| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ਆਪਤ੍ਤਾਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰવਣ੍ਣਨਾ
Āpattānāpattivāravaṇṇanā
੬੬. ਪਟਿਞ੍ਞਾਕਰਣਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਾਭਾવਤੋ। ਨ ਹਿ ਦੂਸਕੋ ‘‘ਕੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ વੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਅਕਾਸਿ, ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਅਕਾਸਿ, ਉਦਾਹੁ ਅਜਾਨਿਤ੍વਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਪੁਚ੍ਛਾਯ ਅਰਹਤਿ। ਤਤ੍ਥੇવਾਤਿ વੇਸਾਲਿਯਂ ਮਹਾવਨੇ ਏવ। ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਗਤਨ੍ਤਿ ਠਪੇਤ੍વਾ ਕੇਸਲੋਮਦਨ੍ਤਨਖਾਨਂ ਮਂਸવਿਨਿਮੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚੇવ ਥਦ੍ਧਸੁਕ੍ਖਚਮ੍ਮਞ੍ਚ ਉਦਕਮਿવ ਤੇਲਬਿਨ੍ਦੁ ਅવਸੇਸਸਬ੍ਬਸਰੀਰਂ ਬ੍ਯਾਪੇਤ੍વਾ ਠਿਤਂ। ਸਰੀਰਕਮ੍ਪਾਦੀਨੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਅਕ੍ਖੀਨਂ ਪੀਤવਣ੍ਣਾਦਿਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਪਿਤ੍ਤਕੋਸਕੇ ਠਿਤਨ੍ਤਿ ਹਦਯਪਪ੍ਫਾਸਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਯਕਨਮਂਸਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇ ਮਹਾਕੋਸਾਤਕੀਕੋਸਸਦਿਸੇ ਪਿਤ੍ਤਕੋਸੇ ਠਿਤਂ। ਕੁਪਿਤੇਤਿ ਪਿਤ੍ਤਕੋਸਤੋ ਚਲਿਤ੍વਾ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੇ।
66.Paṭiññākaraṇaṃnatthīti pucchitabbābhāvato. Na hi dūsako ‘‘kena cittena vītikkamaṃ akāsi, jānitvā akāsi, udāhu ajānitvā’’ti evaṃ pucchāya arahati. Tatthevāti vesāliyaṃ mahāvane eva. Sabbaṅgagatanti ṭhapetvā kesalomadantanakhānaṃ maṃsavinimuttaṭṭhānañceva thaddhasukkhacammañca udakamiva telabindu avasesasabbasarīraṃ byāpetvā ṭhitaṃ. Sarīrakampādīnīti ādi-saddena akkhīnaṃ pītavaṇṇādiṃ saṅgaṇhāti. Pittakosake ṭhitanti hadayapapphāsānaṃ antare yakanamaṃsaṃ nissāya patiṭṭhite mahākosātakīkosasadise pittakose ṭhitaṃ. Kupiteti pittakosato calitvā bahi nikkhante.
વਿਸ੍ਸਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋਤਿ વਿਸ੍ਸਟ੍ਠਪਕਤਿਚਿਤ੍ਤੋ। ਯਕ੍ਖੁਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋਤਿ ਯਕ੍ਖਾ ਕਿਰ ਯਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਖਿਪਿਤੁਕਾਮਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸੇਤਮੁਖਂ ਨੀਲੋਦਰਂ ਸੁਰਤ੍ਤਹਤ੍ਥਪਾਦਂ ਮਹਾਸੀਸਂ ਪਜ੍ਜਲਿਤਨੇਤ੍ਤਂ ਭੇਰવਂ વਾ ਅਤ੍ਤਭਾવਂ ਨਿਮ੍ਮਿਨਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ, ਭੇਰવਂ વਾ ਸਦ੍ਦਂ ਸਾવੇਨ੍ਤਿ, ਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ વਾ ਮੁਖੇਨ ਹਤ੍ਥਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਹਦਯਮਂਸਂ ਮਦ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਸੋ ਸਤ੍ਤੋ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਹੋਤਿ ਖਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਭੇਰવਾਨਿ વਾ ਆਰਮ੍ਮਣਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਭੇਰવਾਨੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤੇਨੇવ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਭਯਂ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ ਲੋਮਹਂਸਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਾਨਿ। ਨਿਚ੍ਚਮੇવ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਯਸ੍ਸ ਪਿਤ੍ਤਕੋਸਤੋ ਪਿਤ੍ਤਂ ਚਲਿਤ੍વਾ ਬਹਿ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਸ੍ਸ ਪਨ ਪਿਤ੍ਤਂ ਚਲਿਤ੍વਾ ਪਿਤ੍ਤਕੋਸੇਯੇવ ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਬਹਿ ਅਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਂ, ਸੋ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਸਞ੍ਞਂ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਨ ਨਿਚ੍ਚਮੇવ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਹੋਤੀਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਞਤ੍વਾਤਿ ਸਞ੍ਞਾਪਟਿਲਾਭੇਨ ਜਾਨਿਤ੍વਾ। ਅਧਿਮਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਅਧਿਕਪ੍ਪਮਾਣਾਯ।
Vissaṭṭhacittoti vissaṭṭhapakaticitto. Yakkhummattakoti yakkhā kira yassa cittaṃ khipitukāmā honti, tassa setamukhaṃ nīlodaraṃ surattahatthapādaṃ mahāsīsaṃ pajjalitanettaṃ bheravaṃ vā attabhāvaṃ nimminitvā dassenti, bheravaṃ vā saddaṃ sāventi, kathentasseva vā mukhena hatthaṃ pakkhipitvā hadayamaṃsaṃ maddanti, tena so satto ummattako hoti khittacitto. Tenevāha ‘‘bheravāni vā ārammaṇāni dassetvā’’tiādi. Tattha bheravānīti dassanamatteneva sattānaṃ bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃsaṃ uppādetuṃ samatthāni. Niccameva ummattako hotīti yassa pittakosato pittaṃ calitvā bahi nikkhantaṃ hoti, taṃ sandhāya vuttaṃ. Yassa pana pittaṃ calitvā pittakoseyeva ṭhitaṃ hoti bahi anikkhantaṃ, so antarantarā saññaṃ paṭilabhati, na niccameva ummattako hotīti veditabbaṃ. Ñatvāti saññāpaṭilābhena jānitvā. Adhimattāyāti adhikappamāṇāya.
ਆਪਤ੍ਤਾਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Āpattānāpattivāravaṇṇanā niṭṭhitā.
ਪਦਭਾਜਨੀਯવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Padabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੧. ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਂ • 1. Paṭhamapārājikaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੧. ਪਠਮਪਾਰਾਜਿਕਂ • 1. Paṭhamapārājikaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਆਪਤ੍ਤਾਨਾਪਤ੍ਤਿવਾਰવਣ੍ਣਨਾ • Āpattānāpattivāravaṇṇanā
