‘യസ്സ ചത്ഥായാ’’തിആദിമാഹ. തം ഹേട്ഠാ വുത്തനയമേവ. ഏത്ഥ ച ഭഗവാ ‘‘ഏസോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ’’തിആദിനാ, ‘‘ഭിക്ഖവേ, അയം ഭിക്ഖു ന യോ വാ സോ വാ ദുബ്ബണ്ണോ ദുദ്ദസികോ ഓകോടിമകോതി ഭിക്ഖൂനം പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ ആഗച്ഛതീതി ച ഏത്തകേന ന ഓഞ്ഞാതബ്ബോ, അഥ ഖോ മഹിദ്ധികോ മഹാനുഭാവോ, യംകിഞ്ചി സാവകേന പത്തബ്ബം, സബ്ബം തം തേന അനുപ്പത്തം, തസ്മാ തം പാസാണച്ഛത്തം വിയ ഗരും കത്വാ ഓലോകേഥ, തം വോ ദീഘരത്തം ഹിതായ സുഖായ ഭവിസ്സതീ’’തി ദസ്സേതി.

    Passatha noti passatha nu. Na ca sā samāpatti sulabharūpā, yā tena bhikkhunā asamāpannapubbāti rūpasamāpatti arūpasamāpatti brahmavihārasamāpatti nirodhasamāpatti phalasamāpattīti evaṃ pabhedā sāvakasādhāraṇā yā kāci samāpattiyo nāma, tāsu ekāpi samāpatti na sulabharūpā, dullabhā, natthiyeva sā tena lakuṇḍakabhaddiyena bhikkhunā asamāpannapubbā. Etenassa yaṃ vuttaṃ. ‘‘Mahiddhiko mahānubhāvo’’ti, tattha mahiddhikataṃ pakāsetvā idāni mahānubhāvataṃ dassetuṃ ‘‘yassa catthāyā’’tiādimāha. Taṃ heṭṭhā vuttanayameva. Ettha ca bhagavā ‘‘eso, bhikkhave, bhikkhū’’tiādinā, ‘‘bhikkhave, ayaṃ bhikkhu na yo vā so vā dubbaṇṇo duddasiko okoṭimakoti bhikkhūnaṃ piṭṭhito piṭṭhito āgacchatīti ca ettakena na oññātabbo, atha kho mahiddhiko mahānubhāvo, yaṃkiñci sāvakena pattabbaṃ, sabbaṃ taṃ tena anuppattaṃ, tasmā taṃ pāsāṇacchattaṃ viya garuṃ katvā oloketha, taṃ vo dīgharattaṃ hitāya sukhāya bhavissatī’’ti dasseti.

    ഏതമത്ഥം വിദിത്വാതി ഏതം ആയസ്മതോ ലകുണ്ഡകഭദ്ദിയസ്സ മഹിദ്ധികതാമഹാനുഭാവതാദിഭേദം ഗുണരാസിം സബ്ബാകാരതോ ജാനിത്വാ തദത്ഥദീപനം ഇമം ഉദാനം ഉദാനേസി.

    Etamatthaṃ viditvāti etaṃ āyasmato lakuṇḍakabhaddiyassa mahiddhikatāmahānubhāvatādibhedaṃ guṇarāsiṃ sabbākārato jānitvā tadatthadīpanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.

    തത്ഥ നേലങ്ഗോതി ഏലം വുച്ചതി ദോസോ, നാസ്സ ഏലന്തി നേലം . കിം പന തം? സുപരിസുദ്ധസീലം. തഞ്ഹി നിദ്ദോസട്ഠേന ഇധ ‘‘നേല’’ന്തി അധിപ്പേതം. തം നേലം പധാനഭൂതം അങ്ഗം ഏതസ്സാതി നേലങ്ഗോ. സോ യം ‘‘രഥോ’’തി വക്ഖതി, തേന സമ്ബന്ധോ, തസ്മാ സുപരിസുദ്ധസീലങ്ഗോതി അത്ഥോ. അരഹത്തഫലസീലഞ്ഹി ഇധാധിപ്പേതം. സേതോ പച്ഛാദോ ഏതസ്സാതി സേതപച്ഛാദോ. പച്ഛാദോതി രഥസ്സ ഉപരി അത്ഥരിതബ്ബകമ്ബലാദി. സോ പന സുപരിസുദ്ധധവലഭാവേന സേതോ വാ ഹോതി രത്തനീലാദീസു വാ അഞ്ഞതരോ. ഇധ പന അരഹത്തഫലവിമുത്തിയാ അധിപ്പേതത്താ സുപരിസുദ്ധഭാവം ഉപാദായ ‘‘സേതപച്ഛാദോ’’തി വുത്തം യഥാ അഞ്ഞത്രാപി ‘‘രഥോ സീലപരിക്ഖാരോ’’തി. ഏകോ സതിസങ്ഖാതോ അരോ ഏതസ്സാതി ഏകാരോ. വത്തതീതി പവത്തതി. രഥോതി ഥേരസ്സ അത്തഭാവം സന്ധായ വദതി.

