| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi |
५६. अपत्तकादिवत्थुकथा
56. Apattakādivatthukathā
११८. यो पिण्डो हत्थेसु लब्भतीति योजना। तदत्थायाति तस्स पिण्डस्स अत्थाय। सेय्यथापि तित्थियाति एत्थ सेय्यथापिसद्दो उपमत्थो, तित्थियसद्दो आजीवकनामके तित्थिये होतीति दस्सेन्तो आह ‘‘यथापि आजीवकनामका तित्थिया’’ति। तस्मा आजीवकसङ्खाते तित्थिये उपमं कत्वा उज्झायन्तीति आह ‘‘सूपब्यञ्जनेही’’तिआदि। हीति सच्चं, यस्मा वा। तेति आजीवका। कम्मं पन न कुप्पतीति पत्तचीवरेसु असन्तेसुपि कम्मवाचाय ‘‘परिपुण्णस्स पत्तचीवर’’न्ति परिकित्तितत्ता कम्मं न कुप्पतीति अधिप्पायो।
118. Yo piṇḍo hatthesu labbhatīti yojanā. Tadatthāyāti tassa piṇḍassa atthāya. Seyyathāpi titthiyāti ettha seyyathāpisaddo upamattho, titthiyasaddo ājīvakanāmake titthiye hotīti dassento āha ‘‘yathāpi ājīvakanāmakā titthiyā’’ti. Tasmā ājīvakasaṅkhāte titthiye upamaṃ katvā ujjhāyantīti āha ‘‘sūpabyañjanehī’’tiādi. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Teti ājīvakā. Kammaṃ pana na kuppatīti pattacīvaresu asantesupi kammavācāya ‘‘paripuṇṇassa pattacīvara’’nti parikittitattā kammaṃ na kuppatīti adhippāyo.
याचितकेनाति एत्थ याचितो हुत्वा गहितो याचितकोति दस्सेन्तो आह ‘‘याचित्वा गहितेना’’ति। ‘‘ईदिसेन ही’’तिआदिना दोसं दस्सेति। तस्माति यस्मा आपत्ति होति, तस्मा। तस्साति उपसम्पदापेक्खस्स। निरपेक्खेहि आचरियुपज्झायादीहीति योजना। निस्सज्जित्वाति ब्रह्मदेय्येन निस्सज्जित्वा। अनधिट्ठानुपगानं पत्तचीवरानं अपत्तचीवरत्ता वुत्तं ‘‘अधिट्ठानुपगं पत्तचीवर’’न्ति। पण्डुपलासन्ति समणुद्देसभावापेक्खं। सो हि रूळ्हिवसेन पण्डुपलासोति वुच्चति। अथ वा यथा पण्डुपलासो न हरितो, नापि सुक्खो होति, एवं सोपि पब्बजापेक्खो न गिही होति, नापि सामणेरो, तस्मा समणुद्देसभावापेक्खो ‘‘पण्डुपलासो’’ति वुच्चति।
Yācitakenāti ettha yācito hutvā gahito yācitakoti dassento āha ‘‘yācitvā gahitenā’’ti. ‘‘Īdisena hī’’tiādinā dosaṃ dasseti. Tasmāti yasmā āpatti hoti, tasmā. Tassāti upasampadāpekkhassa. Nirapekkhehi ācariyupajjhāyādīhīti yojanā. Nissajjitvāti brahmadeyyena nissajjitvā. Anadhiṭṭhānupagānaṃ pattacīvarānaṃ apattacīvarattā vuttaṃ ‘‘adhiṭṭhānupagaṃ pattacīvara’’nti. Paṇḍupalāsanti samaṇuddesabhāvāpekkhaṃ. So hi rūḷhivasena paṇḍupalāsoti vuccati. Atha vā yathā paṇḍupalāso na harito, nāpi sukkho hoti, evaṃ sopi pabbajāpekkho na gihī hoti, nāpi sāmaṇero, tasmā samaṇuddesabhāvāpekkho ‘‘paṇḍupalāso’’ti vuccati.
वसन्तस्स पण्डुपलासस्साति सम्बन्धो। अनामट्ठपिण्डपातन्ति भिक्खूहि अनामसितब्बग्गं पिण्डपातं। सामणेरभागसमकोति सामणेरेहि लद्धेन भागेन समं पवत्तो। अस्साति पण्डुपलासस्स। सामणेरस्स सब्बं पटिजग्गनकम्मं कातुं वट्टति विय, अस्स कातुं वट्टतीति योजना।
Vasantassa paṇḍupalāsassāti sambandho. Anāmaṭṭhapiṇḍapātanti bhikkhūhi anāmasitabbaggaṃ piṇḍapātaṃ. Sāmaṇerabhāgasamakoti sāmaṇerehi laddhena bhāgena samaṃ pavatto. Assāti paṇḍupalāsassa. Sāmaṇerassa sabbaṃ paṭijagganakammaṃ kātuṃ vaṭṭati viya, assa kātuṃ vaṭṭatīti yojanā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi / ५६. अपत्तकादिवत्थु • 56. Apattakādivatthu
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / अपत्तकादिवत्थुकथा • Apattakādivatthukathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / अपत्तकादिवत्थुकथावण्णना • Apattakādivatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / अपत्तकादिवत्थुकथावण्णना • Apattakādivatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / अपत्तकादिवत्थुकथावण्णना • Apattakādivatthukathāvaṇṇanā
