| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
อาปตฺติปฎิกมฺมวิธิกถา
Āpattipaṭikammavidhikathā
๑๖๙. ภควตา ปญฺญตฺตํ ‘‘น สาปตฺติเกน อุโปสโถ กาตโพฺพ’’ติ อิทํ ‘‘ยสฺส สิยา อาปตฺตี’’ติอาทิวจเนเนว ปาริสุทฺธิทานปญฺญาปเนน จ ปาริสุทฺธิอุโปสถปญฺญาปเนน จ ปญฺญตฺตํ โหตีติ เวทิตพฺพํฯ อิตฺถนฺนามํ อาปตฺตินฺติ ถุลฺลจฺจยาทีสุ เอกิสฺสา นามํ คเหตฺวา ‘‘ถุลฺลจฺจยํ อาปตฺติํ ปาจิตฺติยํ อาปตฺติ’’นฺติ เอวํ วตฺตพฺพํฯ ตํ ปฎิเทเสมีติ อิทํ ‘‘ตํ ตุมฺหมูเล, ตํ ตุยฺหมูเล ปฎิเทเสมี’’ติ วุเตฺตปิ สุวุตฺตเมว โหติฯ ปสฺสสีติ อิทญฺจ ‘‘ปสฺสสิ อาวุโส ตํ อาปตฺติํ, ปสฺสถ ภเนฺต ตํ อาปตฺติ’’นฺติ เอวํ วตฺตพฺพํฯ อาม ปสฺสามีติ อิทํ ปน ‘‘อาม ภเนฺต ปสฺสามิ, อาม อาวุโส ปสฺสามี’’ติ เอวํ วุตฺตมฺปิ สุวุตฺตเมว โหติฯ อายติํ สํวเรยฺยาสีติ เอตฺถ ปน สเจ วุฑฺฒตโร ‘‘อายติํ สํวเรยฺยาถา’’ติ วตฺตโพฺพฯ เอวํ วุเตฺตน ปน ‘‘สาธุ สุฎฺฐุ สํวริสฺสามี’’ติ วตฺตพฺพเมวฯ
169.Bhagavatā paññattaṃ ‘‘na sāpattikena uposatho kātabbo’’ti idaṃ ‘‘yassa siyā āpattī’’tiādivacaneneva pārisuddhidānapaññāpanena ca pārisuddhiuposathapaññāpanena ca paññattaṃ hotīti veditabbaṃ. Itthannāmaṃ āpattinti thullaccayādīsu ekissā nāmaṃ gahetvā ‘‘thullaccayaṃ āpattiṃ pācittiyaṃ āpatti’’nti evaṃ vattabbaṃ. Taṃ paṭidesemīti idaṃ ‘‘taṃ tumhamūle, taṃ tuyhamūle paṭidesemī’’ti vuttepi suvuttameva hoti. Passasīti idañca ‘‘passasi āvuso taṃ āpattiṃ, passatha bhante taṃ āpatti’’nti evaṃ vattabbaṃ. Āma passāmīti idaṃ pana ‘‘āma bhante passāmi, āma āvuso passāmī’’ti evaṃ vuttampi suvuttameva hoti. Āyatiṃ saṃvareyyāsīti ettha pana sace vuḍḍhataro ‘‘āyatiṃ saṃvareyyāthā’’ti vattabbo. Evaṃ vuttena pana ‘‘sādhu suṭṭhu saṃvarissāmī’’ti vattabbameva.
ยทา นิเพฺพมติโกติ เอตฺถ สเจ ปเนส นิเพฺพมติโก น โหติ, วตฺถุํ กิเตฺตตฺวาว เทเสตุํ วฎฺฎตีติ อนฺธกฎฺฐกถายํ วุตฺตํฯ ตตฺรายํ เทสนาวิธิ – สเจ เมฆจฺฉเนฺน สูริเย ‘‘กาโล นุ โข โน’’ติ เวมติโก ภุญฺชติ, เตน ภิกฺขุนา ‘‘อหํ ภเนฺต เวมติโก ภุญฺชิํ’’, สเจ กาโล อตฺถิ, ‘‘สมฺพหุลา ทุกฺกฎา อาปตฺติโย อาปโนฺนมฺหิ, โน เจ อตฺถิ, ‘‘สมฺพหุลา ปาจิตฺติยา อาปโนฺนมฺหี’’ติ เอวํ วตฺถุํ กิเตฺตตฺวา ‘‘อหํ ภเนฺต ยา ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ สมฺพหุลา ทุกฺกฎา วา ปาจิตฺติยา วา อาปตฺติโย อาปโนฺน, ตา ตุมฺหมูเล ปฎิเทเสมี’’ติ วตฺตพฺพํฯ เอส นโย สพฺพาปตฺตีสุฯ
Yadā nibbematikoti ettha sace panesa nibbematiko na hoti, vatthuṃ kittetvāva desetuṃ vaṭṭatīti andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Tatrāyaṃ desanāvidhi – sace meghacchanne sūriye ‘‘kālo nu kho no’’ti vematiko bhuñjati, tena bhikkhunā ‘‘ahaṃ bhante vematiko bhuñjiṃ’’, sace kālo atthi, ‘‘sambahulā dukkaṭā āpattiyo āpannomhi, no ce atthi, ‘‘sambahulā pācittiyā āpannomhī’’ti evaṃ vatthuṃ kittetvā ‘‘ahaṃ bhante yā tasmiṃ vatthusmiṃ sambahulā dukkaṭā vā pācittiyā vā āpattiyo āpanno, tā tumhamūle paṭidesemī’’ti vattabbaṃ. Esa nayo sabbāpattīsu.