    Tattha nelaṅgoti elaṃ vuccati doso, nāssa elanti nelaṃ . Kiṃ pana taṃ? Suparisuddhasīlaṃ. Tañhi niddosaṭṭhena idha ‘‘nela’’nti adhippetaṃ. Taṃ nelaṃ padhānabhūtaṃ aṅgaṃ etassāti nelaṅgo. So yaṃ ‘‘ratho’’ti vakkhati, tena sambandho, tasmā suparisuddhasīlaṅgoti attho. Arahattaphalasīlañhi idhādhippetaṃ. Seto pacchādo etassāti setapacchādo. Pacchādoti rathassa upari attharitabbakambalādi. So pana suparisuddhadhavalabhāvena seto vā hoti rattanīlādīsu vā aññataro. Idha pana arahattaphalavimuttiyā adhippetattā suparisuddhabhāvaṃ upādāya ‘‘setapacchādo’’ti vuttaṃ yathā aññatrāpi ‘‘ratho sīlaparikkhāro’’ti. Eko satisaṅkhāto aro etassāti ekāro. Vattatīti pavattati. Rathoti therassa attabhāvaṃ sandhāya vadati.

    അനീഘന്തി നിദ്ദുക്ഖം, ഖോഭവിരഹിതം യാനം വിയ കിലേസപരിഖോഭവിരഹിതന്തി അത്ഥോ. ആയന്തന്തി സമ്ബഹുലാനം ഭിക്ഖൂനം പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ ആഗച്ഛന്തം. ഛിന്നസോതന്തി പച്ഛിന്നസോതം. പകതിരഥസ്സ ഹി സുഖപവത്തനത്ഥം അക്ഖസീസേസു നാഭിയഞ്ച ഉപലിത്താനം സപ്പിതേലാദീനം സോതോ സവനം സന്ദനം ഹോതി, തേന സോ അച്ഛിന്നസോതോ നാമ ഹോതി. അയം പന ഛത്തിംസതിയാ സോതാനം അനവസേസതോ പഹീനത്താ ഛിന്നസോതോ നാമ ഹോതി, തം ഛിന്നസോതം. നത്ഥി ഏതസ്സ ബന്ധനന്തി അബന്ധനോ. രഥൂപത്ഥരസ്സ ഹി അക്ഖേന സദ്ധിം നിച്ചലഭാവകരണത്ഥം ബഹൂനി ബന്ധനാനി ഹോന്തി, തേന സോ സബന്ധനോ. അയം പന സബ്ബസംയോജനബന്ധനാനം അനവസേസതോ പരിക്ഖീണത്താ അബന്ധനോ, തം അബന്ധനം. പസ്സാതി ഭഗവാ ഥേരസ്സ ഗുണേഹി സോമനസ്സപ്പത്തോ ഹുത്വാ അത്താനം വദതി.

    Anīghanti niddukkhaṃ, khobhavirahitaṃ yānaṃ viya kilesaparikhobhavirahitanti attho. Āyantanti sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ piṭṭhito piṭṭhito āgacchantaṃ. Chinnasotanti pacchinnasotaṃ. Pakatirathassa hi sukhapavattanatthaṃ akkhasīsesu nābhiyañca upalittānaṃ sappitelādīnaṃ soto savanaṃ sandanaṃ hoti, tena so acchinnasoto nāma hoti. Ayaṃ pana chattiṃsatiyā sotānaṃ anavasesato pahīnattā chinnasoto nāma hoti, taṃ chinnasotaṃ. Natthi etassa bandhananti abandhano. Rathūpattharassa hi akkhena saddhiṃ niccalabhāvakaraṇatthaṃ bahūni bandhanāni honti, tena so sabandhano. Ayaṃ pana sabbasaṃyojanabandhanānaṃ anavasesato parikkhīṇattā abandhano, taṃ abandhanaṃ. Passāti bhagavā therassa guṇehi somanassappatto hutvā attānaṃ vadati.

    ഇതി സത്ഥാ ആയസ്മന്തം ലകുണ്ഡകഭദ്ദിയം അരഹത്തഫലസീസേന സുചക്കം, അരഹത്തഫലവിമുത്തിയാ സുഉത്തരച്ഛദം, സൂപട്ഠിതായ സതിയാ സ്വാരം, കിലേസപരിഖോഭാഭാവേന അപരിഖോഭം, തണ്ഹൂപലേപാഭാവേന അനുപലേപം, സംയോജനാദീനം അഭാവേന അബന്ധനം സുപരിക്ഖിത്തം സുയുത്തം ആജഞ്ഞരഥം കത്വാ ദസ്സേതി.

    Iti satthā āyasmantaṃ lakuṇḍakabhaddiyaṃ arahattaphalasīsena sucakkaṃ, arahattaphalavimuttiyā suuttaracchadaṃ, sūpaṭṭhitāya satiyā svāraṃ, kilesaparikhobhābhāvena aparikhobhaṃ, taṇhūpalepābhāvena anupalepaṃ, saṃyojanādīnaṃ abhāvena abandhanaṃ suparikkhittaṃ suyuttaṃ ājaññarathaṃ katvā dasseti.

    പഞ്ചമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Pañcamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഉദാനപാളി • Udānapāḷi / ൫. അപരലകുണ്ഡകഭദ്ദിയസുത്തം • 5. Aparalakuṇḍakabhaddiyasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact