| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੯. ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
9. Aparinipphannakathāvaṇṇanā
੯੧੭-੯੧੮. ਇਦਾਨਿ ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ –
917-918. Idāni aparinipphannakathā nāma hoti. Tattha –
‘‘ਦੁਕ੍ਖਮੇવ ਹਿ ਸਮ੍ਭੋਤਿ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਤਿਟ੍ਠਤਿ વੇਤਿ ਚ।
‘‘Dukkhameva hi sambhoti, dukkhaṃ tiṭṭhati veti ca;
ਨਾਞ੍ਞਤ੍ਰ ਦੁਕ੍ਖਾ ਸਮ੍ਭੋਤਿ, ਨਾਞ੍ਞਂ ਦੁਕ੍ਖਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਤੀ’’ਤਿ॥ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੭੧) –
Nāññatra dukkhā sambhoti, nāññaṃ dukkhā nirujjhatī’’ti. (saṃ. ni. 1.171) –
વਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਞੇવ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ, ਸੇਸਾ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਧਾਤੁਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਧਮ੍ਮਾ ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਾਤਿ ਯੇਸਂ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਉਤ੍ਤਰਪਥਕਾਨਞ੍ਚੇવ ਹੇਤੁવਾਦਾਨਞ੍ਚ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਰੂਪਂ ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥ ਨਂ ‘‘ਸਚੇ ਰੂਪਂ ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ, ਨ ਅਨਿਚ੍ਚਾਦਿਸਭਾવਂ ਸਿਯਾ’’ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਰੂਪਂ ਨ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਇਤਰੋ ਤਥਾਰੂਪਂ ਰੂਪਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਸਕવਾਦੀ ਨਨੁ ਰੂਪਂ ਅਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਿ વਚਨੇਨ ਤਸ੍ਸ ਏਕਂ ਲਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤ੍વਾ ਦੁਤਿਯਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਞੇવ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਅਥਸ੍ਸ ਤਮ੍ਪਿ ਲਦ੍ਧਿਂ ਪਟਿਸੇਧੇਤੁਂ ਨ ਯਦਨਿਚ੍ਚਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ਨ ਕੇવਲਞ੍ਹਿ ਪਠਮਸਚ੍ਚਮੇવ ਦੁਕ੍ਖਂ। ਯਂ ਪਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਂ ਦੁਕ੍ਖਮੇવ। ਰੂਪਞ੍ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮ੍ਪਿ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ। ਇਤਿ ਯਂ ਤ੍વਂ વਦੇਸਿ ‘‘ਰੂਪਂ ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਂ, ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਞੇવ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਨੋ વਤ ਰੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ‘‘ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਞੇવ ਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ। વੇਦਨਾਦਿਮੂਲਿਕਾਦੀਸੁਪਿ ਯੋਜਨਾਸੁ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਧਮ੍ਮਾਯਤਨਧਮ੍ਮਧਾਤੂਸੁ ਪਨ ਠਪੇਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਸੇਸਧਮ੍ਮਾਨਂ વਸੇਨ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੇવਾਤਿ।
Vacanaṃ nissāya dukkhaññeva parinipphannaṃ, sesā khandhāyatanadhātuindriyadhammā aparinipphannāti yesaṃ laddhi, seyyathāpi ekaccānaṃ uttarapathakānañceva hetuvādānañca; te sandhāya rūpaṃ aparinipphannanti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘sace rūpaṃ aparinipphannaṃ, na aniccādisabhāvaṃ siyā’’ti codetuṃ rūpaṃ na aniccantiādimāha. Itaro tathārūpaṃ rūpaṃ apassanto paṭikkhipati. Sakavādī nanu rūpaṃ aniccantiādi vacanena tassa ekaṃ laddhiṃ paṭisedhetvā dutiyaṃ pucchanto dukkhaññeva parinipphannantiādimāha. Athassa tampi laddhiṃ paṭisedhetuṃ na yadaniccantiādimāha. Tatrāyaṃ adhippāyo – na kevalañhi paṭhamasaccameva dukkhaṃ. Yaṃ pana kiñci aniccaṃ, taṃ dukkhameva. Rūpañca aniccaṃ, tasmā tampi parinipphannaṃ. Iti yaṃ tvaṃ vadesi ‘‘rūpaṃ aparinipphannaṃ, dukkhaññeva parinipphanna’’nti, taṃ no vata re vattabbe ‘‘dukkhaññeva parinipphanna’’nti. Vedanādimūlikādīsupi yojanāsu eseva nayo. Dhammāyatanadhammadhātūsu pana ṭhapetvā nibbānaṃ sesadhammānaṃ vasena aniccatā veditabbā. Indriyāni aniccānevāti.
ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Aparinipphannakathāvaṇṇanā.
ਤੇવੀਸਤਿਮੋ વਗ੍ਗੋ।
Tevīsatimo vaggo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੨੨੬) ੯. ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਕਥਾ • (226) 9. Aparinipphannakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੯. ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 9. Aparinipphannakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੯. ਅਪਰਿਨਿਪ੍ਫਨ੍ਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 9. Aparinipphannakathāvaṇṇanā