น ภิกฺขเว สภาคา อาปตฺตีติ เอตฺถ ยํ เทฺวปิ ชนา วิกาลโภชนาทินา สภาควตฺถุนา อาปตฺติํ อาปชฺชนฺติ, เอวรูปา วตฺถุสภาคา ‘‘สภาคา’’ติ วุจฺจติฯ วิกาลโภชนปฺปจฺจยา อาปนฺนํ ปน อนติริตฺตโภชนปจฺจยา อาปนฺนสฺส สนฺติเก เทเสตุํ วฎฺฎติฯ ยาปิ จายํ วตฺถุสภาคา, สาปิ เทสิตา สุเทสิตาวฯ อญฺญํ ปน เทสนปจฺจยา เทสโก, ปฎิคฺคหณปฺปจฺจยา ปฎิคฺคหโก จาติ อุโภปิ ทุกฺกฎํ อาปชฺชนฺติ, ตํ นานาวตฺถุกํ โหติ, ตสฺมา อญฺญมญฺญํ เทเสตุํ วฎฺฎติฯ
Na bhikkhave sabhāgā āpattīti ettha yaṃ dvepi janā vikālabhojanādinā sabhāgavatthunā āpattiṃ āpajjanti, evarūpā vatthusabhāgā ‘‘sabhāgā’’ti vuccati. Vikālabhojanappaccayā āpannaṃ pana anatirittabhojanapaccayā āpannassa santike desetuṃ vaṭṭati. Yāpi cāyaṃ vatthusabhāgā, sāpi desitā sudesitāva. Aññaṃ pana desanapaccayā desako, paṭiggahaṇappaccayā paṭiggahako cāti ubhopi dukkaṭaṃ āpajjanti, taṃ nānāvatthukaṃ hoti, tasmā aññamaññaṃ desetuṃ vaṭṭati.
๑๗๐. สามโนฺต ภิกฺขุ เอวมสฺส วจนีโยติ เอตฺถ สภาโคเยว วตฺตโพฺพฯ วิสภาคสฺส หิ วุจฺจมาเน ภณฺฑนกลหสงฺฆเภทาทีนิปิ โหนฺติ, ตสฺมา ตสฺส อวตฺวา ‘‘อิโต วุฎฺฐหิตฺวา ปฎิกริสฺสามี’’ติ อาโภคํ กตฺวา อุโปสโถ กาตโพฺพติ อนฺธกฎฺฐกถายํ วุตฺตํฯ
170.Sāmanto bhikkhu evamassa vacanīyoti ettha sabhāgoyeva vattabbo. Visabhāgassa hi vuccamāne bhaṇḍanakalahasaṅghabhedādīnipi honti, tasmā tassa avatvā ‘‘ito vuṭṭhahitvā paṭikarissāmī’’ti ābhogaṃ katvā uposatho kātabboti andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi
๙๒. อาปตฺติปฎิกมฺมวิธิ • 92. Āpattipaṭikammavidhi
๙๓. อาปตฺติอาวิกรณวิธิ • 93. Āpattiāvikaraṇavidhi
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / อาปตฺติปฎิกมฺมวิธิกถาวณฺณนา • Āpattipaṭikammavidhikathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / อาปตฺติปฎิกมฺมวิธิกถาทิวณฺณนา • Āpattipaṭikammavidhikathādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ฉนฺททานกถาทิวณฺณนา • Chandadānakathādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๙๒. อาปตฺติปฎิกมฺมวิธิกถา • 92. Āpattipaṭikammavidhikathā
